Re ntse re sa tsebe hore na o e entse kapa che, empa haeba Bradley Manning, Sesole sa lilemo tse 24 se ikemetseng se tsoang Oklahoma, se hlile se fane ka WikiLeaks ka thepa ea eona e ntle ka ho fetisisa - the Litaba tsa Ntoa ea Iraq, e Litlaleho tsa Ntoa ea Afghan, Le Lithapo tsa Lefapha la Naha - e ileng ea tšosa le ho tsometsa lefatše, joale o lokeloa ke Medal of Medal of Freedom sebakeng sa sele ea chankana sebakeng sa Fort Leavenworth.
Mopresidente Obama haufinyane o ile a fa e 'ngoe ea likhau tseo ho Mongoli oa Ts'ireletso ea tlohelang mosebetsi Robert Gates, ea ileng a laola lintoa tse peli tse tšollang mali, tse kotsi tseo litokomane tse lokollotsoeng ke WikiLeaks li senotseng haholo. Na ehlile o lokeloa ho feta bacha ba poraefete bao, kamora lilemo tse ka bang leshome tsa tlokotsi le tlokotsi, ba fileng Maamerika - le lefats'e - kutloisiso e felletseng ea seo mmuso oa rona o hlileng o se etsang kantle ho naha?
Bradley Manning, ea letetseng lekhotla la sesole ka December, o tobane le tebello ea ho hlola lilemo tse telele chankaneng. O teng e qosoa ka ho tlola Espionage Act ea 1917. O behile kelello ea hae le tokoloho ea hae moleng e le hore Maamerika a ka tseba seo mmuso oa rona o se entseng - mme o ntse o etsa - lefats'eng ka bophara. O letse molodi senokoane tlōlo ea molao ea molao oa sesole oa Amerika. O pepesitse boikemelo ba 'muso oa rona oa lekunutu oa ho arola litokomane tsa bohlokoa tsa sechaba.
Mona ke mabaka a mane a tlamang a entseng hore haeba a entse seo ’muso o mo qosang ka sona, a tšoaneloe ke khau eo, eseng ho ea teronkong.
1: Ka litšenyehelo tse ngata tsa botho, Bradley Manning o file batho ba phahameng ba leano la rona la kantle ho naha tlhokomelo ea sechaba eo e e hlokang haholo.
Lilemong tse 10 tse fetileng, 'muso oa Amerika o tlohile tlokotsing ho ea tlokotsing, o senya lichaba tse ling empa o sa hlōlehe ho senya lithahasello tsa naha ea rona. Na re bile re hloka ho hopotsoa hore karabelo ea rona ea ho ipolaea ho 9/11 Iraq le Afghanistan (le Pakistan, Yemen, 'me Somalia) e bolaile hoo e ka bang Bahlaseli ba 225,000 le masole a Amerika a 6,000, ha a ntse a lefella naha ea rona ho feta $ 3.2 litrillione? Re tšolla mali le chelete. Ba seng bakae ka ntle ho Washington e ka phehisana hore leha e le efe ea sena e etsa hore Amerika e bolokehe.
Mosebeletsi ea entseng sena hampe o ne a ka lelekoa hang-hang kapa a behoa tlas'a tlhokomelo e matla. Ho theola mokhatlo oohle oa rona oa maano a kantle ho naha ha se khetho. Leha ho le joalo, webosaete WikiLeaks bonyane e lekile ho etsa tlhahlobo ea phatlalatsa ea bo-ralipolotiki le -basali ba re senyang hore e be ntho ea sebele ka ho pepesa mosebetsi oa bona ho baahi ba tloaelehileng.
Nahana ka tlhaselo ea rona ea Iraq, ntoa e thehiloeng ho eona ho sotha, sephiri sa ’muso, le tletlebo ho hlōleha ea litaba tsa rona tse kholo ho botsa lipotso tsa bohlokoa. Empa ho thoe’ng haeba motho ea kang Bradley Manning a ne a file mochine oa khatiso litokomane tse hlokahalang tsa ’muso, tse ka beng li ile tsa iponahatsa haholo likhoeling pele ntoa e qala? Na see se ka be se sa ka sa thibela tlokotsi? Re ke ke ra tseba, ehlile, empa na tlhahlobo e eketsehileng ea sechaba e ka be e bile molemo tlas'a maemo ao?
Ka lebaka la liphatlalatso tsa Bradley Manning, re tseba se etsahetseng kamora moo Iraq le Afghanistan, le hore na US e sebetsa joang lefatšeng. Ka lebaka la liphatlalatso tseo, joale re tseba hantle hore na Washington tšetlehile ka Vatican ho felisa khanyetso ea Ntoa ea Iraq le kamoo e entseng kateng ba hatelloa Majeremane ho ba thibela ho qosa mahlahana a CIA a ileng a koetela monna ea se nang molato ’me a mo romela ka sekepe ho ea hlokofatsoa naheng e ’ngoe.
Ha leano la rona la kantle ho naha le sokela ho tsotella likoluoa tse ling hape Yemen, Pakistan, Somalia le Libya, re ka tšepa feela hore baphala ba bangata ba tla latela mohlala oo ho thoeng ke Bradley Manning le ho lokolla litokomane tsa bohlokoa tsa sechaba pele e e-ba morao haholo. Leano la kantle ho naha le ipapisitseng le liphiri le ho potoloha le re soetsehile ka ho hlakileng. Pusong ea demokrasi, tšebetso ea 'muso oa rona ha ea lokela ho apareloa ke leru le sa bonahaleng la lekunutu. Bakeng sa ho re tlisetsa 'nete, bakeng sa ho roba tiiso ea leano leo la ho itšireletsa la lekunutu, Bradley Manning o lokeloa ke Khau ea Mopresidente ea Tokoloho.
2: Tsebo e matla. The Liphatlalatso tsa WikiLeaks li thusitse ho tsosa liphetoho le liphetoho tsa demokrasi ho pholletsa le Middle East, ho fihlela seo Operation Iraqi Freedom e neng e ke ke ea se khona.
Na e ne e se leano la Amerika ho jala demokrasi Bochabela bo Hare, ho atolosetsa tokoloho ea rona ho ba bang, joalo ka ha bapresidente ba morao-rao ba Amerika ba tsitlalletse?
Ha ho Moamerika a le mong ea entseng ho feta ho thusa sepheo sena ho feta Pfc. Bradley Manning. Karabelo ea letoto la boipelaetso ba demokrasi le merusu e aparetseng Egepeta, Libya, Bahrain, Syria, Yemen, esita le Iraq ka mokhoa o itekanetseng, kaofela li qalile Tunisia, moo ho ileng ha lutla likhoele tsa Lefapha la Naha la U.S mabapi le bobolu bo makatsang ba leloko le busang la Ben Ali. thusa ho qhoma borabele. Maemong 'ohle, lichaba tsena li ne li ntse li lla ka litletlebo tsa nako e telele khahlanong le mebuso e hatellang, e se nang bokhoni le moruo o hatelitsoeng ke likamano. Litšenolo tse tsoang litokomaneng tsa Lefapha la Naha la WikiLeaks li bapetse a e amohelehile haholo seabo sa ho hlohlelletsa merusu ena e tšehetsang demokrasi.
Egepeta, Tunisia, Bahrain le Yemen, bofetoheli ba batho bo ntseng bo tsoela pele bo etsahetse ho sa tsotellehe tšehetso ea U.S bakeng sa babusi ba bona ba boitaolo. Ho e 'ngoe le e 'ngoe ea lichaba tsena, ha e le hantle, re ile ra kenya chelete bahatelli, ha re ntse re thusa ho hlomela le ho koetlisa mabotho a bona. Tšebelisano le 'muso oa' muso oa Mubarak o jelle US chelete e fetang $ 60 limilione tse likete 'me ha ea ka ea etsa letho bakeng sa ts'ireletso ea Amerika - ntle le ho susumetsa likhukhuni ho tsoa ho Baegepeta ba matla joaloka Mohammad Atta le Ayman al-Zawahiri.
Esita le haeba leano la US le ne le tiile ka lehlakoreng le fosahetseng la lintho, re lokela ho ba motlotlo hore bonyane Moamerika a le mong - Bradley Manning - o ne a le ka lehlakoreng le letona. Haeba ka sebele a fane ka litokomane tseo ho WikiLeaks, joale o ile a phetha karolo ea bohlokoa ho hlahiseng Arab Spring, ntho eo Barack Obama kapa Mongoli oa mehleng oa Tšireletso Robert Gates (eo morao tjena moamoheli oa Khau ea Mopresidente oa Tokoloho) a neng a ka e bolela. Mohlomong hang ha Baegepeta ba kopanya demokrasi ea bona, le bona, ba tla fa Manning moputso o lekanang le khau e joalo.
3: Bradley Manning o senotse karohano e feteletseng ea "pathological" ea litokomane tsa sechaba tsa Amerika.
"Lekunutu ke la ba lahlehileng," joalo ka Senator ea seng a shoele le Moemeli oa Machaba a Kopaneng Daniel Patrick Moynihan e ne e atisa ho re. Haeba ho joalo, ho ka ba thata ho fumana molahlehi e moholo ho feta mmuso oa U.S.
Ho lemalla ha 'muso oa rona ho boloka lekunutu ho kotsi hakae? Ka Phuptjane, Setsi sa Ts'ireletso ea Naha declassified litokomane tse tsoang 1809, ha Lefapha la Tšireletso feela khoeling e fetileng e ile ea hlakola Lipampiri tsa Pentagon, e fumanehang phatlalatsa ka foromo ea libuka lilemong tsena tse mashome a mane tse fetileng. 'Muso oa rona o qeta ho qeta declassification ea litokomane tse amanang le Ntoa ea I ea Lefatše.
Sena e ne e tla ba bohlanya haeba e ne e se tlokotsi. Botsa borahistori. Barton J. Bernstein, moprofesa ea hlahelletseng oa histori Univesithing ea Stanford le mothehi oa lenaneo la eona la likamano tsa machaba, o hlalosa hore ’muso o arola litokomane tsa leano la linaha tse ling e le “tse makatsang, tse sa utloahaleng le tse sa utloahaleng.” George Herring, moprofesa ea hlahang Univesithing ea Kentucky le sengoli sa encyclopedic Ho tloha Colony ho ea ho Matla a Phahameng: Nalane ea Leano la Kantle ho Naha la U.S, o boletse kamoo thabo ea hae ea ho khethoa ho sehlopha sa boeletsi sa CIA mabapi le declassification e ile ea fetoha manyala hang ha a hlokomela hore o ntse a le teng. se sebedisoang joalo ka sefesetere ka setheo se se nang maikemisetso a ho bula litlaleho tsa sona, ho sa tsotelehe hore na ke tsa bohlokoa hakae kapa tsa lilemo tse kae, hore li hlahlojoe ke sechaba.
Rahistori leha e le ofe ea tšoaneloang ke letsoai la hae o ne a ka re lemosa hore ho aroloa ho feteletseng joalo ke sesosa se ka sehloohong sa amnesia ea naha le bothata ba ntoa bo iphetang. Haeba sechaba se kang sa rona se sa tsebe histori ea sona, se fetoha matla a maholo a lekanang le amnesiac ea tsamaeang, a sa tsebe seo a se entseng maobane kapa hore na e tla fella kae hosasane. Hona joale, sehlopha ke lefu la Washington, sephiri mania a eona, le 'dementia' ntlha ea eona ea ho qetela. Joaloka sechaba se bonahalang eka ke sa demokrasi, rona, baahi ba sona, re ipeha kotsing ea ho hloka tsebo e joalo ka kotsi ea naha ea rona.
Mopresidente Obama o kene setulong a ts'episa leano la "khanya ea letsatsi" bakeng sa tsamaiso ea hae ha a ntse a bina lithoriso tsa mololi. Haesale a qala ho letsholo le bohale ka ho fetisisa kgahlanong le batsebi bao rephaboliki e kileng ya ba bona, mme ho feta moo, ra betsa leano la rona la kantle ho naha moriting. Leha ho le joalo, ho phephetsa ho hlophisoa ha tokomane e 'ngoe le e 'ngoe e lebetsoeng ka thata ha ho khonehe. Ha ho mokhatlo o nang le lisebelisoa tsa ho loants'a ntoa ena, leha e le hore o ka 'na oa hlōla hona joale. Ha ho na phetoho e kholo liofising tsa mmuso oa rona tsa bodiplomate le tsa sesole, ho aroloa ho hoholo ho tla tsoelapele feela.
Haeba re ts'epa ho tseba seo mmuso oa rona o hlileng o se etsang ka lebitso la rona lefats'eng ka bophara, re hloka ho lutla ho hoholo ho tsoa ho batseteli ba kahare ho baqolotsi ba litaba ba ka rarollang seo re hlokang ho se tseba, kaha mmuso o ke ke oa etsa joalo. Ha e le hantle, ena e bile mokhoa oa ho sebetsa oa WikiLeaks. Melao ea rona ea ts'ireletso ea mololi e hloka ka potlako ho fihlela boemo bona ba litaba, 'me le hoja re e-s'o fihle moo, Bradley Manning o re thusitse ho nka karolo ea tsela. O entse seo Barack Obama a hlapanyelitseng hore o tla se etsa ha a kena setulong. Bakeng sa ho otla khahlanong le tsitlalletso e feteletseng ea 'muso oa rona ea ho koahela liphoso le liphoso tsa eona ka lekunutu, Bradley Manning ha a lokeloe ke kotlo, empa Moputso oa Mopresidente oa Tokoloho.
4. Ka litšenyehelo tse ngata tsa botho, Bradley Manning o ts'ehelitse moetlo o moholo oa Amerika oa ho pepesehela ponahatsong ea mmuso mme ka lebaka leo e lokela ho ba mohale oa Amerika, eseng motlotsuoa oa Amerika.
Bradley Manning ke oa morao-rao feela letotong le lelelele la baphala ba kenang le ba tsoileng junifomong ba ileng ba beha tsohle kotsing ho khutlisetsa naha ea rona tseleng e nepahetseng.
nka Daniel Ellsberg, leaker ea Pentagon Papers, histori ea sephiri e rometsoeng ke Pentagon ea Ntoa ea Vietnam le mashano a molao le lisosa tseo 'muso o li sebelisitseng ho li rekisa. Litokomane tse ngata tseo e neng e li kenyelletsa li ne li hlophisoa ka ho phahameng haholo tshireletso tumello ho feta eng kapa eng eo Bradley Manning a qosoang ka ho e lokolla - leha ho le joalo Ellsberg o ne a le joalo ha a bonwe molato ya botlokotsebe bo le bong mme a fetoha mohale wa naha.
Ho latela nako ea ha tsena tsohle li ile tsa theoha, hoa utloahala ho nahana hore Ellsberg e tlameha ebe e ne e le hippie eo ka tsela e itseng a ileng a nyenyelepa polokelong ea litlaleho tsa Pentagon, lifaha le patchouli e mo setse morao. Seo ba bangata ba seng ba sa se hlokomele ke hore Ellsberg e ne e kile ea e-ba mohlala oa U.S. Marine. Pele sehlopheng sa hae sekolong sa koetliso ea liofisiri Quantico, o ile a chechisa sekolo sa Harvard ho lula a le mosebetsing oa Marine Corps. Ellsberg o ile a bona ho pepeseha ha hae kotsing e kholo ea tlhaho e kotsi le e thetsang ea Ntoa ea Vietnam e lumellana ka botlalo le mosebetsi oa hae oa nako e telele oa ho sebeletsa naha ka ntle le ho apara junifomo.
'Me Ellsberg ha a mong. Botsa Lt. Mokolonele (mohats.) Darrel Vandeveld. Kapa Tom Drake, eo pele e neng e le Setsi sa Naha sa Tšireletso.
Ho pepeseha ha 'muso ha hoa qaptjoa bekeng e fetileng ke moetsi oa WikiLeaks Julian Assange. Ke moetlo oa khale oa Amerika. James Madison beha taba ka bokhutshwane: “Puso e e tumileng, e e se nang tshedimosetso e e tumileng, kana tsela ya go e bona, ke matseno fela a puo e e sa tlwaelegang kana masetlapelo; kapa, mohlomong ka bobeli.”
A 1960 Congressional Committee on Government Operations report e ile ea tšoara moea o le mong: "Sephiri - setšabelo sa pele sa batho ba sa khoneng ho ba le bokhoni - se tlameha ho ba bonyane sechabeng sa demokrasi ... John F. Kennedy o entse eona ntlha ka 1961: “Lentsoe ‘ho boloka lekunutu’ le nyonyeha sechabeng se lokolohileng le se bulehileng.” Hugo Black, moahloli e moholo oa Alabaman oa Lekhotla le ka Holimo-limo la lekholong la mashome a mabeli la lilemo sena ho re: "Ho lebela liphiri tsa sesole le tsa bodiplomate ka litšenyehelo tsa mmuso oa baemeli ba nang le tsebo ha ho fane ka tšireletso ea 'nete bakeng sa Rephabliki ea rona." Mme le ea pele Lintlha tse 14 tsa mopresidente oa mehleng ea Ntoa ea I ea Lefatše Woodrow Wilson li ne li sa hlake haholoanyane: "Lilekane tse bulehileng tsa khotso, tse fihletsoeng pepeneneng, ka mor'a moo ho ke ke ha ba le kutloisiso ea botho ea machaba ea mofuta ofe kapa ofe empa dipuisano di tla tswelapele kamehla ka tshohanyetso le pontsheng ya setjhaba. "
Re hloka ho tseba hore na boitlamo ba mmuso oa rona ke bofe, kaha batho ba phahameng ka ho fetisisa ba maano a kantle ho naha ba bonts'itse ka ho hlaka hore ba ke ke ba tloheloa ho iketsetsa liqeto. Ho ipapisitsoe le lilemo tse leshome tse fetileng tsa polao le bothoto, ntle le ngangisano ea sechaba - le lipatlisiso tse matla tsa mecha ea litaba - re na le mabaka a ho lebella se tšoanang.
Haeba ho na le ho hong ho ka ithutoang lilemong tseo tse leshome, ke hore lekunutu la ’muso le mashano li tla ka theko e phahameng haholo ea mali le chelete. Ka lebaka la tšenolo ea mololi e hlahisitsoeng ke Bradley Manning, bonyane re na le setšoantšo se hlakileng haholoanyane sa mathata ao re tobanang le 'ona ha re leka ho laola 'muso oa rona. Haeba e ne e le eena ea ikarabellang bakeng sa litšenolo tsa WikiLeaks, joale bakeng sa mpho ea hae ho rephabliki, e rekiloeng ka theko e kholo, ha a lokeloe ke chankaneng, empa o tšoaneloa ke Medal ea Mopresidente oa Tokoloho le teboho e tsoang botebong ba pelo ea naha ea habo.
Chase Madar ke 'muelli oa molao oa New York ebile o kenya letsoho khafetsa ho Tlhahlobo ea Libuka tsa London, e American Conservative makasine, CounterPunch.org, 'me Lipuisano tsa Le Monde. Buka ea hae e latelang, Takatso ea Bradley Manning, e tla hatisoa ke Libuka tsa O/R hoetla hona. O bua ka nyeoe ea Bradley Manning le nyeoe ea TomDispatch.com. Ho mamela puisano ea audio ea TomCast ea morao-rao ea Timothy MacBain moo Madar a buang ka nyeoe ea Manning, tobetsa Mona, kapa e jarollele ho iPod ea hau Mona.
Sehlooho sena se qala ho hlaha TomDispatch.com, websaete ea websaete ea Sechaba Institute, e fanang ka phallo e tsitsitseng ea mehloli e meng, litaba, le maikutlo a tsoang ho Tom Engelhardt, mohlophisi oa nako e telele oa khatiso, mothehi-'moho le eena. morero oa American Empire Project, Mongoli oa Qetello ea Tloaelo ea Tlhōlo, joalo ea novel, Matsatsi a ho Qetela a Phatlalatso. Buka ea hae ea morao-rao ke Tsela ea Amerika ea Ntoa: Kamoo Lintoa tsa Bush li fetohileng tsa Obama kateng (Haymarket Books).
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate