Mohloli: TomDispatch.com
Ha Martin Luther King a ne a rera thero ea hae e tsebahalang “Ka ntle ho Vietnam” Kerekeng ea Riverside e New York City ka April 1967, ha ke hopole a fana ka maikutlo a bobeli. Le hoja ka nako eo ke ne ke sa tsoa nyoloha Nōka ea Hudson ke kopanela West Point, pitso ea hae ea “phetoho e khōlō ea litekanyetso tsa boitšoaro” ha ea ka ea ama ’na. Ka ho hōlisoa le ho fuoa boemo ba ka ba ho ba lesole le ka sehloohong, liphetohelo tse matla e ne e se ntho ea ka. Ho utloisisa bohlokoa bo tebileng ba “matla a mararo a maholohali a khethollo ea morabe, ho rata lintho tse bonahalang ho feteletseng le ho rata ntoa” tseo a ileng a lebisa tlhokomelo ea bamameli ba hae ho tsona ho ne ho phahametse matla a ka a kelello. Ha kea ka ka leka le ho hlalosa moelelo oa tsona.
Ntlheng eo, lilemo tse mashome tse ileng tsa latela li ile tsa koala sekheo thutong ea ka. Ke khale ke fihletse qeto ea hore Dr. King ka nako eo o ne a fana ka senotlolo sa bohlokoa sa ho toloka ho utloisisa qaka ea rona ea mehleng ea Amerika. Maqakabetsi ao re iphumanang re le ho ona kajeno a bakoa ke ho tsilatsila ha rona ho amohela tšebelisano e holofetseng har'a likarolo tsa lihlopha tse tharo tse kholo tseo a li hlalositseng puong eo. Ke 'nete, khethollo ea morabe, lerato le feteletseng la lintho tse bonahalang, le ntoa e 'ngoe le e 'ngoe e lokeloa - 'me ka linako tse ling e fumana kahlolo. Empa ke tsela eo boraro ba bona ba phelisanang ka eona e ikarabellang bakeng sa boemo ba sechaba sa habo rona.
E re ke fane ka maikutlo a hore lengolo la King le ntse le sebetsa le kajeno joalo ka ha a ne a fana ka eona lilemo tse fetang halofo tse fetileng - ka hona, lebaka la ka la ho khutlela ho eona hang kamora moo. ho e qotsa pejana TomDispatch. Leha ho le joalo, ka masoabi, ha ho batho ba Amerika kapa sehlopha se busang sa Amerika se bonahalang se sekametse ho nkeng lengolo leo la ngaka ka ho teba kajeno ho feta kamoo ke neng ke le kateng ka 1967. Re tsoela pele ho hana molaetsa oa Dr. King.
Martin Luther King o kentsoe mohopolong oa Amerika e le moetapele e moholo oa litokelo tsa botho mme ho loketse joalo. Leha ho le joalo ha Puo ea hae ea Kereke ea Riverside e hlakisa, morero oa bophelo ba hae o ile oa fetela hole ho feta ho loantša khethollo ea morabe. Sepheo sa hae sa 'nete e ne e le ho pholosa moea oa Amerika, thomo eo a neng a iketsetse eona e neng e le boikhohomoso kapa boprofeta bo tebileng.
Leha ho le joalo, nehelano ea hae ea Kereke ea Riverside ha ea ka ea amoheloa hantle ka nako eo. Esita le likarolong tseo ka kakaretso li tšehetsang mokhatlo oa litokelo tsa botho, ho nyatsoa ke boralitaba ho ne ho atile. Bahanyetsi ba Morena ba ile ba mo khalemela ka ho kheloha tseleng ea hae. "Ho khelosa matla a mokhatlo oa litokelo tsa botho litabeng tsa Vietnam ke tšenyo le ho ipolaea," New York Times a tsitlella. Sehlopha sa eona sa bahlophisi se ile sa tiisetsa babali ba sona hore khethollo ea morabe le ntoa e ntseng e tsoela pele li fapane ebile ha li amane: “Ho amahanya mathata ana a thata, a rarahaneng ho ke ke ha lebisa litharollong empa pherekanong e tebileng.” Morena o ne a hloka ho khomarela morabe le ho lumella ba bang ba tšoanelehang haholoanyane ho rata ntoa.
The Washington Post dumelana. Puisano ea King e neng e sa sebetsoe ka nako le e sa halefeng e ne e “fokolitse molemo oa hae molemong oa hae, naheng ea habo, le ho sechaba sa habo.” Ho ea ka Post's Sengoliloeng sa bahlophisi, King o ne a “etselitse bao e leng metsoalle ea hae ka tlhaho kotsi e tebileng” le “tšenyo e kholo ho eena.” Botumo ba hae bo ne bo senyehile ka ho sa feleng. Ba bangata ba ileng ba mo mamela ka tlhompho ba ke ke ba hlola ba mo hlompha ka tsela e tšoanang.”
Life e ile ea ikamahanya le maemo ka ho otla ha eona letsoho la letsoho. Ho fana ka maikutlo a kamano leha e le efe pakeng tsa ntoa ea Vietnam le boemo ba baahi ba Black lapeng, ho ea ka Bophelo, e ne e le feela “ketselletso e nyatsehang.” Khohlano e ntseng e tsoela pele Asia Boroa-bochabela “e ne e sa amane le ntoa e amohelehang ea litokelo tse lekanang mona Amerika.”
Ho tla joang hore ebe Morena ha aa ka a bona seo? Ha re hetla morao, re ka ’na ra ipotsa hore na bashebelli ba neng ba rarahane ka mokhoa o hlakileng ba ka be ba ile ba hlokomoloha joang kamano pakeng tsa khethollo ea morabe, ntoa, le tsamaiso e sothehileng ea boleng e neng e phahamisa le ho keteka ka ho hlaka ho fumanoa le ho sebelisoa ha lintho feela.
Ho Feta Kakaretso ea Likarolo Tsa Tsona
Likhoeling tsa morao tjena, ho na le bashebelli ba bangata ba imetsoeng kelellong ba boemo ba Amerika e hlalositsoe 2020 joalo ka naha ena e mpe ka ho fetesisa. Selemo. Esale. Ke ba nang le mehopolo e khuts'oane feela ba tla reka pheteletso e joalo.
Haufinyane tjena ka bo-1960, khanyetso le pherekano li etsahetse ka tekanyo e kholoanyane le motheo o tsitsitseng ho feta eng kapa eng eo Maamerika a e mameletseng morao tjena. Ha ho pelaelo hore Covid-19 le Donald Trump ba ile ba sebelisana 'moho ho etsa 2020 selemo sa mahlomola a' nete lefu, ka tlhaselo ea khoeli e fetileng ea Capitol e eketsang polelo e makatsang ho toro e tšosang.
Empa hopola liketsahalo tsa sehlooho ka mor’a nehelano ea Kereke ea King’s Riverside. Selemo sa 1968 se qalile ka Tet Offensive Vietnam, e ileng ea felisa lipolelo tsa molaoli tsa hore United States e ne e “hlōla” ntoa moo. Ka mor'a moo, Korea Leboea e ile ea hapa sekepe sa US Navy sa USS Pueblo, nyenyefatso ya naha. Nakoana kamora moo, qeto e makatsang ea Mopresidente Lyndon Johnson ea ho se kenele likhethong hape e ile ea fetola peiso ea bopresidente.
Ka Mmesa, 'molai o ile a bolaea Dr. King, ketsahalo e ileng ea baka merusu ka sekhahla se neng se fokolisa merusu ea 2020 Minneapolis, Minnesota, Portland, Oregon le Kenosha, Wisconsin. (Matsatsi a seng makae ka mor'a polao, ha ke fihla Washington bakeng sa - har'a lintho tsohle - tlhōlisano ea rugby, mollo o ne o ntse o tuka 'me leholimo le ntse le le letšo ke mosi.) June oo, eseng lilemo tse hlano ka mor'a hore mor'abo a thunngoe le ho bolaoa, Senator Robert Kennedy, boiteko ba hae ba ho hapa khetho ea mopresidente oa Democratic ka nako eo bo ntseng bo eketseha, bo ile ba oela lehloeng la 'molai, lefu la hae le ile la makatsa sechaba le lefats'e. Kopano ea Naha ea demokrasi e ferekaneng le e mabifi, e neng e tšoaretsoe Chicago ka Phato mme e phatlalalitsoe ka kotloloho, e khothalelitse hore naha e mothating oa ho arohana. Qetellong ea selemo, Richard Nixon, ea neng a tsoa lefeelleng la lipolotiki, o ne a itokisetsa ho nka setulo sa mopresidente - tebello e ileng ea siea khalefo le karohano e neng e ntse e eketseha likhoeling tse 12 tse fetileng.
Ke 'nete ho lekana, palo eohle ea batho ba shoeleng ba Amerika ba bakiloeng ke Covid-19 ka 2020 e feta haholo ba tsoang ntoeng e hole le pefo ea malapeng ka 1968. Leha ho le joalo - esita le ntle le boteng bo tšosang ba Donald Trump bo haufi le boemo ba lipolotiki - khatello ea maikutlo. seo sechaba se ileng sa le tlas'a sona ka 1968 bonyane se ne se lekana le se etsahetseng ngoahola.
Taba ea ho etsa papiso e joalo ha se ho fana ka maikutlo a hore, ha Trump a leleketsoe Mar-a-Lago, Maamerika a ka qala ho phomola, a itšetlehile ka Joe Biden ho "aha morao hantle" le ho tsosolosa tshobotsi ya se tloahelehileng naheng. Empa taba ke hore bokhopo bo hlokofatsang sechaba sa habo rona bo tebile, bo ntse bo phehella, 'me bo le ka holimo ho matla a mopresidente ofe kapa ofe feela hore a ka bo lokisa.
Lintoa tsa Amerika tsa Racist ea Lekholong la Mashome a Mabeli a Motso o Mong
Ho inehela bophelong, tokoloho, le ho lelekisa thabo ho hlalosa moelelo oa mokhoa oa bophelo oa Amerika. Kahoo Bathehi ba phatlalalitse 'me kahoo re rutoa ho lumela. E, ho ile ha araba Dr. King ka 1967, empa khethollo ea morabe, lerato la lintho tse bonahalang, le ho rata sesole ka ho tšoanang li ikamahantse le bophelo ba Maamerika. Joalo ka ha re ka khetha ho etsa eka re fapane, li-triplets tse kholo li hlalosa hore na re bo-mang joalo ka ha Jefferson's Declaration kapa Framers' Constitution e etsa.
Ka mabaka a fapaneng, Donald Trump, eseng bonyane har'a bona, khethollo ea morabe kajeno e boetse e le maemong a phahameng a litaba tse laelang tlhokomelo ea naha. Bahatelli ba lipolotiki, bo-'mampoli ba mefuta-futa, batho ba maemo a phahameng sechabeng, esita le likhoebo tsa lichaba tse ngata tse mamelang ka hloko ba bolela boitlamo ba bona ba ho felisa khethollo ea morabe (joalokaha ba e hlalosa) qetellong le ka ho sa feleng. Karolo e 'ngoe e sa reng letho ea baahi ba bang - batho ba makhooa ho bina "U ke ke ua re nkela sebaka," mohlala - tšoarella ponong e 'ngoe. Ho felisoa ha khethollo ea morabe, ho nka hore sepheo se joalo ke ntho e utloahalang, ka sebele ho tla kenyelletsa ntoa e tsoelang pele.
Ka 1967, King o ne a entse qeto ea hore ho hlōla ntoa eo ho ne ho hloka ho atolosa sebaka sa tlhahlobo. Kahoo, bohlokoa ba ho bua khahlano le Ntoa ea Vietnam, eo ho fihlela motsotsong oo a neng a le leqe ho e etsa. Bakeng sa Morena, e ne e se e "hlakile ka mokhoa o hlakileng" hore ntoa e ntseng e tsoela pele e ne e chefo "moea oa Amerika." Khethollo ea morabe le ntoa li ne li hokahane. Ba ne ba iphepa e mong ho e mong.
Hona joale, ho lokela ho hlaka ka ho hlaka hore lintoa tsa rona tsa ka ho sa feleng tsa lekholo la mashome a mabeli a metso e 'meli, tse loannoeng ka mokhoa o hlakileng ho feta Vietnam, le hoja ka nako e telele le ho feta, li bile le phello e tšoanang. Libaka tseo United States li li hlaselang, li hlaselang, le / kapa li lulang ho tsona hangata li oela sehlopheng sa seo Mopresidente Trump a kileng a se nyenyefatsa e le "linaha tsa shithole.” Baahi ba atisa ho futsaneha, ba seng makhooa, ba sa bue Senyesemane, 'me, ka litekanyetso tsa Amerika, hangata ha ba rutehile haholo. Ba lumellana le meetlo le meetlo ea bolumeli eo Maamerika a mangata a e nkang e le ea khale haeba e se esele ka ho feletseng.
Hore GI e tloaelehileng e lokela ho nka bophelo ba Maafghan kapa ma Iraqi e le a bohlokoa bo tlase ho feta bophelo ba Moamerika e ka ba ntho e soabisang, empa ho latela nalane ea rona ho ka se makatse. Sehlooho se phehellang sa lintoa tsa Amerika tse khutlelang mehleng ea bokolone ke hore, hang ha ho thunngoa ho qala, phapang e bolela ho ba tlaase.
Le hoja ho se ofisiri e phahameng ea ’muso kapa ofisiri e phahameng ea sesole e tla lumela seo, khethollo ea morabe e kenelletse lintoeng tsa rōna tsa ka mor’a 9/11. 'Me joalo ka ha ho etsahala hangata, chefo e hlahisoang kantle ho naha e na le tsebo ea ho fumana tsela ea ho khutlela hae.
Ntle le mekhelo e fokolang, Maamerika a khetha ho iphapanyetsa 'nete ena. Ha re bua ka likako tsa moea tse bontšang teboho bakeng sa tšebeletso ea hao, tse atisang ho phahamisoa ho masole, ke leshano la hore tšebeletso ea nako ea ntoa e amana le bokhabane, joalokaha eka ntoa e ne e le sehahi se seholo sa botho. Tlhaselo ea khoeli e fetileng ho Capitol e tlameha ebe qetellong e entse hore ho se khonehe ho tšehetsa thetso eo.
Ha e le hantle, ka lebaka la "lintoa tsa ka ho sa feleng" tsa ka mor'a 9/11, kokoana-hloko ea sesole e tšoaelitse likarolo tse ngata tsa sechaba sa Amerika, mohlomong le ho feta mehleng ea rona ho feta King's. Har'a liphello tse hlakileng: ho ata ha kgethollo ya mmala le e feteletseng menahano ea lehlakore le letona ka har'a maemo a litšebeletso tse hlometseng; phetoho ea sepolesa hore e be mekhatlo ea sesole ka mokhoa oa ho sebelisa matla a feteletseng khahlanong le batho ba mebala; le ho hlaha ha lihlopha tsa sesole tse hlometseng hantle ho iketsa “ba ratang naha” ha ba ntse ba rera ho phethola taelo ya molaotheo.
Ke habohlokoa, ha e le hantle, hore u se ke ua penta setšoantšo se joalo ka borashe bo pharaletseng haholo. Ha se lesole le leng le le leng leo e leng neo-Nazi - leha e le haufi. Ha se lepolesa le leng le le leng leo e leng sethunya sa pele, ebe se kokota ka morabe. Ha se mosireletsi e mong le e mong oa Sehlomathiso sa Bobeli ea rerang ho "emisa bosholu" le ho khutlisetsa Donald Trump Ofising ea Oval. Empa masole a mabe, mapolesa a mabe, le mahlaba-phio a iphuthelang folakha a teng ka bongata bo tšosang. Ehlile, hoja a ne a ntse a phela kajeno, Martin Luther King o ne a ke ke a tsilatsila ho bolela hore takatso ea Amerika ea ntoa lilemong tse mashome tsa morao tjena e hlahisitse litholoana tse ngata tse khopameng mona hae.
Joale ho na le boraro-bo-bong ba boraro ba Morena, bo patehileng pepeneneng: “ho rata lintho tse bonahalang ho feteletseng” hoa batho ba ikemiselitseng ho khotsofatsa litakatso tsa bona tse se nang moeli sechabeng se seng se fetohile le ho feta. ho se leka-lekane moruong. Maamerika esale e le batho ba bangata. Ho lekane ha ho mohla ho lekaneng. Ke ’nete ka 1776, sena se ntse se le joalo le kajeno.
Naha eo ho eona “mechini le lik’homphieutha, sepheo sa phaello le litokelo tsa thepa” li tlang pele ho batho, Morena o ile a lemosa ka 1967, hore e qosa ho hong ho kang lefu la moea. Ntho e ka sehloohong eo King a amehileng ka eona e ne e se kabo ea maruo, empa e ne e le bohlokoa bo feteletseng ba ho bo bokella le ho ba le bona.
Ho amohela tekano e le sehlooho se seholo, tsamaiso ea Biden e na le maikutlo a fapaneng. Ea eona sepheo se boletsoeng ke ho nolofalletsa “ba sa tsotelleng le ba siiloeng morao” hore ba tsebe ho tsoela pele, ka ho lebisa tlhokomelo ea pele ho “lichaba tsa mebala le Maamerika a mang a sa hlokomeleheng.” Ka bokhutšoanyane: ho feta ho ba bang, empa eseng ho ba bang.
Boiteko bo joalo bo tla etsa hore ho be le ho khutlela morao. Ho fanoe ka setso seo e nka batho ba libilione phethahatso ea ho qetela ea toro ea Amerika, lenaneo le le leng feela le amohelehang lipolotiking ke le tšoereng tšepiso ea ho feta bakeng sa bohle. Ho tloha matsatsing a eona a pele, sepheo sa Teko ea Amerika e bile ho khotsofatsa tlhoko ena ea Hape, le haeba ho ntšetsa pele boiteko boo kajeno ho baka tšenyo e ke keng ea lekanngoa tikolohong ea tlhaho.
Khaello ea Boprofeta
Mo therong ya gagwe ya Kereke ya Riverside, King o ne a akanya gore “lefatshe jaanong le batla kgolo ya Amerika e re ka se kang ra kgona go e fitlhelela.” Lilemong tse mashome ho tloha ka nako eo, na sechaba sa habo rōna se “hōlile” ka kutloisiso leha e le efe e utloahalang? Kapa na litloaelo tsa tšebeliso e neng e hlalosa mokhoa oa rona oa bophelo ka 1967 li se li metse ka metso, joalo ka ha maqheka a Mehla ea Boitsebiso ao Maamerika a inehelang ho ona ka boithatelo a matlafatsa mekhoa eo ho ea pele?
Ho hōla ho fana ka maikutlo a bohlale le kahlolo. E bolela phihlelo e sebelisoang hamolemo. Na hoo ho hlalosa Amerika ea mehleng ea rōna? Hape, ke habohlokoa ho qoba ho penta ka brushstroke e pharaletseng haholo. Empa ea rona ke naha eo ho eona Maamerika a limilione tse 74 a ileng a vouta ho fa Donald Trump nako ea bobeli, palo e kholo ho feta. leha e le efe mokhethoa oa mopresidente ea kileng a amoheloa. 'Me naha ea rona ke eo ho eona batho ba limilione ba lumelang hore a cabal ea batho ba hlekefetsang bana ba rapelang Satane e laolang lisebelisoa tsa mmuso.
Ebang o ne a tseba kapa che, ha Joe Biden a itlama ka 2020 ho ho pholosa "moea oa Amerika," o ne a lumellana le Martin Luther King ka 1967. Empa ho pholosa moea oa sechaba ho hloka ho fetang feela ho nkela Trump sebakeng sa Oval Office, ho fana ka litaelo tse tsitsitseng tsa tsamaiso, le ho pheta lipuo tse tsoang teleprompter (ntho eo Biden a neng a e-na le eona. etsa ka bothata bo bonahalang).
Ho pholosa moea oo ho hloka monahano oa boitšoaro, e leng tšobotsi e sa fumaneheng hangata lipolotiking tsa Amerika. Mohlomong George Washington o ne a e-na le eona. Ka sebele Abraham Lincoln o ile a etsa joalo. Ka nako e khuts'oane ha u fana ka ea hae Aterese ea Karohano, Mopresidente Dwight D. Eisenhower o buile ka lentsoe la boprofeta. Ho joalo le ka Jimmy Carter bukeng ea hae e songoang haholo empa e tšoarella ka nako e telele "Puo ea Malaise” ea 1979. Empa joalo ka ha mehlala ena e seng mekae feela e fana ka maikutlo, bokhopo le merusu ea bophelo ba lipolotiki ke ka seoelo e amohelang baprofeta.
Le ha Joe Biden e kanna ea ba motho ea itlhomphang ka ho lekana, ha ho nako eo mosebetsing oa hae oa nako e telele empa a sa khethollehang haholo oa lipolotiki a kileng a fosoa ka ho ba le limpho tsa boprofeta. Ho ka boleloa se tšoanang ka bahlabani ba lipolotiki ba tsebahalang haholo bao a ipokelletseng le bona: Kamala Harris, Antony Blinken, Lloyd Austin, Jake Sullivan, Janet Yellen, le ba bang kaofela. Ha ho tluoa tabeng ea ho fapana, ba hlahloba mabokose ohle a hlokahalang. Leha ho le joalo, ha ho le e 'ngoe ea tsona e fanang ka pontšo e nyane ea ho utloisisa mahlomola a sechaba se neng se le tlas'a mahahapa a mararo a maholo a Morena.
Joaloka Mokreste ea chesehang le ’moleli ea kheleke puong, o ne a tseba hore poloko e qala ka ho amohela boetsalibe, ho lateloe ke pako. Ke ka nako eo feela topollo e bang ntho e ka etsahalang.
Ke feela ka ho amohela bokhopo bo bakoang ke ho ba teng ka nako e le 'ngoe ha khethollo ea morabe le lerato la lintho tse bonahalang le ntoa pelong ea naha ena moo ho ka khonehang hore United States e nke le mehato ea pele ea ho emisa ho lopolloa. Re emetse lentsoe la boprofeta le tla tsosa batho ba Amerika ho bohlokoa bona.
Andrew Bacevich, a TomDispatch kamehla, ke mopresidente oa Setsi sa Quincy sa Boikarabello bo Ikarabellang. Buka ea hae ea morao-rao ke Mehla ea li Illusions: Kamoo Amerika e Senyelitseng Tlhōlo ea eona ea Ntoa ea Cold. Buka ea hae e ncha, Kamora Apocalypse: Karolo ea Amerika Lefatšeng le Fetotsoeng, e tla phatlalatsoa ka 2021.
Sengoliloeng sena se hlahile ka lekhetlo la pele ho TomDispatch.com, weblog ea Setsi sa Sechaba, e fanang ka phallo e tsitsitseng ea mehloli e meng, litaba le maikutlo a tsoang ho Tom Engelhardt, mohlophisi oa nako e telele oa khatiso, mothehi-'moho oa American Empire Project, sengoli sa Qetello ea Setso sa Tlhōlo, joalo ka ha ho ngoloa, Matsatsi a ho Qetela a Khatiso. Buka ea hae ea morao-rao ke A Nation Unmade By War (Libuka tsa Haymarket).
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate