Theko ea Benetton khahlano le lelapa la Mapuche Curiñanco-Nahuelquir e felile Esquel. Banyalani bana ba matsoalloa a moo ba ne ba qosoa ke South Argentina Land Company (CTSA), e leng mothusi oa mokhatlo oa Italy, ka ho hapa lihekthere tse 530 ho tse 900,000 tseo ba nang le tsona Patagonia.
Atilio Curiñanco le Rosa Nahuelquir ba ne ba hapile, ka Phato 2002, mobu oo ba neng ba o nka e le oa sechaba - thepa ea mmuso- ho theha bolulo ba malapa, empa libeke tse 'maloa ka mor'a ho qala mosebetsi, tletlebo ea motsamaisi oa thepa ea Benetton e nkiloeng ho. ho lelekoa ka mabifi le ho senngoa ha mosebetsi oo lelapa le neng le o qetile nakong ea khoeli.
Leha ho le joalo, ena e ne e se nyeoe e bonolo bakeng sa setša pakeng tsa lelapa la matsoalloa le mokhatlo oa lefatše lohle. Bopaking bo bong le bo bong, likōpong tsa babuelli ba molao, le ka pel’a baemeli ba makholo a mabeli ba metse ea Mapuche ba bokaneng, ho ile ha pakoa puisano e tebileng ka likamano pakeng tsa matsoalloa a moo, ’Muso, toka le beng ba masimo.
Moqolotsi oa litaba ka tlhaloso ke mohlahlobi oa mehleng, 'me hangata re na le monyetla oa ho ea liketsahalong tsa histori. Maobane e ne e le le leng la matsatsi ao. Ka lebaka leo, ke lumela hore ke na le tokelo ea ho nka bolokolohi ba ho e pepesa halelele. Kaha ke puisano e telele le e rarahaneng, ke ile ka e arola likarolo tse peli. Karolong ea pele ke tla fana ka tlaleho ea lipuisano tsa molao, hore na Curiñancos e molato kapa ha e na molato oa ho inkela thepa ka likhoka. Ea bobeli, re tla kena ka botebo lipuisanong tsa sechaba: ke mang ea tšoereng, ho ea ka molao, litokelo tse nepahetseng holim'a mobu oo, ntho e lokelang ho etsoa ka Mantaha, ha Dr. Eyo, moahloli oa nyeoe ena, a phatlalatsa kahlolo e tla mo nke matsatsi a mahlano ho lemoha. Hape, boipiletso bo feletseng ba Dr. Gustavo Macayo, mosireletsi oa lelapa, bo tla tloha bo fumaneha.
Ka tlase ke karolo ea pele ea bopaki ba letsatsi leo lelapa le toropo li neng li sotha letsoho la mmuso le boikhohomoso ba e mong oa beng ba bacha ba Patagonia.
Lelapa la Mapuche bencheng
Moahloli o bala liqoso; ba qosoa ka ho amoha thepa, ka pefo, South Argentina Land Company (CTSA) thepa ea eona, e leng tlōlo ea molao e hlalosoang e le ho inkela ka likhoka. Ka phaposing, Mapuche a ka bang makholo a mabeli, liithuti le baahelani ba tsoang libakeng tsohle ho tla ba teng nyeoeng, baa khutsa. Nyeoe e ile ea fetisetsoa ho Police Officers Casino, holo eo hangata e sebelisetsoang mekete ea matsatsi a tsoalo.
Rose Nahuelquir le Atilio Curiñanco, baqosuoa, ke ba pele ba ho paka.
Selemong se fetileng, hang ha ntoa e qala ho fumana tšireletso ea naha le ea machaba, baemeli ba Benetton ba ile ba fana ka tharollo: haeba ba ne ba ka tlohela mobu, ba ne ba tla tlosa liqoso tsa ho nka thepa, 'me ntho e' ngoe le e 'ngoe e tla lebaloa. Empa ho banyalani bana ba Mapuche, ho ne ho se ho khutlela morao; ba ne ba bua ’nete ea bona, ka mantsoe a bonolo le a tšepahalang, ’me ba ne ba sa tl’o lumella mang kapa mang hore a ba tšoare joaloka linokoane. Ba ile ba hana tumellano eo, eo ba neng ba e nka e le boiteko bo bong ba ho ba tlotlolla, ’me joale ba ne ba le setulong sa moqosuoa, ba pepesa beng ba masimo le ’Muso ka ho hlōleha ho amohela litokelo tsa matsoalloa a moo.
Rosa o ile a bua pele, ka mantsoe a liehang le a itlelang feela; eena kapa Atilio ha baa ka ba lokisetsa phatlalatso. ‘Ha ho hlokahale—o ile a re ho rōna—ke tseba hantle seo nka se buang: ’nete.’ Matsatsing a ho qetela, re ile ra ba bona ba hlophisa marobalo le ho phehela bara le barali babo bona ba neng ba tsoa libakeng tse ’maloa tsa sebaka seo ho tla tla. ba tshehetse. E ne e le baamoheli ba lihoai tse fetang lekholo, batho ba baholo le ba banyenyane, ba theohileng mokolokong oa lithaba, ba siea metse ea bona le malapa a bona ho ba fa matla le bonngoe sebakeng se hlakileng sa ntoa ea bona.
Labobeli hoseng, pele mafube a hlaha, mathōkong a Esquel, Mapuche a ile a bokana Nguilliatum, mokete oa setso oa ho sebelisana le matla a tlhaho ao ba a nkang e le lelapa. Ha ba le moo, Rosa le Atilio ba ile ba amoheloa ke beng ka bona, haholo-holo baholo. Ba seka meokho, nakoana ka mor’a mafube a lerootho le a khanyang, ba ile ba amohela keletso le mahlohonolo a tsoang ho Lonko (balaoli ba Mapuche). Doña Celinda o ile a ba tlotsa ka Muday, seno sa setso sa Mapuche ka bobeli, eaba o ba fa mantsoe ka puo ea bona ea lekunutu ea lefatše. Lonko Segundino, ea ileng a khutlela Esquel kamor’a lilemo tse 72 a le sieo ho tsamaea le bona, o ile a ba fa khothatso ka ho tšoara sefubeng thipa e ’nileng ea tsamaea le eena ka lilemo tse ka bang lekholo.
Joale, setulong se batang sa lekhotla, moeletsi e ile ea e-ba mantsoe. Rosa le Atilio ba ile ba bua ka hore na, ha ba se na mosebetsi, ba ile ba etsa qeto ea ho khutlela naheng eo ba neng ba e tseba le ho e hōlisa ka chelete e nyenyane e neng e setse inshorenseng ea bona ea ho hloka mosebetsi. Ka Hlakola 2002 ba ile ba kenya kopo ho IAC (Communal Institute of Colonization) ba kopa ho aha sebaka sa sechaba se bitsoang Santa Rosa, haufi le sebaka seo Atilio a hlahetseng ho sona le haufi le Leleque Borough, thepa ea CTSA. Ba ile ba boela ba hlalosa kamoo, likhoeli tse tšeletseng ka mor’a kōpo eo, le motheong oa karabelo ea molomo e tsoang ho mokhatlo o hlophisitsoeng, ba ileng ba ea sepoleseng sa El Maiten ho ea bolela hore ba il’o haha tšimo eo. Kapele ba ile ba qala ho sebetsa.
‘Ha rea ka ra heletsa terata leha e le efe. Ho ne ho se letho, Atilio a hlalosa. Ke ne ke tsoaletsoe sebakeng seo 'me ke se tseba hantle. Re ile ra lula ho eona motšehare, ho ne ho se na pefo… Ha ho motho ea kileng a hlokomela setša seo. Taba ena kaofela e re makalitse hobane ba ne ba sa re hlomphe ... taba ena e tsebahala haholo, e lula e etsahalla batho ba hlokang, ke bopaki ba hore na ba re tšoara joang, joalo ka ha ba ile ba etsa ho baholo-holo ba rona. Ka sena, ke ikutloa ke silafetse boitšoarong le ’meleng, kaha ke lahlehetsoe ke ntho e ’ngoe le e ’ngoe ’me ha ke tsebe hore na ke tla khona ho e fumana hape.’ Rose o ile a boela a re ‘ba nqosa ka hore ke inkela naha ea heso ka likhoka, ke hlahetse naheng ea heso. naheng ena, ha kea tsoalloa Italy…u ke ke ua tla ho nqosa ka likhoka.'
Ka mor'a liphatlalatso tsa bona, lipaki tse leshome le metso e supileng tse neng li hlapantse 'me li tšepisitse ho bua' nete, 'me ho se letho haese' nete, li ile tsa qala ho nyolohela bencheng.
Lipaki
Pele ho hlaha e ne e le molaoli oa thepa ea Benetton, eo ka nepo a bitsoang Ronald Mac Donald. Bopaki ba hae e ne e le bo bong ba bohlokoa, hobane liqoso khahlanong le Curiñancos li ne li entsoe motheong oa tletlebo ea hae.
A lutse ka pel'a moahloli, a bonahala a tšohile, mohlomong hobane mokhatlo o ne o fetotse maano, o ile a pheta bopaki ba hae ba nakong e fetileng moo a ileng a bolela hore Curiâncos e khaolitse terata ho fumana setša, eo ba e keneng bosiu le hore. ba ne ba ipatile ka mor'a lihlahla ho qoba ho tšoaroa. Phatlalatsong ea hae e ncha ha a sa bolela hore ba khaolitse terata, e mpa e le heke ea rustic, hape o re o bone ntlo pela tsela, a le koloing ea hae.
E latelang moleng e ne e le mosebeletsi oa CTSA, mohlokomeli ea bitsoang Nahuelquir -e tšoanang le moqosuoa- ea 'nileng a sebetsa sebakeng seo ka lilemo tse mashome a mararo. Liqoso tsa hae li ne li qotsitsoe ka makhetlo a mangata ke Mac Donald le 'muelli oa molao oa Khampani a qosa Curiâncos ka bosholu.
Ha ho le e 'ngoe ea liqoso tse fetileng e ileng ea hlaha hape nyeoeng. Ka botshepehi bo boholo, mosebeletsi eo wa kgale o ile a bolela hore ha a le mosebetsing wa hae wa boboledi o bone Curiñancos ha ba kena setsheng seo. Eitse ha a kōptjoa hore a bontše lithapo tse khaotsoeng—tse neng li tla bontša hore batho ba neng ba le ka har’a lona ba sebelisitse pefo-o ile a re ha a e-s’o bone leha e le efe ’me ‘e ka ’na eaba ba kene ka heke kapa ba tlotse terata.’ O boetse a hlalosa hore ho fihlela hajoale. , ts'ebeliso ea setša e ne e le ho kenya lipere tsa basebetsi ba neng ba il'o batla mosebetsi CTSA, kaha ba ne ba sa lumelloa ho li tlisa sebakeng seo, paki e 'ngoe ea bontša.
Liphatlalatso tsena ka bobeli li ile tsa baka maikutlo a fapaneng haholo. Rosa Nahuelquir o ile a bososela ka lekhetlo la pele letsatsing leo; hang ka mor'a hore nyeoe e qale, letoto le fetileng la mashano a tsoang ho baqosi ba hae le ile la qala ho phutholoha. Empa ka ntle ho holo, ka lehlakoreng le leng la nalane, basebeletsi ba babeli ba baqolotsi ba litaba ba CTSA ba ile ba lula ba theosa le ho theosa, ba tletleba ka mehala ea bona ea cellular hore lipaki tse peli tsa pele li hlotsoe ho fana ka tsona.
Bopaki bo ileng ba latela bo ne bo fetola lekhotla hore le be lerootho leo ka linako tse ling le neng le bonahala le etsa-kapa le senola- theater ea lintho tse sa utloahaleng tse neng li etsoa. Khang e mabapi le ho khaola terata e ne e le lintlha tsa liqoso tse neng li lahletsoe ho banyalani bao, eseng feela hobane setša sa Benetton se tlamiloe ke terata ea terata, empa ho e-na le hoo hobane haeba se bontšoa, se ne se tla tiisa khopolo-taba ea bohatelli.
Bahlahlobisisi, bao bopaki ba bona bo tla hlahlojoa karolong ea bobeli, ba bonts'itse feela seo batšireletso ba se tsekang: hore ha ho le ea mong oa bona ea ka etsang liphatlalatso khahlanong le beng ba masimo hobane e mong le e mong oa bona, haufinyane kapa hamorao, e tla ba mohiruoa oa bona.
Batsamaisi ba bang le basebeletsi ba IAC le bona ba fane ka bopaki, ba bolela hore na lelapa le ile la botsa joang liofising tsa bona ka tšimo, le hore kopo e joalo ha e e-s'o ka e rarolloa ka lengolo. Hape, ba ile ba lahla boikarabelo bohle ’me ba hana hore ba ba file tumello ea ho lula sebakeng seo. Ka lehloeo le tsotehang, le totobetseng lentsoeng la bona la lenyatso - ho araba lipotso tse tsoang mahlakoreng ka bobeli - ba ile ba bontša ho hloka tsebo ha bona ka molao oa naha; haholo-holo mabapi le bonkakarolo bo hlokehang ba matsoalloa a bona tšebetsong ea liqeto ka har'a matla a bona mabapi le linaha tsena. Ka ho baka litšeho le litlhaloso tse tsoang lekhotleng, Ricardo Rojas o ile a ba le bothata ba ho phatlalatsa hore ha ho na naha e sa sebetseng ea sechaba. O ile a phatlalatsa hore haeba ho ne ho e-na le ‘motho e mong le e mong o lokela ho ba le monyetla o tšoanang, hobane bohle re ma-Argentina, a fana ka tlhase ea ho khomarela ha hae likhopolo tsa khethollo ea morabe tse hanelang matsoalloa a moo, a latola melao e ba hlokomelang e le ba etellang pele naha ea Argentina.
Mongoli oa Indymedia Argentina, Hernan Scandizzo, o boletse phatlalatsong ea hae hore, phuputsong ea boralitaba sebakeng seo, ho ile ha sibolloa leano la kabo e hlophisitsoeng ea libaka tsa matsoalloa a sebakeng sa CTSA. O ile a thathamisa bopaki ba morao-rao le ba histori, bo bokaneng Vuelta del RÃo, Leleque, moo ho ileng ha fumanoa sebaka sa matsoalloa a terata se kenngoeng ka terata, 'me ka nako e 'ngoe e ne e le ntlo,' me libakeng tse ling boemo bo tšoanang boa phetoa: matsoalloa a ile a amohuoa thepa ea bona. mobu oa setso ke beng ba masimo joalo ka Benetton. O ile a boela a tiisa seo lipaki tse ling tse ’maloa li se buileng; hore setša se lahliloe, hore terata e oele le hore ntlafatso e bonahalang feela e entsoe ke lelapa la Curiñanco-Nahuelquir.
Bopaki bo bong bo senolang bo fanoe ke ofisiri ea sepolesa Eduardo Quijón, ea tsejoang sebakeng seo e le 'muelli oa beng ba masimo,' me o lula a hlaha hang ha ho lelekoa, khang kapa qoso khahlanong le bajaki ba Mapuche. Ofisiri e bile le bothata ba ho hlalosa hore na ke hobane'ng ha e ile ea ngola tlalehong ea hore Atilio Curiñanco o ile a khaola terata ho kena mohahong oo. O ile a lumela hore ha a e-s’o ba bone ka nako eo ho neng ho nahanoa hore ba e entse, ’me o ile a fumana feela terata e le ’ngoe e khaotsoe har’a terata tse supileng tse mafome, tse bolileng le tse oeleng tse koalletseng thepa eo,’ (ke kamoo a hlalositseng polelong ea pejana) . Bopaki ba hae bo ne bo le bokhutšoane empa bo fana ka leseli, bo senola mekhoa, leeme litlalehong tse ngotsoeng nakong ea matšolo a khahlano le malapa a matsoalloa a moo, a jele setsi ho pholletsa le sebaka seo.
The Depositions
MartÃn Iturburu Moneff ke 'muelli oa molao oa Benetton, kapa CTSA. Pelaelo ke sebaka sa hae, a lula a boloka hore CTSA, eo motho e mong le e mong a tsebang hore ke ea mokhatlo oa Italy, ke mokhatlo oa Argentina le hore, hobane ke k'hamphani e kopanetsoeng, ha ho motho ea tsebang hore na beng ba eona ke bo-mang. E le hore a netefatse boemo ba hae, ntle le ho phoqa, o ile a hlahisa konopo ea lepesi e putsoa le e tšoeu nakong eohle ea linyeoe. Ba nang le kutloelo-bohloko kapa che, baemeli bohle ba Benetton ba ne ba apere letšoao le tšoanang, ho sa tsotellehe matsatsi a phomolo a naha a felile letsatsing le fetileng.
Lipolelo tsa hae li ile tsa fela ho tiisa phetoho ea leano la Benetton. Moo pele a neng a bolela hore ho na le lekunutu le pefo ka lehlakoreng la lelapa la Curiñanco-Nahuelquir, joale ho ne ho bonahala feela ‘ho se tsotelle.’ Puo ea hae e telele e sa utloahaleng e ile ea qala ka ho re: ‘Ho na le potso ea molao le ea sechaba mona, ea ho qetela ke ea ho se tsotelle. eo re amehileng ka yona. Re arohile ketsong ea botlokotsebe; Ke batla hore sena se hlake ka ho feletseng.’ Ka mantsoe ana, ha e le hantle o ne a ntse a hulanya mehato ea hae morao; liqoso tsa tlōlo ea molao tsa ho inkela thepa ka likhoka li ne li thehiloe litokomaneng tseo a li rometseng ’me joale, leseling la bopaki, li ne li fetohile tse sa utloahaleng.
O hlalositse hore ha u reka sweater -coincidence?- pele u fumana hore na e entsoe ka eng, e entsoe ka mang, e bitsa bokae, joale a tsoela pele a re tabeng ena e ne e tšoana; hore Curiñancos e ka be e ile ea etsa lipatlisiso ho fumana hore na ke naha ea sechaba kapa che. Le hoja a ile a hlokomela hore ba ne ba ile ho ea etsa lipatlisiso tsa sepolesa pele ba kena setšeng seo, o ile a beha mabaka a hore ‘ba ne ba sa e hlahisa ho IAC hobane ba ne ba tseba hore ba il’o bolelloa hore ha se eona.’ tekanyo e itseng ea ‘ho se tsotelle’, e neng e hlahisitse ‘phello e kotsi, e senyang lithahasello tsa CTSA.’ Haufinyane o ile a qaqisa bothata ba melapo ea thepa le potso ea beng eo re tla e hlahloba karolong ea bobeli. O ile a etsa qeto ea hore Curiñancos ‘e ne e tseba hore ke thepa ea botho.’
Ka mor’a moo, polelo ea mochochisi, moemeli oa ’Muso, e ne e tla lekanyetsa hore na ke tlōlo efe ea molao e entsoeng ’me e rale liqoso. Empa lekhetlong lena, ntle ho temoso, mochochisi e ile ea e-ba mosireletsi ea nang le kutloelo-bohloko oa lelapa la Mapuche. O ile a tiisa hore e le hore tlolo ea molao e kang ho inkela ka likhoka e be motho ea tšoanelehang, bonyane ho tlameha hore ho be le maemo a le mong ho a mahlano: ho boloka lekunutu, ho qhekella, ho se tšepane, pefo kapa tšoso. Ntlha ka ’ngoe, o ile a bontša hore motheong oa bopaki le bopaki bo fanoeng, ha ho le e ’ngoe ea litšobotsi tsena e ka amahanngoang le boitšoaro ba lelapa la Mapuche, ka hona, taba e ne e ke ke ea tsoela pele ka lebaka la ho hloka bopaki.
Sechaba se ile sa amohela ho kenella ha hae ka litlatse, tse ileng tsa ata ha moahloli a bontša hore haeba mochochisi a sa qose, o ne a ke ke a ba le boikhethelo haese ho ahlola molemong oa lelapa. O ne a hloka feela ho tseba potso ea lehae, mabapi le hore na mobu ke mang.
Khohlano e neng e rena ka holong le ho tšoha ho neng ho bonahala lifahlehong tse ngata li ile tsa fela ka mokhoa o itseng oa bonolo. 'Moreki oa ka -Dr Hualpa, e mong oa basireletsi, o phatlalalitse- o batla ho ea ntloaneng. Ke lumela hore a ka ea hobane ha a sa qosoa.’ Menyenyetsi eo e ile ea etsa hore bamameli ba bososele, ba tle ba hoeletse Marici Weu! ka litebele tse phahamileng holimo, le ho hakana le meokho ho phahamileng ka nako e fetang selemo ea ntoa.
Moahloli o ile a tlameha ho bitsa phomolo pele a etsa qeto. Ka ntle, ho ea ka morethetho oa kultrum le pina e monate le e tebileng ea Doña Celinda, basali-baholo ba neng ba le teng nyeoeng ba ile ba qala ho tantša ka mehato e halofo, ba tšoara matsoho le ho arabela mehoo le melumo ea banna ba neng ba bapala moea. lisebelisoa tsa setso sa Mapuche. Lifahlehong tsa bona, ho ne ho e-na le pososelo le likhapha tse ngata; e ne e le motjeko wa thabo, seriti le ntwa.
Ba shebane le naha ea bona le lefatše, hammoho ba ne ba hlotse mokhoa o tloaelehileng sebakeng seo; ho lelekoa hoa malapa a hlokang ntle le lebaka. Eaba o tsoela pele ho belaella taba ea molao ea hore na ke beng ba naha kapa che, mokhoa oa ka mehla oa ho hapa le ho tlatlapa o iphetang ho tloha ha ‘Ho Hlōla Lehoatata,’ e ngotseng maqephe a mangata a mali le khanyetso sebakeng sena.
Ka mor'a lilemo tse leshome tsa ntoa, nako e ka tlaase ho khoeli e fetileng, Moahloli Collabelli, ea neng a hanyetsa ketso ena, o ile a lelekoa ka lebaka la mekhoa e joalo. Likahlolong tsa hae, malapa a Mapuche a ne a lula a lelekoa, a ba hanela tokelo ea ho itšireletsa le ho ba ahlolela ho amohuoa naha pele ba ahloloa.
Benetton, ka qoso ea bona, o ile a itšireletsa ka mokhoa oo e le hore a leleke lelapa la Curiânco, esita le 'muelli oa k'hamphani, Federico Sartor, o ne a ithorisa, ha a ntse a araba tse ling tsa lihlooho tsa ka likhoeli tse peli pele ho qeto, hore kahlolo e ne e se e fanoe.
Maobane Mapuche a qetelletse a beile mokhoa oo, a hlakisa le hore Molao oa Motheo o reng matsoalloa a hae a boloke mobu o lekaneng hore a ka ba ntšetsa pele, ho fihlela joale, o se o le pampiri e metsi feela.
Mohlomong re bone tšimoloho ea qetello ea lintho tse ngata, har'a tsona thuto ea Benetton-Collabelli, e reng e ka 'na ea e-ba e nepahetseng kamehla.
E fetoletsoe ke Miguel Alvarado
Tlhahiso ea pele mabapi le ketso ena:
Instrucciones para hacer latifundios I
Historias del nuevo rey de la patagonia.
Instrucciones para hacer latifundios II
Litaba tse felletseng ho Indymedia Argentina
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate