Mohloli: Lihokela
Joaloka raliphetoho ea sebetsang le mekhatlo e tummeng ea Venezuela le setsebi sa kahisano se ithutileng haholo le ho fana ka maikutlo a ho phahama ha Chavismo e le mokhatlo oa lipolotiki oa lihlopha tse tummeng, Reinaldo Iturriza o boemong bo botle ba ho fana ka kakaretso ea boemo ba hona joale ba papali ka hare ho naha ea Bolivarian. Phetohelo. Iturriza hape o sebelitse joalo ka Letona la Mekhatlo ea Mekhatlo le Mekhatlo ea Sechaba, hape e le Letona la Setso ka har'a kabinete ea Mopresidente Nicolas Maduro lipakeng tsa 2013 le 2016.
Puisanong ena, Iturriza o hlalosa maikutlo a hae mabapi le molao o sa tsoa amoheloa oa ho thibela thibelo le phehisano eo e e hlahisitseng, likarohano tsa likhetho tse butsoeng ka phetohelo, le boemo ba hona joale ba Chavismo.
Thibelo e sa tswang ho tjhaellwa monwana e sa tswang ho tjhaellwa monwana e amohetsweng ke Seboka sa Naha sa Molao e hlahisitse ngangisano e matla. Maikutlo a hau ke afe ka molao le phehisano e mabapi le ona?
Mohlomong ntho ea pele eo u ka e buang ka molao oa ho thibela thibelo ke hore ho na le moeli oa tsoelo-pele pakeng tsa morero ona le Bolivarian Economic Agenda, e qalileng ka January 2016.
Ka nako eo, molemong oa ho theoha ho hoholo ha litheko tsa oli ho qalileng ka 2014, mme hang kamora ho hloloa ha Chavismo likhethong tsa paramente ea December 2015, mmuso o ile oa etsa qeto ka leano la ho theha selekane le likarolo tse itseng tsa bourgeoisie, bakeng sa lipuisano. le bourgeoisie ba setso, ba emetsoeng ke Fedecámaras, bao e ileng ea tšoara liboka nako le nako ka selemo sa 2016, 'me ba fana ka maikutlo a ho matlafatsa, kapa ho theha, seo e neng e se nka e le "bourgeoisie ea phetoho".
Ha ho pelaelo hore e ne e le ntlha ea ho kheloha bakeng sa ts'ebetso ea Bolivarian, 'me eseng ka ho khetheha hobane ba ile ba lula fatše ho "buisana" le bourgeoisie, kapa le karolo ea eona, empa hobane ntho e' ngoe le e 'ngoe eo e e bolelang ho etsa joalo ho tloha boemong. ya bofokodi. Likopano le bourgeoisie, ho kenyeletsoa le baemeli ba bona ba hlahelletseng ka ho fetesisa, li ne li lula li etsahala, empa karolo e hlokahalang le e ke keng ea buisanoa ea taolo ea mmuso holim'a 'maraka ha ea ka ea buisanoa. Sena se ne se bolela "lefapha la poraefete", le hoja le sa ka la haneloa sebaka, le ne le lula le le sebakeng sa lona ho netefatsa hore bongata bo boholo bo tummeng bo tiisitsoe ho fumana 'maraka.
Ho ba boemong ba bofokoli, ha se ntho e ka boleloang esale pele, empa e nepahetse, e utloahala ebile e khothaletsoa ho nka mehato e seng mekae ho khutlela morao, ho tlohela sebaka se itseng, ha u ntse u hlophisa bocha mabotho a hau. Leha ho le joalo, se etsahetseng ho tloha ka nako eo se tšoana le ho ikhula ho sa laoleheng ho feta ntho leha e le efe.
Ntlha ea pele, ho bonahala eka ho nyenyefatsa matla a motho ka boeena ho atlehile: ho feta seo re neng re ka se bona literateng (mohlala, taba ea hore tlhōlo ea anti-Chavismo likhethong tsa paramente ha ea ka ea ketekoa ka mokhoa o tloaelehileng, ho fapana le hoo), le ho tloha. pono e tiileng ea likhetho, Chavismo e ntse e emetse 40% e tiileng ea naha. 'Me ka ntle ho likhetho, joalokaha e bontšitse ho fihlela joale, e na le matla a khonang ho sebetsana le tikoloho e tletseng bora le ho hlōla litšitiso tse thata ka ho fetisisa.
Taba ea bobeli, basebetsi le baetapele ba bang ba maemo a holimo ba ile ba qala ho bua phatlalatsa maikutlo a bona a molemong oa ho khutlisa bochaba ba mesebetsi e itseng ea oli, mohlala, kapa khahlano le ho amohuoa ha thepa e matla haholo. Taba ea makhaola-khang ea hore boetapele ba lipolotiki bo nkile qeto ea ho se sisinye kapa ho tsosa ngangisano ea naha mabapi le tlhokeho e tlang ea ho kena phetohelong ea leano la leano la moruo e kentse letsoho maikutlong a hore re sebetsana le maikutlo a ikhethileng; ho fihlela ka nako eo, ke 'nete, 'me kaofela ha tsona li ne li fana ka maikutlo a hore ho ka etsahala ntho e kholoanyane ka mor'a mamati a koetsoeng, empa qetellong ho ile ha utloahala mantsoe.
Leha ho le joalo, kajeno ho batla ho le bonolo ho etsa qeto ea hore maikutlo ao a ne a e-na le letšoao la linako tse ncha: ho bonahala ho na le matla a mang ka hare ho Chavismo, hore ka lebaka leha e le lefe le neng le belaella bofetoheli bo totobetseng ba pono e hlalositsoeng ho Homeland Plan, ba ikholiselitse hore, hammoho le mathata a maholo a moruo le ho putlama ha batho ba bangata, nako ea bona e ne e fihlile. Tsamaiso e mpe ea lik'hamphani tse ling tsa sechaba, bobolu, empa hape le ho se be le chelete ka boomo, hammoho le ho hloka tšepo ho matla ho batho ba hlophisitsoeng - maemo ao kaofela a neng a etelletse pele Lenaneo la Moruo la Bolivarian - a kentse letsoho ho beheng mohopolo oa hore, mohlala, ho bohlokoa ho theha. "lilekane tsa maano" le likarolo tsa bourgeoisie ho tsoa seretseng sena.
Bothata, ke tsitlella, ha se seo ho thoeng ke "lilekane tsa maano", tseo ntle ho pelaelo, maemong a mang, li neng li hlokahala kapa li le bonolo. Ha re sebetsane mona ka taba ea melao-motheo. Bothata ba 'nete, maemong a mangata, e ne e le qeto ea ho se be le chelete: ho lahla lik'hamphani tsa sechaba ka sepheo sa ho li etsa private. Seo re tlamehang ho se nahana ke hore disinvestment e fana ka maikutlo a hore, ka mokhoa o utloahalang, monyetla oa ho tsetela, oa ho tsoela pele ho ts'oara matsete a sechaba. Ho arola lichelete ke qeto ea lipolotiki, eseng liphello tse ke keng tsa qojoa tsa tsamaiso e mpe. Ha e le hantle, ho tse ngata tsa linyeoe tsena (ho ntse ho sa khonehe ho tseba hore na ke ba bakae ka sebele, hobane ts'ebetso e 'nile ea khetholloa ke ho se hlaka ha eona) ha ho pelaelo hore ntho e fapaneng e ne e le' nete: tsamaiso e mpe ea sechaba e ne e le phello e ke keng ea qojoa ea ho senya chelete, hammoho le bobolu. . Leha ho le joalo, ntho ea bohlokoa mona ke hore ho ka be ho entsoe qeto ea ho lokisa mathata a tsamaiso le ho netefatsa botho ba sechaba holim'a lik'hamphani tsena.
Na pholisi ee ea naha e ne e le: ho se be le chelete e le hore e tle e be lekunutu? Ha ke nahane joalo. Joalo ka ha e se leano la mmuso ho leleka li-campesinos ka mabifi le ho khutlisetsa mobu ho beng ba masimo ba baholo, kapa ho fana ka ts'ehetso e sa lekaneng ho boiphihlelo ba meaho ea meaho, kapa ho basebetsi ba chankana, kapa ho beha litšitiso tse kholo tseleng ea matsapa a makatsang, joalo ka Lebotho la Basebetsi le Atlehileng. Ha ke nahane hore ke kamoo tsena tsohle li etsahetseng kateng. Empa ntle le pelaelo re boteng ba mokhoa oa boitšoaro, o khothalletsoang ke mabotho a nang le boteng ba bohlokoa maemong a fapaneng a mmuso, eseng feela naha empa hape le libaka le libaka.
Empa haeba phetisetso e ne e se leano la mmuso, lilekane tsa maano e ne e le ho tloha ka 2016, le Lenaneo la Moruo la Bolivarian. Ha boemo ba moruo bo ntse bo mpefala (ho senyeha ka sehlōhō ha meputso, hyperinflation, de facto dollarisation) ho sa tsotellehe ho phahamisa taolo eohle holim'a 'maraka,' me "likotlo" tsa tlōlo ea molao li ile tsa senya pelo ea moruo ea sechaba (ka holim'a tsohle ka mor'a likotlo tse tobileng khahlanong le PDVSA ka 2017. ), 'me ka ho theoha ho hoholo ha chelete ea naha, ntho e "tloahelehileng" ka ho fetisisa e ile ea bonahala e le ho tsitlella, hona joale ka mabaka a mangata, lilekane le "lekhapha la poraefete" la naha le la machaba ho tsosolosa moruo.
Ke tabeng ena, ke lumela hore ho tlameha ho utloisisoa morero o kang oa ho thibela thibelo. Ha e le hantle, Article 18, e amanang le tšebeliso ea lichelete tse hlahisoang ka lebaka la ts'ebeliso ea eona, e tiisa hore e 'ngoe ea merero ea eona ke "ho susumetsa le ho khothalletsa likoloi tse hlahisang moruo tsa Bolivarian Economic Agenda". E boetse e hlalosa mekhoa ea ho "hohela matsete a tsoang linaheng tse ling, ka holim'a tsohle ka tekanyo e kholo" (Article 20); monyetla oa "ho fetola mekhoa ea molaotheo, tsamaiso, tsamaiso, ts'ebetso le ho kenya letsoho ha mmuso lik'hamphaning tse itseng tsa sechaba kapa tse tsoakiloeng" (Athikele ea 26); ho kenngwa tshebetsong ha “mehato e hlohlelletsang le e ratang ho kenya letsoho ka leeme kapa ka botlalo, taolo le tshebetso ya lekala la poraefete la naha le la matjhaba ntshetsopeleng ya moruo wa naha” (Article 29); "kenyelletso e potlakileng" ts'ebetsong ea tlhahiso, ka "lilekane le mekhatlo ea mekhatlo e ikemetseng, ho kenyeletsoa lik'hamphani tse nyane le tse mahareng, kapa ka Matla a tummeng a hlophisitsoeng" a "lik'hamphani tse tlas'a tsamaiso kapa tsamaiso ea naha ea Venezuela ka lebaka leo. ea mehato e itseng ea tsamaiso kapa ea boahloli e thibelang likarolo tse itseng tsa thepa” (Article 30), har’a tse ling.
Seo se boletse, na ho hlakile hore motho leha e le ofe oa Venezuela o na le tokelo e feletseng ea ho buisana ka sena kapa mohato leha e le ofe oa molao kapa ketso e nkiloeng ke 'muso, ho batla hore batšehetsi ba eona ba hlalose ka ho hlaka merero e ntseng e phehelloa; ’me babuelli ba na le tlamo ea ho hlakisa lipelaelo leha e le life tse ka ’nang tsa hlaha. Ke hore, ha ho motho ea lokelang ho khopisoa ke lipelaelo. Leha ho le joalo, boetapele ba lipolotiki bo lokela ho qala ka ho utloisisa hore ho se tsebe letho ho bonahetseng ketso ea bona ea mmuso mabapi le leano la moruo e bile phoso e kholo.
Ho fetela ka nģ'ane ho molao o khahlanong le thibelo, e leng mofuta oa sehlohlolo sa phetoho ea 'muso ho leano la moruo le qalileng hoo e ka bang ka 2016, ke lumela hore ho na le lintho tse seng kae tsa bohlokoa tse ka etsoang ho feta ho phethahatsa letlapa la bohlokoa la ho leka-lekana. Lenaneo la Moruo la Bolivia. 'Me ha ke bue mona ka letlapa la ho leka-lekana le entsoeng ke litsebi, kopano ka mor'a mamati a koetsoeng, boikoetliso bo tsoetseng pele ba ho itlhahloba, tlholisano ea lipuo, tlhahiso ea likhopolo-taba tsa nakong e tlang tsa thuto, puisano e sa feleng, e sa tsitsang, e sa tsitsang le e nyarosang ka se neng se le teng. se entsoeng, se sa kang sa etsoa le se ka beng se entsoe. Se entsoeng, se entsoe. Re bua ka diketsahalo tse phethehileng, tse bolelang hape, hore ha ho na kelello ho tsoela pele ho amohela molumo oa temoso, e leng seo boholo ba rona re se entseng lilemong tsena.
Ho fanoe ka liphello, ho na le bopaki bo bongata bo lekaneng ba ho bontša hore, ha re leka ho fumana tsela ea ho tsoa, re qeteletse ho feta ka har'a labyrinth. Haeba se etsahetseng e ne e le ho ikhula ho sa laoleheng, joale se hlokahalang hona joale ke ho hlophisa bocha mabotho a rona hore re khone ho khutlela morao. Ha re na ho khona ho khutlela moo re neng re le teng ka 2016. Nalane ha e sebetse joalo. Hase feela hore ha e khonehe, ha e lakatsehe. Ntho e lakatsehang e ka ba ho amohela hore tsela e le 'ngoe e khethiloe har'a litsela tse fapa-fapaneng tse ka khonehang, le hore ho latela liphello e bile tse sa rateheng ho batho ba bangata ba tummeng, ho tlameha ho khoneha le ho lakatseha ho khetha e ncha. Ka hare ho phetohelo, kamehla.
Ke tsitlella hore tsela ena, ka tumelo ea ka, e na le thepa ea sechaba e tiileng le e matla, e sa emeleng ho nyatseha, ke tsitlella hore sebaka seo motse-moholo oa poraefete o 'nileng oa tiisetsoa empa lithahasello tsa bona le moeli oa bona oa ho tsamaisa li lokela ho ba le moeli. ; moeli o behiloeng ke thahasello ea naha, ea sechaba, e kopanetsoeng. Joalokaha Chávez a boletse bukeng ea hae Aló Presidente Teórico No. 2: “Re sireletsa thepa, empa eseng thepa ea bourgeois, [ho e-na] le thepa ea sechaba, thepa ea batho … thepa ea botšepehi, thepa ea basebetsi ba hao, thepa ea lehae la hao, thepa ea hao, thepa ea hao ea botho, thepa ea lelapa, ea sechaba. thepa. Eo ke thepa eo re e sireletsang, eseng thepa e nyarosang ea bokapitale ba batlang ntho e ’ngoe le e ’ngoe bakeng sa bona.” Ke thepa eo re e hlokang hore re tsoele pele ho e sireletsa. Seo e lokela ho ba moo re qalang teng.
Likhaohano li bonahala li hlaha ka har'a Chavismo. Mohlala, re bone ho theoa ha morao tjena ha Revolutionary Popular Alternative, e kenyelletsang mohlomong lilekane tse peli tse kholo ka ho fetisisa tsa United Socialist Party of Venezuela (PSUV) hammoho le mekhatlo e meng e tsebahalang. E tla ba bakhethoa ba emeng khahlano le PSUV mme ba hlahisitse linyatso tse matla tsa mmuso. Re ka utloisisa joang likarohano tsee le likhang tse etsahalang lipakeng tsa mekha le mekha e tšehetsang phetohelo?
Batho ba bang ba ka 'na ba lekeha ho etsa qeto ea hore Revolutionary Popular Alternative (APR) ke boemo bo tloaelehileng ba matla a ka morao-rao, ao, a bontšang ho se bale hantle nako ea histori, a qetellang a sebetsa, mona le hona joale, ho fihlela leano la borena. ea "phetoho ea puso", ho hlasela 'muso ho tloha ka letsohong le letšehali sebakeng sa tlhaselo e sehlōhō ea lipolotiki le moruo, ke hore, ka mokhoa o sa lokelang, le ho kenya letsoho ho qhalaneng ha matla a ho ipolaea. Ha ke lumele hore tlhahlobo e joalo e ka nepahala.
Taba ea pele, matla a etsang APR e ke ke ea e-ba lihlopha tsa "ultraleftists": Mokha oa Makomonisi oa Venezuela (PCV), bongata ba Homeland for All (lepheo le leng le ikamahanya le 'muso), le mekhatlo e meng e itekanetseng haholoanyane haholo-holo ho ba le sebaka sa sebaka kapa sebaka. Taba ea bobeli, ho hasana ha matla ho etella pele mohato oa ho lumellana le APR, 'me ho amana ka ho toba, har'a lintho tse ling, le lihlopha tse khethollang United Socialist Party ea Venezuela (PSUV). Ntlha ea boraro, 'me mohlomong sena ke sa bohlokoa ka ho fetisisa, ha ke lumele hore APR e emela "tšokelo", ka kutloisiso ea ho beha kotsing boholo ba mabotho a Chavista Sebokeng sa Sechaba se latelang. Re lokela ho hopola hore, le hoja ba bang ba bona ba e-na le ba ngolisitseng, ntho e 'ngoe le e' ngoe e bontša hore mekha e meholo ea bohanyetsi e tla latela mokhoa o behiloeng ke 'muso oa US oa ho itima lijo. Ho fapana le hoo, ke lumela hore ho ba teng ha APR ho ka susumetsa batho ba bangata ba Chavista bao, ka lebaka leha e le lefe, ba sa batleng ho voutela tekete ea PSUV, le ho feta bakeng sa mokha oa khanyetso. Ka tsela ena, e ka kenya letsoho ho fokotsa ho itoanela, e leng e 'ngoe ea merero ea motheo ea mabotho a lerato likhethong tse tlang tsa paramente; hammoho le, ho hlakile, recuperating bongata setsing sa mmuso seo, matsohong a ba-anti-Chavistas, se ileng sa behoa tšebeletsong ea lithahasello tse hlakileng khahlanong le sechaba.
Ebile, nka iteta sefuba ho bolela hore hoja e ne e se ka bokhoba bo se nang moeli ba mekha e kholo ea anti-Chavista, e ba amohileng tokoloho ea ho hlalosa leano la bona la lipolotiki (le entseng hore likhetho li hlōloe. ka mor'a e 'ngoe ho tloha ka 2017), mohato o kang oa APR o ke ke oa nahanoa. Maemong a mang, le ho behella ka thōko liphapang leha e le life tsa mananeo, ke na le bonnete ba hore mabotho ana a lipolotiki a Chavista, kapa bonyane boholo ba a leng ho APR, a ka be a fumane mokhoa oa bonngoe ba likhetho.
Leha ho le joalo, tšoso ea 'nete ke boiteko bo tsitsitseng ba' muso oa US ho fana ka likhetho naheng ea rona, le boikaketsi ba bona ba ho thibela monyetla ofe kapa ofe oa ho tsoa lipolotiking le likhethong, ho sa tsotellehe hore na ho lokela ho ba joalo, likhetho li ntse li tsoela pele. e tšoaroang ho latela molao oa motheo.
Ka lehlakoreng le leng, APR e ka ’na ea e-ba mohato o tlatsetsang, bonyane, ho notlolleng ka mokhoa o sa fellang lipuisano tsa sechaba mabapi le mathata a sebele a motheo a naha. Sena ha se mabapi le, ka nako ena ka nako, ho etsa qeto ea hore na li-comrades tse tsoang ho APR li nepahetse mabapi le taba ena kapa taba eo, empa ho e-na le hoo ho theha le ho atisa mecha ea lipuisano tsa lipolotiki tse lumellang batho ba Venezuela ho itlhalosa, ho fapanyetsana, ho batla, esita le. itlhophise. Likanale tsena li ntse li fokotseha butle-butle ka palo, 'me ena ke ts'ebetso e tlamehang ho khutlisoa.
Bongata ba rona bao re seng karolo ea morero ona oa lipolotiki re na le tšepo ea hore e ke ke ea e-ba selekane sa nakoana feela sa likhetho, seo kamehla e leng kotsi, empa e le selelekela sa sethala se kopanyang matla ao ho fihlela joale a ntseng a sebetsa mokhoa oa ho qhalakana, ntho e fokolitseng matla a bona a lipolotiki haholo.
Likhetho ke motsotso o le mong. Ho bohlokoa haholo, ehlile, empa ke motsotsoana feela. Esita le haeba tekete ea PCV e fumana likhetho tse fokolang ho feta se lebeletsoeng ke ba khothalletsang APR, sena ha sea lokela ho lebisa ho tlohela boiteko bona ba tšebelisano ea lipolotiki. Haeba ho ka etsahala se fapaneng, ’me ba fumana likhetho tse ngata ho feta kamoo ho neng ho lebeletsoe, sena ha sea lokela ho baloa e le tšehetso e tobileng le e se nang meeli bakeng sa APR. Bongata ba likhetho tseo li kanna tsa emela ho hana PSUV.
Ho feta moo, ke nahana hore ke habohlokoa ho bontša hore boholo ba batho ba Chavista ba tla khetha likhethong tsa paramente ba tla tsoela pele ho etsa joalo bakeng sa PSUV. Mabapi le ntlha ena, ke lumela hore makhomreiti a APR a lokela ho tsamaea hantle ’me a be hlokolosi haholo ha a hlahloba. Hobane haeba ho na le ntho e le 'ngoe eo u ke keng ua e etsa lipolotiking tsa phetoho, ke ho nyenyefatsa batho. Re tlameha ho nahana hore haeba batho ba bangata ba voutela PSUV, ba tla etsa joalo ka mabaka a utloahalang, eseng hobane ba sebetsa joaloka linku ba isoa ntlong ea polao, eo, ka tsela, e 'nileng ea e-ba boemo bo hlalositsoeng ke anti. - Chavismo. Ba ke ke ba etsa joalo bakeng sa mokotla oa lijo, joalokaha ho nepahetse, empa ho e-na le hoo, ho e bua ka kakaretso, hobane ba nahana hore khetho e ntle ka ho fetisisa e ntse e tsoela pele, ho sa tsotellehe ntho e 'ngoe le e' ngoe, ho vouta bakeng sa mokete oa Chávez. Ke hobane'ng ha ho le joalo? Re lokela ho tseba ho araba potso ena. Ka bonna, ke hana ka ho hlaka karabelo efe kapa efe e sekametseng ho saena ba voutelang PSUV e le ho hloka tsebo.
Ha e le hantle, sena ke bothata ba karolo ea bohlokoa ea boeta-pele ba PSUV: ba lumela hore lipolotiki, le ho feta nakong ea likhetho, li ka fokotsoa ho ea ho bareki le ho thusa, le hore mekhoa e joalo, e hlahisang botumo bo tebileng. ho lahloa, ho lekane ho hapa tšehetso ea batho.
Ho na le moepa o moepa oo re lokelang ho o hloa. Re hloka ho khutlisa metheo ea lipolotiki tsa phetoho. Batho ba sebetsang ba khethang PSUV, joalo ka batho ba entseng qeto ea ho se voute, joalo ka ba tla vouta bakeng sa PCV, esita le ba tla voutela bohanyetsi, ke ba sehlopha se le seng. Re lokela ho ba le poletiki ea basebetsi, le basebetsi, ho sa natsoe hore na ba ikamahantse le mokha ofe kapa ha ba ikamahanye le o mong, joalo ka ha hona joale ho etsahala ka batho ba bangata.
Chavismo, ha e ne e qala ho etsoa lilemo tse fetang 20 tse fetileng, e ile ea fetela pele ho sena, 'me ea theha selekane sa lihlopha tse ngata, tseo setsi sa matla a khoheli e neng e le sehlopha sa basebetsi, haholo-holo seo Chávez a se bitsitseng, qalong ea Lilemong tsa bo-90, “sehlopha sa batho ba fokolang”: mafutsana a sebetsang empa mosebetsi oa bona o sa ba tiisetseng bonyane bo hlokahalang bakeng sa tsoalo ea bophelo. Ka mor’a hore palo e fokotsehe haholo lilemong tse leshome tse qalang tsa lekholo lena la lilemo le karolo ea le latelang, karolo ena ea sehlopha e boetse e fetohile e khōlō. Leha ho le joalo, ha e so ikamahanye le matla a mokha ofe kapa ofe oa lipolotiki. E utloa eka ke khutsana ha ho tluoa tabeng ea boetapele, e ipona e le ka har’a cul-de-sac. Anti-Chavismo ha e khone ho tsebahatsa 'nete ena. Tšimoloho ea eona ea sehlopha e e sitisa ho etsa joalo. Ke hona moo re lokelang ho etsa lipolotiki.
Chavismo e iphumana e le boemong bofe? Kamano e joang pakeng tsa mokhatlo ona le 'muso, haholo-holo ka lebaka la boipelaetso ba morao-rao boo re bo boneng libakeng tseo ka tloaelo li ileng tsa voutela Chávez le Maduro? U talima joang matla aa a pakeng tsa mokhatlo le puso, e bileng karolo ea bohlokoa ea Phetohelo ea Bolivarian, kopanong ea hona joale?
Alfredo Maniero o sebelisitse lentsoe “agua mansa” (metsi a khutsitseng) ho bolela sebaka se hapiloeng ke batho ba Venezuela ba neng ba itokisetsa ho phatloha, ke hore, ho iphetolela “marotholing ao a metsi qalong ea leqhubu.” Ke seo a se boletseng ho pota 1982.
Bongata bo tummeng bo phatlohile ka makhetlo a fapaneng ho tloha ka nako eo, ka matla a mangata kapa a fokolang: nakong ea borabele bo tummeng ba 27F [Hlakola 27] ea 1989; ka 1992, ka sebōpeho sa batho ba apereng junifomo; ka 1994, ha Chávez a tloha teronkong ho fihlela a mo isa setulong sa mopresidente ka 1998; ka 2002, ka borabele bo tummeng khahlanong le 'muso; joalo joalo. Ehlile mohopolo ona oa "agua mansa” e ka hlalosoa ka litsela tse fapaneng, 'me, ha e bonoa ho ea ka pono ea nalane ea nako e telele, mohlomong ntho e nepahetseng e ka ba ho bua ka ho phatloha ho hoholo ho matla ka 1989, le leoatle le befileng ho tloha ka nako eo, ka linako tse 'maloa tsa khutso empa ho e-na le moea o matla. hangata batho ba le sebakeng sa leqhubu.
Ke nahana hore re ho e 'ngoe ea linako tseo re khutlelang ho tsona "agua mansa” kapa ho tsoela pele ka Maneiro, ho “sine” (sekoti) se arolang leqhubu la morao-rao ho le tlang.
Nakong ena, haholo-holo, re na le ho koaloa ho itseng ha lipolotiki. Taba ea pele, nka re, hobane anti-Chavismo e ts'episitse haholo khahlanong le lipolotiki. Ena e bile ntlha ea bohlokoa. Bongata ba bohanyetsi ba Venezuela, 'me ha ke bue feela ka sehlopha sa bona sa lipolotiki, se tšoauoa ka ho se tšepahale ho feteletseng le ho hanyetsa demokrasi. Qalong ea 2014, nakoana ka mor'a ho feta ha Chávez, 'me ha maemo a lipolotiki le a moruo naheng a ntse a tsitsitse (e seng lintlha tse nyenyane), sehlopha sa eona se feteletseng ka ho fetisisa se ile sa boela sa khetha tsela ea likhohlano le pefo. tsela eo e neng e e lahlile lilemo tse 10 pele ho ho hloloa ka ho latellana. Hamorao, qalong ea 2016, 'me ba e-na le taolo ea Seboka sa Sechaba matsohong a bona, ba "tšepisitse" naha hore ba tla etsa sohle se hlokahalang ho tlosa 'muso nakong e ka tlaase ho likhoeli tse 6, ke hore, ka mekhoa e seng ea molao. . Ka selemo sa 2017, ba ile ba sebetsa ka thata le ho feta ho ts'oara tlhaselo ea bona ea moruo sechabeng, ha joale ba le maemong a maqakabetsi a moruo mme, ba boetse ba khetha tsela ea pefo, ba beha naha lintšing tsa ntoa ea lehae. Ka 2018, ho bile le teko ea ho bolaea. Ka 2019, joalo ka ha ho tsejoa, motlatsi oa ho fihlela ka nako eo ea neng a sa tsejoe o ile a ipitsa mopresidente mme a kopa pepenene hore ho be le phetohelo ea sesole le ho kenella ha sesole ho tsoa US le linaheng tse ling tsa boahelani. Haufinyane tjena, ho bile le teko e nyahamisang ea ho hlasela ha sesole ka lebopo la Venezuela. Nakong ena merero e fapa-fapaneng ea ho phethola puso e 'nile ea pepesoa, litlhaselo tsa lihlomo ho mekhatlo ea mmuso le ea sesole e etsahetse, "likotlo" li atile, joalo-joalo.
Leha bohanyetsi bo ne bo le haufi le ho feta ho hlola likhethong tsa mopresidente oa 2013, mme leha ba hlotse likhethong tsa paramente tsa 2015, ke taba ea hore lilemong tsena tse 6 kapa tse 7 tse fetileng bohanyetsi bo entse ho honyenyane ho feta ho senya motse-moholo oa lipolotiki. bokeletse. Ea ikhohomosang, a kholisehile hore, ha Chávez a le sieo, ho nka matla ho ne ho le haufi le sekhutlo, ho sa tsotellehe litšenyehelo; tšehetso e se nang meeli ke Yankee imperialism le, ho feta ho tšehetsoa, ho bapala karolo ea ventriloquist dummy ea Washington; e susumetsoang ke ho putlama ha litheko tsa oli le ho itšepa ka bokhoni ba eona ba ho sebelisa boemo ba eona ba ho laola moruo oa naha; ho foufatswa ke takatso ya yona ya boiphetetso; ho ratoa ka mokhoa o se nang boikemelo ke mekhatlo ea mecha ea litaba; ba khahliloe ke tsoelo-pele ea tokelo ea k'honthinente, bohanyetsi ba Venezuela ba qetella ba sebelisa leano la lefats'e le chesitsoeng, ka hona ba kenya letsoho ho seo ke se hlalositseng libakeng tse ling e le ho tlosoa ha baahi ba sechaba sa Venezuela, ka holim'a tsohle ho tloha 2017, ha batho ba tloaelehileng. Moahi, hole le ho ikutloa eka ba monyako oa "tokoloho" ea naha, ba ne ba tšaba ho tsoa literateng, ntho eo ba neng ba e-so ka ba e bona ho tloha, hantle-ntle, matsatsi a ka mor'a 27F, ha mmuso o bolaile batho ba likete ba Venezuela.
Ha re hlahloba sena ka ponelo-pele, le ka li-brushstrokes tse pharaletseng, re ka bona kamoo, ka mor'a ho hlōleha ho hong le ho hong, khanyetso e arabetse eseng ka ho hlahloba leano la eona, empa ho e-na le hoo e imenne habeli, le ho eketsa pefo ea bona.
Sena sohle ha se boleloe ka sepheo sa ho hlalosa litletlebo. Ke data e fanang ka moelelo oa taba, ntle le eona ho ke keng ha khoneha ho utloisisa hore na ke hobane'ng, ho sa tsotellehe ho se khotsofale ho tebileng ho teng mabapi le 'muso oa naha, ho sa tsotellehe boikarabelo bohle boo o nang le bona, lihlopha tse ratoang li fumana ho le thata haholo ho lemoha khanyetso e le ea sebele. mofuta o mong.
Beha ka tsela e fapaneng, ha se potso e ngata hoo khanyetso ea Venezuela e sa khoneng ho etsa leano le nepahetseng le ka e lumellang ho fumana tharollo ea lipolotiki ho "mathata" a naha, ho e beha ka mokhoa o ts'oanelang, ho e-na le hore leano la lona le na le tharollo ea lipolotiki. e ne e akarelletsa ho se hlahise tharollo leha e le efe ea lipolotiki. Seo feela ke bothata bo boholo.
Ha ke khutlela ho seo ke neng ke se bua ka ho koaloa ha lipolotiki, hape e le ntlha ea bobeli: re na le 'muso oo ntle le pelaelo, o bileng le boleng ba ho hanyetsa likhahla tse mabifi tseo ke sa tsoa bua ka tsona, 'me ho sa tsotellehe tsohle, li ntse li le matla. , empa ka lebaka la ho lefa litšenyehelo tse phahameng haholo ho latela maqheka, ntho eo ke buileng ka eona potsong ea pele.
Haeba ke ne ke lokela ho akaretsa tšusumetso e tebileng eo boemo bona bo bileng le eona kampong e tsebahalang, nka re seo re se boneng ke ketsahalo ea ho hloka bonngoe ha batho ba bangata lipolotiking, hoo, hona joale, ho ea ka maikutlo a ka, boitsebiso bo bongata ba lipolotiki bo tla ba teng. seo re ka se hlalosang e le Chavismo e arohaneng: haholo-holo, banna le basali ba pakeng tsa lilemo tsa 20-40, tse amanang le lihlopha tse tummeng, tseo pono ea bona ea lintho tse bonahalang le ea moea e fokotsehileng ha mathata a moruo a ntse a mpefala, karolo ea bona e ileng ea etsa qeto ea ho falla. e kenyelelitse litekanyetso kapa tse amohetsoeng e le tsa bona tse ngata tsa mehopolo ea setso sa lipolotiki sa Chavista, empa eseng ka lebaka la sena ba iponahatsa ba bonahatsoa ke boetapele ba hona joale, ka matšoao a eona, puong ea bona, mmusong oa eona, kapa ho PSUV. Eo ke maikutlo a ka a sebetsang, leha ho le joalo kamehla ho na le monyetla oa hore ke fositse tabeng ena.
Hape ho na le monyetla oa ho se tšoenyehe ka litaba tsena, ho nahana hore ha hoa lokela, 'me re ikamahanye le setšoantšo se tsitsitseng sa Chavismo, ke hore, ka setšoantšo se phutholohileng sa seo re se sebelisang ho ba,' me re fumane baphaphathehi ka khutso. seo se tla ka bonnete ba lipolotiki, empa ke nahana hore ena e tla ba phoso e kholo. Hobane 'nete ke hore re tobana le linako tse sa tsitsang bakeng sa batho ba bangata, "agua mansa”, ea phetoho ea moea o tsebahalang.
Haeba moea o tummeng o fetoha, ke hobane'ng ha Chavismo e lokela ho lula e tsitsitse, e sa sisinyehe? Ho makatsang ke hore boteng ba Chavismo e sa lumellaneng, haeba re amohela khopolo-taba ena e le e nepahetseng, e bontša hore karolo ea bohlokoa ea Chavismo ka boeona, hole le ho tsofala hampe, e batla sebaka sa eona hona joale, le tokelo ea eona, ka tšepo e seng. bokamoso bo hole haholo, ho ipeha hape joalo ka sehlohlolo sa leqhubu.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate