Re sa tsoa keteka "Juneteenth" (qalo ea bofelo ba bokhoba United States) har'a lipolotiki tse ferekaneng le ka linako tse ling tse ferekanyang le seo ho bonahalang eka ke keketseho ea ho bokella khethollo ea morabe. Bakeng sa baitseki ba marang-rang boemo bo botsa potso: ke eng, motsotsong ona historing ea rona, kamano pakeng tsa theknoloji le batho ba batšo ke efe?
Ke taba e mahlonoko ho rona bohle.
Babali ba kamehla ba sebaka sena sa marang-rang ba se balile ka makhetlo a mangata: ka ho atolosa ho ikopanya ha lichaba tsa lefatše le moruo oa tlhahisoleseding, marang-rang a fetohile theknoloji e kholo, haeba e se eona e ka sehloohong, ea puisano lefatšeng la kajeno. United States, ke sesebelisoa se tsebahalang haholo bakeng sa likhokahano tse tobileng le tsa sehlopha, boithuto, lipatlisiso, phalliso, boralitaba, tšebelisano-'moho ea bohlale le tšebeliso ea litaba.
Batho ba bangata ba balang sena ba ka lumela hore batho ba batšo ba tlameha ho ba karolo ea seo. Empa 'nete eo ha se mosebetsi feela oa boitlamo ba tekano kapa toka. Ke ntho e hlokahalang haeba re batla ho boloka bolokolohi le tšebetso ea Marang-rang le ho aha sechaba se nang le toka le demokrasi.
Setjhaba sa mofuta oo se hloka hore Batho ba Batsho ba “dule tafoleng” ya tekatekano naheng ena, mme, ho etsa seo, ba tlameha ho thabela kamano e tletseng, e matla le inthanete e lekanang le dihlopha tse ding tsohle tsa batho.
Hoo, kajeno, ha ho joalo.
Le hoja "karohano ea digital" e ntse e le taba, ha e sa le eona e ka sehloohong. Batho ba batšo United States ba natefeloa ke tšebeliso e bulehileng le e matla ea thekenoloji ea Marang-rang, haholo-holo ka keketseho ea mehala ea thelefono le thelevishene e le lisebelisoa tsa inthanete. Litheknoloji tseo ka bobeli li fumaneha hohle metseng ea Batho ba Batšo ea naha ena.
Leha ho le joalo, phihlello ea khomphutha le marang-rang le ts'ebeliso ea MaAmerika a Maafrika e lula e le tlase haholo ho ea Makhooa. Setsi sa Lipatlisiso sa Pew mabapi le beng ba lisebelisoa e fumane hore halofo ea malapa ’ohle a nang le meputso ea selemo e ka tlaase ho $30,000 10 ha a na k’homphieutha kapa a e sebelisa lapeng, ha a bapisoa le karolo ea 50,000 lekholong ea malapa a amohelang chelete e fetang $2015 35,481. Chelete e kenang ea malapa a batho ba batšo ea Amerika ka XNUMX e ne e le $XNUMX, ho latela Bureau of Labor Statistics.
Joalo ka ha Lee Rainie, Mookameli oa Setsi sa Lipatlisiso sa Pew oa Patlisiso ea Marang-rang, Saense, le Theknoloji (le sengoli-'moho le phuputso eo) a hlalosa, kamano ea batho ba Batšo ho marang-rang e ntlafetse haholo ebile e na le maemo a holimo. Kahoo le hoja seithuti sa Black College (palo ea batho ba eketsehileng haholo lilemong tse 20 tse fetileng) a ka sebelisa marang-rang ka bolokolohi le ka bolokolohi bakeng sa lipatlisiso le lipuisano tsa motheo, motho ea tlohetseng sekolo se phahameng a ka e sebelisa haholo-holo bakeng sa "ho romellana melaetsa" le tweeting, haeba ho hang. Sena sea utloahala, kaha inthanete ke sesebelisoa sa puisano se ngotsoeng hangata.
Ho feta moo, joalo ka ha boithuto ba Pew bo bontša, phapang ea tšebeliso har'a maemo a fapaneng a lilemo e bonahala haholo-holo har'a sechaba sa Batho ba Batšo, 'me batho ba baholo ba se na monyetla o moholo oa ho sebelisa marang-rang.
Leha ho le joalo, batho ba Batšo joale ba na le phihlello ea theknoloji ea inthanete ho feta neng kapa neng. Empa phihlello sechabeng sa Batho ba Batšo ha se taba ea hore na ke mang ea sebelisang marang-rang empa hore na ba e sebelisa joang.
Mme ke bona bothata.
Ntlha ea pele, mokhoa ona o mabapi le tšebeliso e khōloanyane ea mecha ea litaba ea sechaba. Ha ho pelaelo hore Twitter le Facebook ke mesebetsi e tsebahalang haholo ea marang-rang har'a batho ba bacha ba Batšo. Leha ho se motho ea ka belaellang bohlokoa le molemo oa liprothokholo tsena, li na le matla a fokolang a matla a tsona a ho khothaletsa puisano e atlehileng. Phatlalatso ea Facebook's scrapbook le meeli ea mantsoe a Twitter li etsa hore lingoliloeng, lipampiri le mefuta e meng e telele e ngotsoeng ho be thata ho e bala ebile ho batla ho le thata ho e ngola.
Sena se tlama ka bohlale bakeng sa bangoli bao e ka bang bangoli (bao, moetlong oa Marang-rang, e leng mang kapa mang ea nang le mohopolo hloohong ea hae) empa e matlafatsa kelello ho ba ka balang sengoloa sena. Boteng ba batho ba batsho moetlong o moholo oa kelello oa inthanete bo fokola haholo ka lebaka leo.
Sena ke 'nete haholo-holo ka mekhatlo ea ntoa ea sechaba e etelletsoeng pele ke Batho ba Batšo joalo ka Black Lives Matter. Le hoja mokhatlo ona o ne o hlophisitsoe haholo-holo marang-rang, o sebelisitse Twitter haholo ka melaetsa ea marang-rang e le theknoloji ea bobeli, e tšehetsang. Leha tsena e le lisebelisoa tse matla tsa ho bokella, ha li lumelle tlhahlobo e tebileng le monahano o kopanetsoeng (e 'ngoe ea litšoantšiso tse entsoeng ke baitseki ba mokhatlo oa Black Lives Matter). Tabeng ena, thekenoloji e ile ea isa Batho ba Batšo pele ho ea ka pono ea sechaba empa, ka lebaka la liprothokholo tse sebelisitsoeng, li ile tsa fokotsa bokhoni ba bona ba ho ntshetsa pele le ho rera tlhahlobo e kopanetsoeng ea lipolotiki le leano la ho rarolla mathata a tsamaiso a hlahisitseng mokhatlo.
Ha e le hantle, ho na le liwebsaete tse sebetsanang le litaba tsa Batho ba batšo le tlhahlobo ea sechaba / lipolotiki, 'me li tsebahala ebile li hlahelletse. Empa ke ba seng bakae ’me hape ba na le ghetto e phahameng—ke seoelo ba boleloang ke mekhatlo e meng ea litaba kapa liwebsaete tsa tlhahlobo, tseo hangata li boleloang ke libui tse buang ka theknoloji, ’me ha li eteloe haholo ke mang kapa mang ntle le Batho ba Batšo.
Ea bobeli, khethollo ea morabe e bulehileng le e mabifi e ntse e phela le inthaneteng. Esita le ho sheba ka bokhutšoanyane likarolo tsa litlhaloso tsa liwebsaete life kapa life tsa litaba (joaloka CNN kapa Fox) ho senola khethollo ea morabe e tšosang e mabifi le e sehloho ho feta e neng e atile lilemo tse 40. Ho se tsejoe ha marang-rang, ho kopantsoe le keketseho ea monahano le maikutlo a khethollo ea morabe (ha batho ba makhooa ba tobana le litebello tse tšosang bophelong ba bona 'me ba fuoa monyetla oa ho nyenyefatsa batho ba mebala bakeng sa seo) ho hlahisitse moetlo oa ho bua ka khethollo ea morabe hoo ho leng thata. ho phephetsa phatlalatsa.
Hoa tšosa ho ba motho oa 'mala maemong a sechaba le lipuisanong tsa Marang-rang 'me Batho ba Batšo ba nka khato e matla ea ho otla hoo ho hatellang. Ka lebaka leo, batho ba Batšo ba tloaetse ho bokana le ho nka karolo mefuteng e itseng ea liwebsaete feela empa ba sa etse ho fetang ho "sefa" marang-rang kaofela.
Ka lebaka leo, boholo ba marang-rang ha bo na boteng ba Black ka boitsebiso le tlhahlobo ea eona.
Ea boraro, ho na le litsebi tse fokolang tsa thekenoloji ea Batho ba Batšo le batho ba Batšo ba fokolang haholo ba maemong a maholo mokhatlong ofe kapa ofe oa theknoloji kapa marang-rang. Bothata ke ba bohlokoa moetlong le sebopeho sa theknoloji. Ts'ebetso ea marang-rang, tsamaiso ea eona, le (habohlokoa ka ho fetisisa) nts'etsopele ea eona ka software le liprothokholo kaofela li tsamaisoa ke banna ba makhooa, ka lebaka la leeme le pono e fokolang e ka lebelloang ho bonahatsa ts'ebetso leha e le efe e thibelang morabe. Har'a mathata ohle a amanang le Marang-rang, ena ke a mabe ka ho fetesisa hobane a tsoela pele ho fihlela nakong e tlang, ke bothata bo ke keng ba rarolloa ntle le ho nchafatsoa ho hoholo ha baahi ba theknoloji, 'me bo thehiloe matleng a banna ba makhooa. likhokahano le moruo o amehang mahlaleng a marang-rang.
E tsamaea ka matsoho le khethollo ea morabe le bohloeki ba ba basoeu.
Qetellong, ts'ebeliso e matla ea khoebo ea marang-rang, haholo-holo thekisong ea mabenkele, e entse hore batho ba Batšo ba bangata (haholo-holo ba bacha ba Batšo) ba sebelise thekenoloji empa ba sebelisa meeli ea mekhoa ea puisano ea batho ba batšo ho ea ho mofuta oa mehleng ea kajeno oa ho reka. . Ho reka ka Marang-rang ke ntho e bonolo haholo, empa ho sebelisa Marang-rang bakeng sa hoo feela ke thibelo e kholo ea sechaba 'me ho kotsi ho kenya letsoho ka botlalo ha baahi lipolotiking, sechabeng, le bophelong ba setso.
Bothata bo boholo 'me bo ama bohle sechabeng sena mme ho na le lintho tse seng kae tseo re ka li etsang…hona joale…nakong ena ea Lilemo tse Leshome tsa Machaba tsa Machaba a Kopaneng tsa Batho ba Afrika. Tsena e lokela ho ba litlhoko tsa metsamao ea rona le lintlha tsa bonngoe har'a bona:
* Koetlisa le ho matlafatsa litheknoloji tsa Batho ba Batsho le basebelisi ba theknoloji. Sena se tla emela mananeo a koetliso ea 'nete eseng "lenaneo la koetliso" le etselitsoeng ho tataisa bacha ba mebala ho kena mesebetsing e sitisang le e mpe sechabeng.
* Ka matla ho nyahamisa puo ea lehloeo le ho hlaolela litloaelo tsa inthanete tsa mamello le ho hlomphana. Ho bua ka bolokolohi ke tokelo ea sebele; tlhekefetso ea morabe ha e joalo, 'me Inthanete ha ea tlameha ho amohela seo. Sohle seo mofani oa moqoqo a lokelang ho se etsa ke ho araba ka ho hlaka le ka matla lipolelo tsa puo ea lehloeo - li bonolo ho li bona - le ho hlakisa hore sena se khahlanong le leano la mofani oa litšebeletso. Ho na le ho hongata hoo ba ka ho etsang ho kenyelletsa empa hoo feela ho ka ba matla.
* Hlophisa ho aha litsi tse ling tsa menahano ea Batho ba Batšo le leano le hlakileng haholoanyane la ho phatlalatsa le ho tsebahatsa litaba tse hlahisoang ke batho ba matsoalloa a Afrika. Ka bokhutšoanyane, emisa "ghetto-izing" monahano o motšo ho Internet ka ho tšehetsa lichelete le ho tšehetsa lipatlisiso le litsi tsa ho nahana tse tsamaisoang ke batho ba batšo le ho tsamaisa khatiso ea mosebetsi oa bona.
* Hanela le ho khutlisa boitlamo ba poraefete le khokahanyo ea marang-rang ka ho sireletsa ho se nke lehlakore le ho nts'etsapele le ho ts'ehetsa software ea mahala le e bulehileng le phatlalatso e bulehileng ea phihlello. Ntle le moo, ke eona motheo oa Marang-rang a mahala.
Mehleng ya dijithale, demokrasi le tokoloho di itshetlehile hodima bokgoni ba rona ba ho buisana ka tekatekano le ka toka. Ho hlakile hore litlamorao tsa nako e telele tsa khethollo ea morabe li ntse li tsoela pele 'me ehlile li matlafatsoa ke theknoloji. Ntoa ea kajeno ea tokoloho e itšetlehile ka ho fumana tokelo ea puisano e lokolohileng le e lekanang, e leng ntho ea bohlokoa bakeng sa katleho ea litokelo tse ling tsohle tsa botho.
Jackie Smith, moprofesa Univesithing ea Pittsburgh, ke mothehi oa International Network of Scholar/Activists le moetapele oa May First/People Link. Alfredo Lopez o ngola ka theknoloji ea This Can't Be Happening! joalo ka setho sa sehlopha.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate