Haesale ho putlama ho hoholo ha moruo oa Amerika ho sisinya metheo ea moruo oa Amerika, Mopresidente Obama esale a ts'episa ho hlaphoheloa. Bopaki ba ho hlaphoheloa hona, re ile ra bolelloa, bo ile ba bonahatsoa ke mekhatlo e meholo ea phaello ea ka mor'a tefiso e entsoeng. Haufinyane, Mopresidente o ile a re tiisetsa hore likoporasi tsena li tla khathala ke ho bokella chelete e ngata 'me li qale ho hira, ho lateloe ke ho nyolla meputso le melemo. E ne e le ho inahanela feela kapa ho thetsa motho. Ho putlama ha 'maraka oa morao tjena ho felisitse tšepo leha e le efe ea hore k'hamphani e tla hlaphoheloa.
Mademokrate a ile a loants'a ho putlama ha moruo ka mekhoa e tšoanang le eo Marephabliki a e sebelisitseng ho e theha: ho lumella barui ba phahameng ho laola moruo ka mokhoa o sa tsotelleng ha ba ntse ba ba fa liphallelo tse ngata. Leano lena, le atisang ho bitsoa Reaganomics kapa Trickle Down Economics, joale ke bolumeli ho ba Democrats le ba Rephabliki; le ka mohla u se ke ua tšoenyeha ka ho loana bakeng sa mecha ea litaba e qhekellang kapa e thata.
Ha ho totobala le ho Mopresidente hore ho hlasimoloha ha moruo ha ho mohla ho kileng ha ba teng ka nģ’ane ho li-account tsa barui, lipotso li tla tlameha ho arajoa. Ka mohlala, ke hobane’ng ha ho ne ho se le ea mong mokhatlong ofe kapa ofe oa lipolotiki ea ileng a bona esale pele liphello tse bohloko tsa ho lefshoa? Ha se feela hore khaello ea Amerika e eketsehile haholo empa likhoebo tse tšoanang tsa US tse bakileng ho putlama ha moruo li ile tsa matlafatsoa bakeng sa liketso tsa tsona tse senyang, ho netefatsa hore li tla tsoela pele li sa khaotse.
Bukeng ea hae, Crisis Economics, Nouriel Roubini o hlakisa karabelo e bohlanya ho putlama ha moruo ke Republican le Democrats. Hobane mahlakore ka bobeli a ile a lahlela chelete libankeng le licheleteng tsa hedge ho fapana le ho ba otla, boemo ba "kotsi ea boitšoaro" bo ile ba thehoa, ho bolelang hore libanka li ne li tla nka chelete e 'ngoe ea lichelete haeba li ka senya moruo hape - e kholo haholo e hlōleha. , hopola? Roubini o hlalosa kamoo ba Democrats ba ileng ba lumella libanka tse "kholo haholo" hore li be kholoanyane; kamoo meputso ea Wall Street e thehiloeng phaellong ea nakoana e tsamaileng e sa laoleheng; ka moo melaoana e ileng ea kenngoa tšebetsong e neng e sa lekana ’me e tletse likheo; kamoo ho seng letho la bohlokoa le fetohileng.
Roubini o boetse a ngotse haholo ka hore na maano a Federal Reserve a ka morao ho tefiso a ne a hlohlelletsa leqhubu la thepa le ka bang teng nakong ea ho phatloha, mohlomong ho baka ho putlama ha habeli. Ha e le hantle libanka tse kholo le bo-ramatsete ba ruileng ba ne ba alima lidolara tse theko e tlaase ho tsoa ho Fed le ho tsetela kantle ho naha ka thepa ka tšepo ea ho fumana phaello e phahameng. Roubini o re:
"Kotsi ke hore re jala peō ea koluoa e latelang ea lichelete ... "bubble ena ea thepa ha e lumellane ho hang le ho hlaphoheloa ho fokolang ha metheo ea moruo le ea lichelete." (Mphalane 27, 2009).
Leqhubu lena la thepa le entsoeng ke batseteli le ile la nyolla litheko tsa oli, lijo, le lihlahisoa tse ling tsa mantlha, la bakela malapa a sebetsang le moruo ka kakaretso bohloko. Phororo ena e inahaneloang e ne e ka lebelloa habonolo empa e hlokomolohuoa ke mekha ka bobeli ea lipolotiki, kaha ba ne ba bolela hore sesupo seo ke sesupo sa ho hlaphoheloa.
Setsebi se seng se hlahelletseng sa moruo, Paul Krugman, le eena oa lumela hore lefu la barui tsamaisong ea lipolotiki le moruo ea US le bakela motho e mong le e mong bohloko:
"Ho e-na le ho itokisetsa ho sebelisa chelete e ngata ho theheng mesebetsi, mahlakore ka bobeli a lumellana hore ke nako ea ho fokotsa tšebeliso ea chelete - ho senya mesebetsi - ka phapang e le 'ngoe feela ea li-degree ... batseteli] - ba fumanang chelete e ngata ho tsoa matlotlong, ba neng ba alima chelete e ngata nakong e fetileng, hangata ka booatla, empa joale ba sirelelitsoe tahlehelong ka litšenyehelo tsa motho e mong le e mong." (June 10, 2011).
Krugman o hlalosa hore ts'ebetso ena e ntse e tsoela pele hobane barui ba laola tsamaiso ea lipolotiki ka menehelo ea matšolo, "phihlello ho baetsi ba maano," litšepiso tsa mesebetsi ea mekhatlo e lefang haholo ka mor'a hore nako ea bona ea congress e felile, le bobolu bo botle ba feshene. Democrat pelong, Krugman leha ho le joalo o shebana le khalefo ea hae ho Rephabliki.
Mehala e pheta-phetoang ea Krugman ho Democrats le Rephabliki ho theha mesebetsi e oetse litsebeng tse sa utloeng litsebeng. Mahlakore ka bobeli a lumellana hore "lefapha la poraefete" [likoporasi] le lokela ho theha mesebetsi; ho fihlela ba etsa qeto ea ho hira, ha ho letho le tla etsahala. Sena ha se feela "leano le lebe," joalo ka ha batho ba lokolohileng ba kang Krugman ba rata ho khathatseha, empa ke morero oa batho ba ruileng.
"Selemong se fetileng [2010], bakeng sa selemo sa bobeli ka tatellano, lik'hamphani tsa US li fumane mosebetsi o mongata ho tsoa ho basebetsi ba tsona ha li ntse li sebelisa chelete e nyane holima litšenyehelo tsa basebetsi." (Hlakola 3, 2011).
Ehlile ho bonolo joalo. Ho hloka mosebetsi ho hoholo ho baka khatello e tlase ea meputso, e lumellang bahiri ho sebetsa ka thata ho feta bahiruoa ba setseng, kahoo ho eketsa phaello. Sena se matla, se kopantsoeng le khakanyo e ka holimo ea thepa, e bile motheo oohle oa ho hlaphoheloa ha khoebo, athe batho ba sebetsang ha ba bone letho le molemo.
Ts'ebetso ena ke katoloso ea litefiso tsa lichelete, ka kutloisiso ea hore leruo le lengata le tlosoa ho batho ba sebetsang ho ea ho likoporasi. Kaha tšebeliso ea chelete ea bareki e etsa karolo ea 70 lekholong ea moruo oa Amerika, maano a kang ana a tiisa hore ho ke ke ha qojoa tlokotsi e 'ngoe.
Litaba tse ling tse thatafatsang ke ho fela ha Federal Reserve's Quantitative Easing programme (chelete ea khatiso), e neng e lekana le hore Fed e reke $600 billion ho US Treasury bond ho tloha nakong ea hoetla e fetileng, e leng ho tšehetsang sekoloto sa US ka lichelete le ho theola sekhahla sa tsoala.
Kaha Fed e ne e reka karolo ea 60 lekholong ea likoloto, mokoloto e mocha o tla hloka ho fumanoa; mme mokoloto enoa o tla hloka phaello e phahameng pele a alima mmuso oa US, ho etsa bonnete ba hore kalimo e na le phaello. 'Me leha linaha tse fapaneng li reka likoloto tsa US ka mabaka a fapaneng, boholo ba sekoloto sena se rekoa ke baahi ba ruileng ba US, ba tla beha khatello ho rona ba bang hore re lefe sekoloto sena. The Washington Times ea hlalosa:
"...Bill Gross, hlooho ea letlōle la Amerika la Pimco bond, moreki e moholo ka ho fetisisa oa li-bond lefatšeng ka bophara, haufinyane o ile a fokotsa thepa ea Pimco ea Polokelo ea Lichelete ho ea ho zero ka lebaka la ho tšoenyeha hore ba ne ba sa fane ka chelete e lekaneng ho latela likotsi tsa theko ea lichelete le khaello ea chelete." (La 7 Phuptjane 2011).
Ha Federal Reserve e phahamisa litefiso tsa tsoala ho khotsofatsa bo-ramatsete bana ba ruileng, moruo o ka 'na oa nka khato le ho feta. Ka hona, ho bonahala eka barui ba na le boemo ba ho hlōla: ba ile ba fumana chelete ea mahala ea lichelete, e ileng ea eketsa bofokoli; 'me kaha khaello e phahame haholo, barui ba batla phaello e phahameng ea tsoala bakeng sa ho tsetela ho US Treasury Bonds. Maemong ana ka bobeli batho ba sebetsang ba lefa likoloto.
Bohlanya bona bo ke ke ba emisoa ke mekhoa e tloaelehileng, kaha bo-ralipolotiki ha ba utloe letho ho eng kapa eng e sa hlokeng chelete ea khoebo. Mathata a mesebetsi a ntse a tsoela pele ka lebaka la leano leo ho lumellanoeng ka lona ke Mademokrate le Ma Rephabliki. Mokhatlo oa basebetsi o na le karolo e khethehileng eo e lokelang ho e bapala ho fetola maano a ka holimo.
Puisano e etelletsoeng pele ke likhoebo mabapi le ho khaola mananeo a sechaba ho lokisa likhaello - maemong a naha le a naha - e ka phephetsoa ke lets'olo le hokahaneng la naha la mekhatlo ea basebetsi le balekane ba sechaba ba batlang: Lekhetho la Barui! Tlhokahalo ena e bohlokoa hobane e ka sebetsana le likhaello le mathata a mesebetsi: lenaneo le leholo la mesebetsi ea sechaba le ka tšehetsoa ka ho lefisa likoporasi le barui ho maemo a pele ho Reagan. 'Me hoa utloahala hobane ho se lekane ho ntseng ho eketseha ha maruo lilemong tse mashome a mararo tse fetileng ho boletse hore ho na le letlotlo le tsotehang la leruo ka holimo. Barui ba na le tjhelete e ngata eo ba ka e baballang.
Mosebetsi o hlophisitsoeng o hloka ho tlisa matšoele a batho seterateng ho pholletsa le naha e le ho hapa tlhokomelo le ho hatella 'muso ho arabela litlhoko tsena. Mme e ka atleha, haholoholo ha e hlophisa letšolo le tebileng, le nkang nako e telele, haholoholo haeba lets'olo lena le sa kenelle ho ts'ehetsa bakhethoa ba Democratic, e leng mokhoa o tiileng oa ho bolaea letšolo.
Mopresidente oa AFL-CIO Richard Trumka o sa tsoa bua a tšehetsa mokhatlo o matla, o ikemetseng oa basebetsi. Ena ke tataiso eo e tlamehang ho e nka, ho fapana le ho itšetleha ka Mademokrate. Mokhatlo oa basebetsi o tlameha ho kopanya ketso ea ona, o kopane ho loana le ho batla maano a tobileng a ka sebetsanang le koluoa e tobaneng le limilione tsa batho ba sebetsang.
Shamus Cooke ke mosebeletsi oa litšebeletso tsa sechaba, setsebi sa mekhatlo ea basebetsi, le mongoli oa Workers Action (www.workerscompass.org). A ka finyelloa ho [imeile e sirelelitsoe].