Ha United States e atlehileng, e nang le mekhoa e metle le e matla ka ho fetisisa e senyeha, bahlophisi ba The New York Times Magazine ba ile ba etsa qeto ea ho hlahisa, sekoahelong sa eona sa la 2 Tšitoe, ho timela ha mokhatlo oa bososhiale oa Cuba.
"Qetello ea Phetohelo" e ile ea hlaha ha litlaleho li hlaha tsa schnorrer e le 'ngoe (Bernard Madoff) ea ileng a bokella liranta tse limilione tse likete tse 50 ho batseteli ba bohlale ka ho fetisisa Wall St. Foreclosures e ntse e tsoela pele ho qobella ba limilione ho tsoa malapeng a bona, litekanyetso tsa ho hloka mosebetsi li ile tsa phahama khoeli le khoeli le mekhoa ea motheo ea naha. ho bola le mapatso. Lipontšo tsa pale ea ho fela ha "American Century" li ile tsa hlaha lefatšeng ka bophara: lintoa tse peli tse ke keng tsa hlōloa; ho qheleloa ka thoko kopanong e kholo ea baetapele ba Latin America le Caribbean naheng ea Brazil; moruo o fokolisitsoeng ke chelete ea sesole e sa amaneng le litlhoko tsa ts'ireletso tse hōle ka ho fetisisa. Boemong bona, koranta ea maemo a holimo ea sechaba e ile ea romela motlalehi Roger Cohen ho ea hlahloba sebopeho se senyehang sa 'mele le boitšoaro sechabeng sa Cuba.
Leha ho na le lipale tse ka bang teng ho pholletsa le United States mabapi le ho putlama ho makatsang ha litoropo le libaka tse kholo le tse nang le baahi ba bangata ho feta Cuba, mecha ea litaba ea "liberal" ea US e ntse e tsoela pele ho thabela ho hlalosa kamoo litoro tsa phetohelo ea Cuba li fetohileng 'nete e bohloko le e nyahamisang. ho bola ho bonahalang sehlekehlekeng sohle. Cohen o hlalosa ka nepo tse ling tsa ho se thahaselle le ho nyatsa-nyatsa tseo basele ba ka li fumanang habonolo ha ba qoqa le "ba tloaelehileng" ba Cuba ba seterateng. E 'ngoe ea see e amana joang le "qetello" ea Phetohelo ea Cuba?
Cohen o itlhatsoa maikutlong a hae ha a ntse a utloela batho ba Cuba ba sa tsebeng letho le ba hlokang; empa ka sepheo sa ho nyenyefatsa pono efe kapa efe e nngwe ya setjhaba se setle. O etsa tšoantšiso ea maemo a sa sebetseng a moruo oa Cuba - a totobala ho moshebelli ofe kapa ofe. Empa mefokolo ea Cuba e fokola ha e bapisoa le seo sechaba sa US se se bonang hona joale, ka lebaka la litšōmo tse phatlalalitsoeng ke batho ba lokolohileng 'marakeng le likoranta tse kang Times. Tekanyo e hlakileng ea kahlolo ea hae e bonahala e theiloe holim’a mohlala o itseng o phetseng hantle, oo ho ka etsahalang hore o ntse o sebetsa kae-kae bohareng ba United States kapa naheng e ’ngoe ea lefatše la boraro.
Khopolo ea Cohen ea hore United States "ka linako tse ling" e sebetsa ka mekhoa e senyang tlhaho ea eona ea motheo, mohlala, e phunyeletsa karoloana. Ka ho etsa joalo, o latola ka katleho sebopeho sa eona sa motheo sa borena. Cohen o sheba US Guantanamo Naval Base, "e neng e tšoana le tse ling tsa liketso tse mpe ka ho fetisisa tsa ntoa ea Bush khahlanong le bokhukhuni, liketso tse silafalitseng lebitso la Amerika." Na o lebetse batho ba limilione tse 4 ba Sevietnam ba shoeleng, Moemeli Orange ea ileng a chefola naha eo, makholo a likete a ma-Iraqi a shoeleng?
"Ho bile le linako tse ling tsa ho se hlomphehe ha Maamerika ho theosa le lilemo Latin America," Cohen oa lumela, "ho tloha Chile ho ea Argentina, moo "US e ileng ea bolella balaoli ba sesole hore e tla shebahala ka tsela e 'ngoe." Na o ne a boetse a bolela ka "metsotso" ea 20. selemo sa ts'ebetso ea Haiti le Nicaragua, tlhaselo ea Cuba, Panama, Honduras le Dominican Republic, ho beoa ha mebuso ea pro-US Cuba, Haiti le Nicaragua e etelletsoeng pele ke bahatelli - Batista, Duvalier le Somoza? Washington ha ea ka ea bolella balaoli feela. e ne e tla sheba ka tsela e ’ngoe, e ile ea thusa balaoli ba sesole ho liha mebuso e khethiloeng linaheng tse ’maloa eaba e ba fa tšehetso ea ho hlokofatsa, ho nyamela le ho bolaea baahi ba bona ba hanyetsang (Brazil ka 1964, ea lateloa ke Chile, Argentina le Uruguay lilemong tse leshome tse latelang). Kennedy o ile a khothaletsa Alliance for Progress, ho ntšetsa Latin America pele moruong le ho khothaletsa demokrasi. sesole le mapolesa. Johnson o ile a boloka Peace Corps e ntse e tsoela pele ha a ntse a tšehetsa phetohelo ea sesole Brazil le ho hlasela le ho hapa Dominican Republic. Nixon le Kissinger hammoho ba ne ba khetha mebuso ea "taolo". Ho tloha ka 1970-3, ha ba ntse ba bua ka "likhetho" tsa bona ka sefahleho sa litokelo tsa botho, ba ile ba fetola qetello ea batho ba Chile ka ho laela CIA ho "fokotsa" 'muso o khethiloeng oa Allende.
Cohen o bua khafetsa ka nalane ho senya nalane ka boeona. Ka 'nete, ntlha ea bohlokoa ka ho fetisisa moqoqong oa hae e hanana le khopolo-taba ea hae. Elena Alvarez, ofisiri ea Lekala la Economics, o re ho eena: "Phetohelo e bile katleho." O kenyelelitse tlhalosong ea hae katleho ea bobusi, boikhohomoso ba naha le ho pholoha "lilemo tse mashome a mahlano" tsa mabifi ke "naha e matla ka ho fetisisa lefatšeng."
A ka be a ile a phaella ka hore phetohelo e boetse e lumelletse batho ba Cuba ho etsa histori ka boroa ho Afrika, ho pholosa bophelo ba batho ba bangata ka mor'a likoluoa tsa tlhaho ho pota lefatše, hammoho le mahlo a mashome a likete a neng a sa khone ho fumana litšebeletso tse joalo tsa bongaka. Taba e mabapi le katleho ea eona ea nakong e fetileng ha e khonehe ho Cohen le bangoli ba bang ba bangata ba ka sehloohong ba sa khotsofalang ke ho se khotsofale ha Cuba e le teng, ebe ba supa "Bacuba ba bangata ba nang le litsebo" ba lutseng "ba rera ho tsoa." Ke 'nete hore MaCuba a milione a tlohile ho tloha ka 1959 ho ea mabopong a ruileng a Florida. Leha ho le joalo, milione e ’ngoe e ile ea loana hammoho le Maafrika bakeng sa boipuso ba Angola ho tloha ka 1975-1978. Batho ba Cuba ba ile ba bapala karolo Ntoeng ea Vietnam 'me ba sebetsa le ntoeng ea Middle East ea 1973. Ba bang ba ile ba hloa lithaba Pakistan ho pholosa bophelo ka mor'a tšisinyeho ea lefatše ea 2005; Lingaka tsa Cuba li phekola mafutsana a Afrika e ka boroa ho Sahara le libakeng tse ling tseo lingaka tse ngata li neng li ke ke tsa ea ho tsona.
Ho hlahisa nyeoe khahlanong le Cuba, nalane pele e tlameha ho utloa bohloko bo otlang pelo. Cohen o tletleba ka "ho shoa litho ho se nang litholoana ha ntoa ea Cuba le Amerika." Hlokomela kamoo a khutlelang lentsoeng la ho se etse letho ho khelosa sesosa le phello ea histori. "Likamano tsa lipolotiki li 'nile tsa khaoloa (khatello ea ka) ho tloha 1961; embargo ea khoebo ea US e ntse e le teng ..." A ka be a ile a etsa hore sehlooho sena se sebetse le se nepahetseng haholoanyane ka ho re "Mopresidente Eisenhower o ile a roba likamano ka January 1961 'me Kennedy a etsa khoebo ka molao. thibela Cuba ka 1962."
Cohen o thathamisa lintlha tse 'maloa tse sebetsang khahlano le ho khutlisa likamano: "histori e mpe, litloaelo tsa US tse hlekefetsang le melemo ea mebuso ea bohatelli ea ho lahlela United States joalo ka sera sa diabolose." Ho ea ka histori e mpe, na o ne a bolela bobe? Ka lehlakoreng la mang?
Ha e le hantle, United States e itšoere joaloka sera sa diabolosi sa Cuba. Eona puo e sebelisetsoang ho lokafatsa thibelo le thibelo ea maeto e hatisa "ho otla Castro." United States e ile ea hlohlelletsa likete tsa litlhaselo tsa bokhukhuni khahlanong le sehlekehleke sena, ea lokisetsa le ho qala tlhaselo Koung ea Lipigs, ea leka ho felisa Cuba ho tsoa lefats'eng lohle mme mohlomong ea kenella ntoeng ea likokoana-hloko le lik'hemik'hale ka linako tse itseng. Haeba seo ha se diabolose, ke eng?
Mahlakore ka bobeli a na le "liqoso tsa khoebo" tsa bokhukhuni, ho ngola Cohen, ho bolelang hore ke boikarabello ba bobeli. Leha ho le joalo, tlaleho e bontša hore United States e ile ea itloaetsa ho bolaea le ho senya Cuba. Bopaki ba mabifi a Cuba khahlanong le baetapele ba US kapa lits'ebetso, ka lehlakoreng le leng, bo bonahala bo le sieo. Ha e le hantle, Cuba e ne e ka emisa ho otla United States ka setebele ka sefahleho sa eona.
Kamora ho putlama ha Soviet ka 1991, Cuba e ile ea hoholeha ka mehato ea ho pholoha. Selemong sena, maholiotsoana a 3 a sentse karolo e ntle ea temo ea eona le matlo a makholo a likete. Sebopeho sa eona sa meputso se tletse ho hloka kelello 'me likarolo tsa puso ea bo-ntate tse futsitsoeng ho tloha Spain ea bokolone li khopisa baahi ba rutehileng haholo - joalo ka ha ho etsa tlhahlobo ea boralitaba.
Lilemo tse mashome a mahlano tsa liteko tsa bososhiale tse nang le sera se bolaeang monyako oa bona li hlahisitse katleho e makatsang: bonono ba Cuba le 'mino li hlolla baeti. Lingoliloeng tsa Cuba, lifilimi, motjeko le lipapali li batla libaka tse phahameng lefatšeng. Cohen ha a khutlele mehleng ea Batista, ha Mafia a ne a tsamaisa lihotele le lik'hasino, ha United States e laela maano a Cuba. Ke ’nete hore lilemo tse mashome a mahlano ha lia hlahisa sechaba se molemo kapa mohlala oo ba bang joale ba ka o etsisang.
Motho o lekanya nalane ea sechaba joang, tsoelo-pele ea sona? Ka 1868, barati ba Cuba ba ile ba qala ntoa ea pele ea boipuso ho tsoa Spain. Hoo e ka bang lilemo tse 100 hamorao, Castro o ile a etella pele phetohelo ho phethahatsa toro eo.
Cohen o ngola ka "theko e tšabehang" MaCuba a lefelletse "phetohelo ea makomonisi ea Fidel," joalo ka ha eka o e entse a le mong. Cuba, ha ho motho ea nyametseng mme ha ho baqolotsi ba litaba ba bolailoeng. Ha ho monna a le mong ea ka utsoang lidolara tse limilione tse likete tse 50 ho ba bang.
Batho ba Cuba ba ile ba lefa, mohlomong boholo ba bona ka ho ba le malapa a arohaneng. Boholo ba lihlopha tse ruileng le tse mahareng tse siiloeng ke mathoasong a bo-1960. Batho ba futsanehileng ba tobane le khaello, empa ba boetse ba fumana melemo, joalo ka tlhokomelo ea bongaka e tiisitsoeng, bolulo, thuto le lijo, le hoja e se e ngata kamoo ba neng ba e thabela lilemong tse mashome a mabeli tse fetileng. Empa liphoso tse teng tšebetsong ea phetohelo kapa ea ho iphetola ha lintho - nahana ka Ntoa ea Lehae ea Amerika, makholo a lilemo a bokhoba le apartheid - e lokela ho supa ho se lekane le ho kopanngoa ha nts'etsopele ea motho ka boyona. 'Me, joalo ka linako tse ngata tsa nalane, setšoantšisi se seng se seholo, se bohole ba limaele tse 90, se thusitse ho tseba maemo ao sebapali se seng se matla haholo se bileng teng.
Hore Cuba e pholohile lilemo tse 50 tsa kotlo e batlang e sa lokisoe ke moahisani ea matla ka ho fetesisa ke mohlolo oa sejoale-joale. Ke thabela liphetoho tse hlokahalang ka 2009!
Lifilimi tsa Saul Landau le Fidel li fumaneha ka DVD ho tsoa ho roundworldproductions.com. A BUSH AND BOTOX WORLD ea hae e hatisitsoe ke Counterpunch A/K