E 'ngoe ea liqeto tse bohloko ka ho fetisisa tseo moetapele oa United States a li entseng lilemong tse 20 tse fetileng ke qeto eo Moruti Jesse Jackson a e entseng ka 1989 ea ho koala National Rainbow Coalition. Na Ralph Nader o mothating oa ho etsa qeto e tšoanang, haeba e fapane?
National Rainbow Coalition ka 1988 e ne e ntse e tsoela pele. Letšolo le matla la Bopresidente la Jackson ka har'a Democratic Party e bile khothatso bakeng sa letoto la likopano tsa naha tsa Rainbow tse qalileng ho etsahala nakong ea selemo le lehlabula la selemo seo. Liketekete tsa baitseki, e leng motsoako oa litso tse fapaneng, ba ne ba itlhophisa liprofinseng ho potoloha le naha ho tsoela pele ho haha mokhatlo o matla, o tsoelang pele oa Rainbow. E ne e le nako e thabisang.
Empa hang ka mor'a Kopano ea Demokerasi e Atlanta, mafelong a lehlabula, ho ile ha tsoa taelo e tsoang ho Moruti Jackson ea hore ha hoa lokela ho ba le likopano tsa naha ho fihlela tsebiso e 'ngoe. Taelo ena e ile ea koalloa kopanong ea Mopitlo 1989 ea Boto ea Naha ea Rainbow moo Jackson, a mathang a bile a busa seboka, a ileng a fana ka maikutlo ka tlhahiso ea tlhophiso e tlisitsoeng ke litho tse robong ho tse 15 tsa khomishene ea tlhophiso bocha eo a e khethileng ka Tšitoe.
Tlhahiso ea batho ba fokolang ho tsoa ho litho tse ling tse tšeletseng tsa khomishene e ile ea khethoa ka lehlakoreng le leng e sa hlokahale ke Jackson mme ha ea ka ea hlahisoa le ho hlahlojoa. Ka nako e ts'oanang, sebopeho sa Boto ea Naha e ile ea fetoloa hore e qhelele ka thoko boholo ba ba ikemetseng le ho kenyelletsa Mademokrate a mangata.
Ena e ne e le pheletso ea National Rainbow e le mokhatlo o mafolofolo, o mafolofolo, e leng ntho eo e neng e ntse e fetoha ka 1988 mme e ka be e bile bohlokoa le ho feta. Ha ho na pelaelo kelellong ea ka hore hoja Jackson a ne a sa nka mehato ena, haeba a ka be a sebelitse e le moetapele oa demokrasi oa mokhatlo oo a entseng ho hongata ho o theha, ena e ne e tla ba setereke se fapaneng haholo, le lefats'e le fapaneng haholo. E ne e le qeto e fosahetseng, letoto la liqeto, tsa boholo ba histori.
Ralph Nader ha se moetapele oa mokhatlo oa ntho leha e le efe e kang Rainbow, 'me Botala ha bo tšoane le Mookoli ka litsela tse ngata, empa hona joale o bua phatlalatsa hore a ka phatlalatsa haufinyane hore o tl'o ikemela e le Mopresidente o ikemetseng ho e-na le hoo. ho feta joalo ka Motala. Ka litlaleho tsohle, o halefisitsoe ke ho nyatsuoa hoo e kileng ea e-ba batšehetsi ba matla ba Nader ho Greens ba mo entseng, 'me o lumela hore Greens ha e hōle ka potlako ka ho lekaneng. Ho tlalehoa hore o re ha a batle ho phatlalatsa hore ke mokhethoa ea ka khonehang oa Green Party, ho bokella chelete e ngata le ho kenya matla a mangata ebe joale, kopanong ea likhetho ho elella bofelong ba June Milwaukee, a se ke a khethoa e le mokhethoa, kapa a bona. mokha o etsa qeto ka leano le itseng bakeng sa mang kapa mang eo e leng mokhethoa oa lona oa Bopresidente leo a tla tlameha ho le latela ha a khethoa.
Baetapele ba bang ba naha ba Green Party ba ipotsa hore na ho ikemela ha Nader ke ntho e ka etsahalang. Ba ipotsa hore na o bua sena, ha e le hantle, e le leqheka la khatello ea ho etsa hore Greens e mo latele, 'me haufinyane.
Ho thata ho ’na ho bona hore na qeto e joalo e tla sebetsa joang ho Nader. Ke mang eo a lebeletseng ho hohela letšolo le ikemetseng ntle le Greens? Ha ke tsebe letho la ho tlohela Democratic Party ka lehlakoreng la sehlopha sefe kapa sefe sa Batho ba Batšo, Latinos, basebetsi, basali kapa lebatooa lefe kapa lefe le tsoelang pele. Mokha oa Reform o batla o felile. Ke nahana hore Ralph a ke ke a leka ho hohela batho ba bangata ba sa tsotelleng ba Rephabliki e le babokelli ba likopo tsa hae le lihahi tsa mekhatlo. Ke mang hape?
Ha ke tsebe hore na ts'okelo ea Nader ea ho ipusa ke ea 'nete hakae, empa ke nahana hore qeto ea hae ea ho etsa joalo e ka ba kotsi ho Green Party joalo ka ha liqeto tsa Jackson li bile teng ka 1988 le 1989 bakeng sa National Rainbow, 'me e ne e ke ke ea etsa joalo. le ho ba molemo bakeng sa Nader.
Hona joale ho na le liphapang tse tebileng ka hare ho Greens mabapi le potso ea hore na ho etsoa eng ka 2004, ka bobeli ho latela leano le mokhethoa, le hoja ba bangata ba Greens ba lumellana hore ho lokela ho ba le letšolo la Mopresidente. Qeto ea Nader ea ho hana ho latela ts'ebetso ea demokrasi ea Green Party ea likhetho tsa mmuso, li-caucus, likopano, likhetho le lipuisano nakong ea likhoeli tse tlang ho isa Milwaukee e tla mpefatsa likarohano tseo. Ba tšehetsang Nader ka matla ba tla leka ho etsa hore mokha oa bona oa mmuso o tšehetse letšolo le ikemetseng la Nader. Ba bang ba bangata ba ka hanana le seo, 'me e' ngoe ea likhang tseo ba ka li buang ke hore, "Re ka tšehetsa Nader joang, mokhethoa oa rona ka 1996 le 2000, ha a hana mokhoa oa demokrasi oa mokhatlo oo a thusitseng ho fetoha, ka mokhoa o sa tobang, ka ts'usumetso ea matšolo ao a mabeli? Re ka tšehetsa monna ea reng re hloka demokrasi e eketsehileng naheng ee empa a sa ikemisetsa ho kenya letsoho ts'ebetsong ea demokrasi ea mokha o le mong o sebetsang, oa naha, o tsoelang pele oa likhetho US?
Ho ne ho tla ba le maikutlo a matla mahlakoreng ka bobeli. Green Party e ka aroloa haholo. Moeta-pele e mong oa Mokha oa Green Party o sebelisitse lentsoe “timetso” ho hlalosa se neng se ka etsahala.
Na see ke seo Ralph Nader a batlang hore lefa la hae e be sona? Monyetla oa 'nete oa tšenyo e tebileng moketeng oo a o entseng haholo hore o be teng?
Ha ke lumele hore Ralph Nader ke mokhethoa ea nepahetseng oa Mokha oa Green ka 2004, haholo-holo empa eseng feela ka lebaka la ho hana leano la maano, kapa le bolokehileng. Empa ke ne ke tla khothalletsa Ralph hore a etse se nepahetseng. Haeba a etsa qeto ea hore o tla matha o lokela ho e etsa ka har'a tsamaiso ea demokrasi e fihlileng ka har'a lits'ebetso le kemiso ea nako ea Green Party.
Ted Glick ke Mohokahanyi oa Naha oa Independent Progressive Politics Network (www.ippn.org), leha mehopolo ena e le ea hae feela. A ka finyelloa ho [imeile e sirelelitsoe] kapa PO Box 1132, Bloomfield, NJ 07003.