Ka linako tse ling bohelehele bo ka bolaea katse. Empa ho hloka bohelehele ho loketse ho felisa boralitaba ka leeme le feteletseng.
"Re ke ke ra beha kemiso ea nako ea ho tloha Iraq, hobane seo se ka tiisa likhukhuni 'me sa etsa hore ba lumele hore ba ka re emela," Mopresidente Bush o boletse puong ea hae ea State of the Union. “Re Iraq ho fihlela sephetho: Naha e nang le demokrasi, e emelang batho bohle ba eona, e nang le khotso le baahisani ba eona mme e khona ho itšireletsa.
Mopresidente Johnson o buile ntho e tšoanang ka ntoa e ntseng e mpefala Vietnam. Mantsoe a hae a ne a tloaelehile ka la 12 Pherekhong 1966: “Re loanela molao-motheo oa ho ikemela - hore batho ba Vietnam Boroa ba tsebe ho ikhethela tsela ea bona, ba e khethe likhethong tse lokolohileng ntle le pefo, ntle le tšabo, le ntle le tshabo.â€
Mang kapa mang ea lulang a shebile litaba tsa mantlha o tla potlakisa phetoho ea morao-rao ea mopresidente. Empa baqolotsi ba litaba ba re bolellang seo mopresidente a batlang hore re se utloe ba lokela ho fetela ka nqane ho stenography ho ela hloko menahano ea nalane le ho supa likhohlano tsa mantlha.
Matsatsi a 'maloa pele ho likhetho Iraq, pale e ka sehloohong leqepheng la pele la New York Times - e akaretsa puisano e khethehileng ea koranta le Mopresidente Bush - e tlalehile polelo ea hae ea hore o tla tlosa mabotho a Amerika Iraq. haeba 'muso o mocha o khethiloeng ka Sontaha o mo kopa ho etsa joalo, empa o ne a lebeletse hore baetapele ba pele ba Iraq ba khethiloeng ka demokrasi ba tla batla hore masole a lule.
Ka ho utloahalang, polelo ea mopresidente e ne e tlameha ebe e ile ea hlahisa liphatlalatso tsa temoso - ho latela "Molato ke eng ka setšoantšo see?" Mohlala: Liphuputso tsa maikutlo a sechaba Iraq li lula li bontša hore boholo ba ma-Iraq a batla hore masole a US a tsamaee. kapele ba ikhule naheng ya bona. Leha ho le joalo Bush o ile a tiisa hore likhetho tsa Iraq e ne e tla ba demokrasi - leha a ntse a bontša tšepo ea hore 'muso o hlahang o tla hanyetsa litakatso tsa batho ba bangata ba Iraq mabapi le hore na mabotho a sesole sa Amerika a lokela ho sala.
Tsela e bonolo ea hore baqolotsi ba litaba ba lumellane le khanyetsano ena ke ho iphapanyetsa eona - mokhoa o tloaelehileng oa ho tlaleha litaba.
Matla a sesole a na le mokhoa oa ho iketsetsa mabatooa a mang a lipolotiki. 'Me seo ke' nete ka sebaka se seholo sa Pentagon naheng ea Iraq, moo ho vouta ka la 30 Pherekhong e neng e le karolo ea ts'ebetso e makatsang - ka komisi ea likhetho e khethiloeng ke US le melao ea motheo e bolokileng maemo a lipolotiki a bakhethoa, esita le bona. mabitso, haholo a lekunutu ho tsoa ho bakhethi. Likhoeling tse tlang, monyetla oa ho khaoha lipakeng tsa bakhethi le maano a baetapele ba mmuso o mocha o moholo.
Ho tloha lehlabuleng le fetileng, boetapele ba 'muso oa "nakoana" oa Baghdad bo ne bo entsoe haholo ke Ma-Iraqi a khethang ho kenya letsoho le bahahi. Nakong ena, tšepo ea bona ea matla - mme mohlomong le bophelo ba bona - e itšetlehile ka ho tsoela pele ho ba teng ka bongata ba masole a Amerika.
Ka tlhaho, tonakholo ea hajoale Ayad Allawi, e kentsoeng ke mmuso oa US ka Phuptjane e fetileng, joale o re moferefere o tla hloloa haeba mabotho a Amerika a lula nako e telele ho lekana. Le Mopresidente Ghazi al-Yawer, ea neng a ntse a nyatsa likarolo tse ling tsa ts'ebetso ea sesole sa US Iraq, joale o fana ka tlhokomeliso ea tlhokahalo ea rangoane Sam. Ha Pherekhong e qala, al-Yawer o ile a phatlalatsa kopanong ea boralitaba: “Ke bohlanya feela bo felletseng ho kopa mabotho ho tloha moferefereng ona le ho hloka matla hona.
Ha a ngola ho Boston Globe ea Feb. 1, sengoli sa koranta James Carroll o ile a beha monoana oa hae holim’a tšusumetso e matla: “Morusu oa sechaba se senyehileng o siea sesebelisoa se seng le se seng se secha sa puso se itšetlehile ka sesole sa Amerika, joalo ka ha sesole sa Amerika se iponahatsa se sa khone. ho sireletsa khahlanong le, ho fokotsa haholo ho hlōla, mabotho a ipolaeang. Ketso e makatsang. Ha pefo e ntse e mpefala le ho feta, Maamerika a tla batla tokelo ea ho lula nako e telele. Ka tsela e joalo, batho ba ntseng ba le sebete le ho feta - ba bile ba le sehlōhō - "bafetoheli" ba etsa mosebetsi oa Bush bakeng sa hae ka ho etsa hore ho be thata haholo hore mohloli oa 'nete oa Iraq o hlahe.
Ho sa le joalo, Guardian ea London e phatlalalitse moqoqo o bohloko oa morupeli oa univesithi ea ileng a tloha Iraq nakong ea puso ea Saddam Hussein. Sami Ramadani o ngotse: “Ka la 4 Loetse, 1967, New York Times e phatlalalitse pale e monate ka likhetho tsa mopresidente tse neng li tšoeroe ke puso ea lipopae tsa Vietnam Boroa nakong ea Ntoa ea Vietnam. Tlas'a sehlooho se reng "US e khothalelitsoe ke likhetho tsa Vietnam: Ba boholong ba qotsa karolo ea 83 lekholong ea batho ba nkang karolo ho sa tsotellehe tšabo ea Vietcong," pampiri e tlaleha hore Maamerika a ne a "makalitsoe le ho khothatsoa" ke boholo ba batho ba tlileng kopanong. lets'olo la likhukhuni la Vietcong ho sitisa likhetho.’
Likhetho tse atlehileng, li ile tsa tsoela pele, ‘e se e le khale e bonoa e le lejoe la sehlooho leanong la Mopresidente Johnson la ho khothaletsa kholo ea lits'ebetso tsa molaotheo naheng ea Vietnam Boroa. Likhetho tsa € li atametse hoo e seng tse makatsang.â
Matsatsing a pele ka mor'a ho vouta Iraq, lintlha tse seng kae tse nyahamisang li kentse litaba tse akaretsang United States. Empa lipale tsa tšōmo tse tsamaisitsoeng tlalehong le litlhaloso li tla tloha li kopana le mafika a thata a nnete. Mmuso oa US o ikemiselitse ho boloka palo e kholo ea masole Iraq ka nako e telele e tlang. 'Me ha ho mahofi a sealuma le thoriso ea boralitaba bakeng sa puo ea State of the Union e ka fetolang phapang e bolaeang lipakeng tsa puo ea demokrasi le mosebetsi oa sesole.
_______________________________________
Buka e latelang ea Norman Solomon, "Ntoa e Entsoe Bonolo: Kamoo Bapresidente le Li-Pundits li Tsoelang Pele ho Re Susumetsa Lefung," e tla phatlalatsoa mathoasong a lehlabula ke Wiley. Litšiea tsa hae le lingoliloeng tse ling li ka fumanoa ho www.normansolomon.com.