Solomone
Eng
re bona ke seo re se fumanang, kapa ho joalo le maele. Empa ha re bona meralo ea bongata
mecha ea litaba, re fumana eng e le kannete? Eo ke potso e tšoenyang ba ipotsang
seo marako a kamehla a litšoantšo tse hlahisoang ke mecha ea litaba a se etsang bophelong ba rona.
Baqolotsi ba litaba ba sebelisang mantsoe mosebetsing hase bona feela litsebi tsa litaba tse
ba na le lebaka la ho belaela ka melemo ea mosebetsi oa bona. Litšoantšo tse bonoang tse pota-potileng
rona - ebang ke li-skrini, maqephe a hatisitsoeng, liboto tsa lipapatso, li-T-shirts kapa lishelefong tsa mabenkele
- ke lihlahisoa tsa baqapi ba nang le tsebo e phahameng, chelete e ngata haholo le
theknoloji ea morao-rao. Ka mor'a litšoantšo, talenta e 'ngoe e ntse e hōla
ho hloka botsitso ka mantsoe.
Bakeng sa
lilemo tse 'maloa hona joale, baqapi ba bangata le batsamaisi ba bonono ba phehisana khang ka matla "Pele
Things First 2000, " manifesto ea lefats'e e khothalletsang "ho fetoloa ha lintho tse tlang pele molemong oa bona
ea mekhoa ea puisano e molemo, e tšoarellang le ea demokrasi - phetoho ea kelello
hole le thekiso ya dihlahiswa le ho lebisa tlhokomelo le tlhahiso ya e ntjha
mofuta oa moelelo." Ba saena ba pele, litsebi tse 33 tse hlahelletseng tsa meralo, ba na le
e kopantsoe le basebetsi-'moho le bona e le batšehetsi.
"Baqapi ba inehelang boiteko ba bona haholo-holo ho bapatsa, ho bapatsa le
nts'etsopele ea brand e ts'ehetsa, 'me e khothaletsa tikoloho ea kelello ka mokhoa o hlakileng
e tletse melaetsa ea khoebo hoo e fetohang ka tsela e tšoanang
bareki ba baahi ba bua, ba nahane, ba utloe, ba arabe le ho sebelisana," polelo e re.
Ha a ntse a
ho lekola likhang tse hlahisitsoeng ke "Lintho Tsa Pele Pele," tokollo ea morao-rao ea
Makasine ea Adbusters (www.adbusters.org)
e fana ka litebello tse amanang ka kotloloho le likarolo tse fapaneng tsa mecha ea litaba
indasteri. Kajeno, re tobane le "tlhoko e matla ea ho boloka sebaka bakeng sa mefuta e meng
ea ho nahana le mekhoa ea ho ba - sebaka se sirelelitsoeng se se nang khoebo
inferno."
Neng
baqapi ba hanyetsanang ba lla ka liphello tsa litšoantšo tse atileng tsa pono, tsa bona
maikutlo a boetse a sebetsa ho tlhahiso ea litaba e tloaelehileng. Rick Poynor, mohlophisi oa mothehi
ea makasine ea machaba ea Eye, e beha taba ka tsela ena: “Seo re lahleheloang ke sona ka potlako
pono ea, ka lepotlapotla ho eketsa boleng ba setaele se ekang thepa ea khoebo le
lits'ebeletso le ho fetola bophelo hore e be lets'oao la mabenkele le lereko la maemo,
ke mohopolo oa hore moralo, joalo ka mokhoa oa ho nahana ka litsamaiso, meaho le
likamano - tse kholo le tse nyane, tse nahanang le tse bonoang - li ka ba le litšebeliso tse ling
ho feta papatso ea khoebo."
Moralo oa pono, Poynor o fana ka maikutlo a hore, "e kanna ea ba sesebelisoa sa ho rarolla mathata
mathata a seng a khoebo; bakeng sa ho bopa tikoloho e tsitsitseng le e lekanang
sebaka sa sechaba; bakeng sa ho khothaletsa bonkakarolo ba demokrasi le mefuta e mecha ea sechaba
tšebelisano; bakeng sa ho hlahisa maikutlo, boleng le mekhoa ea maikutlo e hlahang
tlase, har'a batho ba tloaelehileng - rona! - libakeng tsa rona, ho tloha ho rona
lintho tseo u amehileng ka tsona." Moralo oa boiqapelo o ka sebelisoa "tšebeletsong ea rona re le sehlopha
e ikemiselitseng litlhoko tsa sechaba, eseng feela ho fana ka li-diktats tsa feshene tse holimo-tlase le
ho reka lintho tse hlokahalang ho tsoa ho megacorp boardrooms le ho hlola mebaraka ea lefatše
lihlopha."
Boikemisetso ba libaka tsa sechaba - ho tloha mabaleng a lipapali le limusiamong ho ea libese,
liphaposi tsa ho rutela le "khaso ea sechaba" - e 'nile ea e-ba ka mokhoa o bolotsana bakeng sa
lilemo tse mashome. Re tloaela seo e neng e kile ea e-ba ntho e sa utloahaleng, 'me mokhoa ona oa sisinyeha
ka nqa e le nngwe feela. Phatlalatso ea sechaba ea sebaka sa khoebo e ikemetseng ke
e sa tloaelehang. Chelete e ngata hangata e feta lintho tse ling tse amehang.
Ho khutlisa lebelo le joalo ho ne ho tla bolela ho khutlisa libaka tsa sechaba ha ho ntse ho lelekoa
li-panoplies tse sa feleng tsa li-logos, litumellano tsa branded le joint e khannoang ke batseteli
merero. Empa leha ho se na lithahasello tsa khoebo tse bonahalang li ameha, boima
letsoho la capital hangata le fana ka ho sekama ho matla, ka mecha ea litaba ea bohlokoa
ba tsoela pele ho beha litaba tsa bona tse tlang pele sechabeng.
Kahoo,
ka nako e le 'ngoe, thapameng e 'ngoe mafelong a Phuptjane, mananeo a mangata a ntse a tsoela pele
CNN le MSNBC li ne li bua ka ketsahalo e tsebahalang hona joale San Jose ha a
monna o ile a akhela ntja e bitsoang Leo sephethephetheng se tlang. Ka ho hlakileng ka motho ea bolailoeng
pooch, sekoahelo se bonts'itse bokhoni ba marang-rang a tsitsitseng phaello - a nang le
lik'hamphani tse kang AOL Time Warner, Microsoft le General Electric - ho tsepamisa maikutlo
tlhokomelo ea naha ka li-psychodramas joalo ka ho timela ho tšosang ha ntja.
sena se
matla a maholo a ho beha sechaba sa Amerika linthong tse sa reng letho a hole
ntho e nyane. E na le ntho e 'ngoe le e' ngoe e amanang le matla a sebelisoang ke
mecha ea phatlalatso ea lidolara tse libilione ha e ntse e khopamisa mantsoe le litšoantšo
e tsamaisoang ka bongata.
Re teng
e boletse hore takatso ea sechaba ea litaba tse khahlang batho ka botlokotsebe le
kotlo ha e kgotsofale. Empa ho feta tsohle, litaba tsa morao-rao tse phefumolohang ke
linyeoe tsa ho fepa ka matla. E petetsa memetso ea sechaba, li-scoops le
mahlabisa-lihlong a mehleng eo ha se hangata a re bolellang letho ka meaho e matla ea matla le
ho hloka toka ho tsoelang pele ha re ntse re sebelisa maikutlo a morao-rao a frothy media.
Buka ea morao-rao ea Norman Solomon ke "Mekhoa ea Mecha ea Bohlale e Thetsang." Hae
Syndicated column e shebane le mecha ea litaba le lipolotiki.