Ntle ho pelaelo, u bone litšoantšo tsa likoloi tsa mapolesa tse tukang le "ba-anarchist" ba batsho ba bakang tšenyo e khōlō toropong ea Toronto. Ho hlakile hore baipelaetsi ke sehlopha se sehloho sa batho ba lokeloang ke ho tšoaroa ke bademona. Empa ema… har'a letšoele le leholo la batho ba itlhomphang, na kamehla ha ho na batho ba bakang mathata? Kaha ke nkile karolo mohoantong o moholohali oa boipelaetso ba G20, ke khona ho paka taba ea hore bongata bo boholo ba baipelaetsi bo ne bo le khotso. Ha e le hantle, ho ea ka Gazette ea Montreal, batho ba ka bang 100 ba ne ba ikarabella polaong eo. Ke 100 ho 10,000. Ho bonahala eka 1% ea batho ba fumana ho etsa 90% ea litaba.
Kahoo ha re nyatse ka nepo batho ba ka bang 100 ba entseng merusu. Empa ke hobane’ng ha batho ba bang ba 9 900 ba ne ba le literateng? Ho bonahala eka likopano tsa moruo tse kang tsena li lula li tlisa palo e khōlō ea baipelaetsi, empa mecha ea litaba e shebana feela le palo e nyenyane lekholong e loantšanang le mapolesa. Sensationalism e hlahisa litekanyetso tse phahameng, ho bonahala, empa e lebisa ho baahi ba sa tsebeng hantle. Mecha ea litaba e sebetsang e ka tsebisa sechaba hore na ke hobane'ng ha batho ba bangata ba sa amohele likopano tsa G8 le G20. Se latelang ke boiteko ba ka ba ho akaretsa lintlha tse ngata tse fapaneng tsa bohlokoa tse entseng hore batho ba lilemo tsohle le ba mekha eohle ea lipolotiki ba ipelaetse phatlalatsa ka kopano ea G20:
1. Likopano tsa G8 le G20 ha li kenyelletse linaha tse futsanehileng liqetong tsa bohlokoa
Lefatše le se le ntse le e-na le mokhatlo o etsang liqeto o bitsoang G192… o tsejoang ka ho fetisisa e le Machaba a Kopaneng. Hoa thahasellisa hore, Machaba a Kopaneng tekanyetso ea ts'ebetso bakeng sa selemo ke liranta tse limilione tse likete tse 1.9, e leng se behang tepo ea tšireletso ea lidolara tse limilione tse likete bakeng sa G20. UN ke setheo se molaong bakeng sa dipuisano mabapi le leano la moruo wa lefatshe. Ka bomalimabe, 'mele ona ke oa demokrasi. Kopanong e Akaretsang ea Machaba a Kopaneng, linaha tse futsanehileng (tse emelang bongata) li ka khetha ho theola maano ao li sa a rateng. Linaha tse ruileng joalo ka Canada hangata ha li fumane tsela ea tsona. Ka lehlohonolo G20 le G8 ha li na meroalo e joalo. Leha G8 e se e atoloselitsoe ho G20 tlasa lesira la ho kenyeletsa, 'nete ke hore e ngotsoe ke Paul Martin le Larry Summers (bona Globe & Mail) ka morao ho enfelopo ea manila ka mokhoa o sa reroang.
2. G20 e buisana ka Tumellano e Akaretsang ea Moruo le Khoebo ea Canada-EU (CETA)
Leha taba ea hore Canada e mothating oa tumellano e ncha ea khoebo, ke batho ba fokolang haholo ba Canada ba utloileng ka CETA, leano le tla lateloa ho G20. Hobaneng ho le hobe? Mona ke mabaka a seng makae feela. Babuelli ba CETA ba rera ho fa mekhatlo ea machaba le bo-ramatsete ba kantle ho naha tokelo ea ho qosa 'muso oa Canada mabapi le maano kapa liqeto tseo ba ikutloang li ba thibela ho etsa phaello. E utloahala e sa utloahaleng? E se e etsahetse tlasa NAFTA. DOW lik'hemik'hale haufinyane o ile a qosa profinse ea Québec ka lidolara tse limilione tse 2 ka mor'a ho fetisoa ha molao o thibelang chefo e bolaeang likokoanyana.
CETA e boetse e sokela metsi. Batho ba bangata ba lichaba tse ngata ba kang Nestlé le Suez ba labalabela ho fumana 'maraka oa metsi oa Canada o nang le monyetla oa ho fumana phaello e ngata. CETA e sokela tlhokomelo ea bophelo ba sechaba. E.U. e hlakisitse hore ba batla hore litšebeletso tsohle tsa rona tsa sechaba li koaheloe ke CETA, ho kenyeletsoa le tsa bophelo bo botle. Sena se bolela hore likhoebo tsa Europe li tla tlameha ho fuoa tokelo ea ho etsa kopo ea litšebeletso tsa bophelo bo botle. Ho hlakile hore sena se ne se tla pepesa Medicare ea Canada khatellong e kholo ea poraefete. Ho hobe le ho feta, tlasa melao ea NAFTA (Tumellano ea Khoebo ea Mahala ea Amerika Leboea), batho ba Canada ba tla tlameha ho fana ka phihlello e tšoanang ho likoporasi tse ikemetseng tsa bophelo bo botle tse tsoang United States. Ka kakaretso litumellano tsa khoebo e sa lefelloeng li etselitsoe ho ruisa bo-ramatsete le likoporasi tsa machaba ka litšenyehelo tsa baahi ba tloaelehileng.
3. G20 e ntse e hahamalla “mehato e fokolang” e buelloang ke Letlole la Machabeng la Lichelete.
Tekanyetso ea bohatelli ke eng? Hantle-ntle ke mokhoa oa ho fokotsa chelete o reretsoeng ho fokotsa chelete ea 'muso mananeong a sechaba. Letlōle la Lichelete la Machaba le na le histori e telele ea ho hloka hore linaha tse futsanehileng li sebelise liphetoho tse joalo e le hore li tšoanelehe bakeng sa likalimo, tseo ka ho hlakileng li lokelang ho li lefa le tsoala. Mehato ea bofutsana hangata e kenyelletsa ho etsa likhoebo tsa poraefete tsa 'muso le phokotso e kholo ea tšebeliso ea 'muso. Ka tloaelo ho fokotseha hona ho fokotsa litšebeletso tse fumanehang ho batho ba futsanehileng, ho kenyeletsa le litšebeletso tsa bophelo bo botle le thuto. Hobaneng ha linaha tsa G20 li potlakile ho latela mehato ea ho fokotsa chelete? Boholo ba mebuso e meholo ea lefats'e e sebelisitse libilione haeba e se libilione tsa lidolara ho thusa mekhatlo ea lichelete lilemong tse peli tse fetileng. 'Muso oa US feela o sebelisitse chelete e hakanyetsoang $ 2.5 litrilione tsa tefo libanka, palo e kholo ka tsela e ke keng ea utloisisoa hoo e ke keng ea utloisisoa. Sena se lekana le phetiso e kholo ka ho fetisisa ea lichelete tsa sechaba matsohong a poraefete nalaneng. G8 le G20 li hlakisitse ka ho hlaka hore ha ho tluoa tabeng ea ho thusa mekhatlo e ikemetseng ea lichelete, lichelete tsa sechaba li na le lipokotho tse batlang li sa fele. Ha re bua ka maano a molemong oa sechaba ka kakaretso, lichelete li fela ka mokhoa o makatsang. Mokhoa oa ho fokotsa chelete o se o qalile. Ontario e sa tsoa emisa ho tšehetsa ka lichelete Lenaneo le Khethehileng la Lijo, e leng lenaneo le neng le fana ka chelete ho batho ba futsanehileng ba nang le litlhoko tse khethehileng tsa lijo, le ba lumellang hore ba iphepe. Ka tshohanyetso, lenaneo le bitsa $220 milione ka selemo, ho bolelang hore karolo ya tshireletso bakeng sa kopano ya G20 e ka be e ile ya e boloka ka dilemo tse hlano.
4. Canada e sitisa tsoelo-pele e amohelehang e lebisang lefatšeng le molemonyana
Metsi… e seng tokelo ea botho
Ha ke ntse ke le ketsahalong ea Lekhotla la Canada "Hoeletsa ka Toka ea Lefatše", ke ile ka ba le monyetla oa ho utloa Pablo Solon, moemeli oa Bolivia ho Machaba a Kopaneng, o bua ka toka ea metsi. Likhoeling tse seng kae, Bolivia e tla be e fana ka tlhahiso ho Machaba a Kopaneng e tla etsa hore metsi e be tokelo ea mantlha ea botho. Hoo e batlang e le o le mong lefatšeng, mmuso oa Canada o ntse o tsoela pele ho hanyetsa molao ona.
Khahlanong le Lekhetho la Tobin
Le hoja re nahana ka chelete e le ntho eo re neng re tloaetse ho reka lintho tsa “sebele” joaloka matlo le lijo, boholo ba chelete e phaphametseng lefatšeng ha e sebelisetsoe ntho leha e le efe ea sebele: e sebelisetsoa ho inahanela. Ha u mamela litaba 'me u utloa hore "dolara e nyolohile ka lisente tse peli", haholo-holo seo u se utloang ke theko eo barekisi ba lichelete ba ikemiselitseng ho e lefa letsatsing leo. Ha e le hantle, litsebi tsa lichelete (haholo-holo libanka) li becha hore na dolara e tla nyoloha kapa e theohe. Sena ha se khoebo e nyane. Ka 1975 hoo e ka bang 80% ea litšebelisano tsa lichelete e ne e le ho tsamaisa khoebo moruong oa sebele (ho tsetela linthong tsa sebele) athe 20% e ne e le e inahaneloang feela. Leha ho le joalo, kajeno ke 2.5% feela ea khoebo ea lichelete e sebelisetsoang ntho ea sebele; 97.5% ke lintho tse inahaneloang. Sena sebolela seo $ 1.8 trillion e fapanyetsana letsatsi le leng le le leng mme e sebedisetswa lefeela! Ho mpefatsang lintho le ho feta, papali ea chelete ka tlhaho e kotsi, ’me qetellong lintho lia oa. Ho loantša mofuta ona oa tsamaiso ea lichelete e hlaselang, mokhatlo o ntseng o hōla o bitsa ntho e bitsoang Lekhetho la Tobin seo se ne se tla khafisa khoebo e 'ngoe le e 'ngoe ea chelete ka sekhahla sa lisente tse 10 ho isa ho tse 25 ka $100. Hona joale 'muso oa Canada o hanyetsa lekhetho le joalo.
5. G8/G20 Latela Maano a Mabe Bakeng sa Lichaba tse Tsoelang Pele
Linaha tse ruileng tsa G8 li lula li amohela maano a kotsi ho batho ba bangata lefatšeng. Lilemong tse 30 tse fetileng barui ba ruile ho feta mme mafutsana a futsaneha le ho feta ka lebelo le makatsang. 'Nete: 1% ea batho ba ruileng ka ho fetisisa lefatšeng ba na le 40% ea thepa ea lefatše. Batho ba 500 ba ruileng ka ho fetisisa lefatšeng ba na le chelete e ngata pakeng tsa bona ho feta batho ba limilione tse 416 ba futsanehileng ka ho fetisisa lefatšeng. Ka lehlakoreng le leng, halofo e tlase ea baahi ba lefatše e na le hoo e batlang e le 1% ea leruo la lefats'e. Maano a phehelloang ke linaha tse ruileng a qobelletse linaha tse tsoelang pele moruong ho bula moruo oa tsona ho “khoebisano e lokolohileng” le ho lumella lik’hamphani tsa linaha tse ling ho nka monyetla ka mosebetsi o tlaase. Le hoja hangata re utloa ka linaha tse ruileng tse fanang ka thuso ho linaha tsa Lefatše la Boraro, ’nete ke hore linaha tse ntseng li hōla moruong li tšehetsa linaha tse ruileng ka lichelete. Ka mohlala, linaha tse ntseng li hōla moruong hona joale li sebelisa chelete $13 ka tefo ea mokoloto bakeng sa dollar e 'ngoe le e 'ngoe eo e e fumanang ka lithuso. Le hoja hajoale G20 e ntse e buisana ka ho fana ka "thuso" ho linaha tse tsoelang pele, ha ho na puisano ea ho hlakola likoloto. Lilemong tsa bo-1970, linaha tse ruileng li ile tsa lumellana ho fana ka 0.7% ea GDP ea tsona ho linaha tse tsoelang pele, leha ho le joalo hoo e ka bang linaha tsohle, ho kenyeletsoa Canada, li na le e hlotsoe ka mokhoa o hlophisitsoeng ho fihlela nomoro ena. Hangata bafani ba sebelisa maemo ho thusa moamoheli ho reka lihlahisoa ho tsoa naheng e fanang ka eona feela. Bahlahlobisisi ba nyatsa sena e le mokhoa feela oa ho tšehetsa khoebo ea malapeng. Linnete li bontša hore maano a lilemo tse 30 tse fetileng e bile tlokotsi bakeng sa linaha tse tsoelang pele, leha ho le joalo G8 le G20 li ntse li tsoela pele ho li phehella.
Batho ba 10,000 mogwantong wa boipelaetso wa G20 ba ne ba emetse baahi ba dilemo tsohle le merabe yohle ba batlang ho lebisa tlhokomelo ho letoto la ditaba tsa bohlokwa ka ho fetisisa. Le hoja litlōlo tsa molao tse kang ho pshatla lifensetere le likoloi tse tukang li lokela ho tlalehoa, litaba tse hlahisitsoeng ke baipelaetsi ba khotso li bohlokoa ka ho sa feleng. Ho hlakile hore kakaretso ena e mpa feela e le ntlha ea leqhoa. Haeba u thahasella ho ithuta haholoanyane, ka kopo u ntsebise. Thabang.
Blair
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate