Ka November 2005 ke ngotse sena mabapi le tšebeliso ea phosphorus e tšoeu ke mabotho a Amerika a Iraq:
Na US e Sebelisa Libetsa tsa Lik'hemik'hale Iraq?
Ka November 2004 US e ile ea sebelisa sebetsa sa lik'hemik'hale Iraq: White Phosphorus; Whisky Pete.
Le hoja lethathamo la litletlebo le ile la etsoa khahlanong le Saddam Hussein pele le nakong ea ntoa, ho bonahala re khonne ho finyella e 'ngoe le e' ngoe ea tsona nakong ea lilemo tsa 3 tsa mosebetsi oa rona: ho tšoaroa ho hoholo ka ntle ho molao, tlhokofatso, tlōlo ea molao oa machaba, tšebeliso ea bokhukhuni le lik'hemik'hale. libetsa.
Ho latela Sengoliloeng sa II sa Litlhaloso le Mekhoa ea Tumellano ea Libetsa tsa Lik'hemik'hale sebetsa sa lik'hemik'hale ke:
"Libetsa tsa K'hemik'hale" li bolela tse latelang, hammoho kapa ka thoko:
(a) Lik'hemik'hale tse chefo le lintho tse tlang pele ho tsona, ntle le moo li reretsoeng merero e sa haneloang tlas'a Tumellano ena, ha feela mefuta le bongata li lumellana le merero e joalo;
35
(c) Thepa efe kapa efe e etselitsoeng ho sebelisoa ka kotloloho mabapi le khiro ea libetsa le lisebelisoa tse boletsoeng serapeng sa (b).
Le khemikhale e chefo:
"Toxic Chemical" e bolela:
K'hemik'hale efe kapa efe eo ka ts'ebetso ea eona ea lik'hemik'hale lits'ebetsong tsa bophelo e ka bakang lefu, ho se sebetse ha nakoana kapa kotsi e sa feleng ho batho kapa liphoofolo. Sena se kenyeletsa lik'hemik'hale tse joalo, ho sa tsotellehe hore na li tsoa hokae kapa hore na li etsoa joang, 'me ho sa tsotellehe hore na li hlahisoa litsing, ka lihlomo kapa kae kapa kae.
Hape ho na le karolo e hlalosang "Merero e sa Hanetsoeng Tlas'a Kopano ena":
"Merero e sa Haneloa Tlas'a Tumellano ena" e bolela:
(a) Liindasteri, temo, lipatlisiso, bongaka, meriana kapa merero e meng ea khotso;
(b) Maikemisetso a tshireletso, e leng merero eo ka kotloloho e amanang le tshireletso kgahlanong le dikhemikhale tse chefo le tshireletso kgahlanong le dibetsa tsa dikhemikhale;
(c) Maikemisetso a sesole a sa amaneng le tšebeliso ea libetsa tsa lik'hemik'hale 'me a sa itšetlehe ka tšebeliso ea lintho tse chefo tsa lik'hemik'hale e le mokhoa oa ntoa;
(d) Ts'ebetsong ea molao ho kenyeletsoa merero ea thibelo ea merusu ea malapeng
Kahoo ke moo re nang le eona. Rea tseba hore na sebetsa sa lik'hemik'hale ke eng, hore na k'hemik'hale e chefo ke eng le hore na tšebeliso ea lik'hemik'hale tse chefo ha ea thibeloa. Hape re ka bona hore Selelekela se bolela ka ho hlaka hore ho na le "thibelo ea nts'etsopele, tlhahiso, ho fumana, ho boloka, ho boloka, ho fetisetsa le ho sebelisa libetsa tsa lik'hemik'hale."
Ha re boneng hore na Whisky Pete e khetholla joang e le sebetsa sa lik'hemik'hale.
Ho latela Field Artillery Magazine, sengoliloeng sa Sesole:
WP e ipakile e le sehlomo se sebetsang hantle le se feto-fetohang. Re ile ra e sebelisa bakeng sa ho hlahloba mesebetsi ea li-breeches tse peli, 'me hamorao ntoeng, e le sebetsa se matla sa kelello khahlanong le bafetoheli ba melaleng ea liforo le mekoting ea sekho moo re neng re sitoa ho fumana liphello ho bona ka HE [High Explosive]. Re ile ra leleka "ho sisinyeha le ho baka" mesebetsi ho bafetoheli, re sebelisa WP ho ba ntša le HE ho ba ntša.
White Phosphorus e ne e sebelisoa e le sebetsa sa lik'hemik'hale - sengoliloeng sa Sesole sa United States se e hlalositse e le "lihlomo tse sebetsang hantle le tse fapaneng" - moo thepa ea eona ea lik'hemik'hale e sebelisetsoang ho ntša batho kotsi e le ho ba bolaea habonolo. "Mokhoa oa ntoa" o bile o na le lebitso: "thothomela le ho baka." Ha li-guerilla tsa Iraq li kena ka har'a "likoti le likoti tsa sekho moo re neng re sa khone ho ba le liphello ho tsona ka HE" Marines a ne a tla sebelisa Whisky Pete ho "hlohlora" e le hore a ka "bake" ka HE.
Ho pepesa taba ea hore ke khale re tseba hore WP e sebelisoa e le sebetsa sa lik'hemik'hale re ka retelehela ho tokomane ea DIA ea 1995 e nang le sehlooho se reng "POSSIBLE USE OF PHOSPHOROUS CHEMICAL" e neng e bua ka tšebeliso ea Saddam Hussein ea Whisky Pete khahlanong le Kurds ka 1991. Tokomaneng ena. re amohela ka ho hlaka WP e le sebetsa sa lik'hemik'hale:
MOKHOA OA IRAQ O KA SEBELISA PHOSPHOROUS CHEMICALWEAPONS - BOFELONG BA FEBRUARY 1991, KA MOR'A MOLAO OA COALITION E TLA HLOLA IRAQ HO FEELA, MARABELE A KUrdish A ILE A HATLA HO HLAHALA LE LEBOAA HO FUMANA LE LEBOEA. NAKONG YA BRUTALCRACKDOWN E NE E LATELANG MOR'O EA KURDISH, IRAQI E QOBETSA HO TŠEPAHALA TOPRESIDENT SADDAM (HUSSEIN) E KA SEBELISA WHITEPHOSPHOROUS (WP) LIBETSA TSA K'hemik'hale Khahlanong le KURDISH REBELS (3412COORDULAL REBELS)04401COORPULADIL LE 3652COORPULADIL LE 04301COORPORPULA (SEBELO SA IRANIANBORDER) LE DOHUK (GEOCOORD :1988N/3511E) (SEATIO SA IRAQIBORDER) LIPOROMO, IRAQ. WP CHEMICAL E NE E FUMANA LIPOULO TSA BYARTILLERY LE LITHUNYA TSA HELICOPTER (HA HO TSEBISO TSE EKETSEHILENG KA NAKO ENA). HO BONAHALA HORE LEKHETHONG ENA IRAQ HA EA SEBELISA NERVE GAS ASTHEY E DILE KA 04559, HALABJA (GEOCOORD:XNUMXN/XNUMXE), IRAQ, HOBANE E NE E TSAMAE HO TSAMAEA PHETETSO HO TSOA UNITED STATES(US). LITLALEHO TSENA TSA LIBEBA TSA WP CHEMICAL TSE KA ETSAHANG LI TSEBA KA PAKO HAR'A BATHO BA KURDISH HO ERBIL ANDDOHUK. Ka lebaka leo, MAKKKK A LIKETE A LIKURDS A ILE A TŠAHA LIBAKA TSENA TSE PELI ’ME A TŠELA MOEDI WA IRAQI HO KELA TURKEY. HO ARABELLA ENA, MOLAOLI WA TURKISH E HLOMILE LITS'ITSO TSE Mmaloa tsa BAPHAPHATHI HO MOR'A MOEDI OA TURKISH-IRAQI. MAEMO A BAPHAPHABI BA KURDISH HAR’A LITS’A TSENA A TSIETSANA — HA BA NA MATS’OA, LIJO, METSI, LE MESEBETSI EA PHEKO (HA HO LITSEBISO TSE LING KA NAKO ENA).
Sena se batla se tšoana le ho thibella ha Fallujah. Lekhetlong lena e ne e le bafetoheli ba Kurdish ba ileng ba fumana khatello e sehlōhō ke Saddam ka WP le moo ba makholo a likete ba ileng ba baleha ho ea lula libakeng tse tšabehang. Ke sona hantle se ileng sa etsahalla Fallujah.
Ho hlakile hore phosphorus e tšoeu e sebelisoa e le sebetsa moo thepa ea eona e chefo "e etselitsoeng ka ho khetheha ho baka lefu kapa kotsi e 'ngoe ka thepa e chefo ea lik'hemik'hale tseo tse chefo." Ho feta moo, e hloleha ho finyella litekanyetso tse sa lokelang ho thibeloa kaha "e itšetlehile ka tšebeliso ea thepa e chefo ea lik'hemik'hale e le mokhoa oa ntoa" ka ho qobella guerilla ho "thothomela" ho tloha sekoahelong sa bona e le hore ho ka sebelisoa liqhomane tse phahameng. ho li "bake". Leha ho le joalo, likhukhuni le baahi ba ile ba bolaoa ke tšebeliso e tobileng ea sebetsa seo ho ea ka tlhaloso ea selekane seo re leng saena, ke sebetsa sa lik'hemik'hale. E leng tlōlo ea selekane le selekane leha e le sefe se saennoeng ke 'muso oa US ke "molao o phahameng ka ho fetisisa oa naha."
Le hoja Lt Col Venable a lumela hore WP e ne e sebelisetsoa thepa ea eona e chefo e le "mokhoa oa ntoa" ka phoso o bolela hore tšebeliso ea eona e molaong. Ha se. Esita le ho ea ka karolo e tsoang bukeng ea litaelo e sebelisoang ke US Army Command and General Staff School (CGSC) Fort Leavenworth, Kansas, ho hlakile hore "ho khahlanong le molao oa ntoa ea mobu ho sebelisa WP khahlanong le sepheo sa basebetsi."
Se hlalosang sebetsa ha se ofisiri ea sesole, moqolotsi oa litaba, blogger kapa mang kapa mang ea pusong ea Bush; Tumellano ea Libetsa tsa Lik'hemik'hale ka boeona e hlalosa sebetsa 'me e bonahetse ka ho hlaka ka ho lumela ha rona hore Whisky Pete ke sebetsa sa lik'hemik'hale.
Litlōlo tsa molao tsa ntoa li ntse li eketseha.
Re mona ka 2009 mme ho bonahala eka US e rekisitse likhetla tse tšoeu tsa phosphorus tsa Iseraele tse sebelisitsoeng ho ba mabifi Gaza:
AP: US e Rekisitse Likhetla tsa Phosphorus Tse Sebelisitsoeng Gaza ho ea Iseraele
United States e rekisitse likhetla tsa lithunya tsa phosphorus tse entsoeng Pine Bluff Arsenal ho ea Iseraele - mofuta o tšoanang oa mekoloko eo ho thoeng e sebelisitsoe khahlanong le baahi nakong ea ntoa ea morao tjena Gaza.
Ofisiri ea Lefapha la Naha e ile ea bolella The Associated Press hore mekoloko - eo hangata e neng e sebelisetsoa ho khantša libaka tsa ntoa tse lefifi kapa ho fana ka mosi bakeng sa masole a ntoa - li sa tsoa romelloa Iseraele ka 2007. matlo a baahi, ho baka licheso tse mpe ho ba ka hare le ho bolaea bonyane mosali a le mong.
Molao oa machaba o lumella ho sebelisoa ha likhetla tsa phosphorus, empa eseng libakeng tseo baahi ba ka lematsoang ke mekoloko e tukang….
Maikutlo ao a ho qetela hase 'nete. Tumellano ea Libetsa tsa Lik'hemik'hale joalokaha e qotsitsoe ka holimo moqoqong oa ka e re ha ho joalo. Ha e bue letho ka ho ikarola ho “libaka tseo ho tsona baahi ba ka ’nang ba ntšoa kotsi ke mekoloko ea ho cha” ebile ha e re motho ea lemetseng e lokela ho ba moahi feela.
Joalokaha bukana ea tšimo ea US Army Command and General Staff School (CGSC) e Fort Leavenworth, Kansas, e itse: "ho khahlanong le molao oa ntoa ea mobu ho sebelisa WP khahlanong le sepheo sa basebetsi."
Seo re hlokang ho se tseba ke hore na likhetla li ne li sebelisoa joang.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate