Se khethollang Harry Shutt e le setsebi sa moruo ha se hore o ile a bolela esale pele mathata a lichelete a ileng a hlasela ka 2007 (lilemo tse peli pele a lemosa ka "mathata a lichelete a ke keng a qojoa" ka tekanyo e kholo ho feta leha e le efe e fetileng). Ho na le palo efe kapa efe ea ba bohlale, ba reng "Ke u boleletse joalo". Se mo khethollang e le setsebi sa moruo ke hore ha a nahane hore moruo ha o hloke hore o lokisoe kapa o laolehe hantle. O lumela hore mathata a moruo ke pontšo ea hore ho falla ho "post-capitalism" ho potlakile ebile hoa hlokahala, hore ho khutlela ho sa feleng khōlong ha ho lakatsehe ebile ha ho khonehe. O ile a hlalosa maikutlo a hae bukeng, Ka Ntle ho Sistimi ea Phaello, e hatisitsoeng selemong se fetileng. Red Pepper e buile le eena ka hore na hobaneng bokhaphithaliste bo "feletsoe ke nako ka mokhoa o se nang tšepo", hobaneng ha koluoa e 'ngoe ea lichelete e atametse, hore na Left ha e e fumane joang, le se fetang…
U ngola ho Beyond the Profits System hore tlhaloso ea mathata a lichelete a mmuso, baemeli ba khoebo le barutehi ke "ka holimo ka mokhoa o ts'oanang", hore ha se feela libanka tse sa tsotelleng. Tlhaloso e sa amaneng le taba ke efe?
Ke phoso ea mantlha moralong oa tsamaiso ea moruo, moo likoporasi - ho kenyeletsoa le libanka - li laetsoeng ke molao oa khamphani ho eketsa phaello sebakeng sa mebaraka se nang le tlholisano. Moo, joalo ka lilemong tse mashome tsa morao tjena, sena se ekelitsoe ke ho tlosoa ha taolo ho feteletseng le litiisetso tsa molao khahlanong le tahlehelo - kotsi ea boitšoaro - u na le seo e leng tšusumetso e ntle ea meharo le bohlasoa, e leng bonolo haholo ho kena bomenemeneng. Ka 'nete, maemong a joalo ho ke ke ha khoneha, haholo-holo lekaleng la lichelete, hore u se ke ua inehela khatellong ea ho itšoara hampe, kaha u tla lahleheloa ke bonase ea hau feela empa mosebetsi oa hau.
Litholoana tsa ho holisa phaello ka mokhoa oa phaello e bokelletsoeng, boleng bo eketsehileng ho Marx-speak, li tlameha ho buseletsoa ka ho sa feleng molemong oa phaello. Bothata bona ba khale ba bokhaphithaliste - motheo oa potoloho ea khoebo e ke keng ea qojoa - joale bo eketsoa ke phetoho ea theknoloji hoo chelete e ntseng e fokotseha - karolo e 'ngoe le e 'ngoe ea tlhahiso - e ka kenngoa ke matsete a macha a hlokahalang ho chelete e tsitsitseng. Kahoo, joalo ka ha ho hlalositsoe libukeng tsohle tsa ka, matsete a behang litholoana a nkoa e le a fokolang le a fokolang ho feta likhakanyo tsa lichelete - ka mokhoa o tummeng o hlalositsoe ke Lord Adair Turner e le "ho hloka thuso sechabeng".
Ka kakaretso, ke sistimi eo, kaha e entsoe haholo lilemong tsa bo-19th lekholong la lilemo ho latela maikutlo a neng a le teng ka nako eo le litabatabelo tse neng li le teng - pele ho ho fihla ha toka e akaretsang - e se e siiloe ke nako ebile e senya lithahasello tsa sechaba ho feta mehleng ea Marx.
Ts'ebetso ea 'muso ea ho fokotsa boima ba' mele e 'nile ea nyatsuoa ka bophara ka ho se ithute lithuto tsa histori le ho itela ho khutlela kholisong e ntle ea moruo bakeng sa bohloko bo sa hlokahaleng le ho hloka mesebetsi nako e telele. Empa u nahana hore, le ntle le ho fokotseha, re ntse re tobana le ho putlama ha moruo. Hobaneng ha ho le joalo?
Ho hloleha ho hoholo ho hoholo ho ithuta lithuto tsa nalane ke ea "Keynesians" ba ntseng ba thetsa thetso ea hore kholo e ka matlafatsoa ka pholisi ea lichelete le lichelete, ba lebala boiphihlelo ba bo-1970, bo bonts'itseng hore mekhoa ena e ke ke ea hlahisa. kgolo e fetang nako e kgutshoane ntle le ho baka tlhokeho ya ditheko. Ha e le hantle, sena ha se ho pheha khang bakeng sa ho fokotsa lichelete, tseo UK le linaha tse ling tsa Eurozone li phathahaneng ho li bontša hape li tlameha ho lebisa tlokotsing e kholoanyane, ho tiisa hore mokhoa oa neo-liberal, oa lichelete ha o sebetse ka tsela e tšoanang.
Boemong ba hona joale ke bokhopo ho pheha khang ea hore ho eketseha ha lichelete - deficit financing - ho ka re ntša lesobeng leo re leng ho lona. Sena ke hobane esale ho qala ho putlama ha mekitlane ka 2008 moruo oa lefats'e o thefulehile. moroalo o moholo oa likoloto - tsa sechaba le tsa poraefete, tseo boholo ba tsona li sa lefelloeng, e seng feela mekoloto ea thepa e tlase.
Mokoloto ona, o ntseng o tsoela pele ho ngoloa ke mmuso, o se o ntse o tsoela pele lilemong tse 20 tse fetileng - haholo-holo nakong ea "bubble moruo oa 2003-07 - molemong oa ho boloka moruo o hola nako e telele kamora hore o ka be o bile le mathata a maholo. ketso e tloaelehileng ea matla a 'maraka - potoloho ea khoebo - e ne e tla laela. Hobane molato ona o se o fetile boemo ba se tšoarellang, ke thetso e sehlōhō, joalo ka ha 'na le ba bang re boletse esale pele ho tloha ha koluoa e qala, ho fana ka maikutlo a hore batho ka bomong kapa likhoebo li ka khona kapa li lokela ho susumelletseha ho alima. Hape. Ho e-na le hoo, khōlo e tsitsitseng e ka tsosolosoa hang feela ha moroalo ona o tlositsoe, e leng se ka hlokang ho senngoa ha lichelete - ho kenyelletsa ho felisoa ha likhoebo le ho felisoa ha mesebetsi - e kholo ho feta e ileng ea etsahala nakong ea Ho Tepella ho Hoholo ha lilemo tsa bo-1930 - 'me mohlomong ea tšoarella. nako e teletsana.
Thetso ea mantlha ke hore kholo e phahameng ea moruo e ka fihlelleha maemong afe kapa afe - kapa a lakatseha. Ho tlohella taba ea hore na e tšoarella tikolohong, rekoto ea ho tloha lilemong tsa bo-70 - ebang ke tlas'a maano a Keynesian kapa "neo-liberal" - e bonts'itse hore kholo e ke ke ea bolokoa maemong a holimo ho lekana ho fihlela ts'ebeliso e lekaneng ea chelete e ka bang teng. kapa basebetsi tlas'a tsamaiso ea 'maraka - 'me ka hona ho thibela ho theoha ha potoloho ea khoebo ho tlisa khoeletso e tsitsitseng ea 'maraka. Sephetho e bile khetho ea ho khopamisa mebaraka le ho se leka-lekane ho hoholo ha lihlopha tse fapaneng tsa thahasello li ntse li sokola ho eketsa karolo ea tsona ea mebaraka e ntseng e ema, ho kenyeletsoa le ts'epo ea lichelete e senyehileng ea mesebetsi e se nang molemo oa nako e telele kapa e kotsi, joalo ka ho tsetela ntlafatsong ea litoropo. kapa mehloli e theko e phahameng haholo ea matla a mang, ’me bao ba ruang molemo feela hangata e bang batseteli le likoporasi tse kholo.
Haeba ho na le leano le letšehali la moruo, le ka akaretsoa ka ho etsa hore likhoebo le barui ba lefe karolo ea bona e nepahetseng ea lekhetho, ho laola lefapha la lichelete ka nepo, ho sa fokotse tšebeliso ea chelete ea sechaba, le (haeba u kenyelletsa Green New Deal) ho theha sesole sa sechaba. basebetsi ba "khabone" ho fokotsa ho itšetleha ha moruo ka mafura a mafura. Joalokaha bahlophisi ba March for the Alternative ba boletse, "Mesebetsi, kholo, toka". Empa u nahana hore mokhoa ona ha oa lekana. E qoba eng?
Bofokoli ba "mokhoa o mong o ka letsohong le letšehali" bo bakoa ke ho hloleha le / kapa ho hana ho utloisisa mofuta oa tšitiso eo tsamaiso ea lefatše ea bokapitale e fihletseng hona joale. Ho e-na le hoo, babuelli ba eona, ba kang Mark Serwotka oa mokhatlo oa PCS, ba ntšetsa pele tšōmo e ratoang haholo ea mekhatlo e mabifi ho tloha khale, bonyane ho tloha lilemong tsa bo-70, hore tsamaiso ea bokapitale e ka khona ho reka mathata ka linako tsohle leha seo se kenyelletsa ho alima. Hape. Kapa, ka mantsoe a mang, chelete eo e hlile e mela lifateng.
Ha e le hantle, ke tlhokahalo e nepahetseng ka ho feletseng ea hore lik'hamphani, bo-ralibanka le ba bang, ba thabetseng keketseho e kholo ea karolo ea bona ea kaka, ntle le ho eketsa boleng ba sebele ba moruo, ba tlameha ho qobelloa ho lefa lekhetho le eketsehileng. Ntho e sa sireletsoeng ke ho tseka hore karo-karolelano ea mokoloto oa sechaba ho GDP - kapa ea mokoloto oa poraefete ho lekeno / thepa - e ka phahamisoa ho feta ho sa tsotelloe matla a ho lefa.
Phoso e 'ngoe e kholo tlhahlobisong ea bona ke ho phehella ha bona ho shebaneng le tlhahiso ea mesebetsi - ebang ke ho hahamalla tlhahiso ea matla a tala, ka ho hlakileng sepheo se lakatsehang ka bosona - kapa mosebetsi ofe kapa ofe oo ho thoeng o hlahisa mesebetsi. Boiphihlelo ba rona le ba linaha tse ling - haholo-holo US ho tloha nakong ea ho putlama ha mekoloto ka 2008 - e bonts'a hantle hore, ka lebaka la phetoho e tsoelang pele ea 'maraka oa basebetsi e susumetsoang haholo ke phetoho ea theknoloji, re ke ke ra khona ho khutlisa eng kapa eng e haufi le mosebetsi o felletseng. joalo ka ha ho utloisisoa ka moetlo.
Ho Beyond the Profits System, u pheha khang ea "ho theola molimo oa kholo" "mohlala o mocha oa moruo" oo u o buellang o kenyelletsa eng?
Pele ho tsohle, ho kenyelletsa ho hlokomela hore ho eketsa kholo ea tlhahiso ha se molao-motheo o nepahetseng oa tsamaiso ea moruo sechabeng sa kajeno. Ha re ntse re le lichabeng tsa pele ho indasteri, moo khaello le tlala li neng li lula li sokela, tšekamelo ea ho hlahisa ka hohle kamoo ho ka khonehang e ka 'na eaba e ne e le boemo bo utloisisoang, ha e sa loka nakong eo bothata ba tlhahiso bo rarollotsoeng ka katleho - ke hore re bokgoni ba botekgeniki ho hlahisa hole hofeta bokgoni ba rona kapa tlhoko ya ho ja.
Empa haeba re rarolotse bothata ba tlhahiso, ho hlakile hore ha re so rarolle bothata ba kabo; ke ka lebaka leo bofutsana bo bongata lefatšeng ka bophara har'a nala. Ka nako e ts'oanang re tobane le khaello e ncha ka sebopeho sa lintlha tsa bohlokoa tsa tlhahiso joalo ka mobu le metsi - leha e se kamanong le tlhahiso ea lijo boholo ba eona - lefatšeng le lekanyelitsoeng ka lebaka la katleho ea rona ho atoloseng tlhahiso le baahi. .
Ho lokela ho hlake hore tsamaiso ea 'maraka oa bokhaphithaliste e nang le tlholisano, ka bonngoe ha e lokele ho re thusa ho sebetsana le ho se leka-lekane hona ho hocha. Lebaka ke hobane e ipapisitse le kholo e sa feleng, ho thusa ho romelloa bocha ha liphaello tse setseng, ho boloka botsitso ba eona 'me ka mokhoa o sa tsitsang ho lebisa kabong e sothehileng ea chelete, haholo hobane phetoho ea theknoloji e lebisa tlhokehong ea mesebetsi. Bothata ba ho qetela bo supa tlhokeho ea ho liha sethoto se seng - sa ho eketsa mosebetsi, kapa "mosebetsi" ka boeona - lefatšeng leo ho lona ho bonts'ang matla a ho hlahisa mosebetsi a le mong ho latela litlhoko.
Haeba kholo e se e sa lokela ho nkoa e le molemo o ka sehloohong oa sechaba, sepheo se ka sehloohong sa leano la moruo e lokela ho ba sefe? Ho khutlela ho melao-motheo ea pele ho bonahala ho hlakile hore, mehleng ea demokrasi le litokelo tsa botho tsa bokahohleng, e lokela ho ba teng. ho fa batho seo ba se hlokang le seo ba se batlang ka hohle kamoo ho ka khonehang ka lisebelisoa tse teng.
Ke 'nete hore sena se botsa lipotso tse ngata mabapi le mokhoa oa ho tseba litlhoko tsa batho le lintho tse tlang pele sechabeng bakeng sa matsete, phano ea litšebeletso joalo-joalo. Leha ho le joalo, leha limmaraka li tla ba le karolo ts'ebetsong ena, boiphihlelo bo bonts'itse hore ts'epo e tloaelehileng ea tlholisano eo ho thoeng ke ea mahala ka ho eketsa phaello. lik'hamphani - tse ipolelang hore li khannoa ke tumelo ea hore "moreki ke morena" empa ha e le hantle ke makhoba a beng ba tsona - ha e sa lekana. Ho e-na le hoo, liqeto tsa kabo ea lisebelisoa li tla tlameha ho etsoa ka kopanelo maemong a lehae, a naha kapa a machabeng. Ha ho utloahale ho leka ho lebella hore na ke mefuta efe e mecha ea mokhatlo oa moruo e tla hlaha. Sohle se ka ts'eptjoang - haeba se sa boleloa esale pele - ke hore li tla tsamaisoa ho ipapisitsoe le boikarabello ba demokrasi le ponaletso. Ho ntlafatsa menyetla ea hore sena se etsahale, ho tla ba bohlokoa ho theha liphetoho tsamaisong ea lipolotiki hoo e ke keng ea rekoa ke ba nang le lipokotho tse tebileng, joalo ka ha ho le joalo hohle, ho kenyeletsoa UK le, ka mokhoa o makatsang, US.
U nahana hore chelete ea baahi e bohlokoa. Hobaneng?
Ka lebaka la keketseho e ntseng e eketseha ea basebetsi lefatšeng ka bophara e boletsoeng ka holimo, ha ho sa khoneha ho etsa eka, haeba ho kile ha e-ba joalo, ho hiroa ka botlalo ke pakane ea sebele. Sena se se se ntse se utloisisoa ka bophara, le hoja se sa tsejoe ka ho hlaka, ho pholletsa le lipolotiki tsa UK, moo boiteko ba ho qapa tsamaiso ea boiketlo e khothalletsang batho ho sebetsa ha ba ntse ba netefatsa hore ba qoba ho haelloa ke ntho e ipakile e le lefeela ho theosa le lilemo - joalokaha ho bontšitsoe ke boiteko ba New Labour cajole bo-'mè ba se nang balekane ho nka mesebetsi e tlaase kapa e sa sebetseng ka lebaka la hore ba ka khona ho hira mohlokomeli oa ngoana. Sena se supa tlhokahalo ea ho qapa mokhoa oa kabo ea chelete o khothaletsang batho ho etsa mosebetsi o hlokahalang feela - ho kenyeletsoa mesebetsi ea tlhokomelo eo hajoale e sa lefuoeng haholo - 'me e sa fane ka kotlo bakeng sa batho ba sa sebetseng.
Melemo e totobetseng ea lekeno la motheo kapa la moahi - le lefelloang ka sekhahla ho motho e mong le e mong e moholo ho sa tsotelehe moputso oa hae kapa boemo ba mosebetsi - e tla ba hore motho e mong le e mong o tla tiisetsoa ka mokhoa oa ho iphelisa ntle le tlhoko ea tlhahlobo ea mekhoa. Litšenyehelo tsa tsamaiso ea tlhahlobo ea mekhoa li ne li tla bolokeha, joalo ka ho teneha le ho tlotloloha.
Batho ba ne ba ka etsa mesebetsi e lefuoang kapa ba qala likhoebo tse nyenyane ntle le ho lahleheloa ke molemo leha e le ofe, ha ka nako e tšoanang ba ne ba ka khona ho etsa mosebetsi o sa lefuoeng oa bohlokoa sechabeng - ho kenyeletsoa le bahlokomeli - o neng o ka 'na oa se ke oa etsoa.
Kholo ea lefats'e e bile, ho latela IMF, liperesente tse 4.6 ka 2010 mme tlhokeho ea mesebetsi ha e phahame joalo ka ha ba bangata ka 2008 ba ne ba nahana hore e tla ba joalo. Na bokhaphithaliste ba lefats'e bo na le botsitso ho feta ka Ntle ho Melemo ea Tsamaiso e reng ho joalo?
Che. Ho lokela ho hopoloa hore tsoseletso ea kholo ea lefats'e ka 2010 - ho isa moo e leng 'nete - e fihletsoe ka lebaka la "mehato e sa tloaelehang" - ho phahama ha likhaello tsa lichelete le likoloto, phaello e tlaase le "quantitative easing". ” (money printing) – e ke keng ea sireletsoa ho feta nako e khutšoane. Leha ho le joalo, sena ha sea thibela ho hloka mosebetsi ho eketseha linaheng tse ngata, haholo-holo US.
Ho na le lipelaelo mabapi le se tla etsahala moruong oa lefats'e lilemong tse 'maloa tse latelang - kholo e liehang, ha ho kholo, mathata a macha a lichelete. U nahana hore ho tla etsahala eng? Na tsamaiso ea moruo e tla tlameha ho bonoa ka ho hlaka hore ha e sebetse pele liphetoho li le lethathamong la litaba?
Ha ho nahanoa ka ho hloleha ho hoholo ha "Lets'ehali" Europe kapa kae kapa kae ho theha mofuta o mong o matla ho sa tsotelehe tsohle tse etsahetseng lilemong tse leshome tse fetileng kapa ho feta, ho bonahala ho hlakile hore ho tla tlameha ho ba le koluoa e kholo le ho feta pele mehopolo leha e le efe e kang eo. e hlalositsoeng bukeng e ka qala ho nkoa ka botebo. Litaba tse monate ke hore ketsahalo e joalo feela - ka mokhoa oa mathata a lichelete a nchafalitsoeng - e bonahala e le haufi. Litaba tse mpe ke hore Left e ka sehloohong e lula e sa itokisetsa eona ka mokhoa o sa ts'epahaleng, e ts'oarehile lefatšeng la bona la litoro la Keynesian. Ho fapana le Right -Murdoch / Fox News / Tea Party joalo-joalo - ba na le kutloisiso e hlakileng haholoanyane ea se kotsing 'me ho hlakile hore ba itokiselitse ntoa ea maemo ohle. Ntho e 'ngoe e tšoenyang - le hoja e ka ba e ntle ka nako e telele - ke ho putlama ha lipolotiki le moruo oa lefats'e la Maarabia, hape ho batlang ho hasana libakeng tse ling tse "tsoelang pele", ho kenyeletsa le Chaena. Ha ho se na tlhahlobo leha e le efe e lumellanang - ho tloha ka ho le letona kapa ka ho le letšehali - ea se etsahalang, sena se ka bonahala se ka lebisa likhohlanong tsa nako e telele likarolong tse ngata tsa lefats'e mabapi le tharollo leha e le efe e utloahalang.
ZNetwork e tšehelitsoe ka lichelete feela ka seatla se bulehileng sa babali ba eona.
donate