Washington - Mutungamiri George W. Bush pamwe nemunyori wavo wenyika, Condoleezza Rice, vangangotenda kuti vakatyora mutemo weUS wemakore makumi matanhatu kuitira kuti "vashandure" Middle East, asi kune vacherechedzi vedunhu kwenguva refu, zvirongwa zvavo zvitsva. tarisa zvinorwadza kujaira.
Hakusi chete kudanana kwazvino kweWashington kwematunhu anotungamirwa neSunni - zvakanyanya, Saudi Arabia, Jorodhani neEgypt - inomutsa mibvunzo mitsva uye inoshungurudza pamusoro pekuzvipira kwayo kuita demokrasi munharaunda.
Asi kuedza kwayo kutsva kugadzira mubatanidzwa pakati penyika idzodzo neIsrael vachipokana nekutyisidzira kunofungidzirwa kuti kwakajairika - parizvino Iran - zvakare inorangarira nguva yeCold-War kazhinji, uye gore rekutanga nehafu, kunyanya, yehutongi. cheMutungamiri Ronald Reagan makore zana apfuura.
Kare ikako - sepanguva ye "Baghdad Pact" yemakore ekuma1950 - chinangwa chaive chekuwana "kubvumirana" pakati peIsrael nevavakidzani vayo "vane mwero" vechiArab, kusanganisira Egypt, Jordan, Saudi Arabia nedzimwe nyika dzeGulf, vachipikisa. kuSoviet "kugadzirisa matambudziko", kunyanya kuburikidza nemubatsiri wayo mukuru wedunhu, Syria.
Chinangwa chechipiri chekubvumirana kwakadaro kwaive kuve nehondo yechimurenga yeIran neIran-Iraq iyo, mumashoko emumiriri ane mukurumbira we "strategic consensus", panguva iyoyo-Secretary of State Alexander Haig, akafumura "makwikwi akadzika midzi uye. ruvengo rwenhoroondo”.
Aireva, kunyanya, kune zvakazonzi neNew York Times "njodzi dzehondo yeIran-Iraq ikawedzera kuita kunetsana pakati pemaMoslem echiShiite muIran, Syria uye zvikamu zveIraq neSunni Moslems inotonga Iraq, Jordan, Saudi Arabia. uye Persian Gulf inoti.”
Fungidziro iri shure kwe "strategic consensus" yaive yekuti nyika dzeArab, kusanganisira Iraq, dzaizonyanya kunetsekana nekutyisidzirwa kwaiitwa neMoscow kana Tehran pane kuramba kweIsrael kucherechedza kodzero dzePalestine uye kudzokera kumiganhu yayo muna 1967.
Nemashoko anonzwika seasinganzwisisike nhasi, munyori wepepanhau reNew York Times William Safire akacherechedza muna Chivabvu 1982, apo Iran yakaita seyakashandura mamiriro ehondo, kuti “(t) idzo nyika dzechiArab dzakapopota zvakanyanya pakukurudzira kwedu kuisa parutivi maArabu. -Ruvengo rweIsrael pamberi pekutyisidzira kweSoviet iko zvino kwave kutya nekutyisidzira kweIran, kunyanya sezvo vachiziva kuti ayatollahs ari padyo nehukama neSoviet.
"Vanotya kuti axis yeSoviet-Iranian-Syrian inogona kubata Kuwait, kuwisira Mambo weJorodhani uye kukurudzira kupandukira muminda yemafuta eSaudi," akanyora kudaro.
Kufanana nevazukuru vake veNeo-Conservative nhasi, Safire akapokana kuti kutya kweArab kweIran kunofanira kushandiswa senzira yekuvaita kuti vasiye parutivi kana kukanganisa zvavanoda kuti US iise kumanikidza kwakakomba kuIsrael kuti ibve munzvimbo dzakagarwa.
Nharo iyi yakaratidza kuti haina hwaro, kunyanya mushure mekunge Israel yatanga kurwisa Rebhanoni mwedzi wakatevera uye, ichitsigirwa nehutungamiriri hweReagan, yakazoramba icho chinodaidzwa kuti Fahd Plan. Chirongwa cheSaudi chakatsigirwa neArab League munaGunyana 1982, chirongwa ichi chakapa Israel rugare nevavakidzani vayo vechiArab mukuchinjana nekuparadza misha yevaJudha, kudzokera kumiganhu ye1967, uye kucherechedzwa kwekodzero dzenyika yePalestine.
"Nzira tsvene yemutemo weUS mudunhu ragara riri rekuita kuti maArabu akanganwe nezvegakava reArab neIsrael uye kuti vatarise kumwe kutyisidzira," akadaro Gary Sick, nyanzvi yeIran neGulf States paColumbia University. . "Kana usingafungi kuti unokwanisa kana kuti usina kugadzirira kugadzirisa gakava reArab neIsrael, saka kuedza kunyengetedza maArabu kuti vanofanira kuzviisa pasi pezvimwe zvinonetsa ipfungwa inoyevedza."
Zvakangodaro, izvo zvinoratidzika kunge ndizvo chaizvo zvinofungwa nehutungamiriri hwazvino nhasi, sezvo Rice anofamba-famba maguta "ane mwero" nyika dzeArab kuti dzitsigire zvayaida kuti Iran imise chirongwa chayo chenyukireya icho, sekureva kweWashington, chinotyisa kwete Israeri, asi kunyika dzechiArab pachadzo.
Ndichiri kutaura zvisina tsarukano pamusoro pekuedza patsva kweUS kutangazve nhaurirano dzerunyararo pakati peIsrael nePalestine, Rice nehutungamiriri sezviri pachena vanotenda kuti maArabu ari kutya Iran zvakakwana uye kubuda kweinodaidzwa kuti "Shia Crescent" yekuti havazotsikirira. zvinodiwa - nguva pfupi yadarika yakarongedzwa mune imwe nzira yeSaudi yakagamuchirwa neArab League pamusangano we2002 Beirut - kuti Washington iite kumanikidza kwakanyanya kuIsrael kumberi kwePalestine.
Vakuru veUS vanonongedza kushoropodzwa neSaudi Arabia, Jordan, neEgypt yeHezbollah yeLebanon mumazuva ekutanga ehondo yezhizha iri pakati peIsrael neboka reShia rinotsigirwa neIran, pamwe nemishumo yemisangano isati yamboitika pakati peMutungamiriri weIsrael Ehud Olmert uye mumwechete mukuru mukuru weSaudi, sechiratidzo chekuti anti-Iranian "strategic consensus" inombundira Israeri neArab "moderates" yave pedyo.
Kunyange zvazvo zvichiita sezviri pachena kuti maArabu ari kunetsekana nekuwedzera kwesimba reIran mudunhu, nyanzvi zhinji pano dzinotenda kuti Washington iri kuwedzera kuda kwavo kutarisana neIran, kunyanya yakabatana neUS neIsrael.
“Vanoziva kuti vanofanira kugara neIran; hazvisi kuzoenda," akadaro Robert Hunter, nyanzvi yeMiddle East kuRAND Corporation. “Hazvina kufanana nemavambo ma1980 apo vanamullah vakaedza ndokukundikana kuparadzira kumukira kwavo; kushushikana kwacho kune geopolitical kupfuura pfungwa. Kunze kwe (rutsigiro rwavo rwe) Hezbollah nezvimwe zvidiki zvishoma pano neapo, Iran yanga isinganyanyi kutsigira nyika idzi. "
Nepo shuviro dzekuchinja kweIran dzinogona kunge dzakadzikama kubva kutanga kwema1980, chinhu chimwe chete chisina kuchinja kusatarisisa kweWashington kukosha kwekukosha kwevatungamiriri veArab mukufambira mberi kwechokwadi kumberi kweIsrael-Palestine, kunyanya mushure mekunetsana kwezhizha rapfuura muRebhanoni. maererano nevamwe vaongorori.
"Hapana mubvunzo kuti kune vanhu muGulf, kunyanya, vari kushushikana zvikuru neIran, asi pfungwa yekuti vachanyoreswa mumubatanidzwa neUS neIsrael haisi tarisiro inokoka mune zvematongerwo enyika," akadaro Michael Hudson. nyanzvi yeMiddle East paGeorgetown University, uyo akawedzera kuti hurongwa hwehutongi hwazvino, se "kubvumirana kwakarongeka" makore makumi maviri neshanu apfuura, "haana fungidziro" uye humbowo hwe "kusawirirana kwakakomba nemamiriro ezvematongerwo enyika edunhu racho."
"Kusvikira US yatanga kushingaira uye kunyange-ruoko-kubatanidzwa mukugumisa gakava rePalestine neIsrael," akadaro, "hazvigoneke mune zvematongerwo enyika kuti avo vanonzi vatungamiriri veArab vane mwero vasaine kune (anti-Iran) chirongwa, "Hudson akadaro.
Hongu, iro rinoratidzika kunge iro meseji iyo Rice anga achiwana kubva kuvatungamiriri veArab pakushanya kwake kwazvino, sekureva kwakabudiswa mishumo yakasimbisa kuti mauto ake akadzokorora kusimbisa pakati pekupokana kwePalestine-Israel uye, mumashoko eWashington. Nyanzvi yePost yakabatana kuMiddle East, Robin Wright, "akaratidza kushushikana kuti United States inoratidzika kunge yakatarisana zvakanyanya nenyaya yechirongwa cheIran."
"Palestine ndiyo yave yakatyora chibvumirano mukugadzira 'kubvumirana kwakarongeka' kubva muBaghdad Pact nguva ye1950s kusvika kuma70s, 80s, 90s uye zvino kusvika muzana ramakore rechi21," akadaro Joe Stork, nyanzvi yezvekune dzimwe nyika kuMiddle East inoshanda. kuHuman Rights Watch.
"Kunze kwekunge Washington yafunga kuita zvakakomba nezvazvo, nyika dzeArab dzavanoda kunyoresa mukuedza uku - kungave vachipesana neSoviet Union mukutanga 1980's kana maIrani nhasi - havagone uye havaenderane. Sezvo vane chiremera sezvavari, vachine matunhu emudzimba, uye vakapisirwa izvi kwemakore akawandisa. "
ZNetwork inopihwa mari chete kuburikidza nerupo rwevaverengi vayo.
dhoneta