The Islamic State (IS) iri kutevera chinangwa chayo chakataurwa zvakajeka checaliphate yakawedzerwa zvikuru nekushandisa hutsinye hwakanyanya nemaune. Inotarisira kuti hutsinye hwakanyanya huchamanikidza vamwe kuti vabvume zvavanoda kana kuti vabve panzvimbo. Anenge munhu wese muMiddle East nekumhiri vari kutya uye kutya zvakanyanya nekubudirira kusvika parizvino kweIS.
Chii chakaita kuti zviome zvakanyanya kune vanopikisa IS kuti vagadzirise kusada kwavo kunzwisisa kuti kwave kuri kupusa uye kusaisa pamberi pevanopikisa IS izvo zvakaita kuti IS ibude uye iite kutyisidzira kwakadaro.
Iyo IS inoti iri kuita kunze kwezvinangwa zvechitendero zvakatemwa neKoran. Uye kazhinji vateveri vavo vanotenda izvi, izvo zvinoita kuti zvisaite kutaurirana navo nenzira ipi zvayo. Izvi ndizvo zvinoita kuti vasiyane neyakapfuura inonzi maSalafist mafambiro anga aripo kwenguva yakati rebei. Al Qaeda, Muslim Brotherhood, neTaliban ese aive mafambiro aibatanidza mauto nepragmatism.
Nhasi, masangano makuru echiArab maMuslim, hurumende dzenyika dzeArab, pamwe nemasimba ekunze anobatanidzwa munharaunda (United States, kumadokero kweEurope, Russia, Turkey, Iran) vose vanoshora IS. Nekudaro, zvinotendwa zvakanyanya kuti IS ine tsigiro, kana kusava nekwavakarerekera, kwevazhinji veSunni maMuslim munyika yeIslam, ingangoita yevadiki. Ava vanhuwo zvavo vari kupinda munzvimbo dzinodzorwa neIS muhuwandu hukuru. Vanhu vanobatanidzwa mune mamwe maSalafist mafambiro vari kushandura kuvimbika kune IS.
Chii chiri kukurudzira mafungiro matsva aya? Hausi mutemo weshar'ia. Ndizvo zvakanga zviripo kare. Mutemo weShar'ia chingori chifukidziro chekupembedza zviito zvehutsinye. Hongu, kana yangowana chifukidziro chechitendero seizvi, inoomesa kuzvipira. Asi chinhu chikuru chinokonzera pfungwa iyi ipfungwa yekusava netariro. Mamwe mafambiro uye nyika - vese vezvechitendero uye maSalafist - vatadza kudzoreredza zvakanyanya hudzvanyiriri hunoitwa nevechidiki vechiMuslim ava. Iyo IS inopa tariro. Zvichida rimwe zuva vatendeuki vachaodzwa mwoyo, asi nguva iyoyo haisati yasvika.
Sei zvino zvisingagone kuve nemubatanidzwa weavo vanopokana neIS uye nekutyisidzira kwayo kwekuwedzera? Mhinduro iri nyore kwazvo. Vose vane zvimwe zvinokosha. Hurumende yeEgypt iri kutanga kurwisana neMuslim Brotherhood. Hurumende yeSaudi iri kurwisa kutanga kweIran yese uye chero munhu anotyisidzira hutungamiriri hweSunni maMuslim kuMiddle East. MaQataris ari kurwa kutanga kwese hurumende yeSaudi. Hurumende yeBahrain inokoshesa kudzvanyirira maShia avo vari ruzhinji ruzhinji. Hurumende yeIran iri kurwisa kutanga kwemauto ese eSunni muIraq. Hurumende yeTurkey iri kutanga kurwisa Bashar al-Assad yeSyria. Mapato eKurdish arikurwira kwete chete kuzvitonga (kana rusununguko) asiwo kune mumwe nemumwe. Hurumende dzeRussia neUS dziri kupa pamberi pekupokana kwavo. Uye maIsrael ari kurwisa zvakanyanya Iran nePalestine. Doma imwe inoisa kurwisa IS pamusoro pechinyorwa chayo.
Uku kupenga chaiko. Pane chinhu chinogona kupaza nepakati peiyi schema isina musoro yezvakakosha zvenhema? Zviripachena, pane kudiwa kukuru kwekugadzira mamiriro ezvinhu umo kupatsanurwa kweSunni-Shia kunotsiviwa neimwe umo chero hushoma hwemagariro mune imwe nyika ine kodzero yekutora chikamu zvine musoro mukutonga uye kuzvitonga kunoenderana kwevanhu. Dai chibvumirano chaizoitwa pakati peUnited States neIran, ivo vaigona kuita zvakawanda zvechiuto uye nezvematongerwo enyika pamwechete kuti vatore kuchamhembe kwakadziva kumadokero kweIraq kubva kuIS. Asi avo vakaomesesa vakasiyana vachanyatsobvumira izvi here?
Chii, chaungabvunza, nezveudzvanyiriri huripo? Hatifaniri kunge tichirwisana navo here? Nhamburiko dzokuita kudaro sechinhu chinokosha zvikuru chakavasimbisa chaizvoizvo. Kutya kwakagadzirwa neIS kwakanyatso kudzikisa munzira huru kodzero dzevagari vemo uye vagari vemuUnited States nekumadokero kweEurope. Pane hunyengeri hukuru maererano nevanodzvinyirira vari kupikiswa. Muchokwadi, munhu wese anodzivirira vadzvinyiriri vanova shamwari yavo yezvematongerwo enyika uye anoshora vadzvinyiriri vasiri.
Nguva yapera kare yekudzokorora zvakanyanya zvatinokoshesa. Mukana wekuita izvi, ndinobvuma, unoratidzika kunge mudiki panguva ino. Asi chokwadi ndechekuti, hapana imwe sarudzo.
ZNetwork inopihwa mari chete kuburikidza nerupo rwevaverengi vayo.
dhoneta