Punavai: Truthout
O osofaiga a Rusia i Iukureini na faateia ai le toatele o le lalolagi. O se osofaʻiga le faʻafefeteina ma le faʻamaonia o le a alu i lalo i le tala faasolopito o se tasi o solitulafono taua tele o le 21st seneturi, finau Noam Chomsky i le faatalanoaga faapitoa mo Truthout e mulimuli mai. O manatu fa'apolokiki, e pei o mea na ta'ua e le Peresetene Rusia o Vladimir Putin, e le mafai ona fa'aaogaina e fai ma finauga e fa'amaonia ai le fa'alauiloaina o se osofa'iga i se malo fa'alemalo. I le feagai ai ma lenei osofaʻiga mataʻutia, e ui i lea, e tatau i le US ona filifili faʻanatinati tipiloma i luga o le faʻateleina o le militeri, ona o le mea mulimuli e mafai ona avea ma se "faʻasalaga oti mo le ituaiga, e aunoa ma se manumalo," o le tala lea a Chomsky.
O Noam Chomsky ua aloaia faavaomalo o se tasi o tagata sili ona taua o loʻo ola. O lona tulaga atamai ua faatusaina i le Galileo, Newton ma Descartes, ona o lana galuega sa i ai se aafiaga tele i vaega eseese o suʻesuʻega suʻesuʻe ma faasaienisi, e aofia ai le gagana, manatu ma le matematika, saienisi komepiuta, mafaufauga, suʻesuʻega faʻasalalau, filosofia, polokiki ma mataupu faava-o-malo. O ia o le tusitala o le tusa ma le 150 tusi ma le mauaina o le tele o faailoga maualuga, e aofia ai le Sydney Peace Prize ma le Kyoto Prize (Iapani tutusa ma le Nobel Prize), ma le tele o faailoga o le doctorate mamalu mai iunivesite sili ona lauiloa i le lalolagi. Chomsky o le Institute Professor Emeritus i le MIT ma o le taimi nei Laureate Polofesa i le Iunivesite o Arizona.
CJ Polychroniou: Noam, osofaʻiga a Rusia i Iukureini ua faateʻia ai le toʻatele o tagata, ma lafo atu ai le faateʻia i le lalolagi atoa, e ui lava sa i ai le tele o faʻamaoniga o Putin ua matua le fiafia i le faʻalauteleina o NATO i sasaʻe ma le musu o Uosigitone e manatu mamafa i lana "laina mumu" saogalemu. manaoga e uiga i Ukraine. O le a sou manatu aisea na ia filifili ai e amata se osofaiga i le taimi nei?
Noam Chomski: Aʻo leʻi liliu atu i le fesili, e tatau ona tatou faʻamautu ni nai mea moni e le mafai ona finauina. O le mea pito sili ona taua o le osofaʻiga a Rusia i Iukureini o se solitulafono taua tele, faʻavasega faʻatasi ma le osofaʻiga a le US i Iraq ma le osofaʻiga a Hitler-Stalin i Polani ia Setema 1939, e naʻo le lua faʻataʻitaʻiga taua. E talafeagai i taimi uma le sailia o faʻamatalaga, ae leai se faʻamaoniaga, leai se faʻaopoopoga.
I le taimi nei i le fesili, e tele naua le faʻaalia o le mautinoa e uiga i le mafaufau o Putin. O le tala masani, o lo'o pu'eina o ia i mafaufauga fa'aletonu, e fai na'o ia, o lo'o si'osi'omia e le au faipule o le ituaiga e masani ai iinei i le vaega o totoe o le Republican Party o lo'o malaga atu i Mar-a-Lago mo le fa'amanuiaga a le Ta'ita'i.
Atonu e sa'o le lolovaia o fa'alavelave, ae atonu e ono mafaufau i ai isi avanoa. Masalo o le uiga o Putin i le mea na ia fai mai ai ma ana paaga leotele ma manino mo le tele o tausaga. Atonu o le, mo se faʻataʻitaʻiga, "Talu ai o le manaʻoga tele a Putin o se faʻamautinoaga o le a le toe avea le NATO ma sui auai, ae maise lava e le o Ukraine poʻo Georgia, e mautinoa lava e leai se faʻavae mo le faʻalavelave i le taimi nei pe ana leai se faʻalauteleina o le soʻotaga mulimuli ane. i le faaiʻuga o le Cold War, pe afai na tupu le faalautelega e ōgatusa ma le fausiaina o se fausaga saogalemu i Europa e aofia ai Rusia.” O le tusitala o nei upu o le sa avea muamua ma amepasa a Amerika i Rusia, Jack Matlock, o se tasi o nai tagata tomai faapitoa Rusia i le US diplomatic corps, na tusia i se taimi lata mai a o lei osofaia. Na ia faʻamutaina o le faʻalavelave "e mafai ona faigofie ona foia e ala i le faʻaaogaina o le mafaufau masani .... E tusa ai ma so'o se tulaga masani, e mana'omia e le Iunaite Setete le fa'alauteleina o le filemu, ae le o fete'ena'iga. O le taumafai e aveese Iukureini mai a'afiaga a Rusia - o le fa'amoemoega ta'utino a i latou na fa'aoso mo 'fe'aiga lanu' - o se feau a le vale, ma o se mea mata'utia. Ua vave ea ona galo ia i tatou le lesona o le Cuban Missile Crisis?”
O filifiliga e totoe pe a uma le osofaʻiga e leaga. O le mea pito sili ona leaga o le lagolago mo filifiliga fa'alemalo o lo'o iai pea.
E tau le na o Matlock. Tele le tutusa faaiuga e uiga i mataupu autu o loʻo ausia i faʻamanatuga a le CIA ulu o William Burns, o se tasi o nai tagata faʻapitoa moni Rusia. [Diplomat] O le tulaga sili atu ona malosi o George Kennan ua tuai ona taʻua e le lautele, na lagolagoina foi e le sa avea muamua ma Failautusi o le Puipuiga o William Perry, ma i fafo atu o tulaga faʻavaomalo e le tagata aʻoga faʻavaomalo iloga. Ioane Mearsheimer ma le tele o isi fuainumera e tau le mafai ona sili atu ona masani.
E leai se tasi o nei mea e le manino. US pepa i totonu, tatalaina e WikiLeaks, fa'ailoa mai o le ofo fa'atauva'a a Bush II i Iukureini e auai i le NATO i le taimi lava e tasi na fa'ailoa mai ai ni lapata'iga mata'utia mai Rusia e fa'apea e le mafai ona talia le fa'ateleina o le fa'amata'u a le militeri. Malamalama.
Atonu tatou te matauina le uiga ese o le "agavale" lea e aliali mai e le aunoa i le "agavale" ona o le le lava o le masalosalo e uiga i le "laina a Kremlin."
O le mea moni, ia fa'amaoni, matou te le iloa pe aisea na faia ai le fa'ai'uga, tusa lava pe na faia e Putin na'o ia po'o le Russian Security Council lea o lo'o ia ta'ita'ia ai. Ae ui i lea, o loʻo i ai nisi o mea tatou te iloa ma le mautinoa, e aofia ai faʻamaumauga na toe iloiloina i nisi auiliiliga e i latou na taʻua, o loʻo i luga o tulaga maualuga i totonu o le faiga o fuafuaga. I se faapuupuuga, o le faʻalavelave faʻafuaseʻi ua 25 tausaga talu ona teena e le US popolega mo le saogalemu o Rusia, aemaise lava a latou laina mumu manino: Georgia ma aemaise Ukraine.
E iai le mafuaaga lelei e talitonu ai e mafai ona aloese mai lenei faalavelave, seia oo i le minute mulimuli. Sa matou talanoaina muamua, faafia. E tusa ai ma le mafuaaga na faʻalauiloa ai e Putin le osofaʻiga solitulafono i le taimi nei, e mafai ona tatou taumatemate pe a tatou fiafia i ai. Ae o le talaaga lata mai e le o faanenefu - alo ese ae le finauina.
E faigofie ona malamalama pe aisea e mafai ai e i latou o loʻo mafatia i le solitulafono ona manatu o se tuʻinanauga le taliaina e fesiligia pe aisea na tupu ai ma pe na mafai ona alofia. E malamalama, ae sese. Afai tatou te mananaʻo e tali atu i le faʻalavelave i ni auala e fesoasoani ai i ē na afaina, ma aloese mai faʻalavelave sili atu ona leaga o loʻo lata mai i luma, o se mea poto, ma e tatau, ona tatou aʻoaʻoina le tele o mea tatou te mafaia e uiga i le mea na sese ma le auala e mafai ai. faasa'oina. Atonu e faamalie loto. Latou te le fesoasoani.
E pei ona masani ai muamua, ou te manatua ai se lesona sa ou aoaoina i aso ua mavae. I le faaiʻuga o le 1960s, na ou auai ai i se fonotaga i Europa ma ni nai sui o le National Liberation Front of South Vietnam (“Viet Cong,” i le gagana Amerika). O le vaitaimi puupuu o le tetee malosi i solitulafono mataʻutia a Amerika i Indochina. O nisi o tupulaga talavou na matua feita ma latou manatu e na o se tali sauā o le a avea ma se tali talafeagai i le faʻalavelave faʻafuaseʻi: taʻe faamalama i luga o le Main Street, pomu se nofoaga tutotonu o le ROTC. So'o se mea e itiiti ifo e fa'atatau i le taupulepule i solitulafono mata'utia. E matua ese lava le vaai a le Vietnamese i mea. Sa latou tetee malosi i ia faiga uma. Na latou tuʻuina atu la latou faʻataʻitaʻiga o se tetee aoga: o nai fafine o loʻo tutu i le tatalo le leoa i tuugamau o fitafita US na fasiotia i Vietnam. Latou te leʻi fiafia i le mea na lagona ai e tagata tetee Amerika o le taua le amiotonu ma le faʻaaloalo. Sa latou fia ola.
O se lesona e masani ona ou faalogo i ai i se tasi po o se isi ituaiga mai tagata na afaina i mafatiaga matautia i le Global South, o le autu autu o sauaga a le malo. O se tasi e tatau ona tatou teulotoina, e fetuutuunai i tulaga. I aso nei, o lona uiga o se taumafaiga e malamalama pe aisea na tupu ai lenei faalavelave ma mea e mafai ona fai e taofia ai, ma faʻaaoga nei lesona i le mea o le a sosoo ai.
O le fesili e tipi loloto. E leai se taimi e toe iloilo ai lenei mataupu taua tele iinei, ae o le tele o taimi o le tali atu i faalavelave moni pe mafaufauina ua oʻo atu i le ono-fana nai lo le lala olive. E toetoe lava o se fa'afoliga, ma o taunuuga e masani lava ona leaga - mo tagata masani na afaina. E aoga i taimi uma le taumafai e malamalama, mafaufau i se laa pe lua i luma e uiga i taunuuga e ono tupu o se gaioiga poʻo le le faia. Truisms ioe, ae aoga le toe taʻua, aua e matua faigofie lava ona faʻateʻaina i taimi o tuʻinanauga talafeagai.
O le mea moni, e moni o le US ma ana paaga ua solia tulafono faava o malo e aunoa ma se emo o se mata, ae e le maua ai se faʻamalologa mo solitulafono a Putin.
O filifiliga e totoe pe a uma le osofaʻiga e leaga. O le mea e sili ona leaga o le lagolago mo filifiliga faʻavaomalo o loʻo i ai pea, i le faʻamoemoe o le ausia o se taunuuga e le mamao tele mai le mea e ono mafai ona ausia i ni nai aso talu ai: Austrian-style neutralization o Ukraine, o nisi faʻamatalaga o Minsk II feterale i totonu. E sili atu le faigata ona o'o i le taimi nei. Ma - e tatau lava - faʻatasi ai ma le sola ese mo Putin, pe o le a sili atu le leaga o taunuuga mo Iukureini ma isi tagata uma, atonu e toetoe lava a le mafaufauina.
E matua mamao lava mai le faamasinoga tonu. Ae o anafea na manumalo ai le faamasinoga tonu i mataupu faavaomalo? Pe e mana'omia ea ona toe iloilo le talafaamaumau leaga?
E fiafia i ai pe leai, o filifiliga ua faʻaititia nei i se taunuuga mataga e tauia nai lo le faʻasalaina o Putin mo le gaioiga o le osofaʻiga - poʻo le malosi tele o le taua. Atonu e lagona le faamalieina e tulia le urosa i se tulimanu o le a alu ese ai ma le atuatuvale - e mafai. E tau le poto.
I le taimi nei, e tatau ona tatou faia soʻo se mea tatou te mafaia e tuʻuina atu ai le lagolago anoa mo i latou o loʻo puipuia ma le totoa lo latou atunuu e faasaga i tagata faʻasauā sauā, mo i latou o loʻo sosola ese mai mea mataʻutia, ma mo le faitau afe o tagata Rusia lototetele e tetee faalauaitele i le solitulafono a lo latou setete i se tulaga lamatia patino, o se lesona i tatou uma.
Ma e tatau foi ona tatou taumafai e suʻe ni auala e fesoasoani ai i se vasega lautele lautele o tagata afaina: ola uma i le lalolagi. O lenei mala na tupu i le taimi lea e tatau ai ona galulue faatasi malo tetele uma, e moni lava o tatou uma, e pulea le mala tele o le faaleagaina o le siosiomaga lea ua matua afaina ai, ma e sili atu le leaga o le a oʻo mai seʻi vagana ua faia ni taumafaiga tetele. vave. Ina ia ave i le fale le manino, o le IPCC naʻo tatala mai o le mea aupito lata mai ma sili ona mata'utia o ana su'esu'ega masani o le auala o lo'o tatou fa'amalulu atu ai i mala.
I le taimi nei, o gaioiga talafeagai o loʻo taofia, e oʻo lava i le faʻafefe, ona o mea e manaʻomia tele e tuʻuina atu i le faʻaumatiaga ma o loʻo i ai nei le lalolagi i luga o le ala e faʻalauteleina ai le faʻaogaina o suauʻu faʻasolosolo, e aofia ai le sili ona mataʻutia ma faigofie tele o latou, koale.
O se mea e sili atu ona leaga e tau le mafai ona faia e se temoni leaga. E le mafai ona le amanaiaina. E taua taimi uma.
O le osofa'iga a Rusia o lo'o matua'i solia lava le Mataupu 2(4) o le UN Charter, lea e fa'asa ai le fa'amata'u po'o le fa'aaogaina o le malosi e fa'asaga i le fa'amaoni fa'alotoifale a se isi setete. Ae na taumafai Putin e ofoina atu mafuaaga faaletulafono mo le osofaʻiga i le taimi o lana tautalaga ia Fepuari 24, ma na taʻua e Rusia Kosovo, Iraq, Libya ma Suria o se faʻamaoniga o le Iunaite Setete ma ana paaga ua solia tulafono faavaomalo. E mafai ona e faʻamatalaina le faʻamaoniaga faaletulafono a Putin mo le osofaʻiga a Iukureini ma luga o le tulaga o tulafono faʻavaomalo i le vaitaimi o le Taua a le Cold War?
E leai se mea e taʻu atu e uiga i le taumafaiga a Putin e ofoina atu se faʻamaoniga faaletulafono mo lana osofaʻiga. O lona aoga e leai se mea.
O le mea moni, e moni o le US ma ana paaga ua solia tulafono faava o malo e aunoa ma se emo o se mata, ae e le maua ai se faʻamalologa mo solitulafono a Putin. Kosovo, Iraq ma Libya, e ui i lea, e iai ni aafiaga tuusao mo le feteenaiga i luga o Ukraine.
O le osofaʻiga a Iraq o se faʻataʻitaʻiga tusi o solitulafono na tautau ai Nazis i Nuremberg, o se osofaʻiga le faʻafefe. Ma se tu'i i foliga o Rusia.
O le tauvaga o se saisai e oti ai le ituaiga, e leai se manumalo. Ua tatou i ai i se tulaga taua i le talafaasolopito o tagata.
I le tulaga o Kosovo, o le osofaʻiga a le NATO (o lona uiga o le osofaʻiga a le US) na fai mai "e le tusa ai ma le tulafono ae faʻamaonia" (mo se faʻataʻitaʻiga, e le International Commission on Kosovo o loʻo taʻitaʻia e Richard Goldstone) i luga o mafuaaga na faia ai le pomu e faʻaumatia ai faiga sauā faifai pea. O lena faamasinoga na manaomia ai le suia o le faasologa o taimi. O le faʻamaoniga e lofituina o lologa o sauāga o le taunuuga lea o le osofaʻiga: vaʻaia, vavalo, faʻamoemoeina. E lē gata i lea, sa avanoa avanoa fa'ava-o-malo, [ae] e pei ona masani ai, e le amanaiaina ae lagolagoina sauaga.
Ua faʻamaonia mai e le au ofisa maualuga a le US e faapea o le pomuina lea a le au Rusia o Serbia - e aunoa ma le logoina muamua ia i latou - na suia ai taumafaiga a Rusia e galulue faʻatasi ma le US i se auala e fausia ai se poloaiga mo le puipuiga a Europa i le maeʻa ai o le Cold War, o se suiga faʻavavevave i le osofaʻiga. o Iraki ma le pomuina o Libya ina ua malilie Rusia e aua le veto se Iugafono a le UN Security Council lea na solia e NATO i le taimi lava e tasi.
O mea e tutupu e i ai taunuuga; ae peitai, o mea moni e mafai ona natia i totonu o aoaoga faavae.
E lei suia le tulaga o tulafono faava-o-malo i le vaitaimi ina ua uma le Taua Malulu, e oo lava i upu, ae le gata i faatinoga. Na faamanino mai e Peresitene Clinton e leai se faamoemoe o le US e usitai i ai. Na taʻua e le Clinton Doctrine e faapea o le US o loʻo i ai le aia tatau e galue ai "faʻatasi pe a manaʻomia," e aofia ai le "faʻaogaina tuʻufaʻatasiga o le malosiaga faamiliteli" e puipuia ai ia mea taua e pei o le "faʻamautinoa le le taofia o avanoa i maketi autu, sapalai malosi ma punaoa faʻapitoa." E faapena foi ona sui, ma soo se tasi e mafai ona solia le tulafono e aunoa ma se faasalaga.
E le faapea e leai se aoga o tulafono faava o malo. E i ai le tele o le faʻaaogaina, ma o se tulaga aoga i nisi itu.
O le faʻamoemoe o le osofaʻiga a Rusia e foliga mai o le ave i lalo o le malo o Zelensky ma faʻapipiʻi i lona tulaga se pro-Russian. Peita’i, po’o le a lava le mea e tupu, o lo’o feagai Iukureini ma se lumana’i faigata mo lana fa’ai’uga e avea ma pa’u i ta’aloga mata’utia a Uosigitone. I lena tulaga, o le a le ono avea o faasalaga tau tamaoaiga o le a mafua ai ona suia e Rusia lona tulaga agai i Iukureini - pe faia foi faasalaga tau tamaoaiga i se mea e sili atu, e pei o le faavaivaia o le pulega a Putin i totonu o Rusia ma sootaga ma atunuu e pei o Cuba, Venesuela ma atonu foi. Saina lava ia?
Atonu e le'i faia e Iukureini ni filifiliga sili ona faautauta, ae e leai se mea e pei o filifiliga e maua e le malo o le malo. Ou te masalo o faasalaga o le a mafua ai ona sili atu le faalagolago o Rusia ia Saina. Fa'asao se suiga ogaoga, o Rusia o se kleptocratic petrostate faʻalagolago i se punaoa e tatau ona paʻu malosi pe ua uma. E le o manino pe o faiga tau tupe e mafai ona tatalia se osofa'iga mata'utia, e ala i fa'asalaga po'o isi auala. O le tele o mafua'aga e ofoina atu ai se fofo e sola ese ai ma se 'imu.
O malo i Sisifo, vaega fa'afeagai masani, e aofia ai le Labour Party i Peretania, ma fa'asalalauga fa'asalalau ua latou amataina se fa'aupuga fa'atauva'a e tete'e-Rusia. O sini e aofia ai e le gata o oligarchs a Rusia ae o tagata musika, taitai ma pepese, ma e oo lava i tagata lakapi e pei o Roman Abramovich o Chelsea FC. Ua faʻasaina Rusia mai le Eurovision i le 2022 ina ua maeʻa le osofaʻiga. O le tali lava lea e tasi na fa'aalia e le au fa'asalalau fa'asalalau ma le fa'alapotopotoga fa'ava-o-malo i le Iunaite Setete ina ua mae'a lana osofa'iga ma le fa'aumatiaga mulimuli ane o Iraq, a ea?
E fetaui lelei lau fa'amatalaga fa'ase'e. Ma e mafai foʻi ona tatou agaʻi atu i auala e masani ai.
E te manatu o le osofaʻiga o le a amataina ai se vaitau fou o tauvaga tumau i le va o Rusia (ma atonu o le vavalalata ma Saina) ma Sisifo?
E faigata ona iloa po'o fea o le a pa'u ai le lefulefu - ma e ono foliga mai e le o se fa'atusa. E oʻo mai i le taimi nei, o loʻo faʻamalieina e Saina, ma e foliga mai o le a taumafai e faʻaauau lana polokalame lautele o le tuʻufaʻatasia o le tamaoaiga o le tele o le lalolagi i totonu o lona faʻalauteleina o le lalolagi, i nai vaiaso talu ai. aofia ai Argentina i totonu o le Belt and Road initiative, a'o va'ava'ai atu tagata tauva e fa'aumatia i latou lava.
E pei ona tatou talanoaina muamua, o le tauvaga o se saisai oti mo le ituaiga, e leai se manumalo. Ua tatou i ai i se tulaga taua i le talafaasolopito o tagata. E le mafai ona faafitia. E le mafai ona le amanaiaina.
O le ZNetwork o loʻo faʻatupeina naʻo le agalelei o ana tagata faitau.
lafo
1 manatu
Faafetai mo lenei mea!