O le gaioiga a tamaiti aʻoga i Quebec o se atinaʻe taua tele, faʻatasi ai ma aʻafiaga e oʻo atu i tua atu o tagata ulufale mai itumalo. O le gaioiga na aliaʻe mai i le tali atu i le 75 pasene o le siitaga o pili tau aʻoga e faʻatinoina i le isi lima tausaga, ae ua vave ona tupu i se mea e sili atu ona taua. "Ua amata ona iloa e tagata o le faafitauli moni i tua atu o le siʻitia o pili tau aʻoga ma le faʻaleleia o aʻoaʻoga o se mea e fesoʻotaʻi ma se socioeconomic system o loʻo i tua atu," o le tala lea a Frank Lévesque-Nicol, o se failauga mo se tetee na faia ia Fepuari. 2, 2012. Ua toe faʻaosoina e le tamaititi aʻoga mafaufauga faʻapolokiki i se tikeri e leʻi vaʻaia talu mai le Quiet Revolution of the 1960s. O le vaitau sili lea ona fa'alavelave ma malosi i tala fa'asolopito o Quebec talu ai nei, ma o le avanoa o lenei malosi e fa'aleleia ai suiga fa'ale-agafesootai e matua moni lava.
Austerity ma Vasega Tauivi
O le gaioiga a tamaiti aʻoga o loʻo faʻatatauina o se mataupu e tasi e le aufaasālalau autu, ma e ui lava o se tasi o manaʻoga autu o le aʻoga ia tumau le aisa, o tamaiti aʻoga o loʻo faʻatulagaina ma tau a latou tauiviga i tulaga lautele lautele. O le gaioiga i aso nei o se tasi o tetee ma suiga lautele. Ua mumusu tagata e totogi mo le tele o tausaga o tipi lafoga a kamupani, faʻatulafonoina, faʻalavelave tau tamaoaiga ma le faʻaogaina o le siosiomaga. Ma e ui o tulaga i Quebec e tulaga ese, o le tele o mataupu faavae e faʻaaoga i Kanata atoa ma le tele o le lalolagi faʻapisinisi. O se agaga o le vevesi faapolokiki, tetee ma le le usiusitai faalemalo o loo tulai mai lea e foliga mai o le a faalauteleina i masina ma tausaga o i luma.
E iai mafuaaga mo le taimi ma le aliaʻe o nei gaioiga. O le tele o tausaga o faiga fa'avae e fiafia i fa'apotopotoga fa'ale-malo ma fa'atonu le lautele o tagata lautele ua ausia tulaga maualuga i le fa'aletonu o le tamaoaiga o le lalolagi. Nai lo le taumafai e faʻaleleia nei tulaga e tusa ai ma le faʻalavelave faʻafuaseʻi, ua filifili ai le malosi malosi e faʻateleina nei faiga. O le faʻamatalaga aloaʻia e tatau i tagata ona totogi a latou sao aʻo tauivi malo e o ese mai faʻalavelave faʻavaomalo. Ae o le mea moni lava o le vaega a le malo ua faʻaalu tupe faʻaalu e faʻatumauina ai le ola faʻa-neoliberal capitalism-e lelei le siitiaina o nei tau mai faʻalapotopotoga ma faletupe-aʻo faʻatupuina ana tau o le siosiomaga ma agafesootai i luga o tagata.
O le mataupu Quebec o loʻo faʻaalia i lenei itu. O le liliu atu i le austerity o se vaega o le lautele "feuaiga faaleaganuu" lea o le a aumaia ai "povi paia" o le lafumanu a le itumalo, e faaaoga ai upu a le minisita o tupe a le itumalo, Raymond Bachand. O povi paia lea e faasino i ai Bachand o aʻoaʻoga faigofie, tausiga faʻalesoifua maloloina ma isi polokalame faʻaagafesootai, ae o le vaʻavaʻai i faiga faʻapolokiki a le feterale ma le itumalo e faʻaalia ai o povi paia moni o kamupani faʻavaomalo, pisinisi punaoa ma mea tau tupe.
Na maua e le Minisita o Bachand se faafeiloaiga mafanafana mai taitai o kamupani ina ua faailoa atu le siitaga o pili o se vaega o le tala o le tupe 2012-13 i se taumafataga o le aoauli na faatulagaina e le Komiti o Fefaatauaiga a Metropolitan Montreal ia Aperila, 2011. Na faaaoga e Bachand le avanoa e faamamafa ai o lafoga o tupe maua a kamupani— i totonu o le pito sili ona maualalo i Amerika i Matu-o le a tumau pea e le pa'ia. Ole pili ole soifua maloloina ole a fa'aofi mai fa'atasi ma pili ole eletise ma le 75 pasene fa'aopoopo i pili tau a'oga. O iunivesete o le a fa'atupula'ia atili i lalo o le fuafuaga a'oa'oga a le Liberal, ona o le a mana'omia le fa'ateleina o tupe a le tagata lava ia ma foa'i.
I le aso lava e tasi e pei o le taumafataga o le aoauli a le Komiti o Fefaatauaiga, e fiasefulu afe tagata na tetee i le paketi i le ogatotonu o le itu tau tupe a Montreal. O le eseesega i lenei ata na manino mo tagata uma e vaʻaia: o se minisita o tupe a le Liberal o loʻo feiloai ma nisi o tagata sili ona mauoa i le itumalo, aʻo le faitau selau o afe na savavali i fafo e tetee atu i aiaiga tonu o loʻo talanoaina i le taumafataga o le aoauli. O lenei ata ua fa'atusalia ai le amio a le tele o sosaiete fa'atemokalasi saoloto. E sa'oloto tagata e fa'atulaga ma fa'atete'e, pe a latou le fa'alavelaveina le 'aiga o le aoauli. O le mataupu mo le faʻatulagaina faʻafeagai ma le fatufatuaʻi o le le usitaia o tagata i nei tulaga e faʻamalosia.
Faalautele le Tauivi
O le saoasaoa na fa'alautele ai le gaioiga a tamaiti a'oga i se tauiviga lautele lautele e taua ma e tatau ona toe faia i se isi mea. Austerity paketi ua faʻalauiloaina i itumalo ma taulaga i Kanata atoa ma le lalolagi, ma o le tulaga o faʻalapotopotoga faʻapolokiki e faʻafeagai ma nei faiga e faʻamoemoeina. E taua le iloa o le tele o nei taumafaiga e taʻitaʻia e tamaiti aʻoga ma talavou. E pei ona tusia e Noam Chomsky i le puipuiga o tamaiti aʻoga i le 1968, "o le gaioiga a tamaiti aʻoga i aso nei o le tasi lea o loʻo faʻatulagaina, vaega taua o le faʻalapotopotoga faʻapitoa o loʻo i ai se tautinoga moni ma malosi i le ituaiga o suiga faʻaagafesootai e matua manaʻomia e lo tatou sosaiete." O taunuʻuga a tamaiti aʻoga ma talavou i le 1960s sa taua tele, ma e mautinoa lava e mafai ona toe faʻatusalia, ae o tulaga ma tauiviga o loʻo faia e matua ese lava i aso nei.
O le gaioiga a tamaiti aʻoga na amata faʻaalia le malosi ia Ianuari, 2012, aʻo amata ona faʻaaogaina e iuni a tamaiti aʻoga kolisi ma iunivesite i le itumalo atoa le le faʻatapulaʻaina o faʻatonuga lautele i le taimi o a latou fonotaga lautele. O nei fa'apotopotoga na fa'amaonia ai le taua o le fa'atulagaina o syndicalist, ona o le malosi ma le aoga o le gaioiga i Quebec e fa'alagolago i luga o fa'alapotopotoga fa'apitonu'u o lo'o fono e le aunoa i totonu o latou nu'u e talia fa'ai'uga fa'atasi. O le fa'atinoina o le tete'e sa sili ona aoga pe a fa'atulaga e tamaiti a'oga i totonu o latou lava matagaluega, nai lo iuni fa'atotonu tetele. O asosi a matagaluega laiti ona auina atu lea o sui i fonotaga faalevaiaso a le konekeresi e faatulagaina e le La Coalition large de l'ASSÉ (CLASSE), lea e tatau ona faatali mo fonotaga a le lotoifale e talia ni tofiga a o lei agai i luma. O le faʻataʻitaʻiga o loʻo faʻamaonia le aoga tele. O lea lava faiga e tatau ona fa'ata'ita'iina i isi nofoaga—i totonu o matagaluega a le iunivesite ma fa'alapotopotoga fa'atasi ai ma falefaigaluega a le malo ma vaega tuma'oti, mo se fa'ata'ita'iga.
Na maua e tamaiti aʻoga le faʻamalosia o le lagolago ina ua lagolagoina faʻalauaʻitele e le lua o iuni a le malo tele le teteʻe a tamaiti aʻoga, ma valaʻau i latou e auai i le tetee a le atunuʻu i Montreal i le aso 22 o Fepuari. i le talafaasolopito o Kanata. O le taimi lea na manino ai le avea o le gaioiga ma tauiviga lautele lautele. O moli auala, faamalama, faleoloa ma faapaologa o loʻo ufiufi i sikuea mumu mumu lea na faʻatusalia ai le Quebec student movement talu mai le 200,000, ma le tele o tagata na ofuina le sikuea i luga o latou lapels e faʻaalia ai le lotogatasi ma le gaioiga. Na faʻatulagaina e tamaiti aʻoga ni gaioiga faʻatasi ma tagata faigaluega Rio Tinto Alcan ua lokaina ma le faitau selau o tagata Aveos e leʻi leva ona leiloa a latou galuega, ma sa faʻatulagaina foi ni gaioiga e tetee atu ai i le finauga a le malo Liberal Plan Nord, lea e taumafai e faʻaaogaina punaoa faanatura i fanua o le atunuu. O se gaioiga tele o loʻo fuafuaina mo le Earth Day ia Aperila 2004 lea o le a faʻatulagaina i luga o laina faʻavaomalo i le lotogatasi ma tauiviga o le siosiomaga i le lalolagi atoa. E tele gaioiga faʻatasi faʻavaomalo na faia i Farani, Egelani, Korea i Saute ma isi nofoaga. O gaioiga e matua tele naua e le mafai ona lisiina. O Queer ma feminist vaega sa i ai foi se vaʻaia ma faʻaalia i totonu o le gaioiga, ma o gaioiga tutoʻatasi ma faʻalavelave tetele ua avea ma mea e tupu i aso uma.
Malo Saua
Mo le toʻatele o loʻo auai i le faʻagaioiga, o nei mea na tutupu ua faʻailogaina se suiga taua mai le tetee i le tetee. Aʻo tuputupu aʻe gaioiga faʻaagafesootai i le malosi ma le faʻalavelave, e manino lava o loʻo faʻafeiloaʻi i latou i le faʻatupulaia o tulaga o le setete ma faʻasalalauga faʻasalalauga, faʻaogaina, mataʻituina, faʻafefe ma le faʻaleagaina o leoleo ma le sauā. O faiga masani o le faʻatonuga i sosaiete faʻatemokalasi saoloto e pei o le amio pulea, aitalafu a le tagata lava ia ma aiga, aganuʻu tele, faʻasalalauga ma agafesootai o loʻo faʻamaonia le le lava i aso nei, ma o le setete ua faʻateleina le faʻamalosi. O loʻo ou tusia iinei faʻapitoa i mea na tutupu talu ai nei i Amerika i Matu ma Europa, ona o le faʻalavelave faʻatemokalasi ma faʻalavelave i Sasaʻe Tutotonu ma Aferika i Matu e sili atu ona sauā.
O le mea muamua e tatau ona matauina o nei faiga faʻamalosi ua leva ona fai, ae o loʻo faʻatatau i le uliuli, Latino, aboriginal ma isi nuʻu o loʻo muamua ona lagona le aafiaga o le austerity ma le sauaina. O fa'ailoga fa'ailoga lanu ma le luluina o leoleo e fai soo i totonu o taulaga tetele, ma e masani lava ona tu'u fafine ma tamaiti e pagatia i a'afiaga. O le a le mea e iloga ai le galu talu ai nei o le sauaina a le setete ona o leoleo o loʻo taulaʻi faʻaalia nei tagata faʻapolokiki. O sauaga a leoleo ua na'o le fa'asalalauina lautele i aso nei ona o lo'o fa'aalia mata'utia ma ona o le to'atele o tupulaga papae o lo'o i ai nei i luga o le i'uga. Po o le a lava le tulaga, o le galuega autu e lua o le sauaina o ituaiga ma faiga faaupufai o le faatumauina lea o le faatulagaga lautele o loo i ai e ala i le malosi.
O se tasi o fua fa'atatau o le fa'aa'afiaga o lo'o fa'atupuina e fa'alapotopotoga ta'uta'ua ma vaega fa'afeagai, o le maualuga lea o lo'o tulimata'i ma fa'asauaina i latou. O le mea lea, o galuega faʻatulagaina ma faʻalapotopotoga faʻaagafesootai o le autu autu lea mo le mataʻituina ma le sauaina i le 1960s. Iuni, tusiata, tagata atamamai ma taʻitaʻi filifilia o le setete na avea uma ma taulaiga o gaioiga a le setete. I aso nei, o loʻo taulaʻi tele leoleo i faʻalapotopotoga faʻavae ma faʻalapotopotoga anarchist e faʻaalia e le tagata lava ia. Ua faatuina talu ai nei e leoleo o Montreal le Guet des activites et des mouvements marginaux et anarchistes (le GAMMA squad), lea e faauigaina i le "vaavaaia o gaoioiga vaega laiti ma anarchist." O le sili ona taugata ma fa'apito le fa'aogaina o leoleo i tala fa'asolopito o Kanata na tele lava ina taula'i i fa'alapotopotoga i le taimi o le G-20 summit i Toronto. E iai mafua'aga taua e fa'amatalaina ai lenei suiga fa'asolopito i le sauaina a leoleo.
Fa'alelalolagi, fa'aulufalega fa'apisinisi ma le fa'atosinaina o iuni i le vaitau o le 1970 ma le 1980 ua matua fa'aitiitia ai le malosi ma le a'afiaga o tagata faigaluega fa'atulagaina i Amerika i Matu. Faatasi ai ma iuni ua le o toe avea ma auala e tasi mo faʻalapotopotoga faʻapolokiki, o vaega faʻapolokiki tutoatasi ua o mai e faʻatumu le gaogao. A va'ai i lenei malamalama, o le salalau lautele o fa'alapotopotoga fa'alaua'itele ma fa'alapotopotoga anarchist o le tele lava o mea na maua mai i le neoliberal capitalism. E pei ona tusia e Marx, "o le mea lea e gaosia e le Bourgeoisie, sili atu i mea uma, o ana lava tagata eli tuugamau." O nei faʻalapotopotoga faʻavae ua avea nei ma nisi o loʻo sili ona malosi i tulaga o le faʻatulagaina, ma o loʻo i ai se manaʻoga moni e faʻavae sootaga malolosi ma nei vaega. O loʻo latou taʻimua i faʻalapotopotoga faʻapolokiki i aso nei ma i luga o le mauaina o le faʻasalaga a le setete. O se tasi o fesili pito sili ona taua e fesiligia i le agai i luma o le auala e faʻatulaga lelei ai i totonu o lenei tau faʻalavelave faʻalavelave.
Lu'i ma Fa'amuamua
O loʻo i ai ni faʻailoga faʻamalosia e faʻapea o le a faʻaauau pea le faʻalauteleina o gaioiga lautele i masina ma tausaga a sau. Ae o luʻitau e lofituina, ma o loʻo iai foʻi le faʻaalia o le itu taumatau populism e finau ai. Ae ui i lea, o loʻo i ai faʻamoemoega ma avanoa mo suiga ogaoga, ma o se mea fou lenei. O le Occupy movement ua suia lelei le ta'amilosaga o felafolafoaiga, ma ua faia i luga o se vaega lautele lautele o sosaiete. E leʻi mafaufauina le faʻalogo i le au faʻasalalauga masani o loʻo talanoa e uiga i le faʻauluuluga o tupe, mativa ma auala faʻapitoa aʻo leʻi oʻo i faʻafitauli tau tamaoaiga ma le Occupy movement. Ua mafai nei ona talanoa i nei mea i se auala anoa, ma o se avanoa faapolokiki lea. E ui e faʻamalosia lenei mea, e mautinoa lava e le mafai ona toe faʻafoʻisia. O le a faia taumafaiga e faʻamalosi, faʻalavelave ma faʻapipiʻiina lenei lauga sili atu ona mataʻutia aʻo sauni le Occupy movement e toe faʻaumatia avanoa lautele mai le tulaga quo. O loʻo iai le manaʻoga mo tagata lagolago ma tagata auai o le Occupy e tuʻuina atu le taimi, malosi ma punaoa e faʻamautinoa ai o loʻo tumau pea le malosi o le gaioiga.
O le isi faʻamuamua o le manaʻoga e faʻatoʻilaloina le fefe ma le sauā i ona ituaiga uma. O tagata maualuluga a le Setete ma le aufaasālalau o loʻo faʻatupuina faʻamatalaga e faigofie ona faʻatusatusa ma le McCarthyism o le Cold War era, e tusa ai ma le polofesa o sociology o le Iunivesite o Laurentian Gary Kinsman. O le Conservative Minister of Citizenship and Immigration (po o le Minisita o le Deportation), Jason Kenney, na ia taʻua le faalapotopotoga a le nuu o le No One is Illegal o se vaega o "tagata malosi e tetee atu i Kanata," ae o le Minisita o Punaoa Faalenatura Joe Oliver na taʻua "siosiomaga. ma isi vaega mata'utia" o lo'o fa'amata'u e "faoa la tatou faiga fa'atonutonu e ausia ai a latou fuafuaga fa'ale-aganu'u." Greenpeace ma Tagata mo le Togafitiga Amiotonu o Manu ua faʻamaonia foi o vaega "faʻalavelave faʻalavelave tele". “O le mea moni e faapea o loo latou talanoaina le tetee faaletulafono i lalo o le ulutala o gaoioiga faatupu faalavelave e manino lava o se popolega vave,” o le tala lea a le Canadian Civil Liberties Association o Abby Deshman o se setete talu ai nei ma leoleo. O le fa'atupuina o le fefe i le faitau aofa'i e tele ni galuega aoga: o le fefe e fai ma fa'alavelave, fa'avaivaia tagata mai le auai i faiga fa'apolokiki ma le le usita'ia o tagata lautele. O le fefe fo'i e liliu ai tagata e talia le pule ma le vafealoa'i. O loʻo i ai se manaʻoga moni e suʻe ni auala e foia ai lenei nofoaga i le fefe.
O sauaga e le na'o le fa'aupuga. O le Occupy ma tamaiti aʻoga na faia faʻatauvaʻa ina ua amata, ae o talavou ua faʻasalaina pepa ma sasaina i aso uma i Montreal ma isi nofoaga. Ua amata loa ona fa'agasolo atu e leoleo ni vaega fa'atupu vevesi e fa'ate'a'ese gaioiga, ae o nisi o taumafaiga na faia i le fa'aleleia i aso ua tuana'i. "O la matou galuega, i le avea ai ma leoleo, o le taofiofia," o le tala lea a le Peresetene o le Leoleo Fraternity o Quebec, Yves Francoeur. “Matou te le manaʻomia se tagata faigaluega lautele e avea ma faatonu, matou te manaʻomia se taʻitaʻifono. O le mea moni, o leoleo o se faʻalapotopotoga faʻapitoa, aua neʻi galo ia i tatou.” E leaga le taʻua o lenei mea, ae ua oʻo i le tulaga e manaʻomia ai mafaufauga fatufatuaʻi e fuafua ai pe faʻafefea ona faʻatulagaina lelei pe a feagai ma le faʻateleina o le faʻaleagaina faaletino.
O se tasi o tulaga fa'aalia ma fa'alototeleina ina ua mae'a le fa'alavelave, o le tula'i mai lea o fuafuaga fa'atupu fa'atasi e aofia ai iuni, fa'alapotopotoga fa'alaua'itele ma fa'alapotopotoga fa'alaua'itele. O le Greater Toronto Workers Assembly o loʻo faʻamoemoeina, ma o le Quebec coalition lea na faʻatūina e tetee atu i le austerity a le itumalo o loʻo faʻamaonia ma aoga. O le tele o nei fa'amoemoe o lo'o i ai le malosi o tamaiti a'oga ma tupulaga talavou i lo latou 'autu, lea e masani ona fa'aosoina fa'atasi iuni i le auai i faiga ta'uta'ua ma fa'alavelave. O mea uma nei e fa'amalosia. E na'o le tasi e mafai ona fa'amoemoe o nei so'otaga e fa'atupula'ia malosi ma o iuni e amata ona fa'atauaina o tatou tulaga i le taimi nei. O se vaivaiga manino i le tamaititi aoga ma le Occupy movements o le leai o se gaioiga faʻamalosi mai iuni a le malo ma vaega tumaoti. Sa i ai le fa'amoemoe lautele o le a fa'alautele le tete'e a tamaiti a'oga Quebec i se tete'e lautele, peita'i e leai ma se tasi o iuni a le malo ma vaega tuma'oti na talia fa'atonuga tete'e e mafai. E tatau ona amata faia e Iuni ni gaioiga sili atu ona anoa, aua e le mafai e talavou ona faia na o ia. O le fa'amaopoopoina o fa'agaioiga fa'ato'aga i vāega fa'atasi ma le malosi ma le fa'atupuina o le galulue fa'atasi e mautinoa lava e mana'omia.
E tutu foi tagata e aʻoaʻoina le tele o mea mai le gaioiga a tamaiti aʻoga i Quebec, ona o le faʻatulagaina o mataupu faavae ma taʻiala na atiaʻe e le gaioiga e malosi ma sili ona aoga. E mafai ona aliaʻe mai se faʻasalalauga lautele e ala i le faʻaogaina o nei lava faiga faʻatulagaina i isi itulagi, itumalo ma i le feterale tulaga. O le fa'avae o lenei ta'iala e fa'alagolago i le fa'atulagaina i totonu o tatou nu'u. O mataupu faavae o le faatemokalasi tuusaʻo e faʻatauaina, aʻo faʻapipiʻi tagata i ni vaega toʻalaiti e mafai ai ona faia ni talanoaga ma faʻaiuga anoa.
E sili atu nai lo se isi lava mea, o nei tauiviga faifai pea o loʻo faʻamaonia ai le manaʻomia o le lotogatasi. O le faamaopoopoina o faiga faapolotiki ma gaoioiga e tuuina atu ai ni omiga tetele i le mafaufau, le tino, o tatou lagona, o tatou sootaga lautele ma lo tatou malosi. Feso'ota'iga a le tagata lava ia, talanoaga 'anoa ma le tausiga o le tasi ma le isi e taua tele. O sina malie foi e le afaina lava. O faauoga fou ma tumau o loʻo atiina ae e ala i le tutu faʻatasi i le lotogatasi, ma o le malosi sili lea o tatou gaioiga. I le feagai ai ma le malosi tele ma le faʻateleina o sauaga, o tagata ma talavou aemaise lava o loʻo faʻaalia le fatufatuaʻi ma le maufetuunaʻi.
O Matthew Brett o se tamaititi fa'au'u o lo'o galue i le Quebec student movement. O lo'o avanoa lana tusitusiga ile ZSpace.
O le ZNetwork o loʻo faʻatupeina naʻo le agalelei o ana tagata faitau.
lafo