I le taimi nei, o le a amata le palota i le palota Palesitina i aso nei. E le o manino pe o le a le lelei o le Hamas - o le faʻapuupuuga Arapi lea e tu mo Movement of Islamic Resistance - o le a faia, ae o suʻesuʻega o manatu i teritori o Palesitina o loʻo faʻaalia ai le faʻalapotopotoga a Isalama o loʻo tosoina le ua ma le ua ma le faʻaupuga Fatah. O le mea lea e ui lava ina faʻapipiʻi e le au faʻataʻitaʻiga Fatah ia teritori i pepa lautele a Marwan Barghouti, le taʻitaʻi talavou lauiloa o loʻo tuli faasalaga e lima mo le fasioti tagata i totonu o le falepuipui o Isaraelu.
Ua na'o le fa'aaliga lata mai lea o le tula'i mai o le fa'aupufai fa'a-Islam i faiga fa'a-palota a Sasa'e Tutotonu, o se atina'e lea - e ui lava i le fa'alauteleina e le pulega a Bush o le toe fuata'iga fa'atemokalasi i totonu o le itulagi - ua mafua ai le popole tele i le au fai tulafono maualuga i Uosigitone.
O le tausaga na teʻa nei na amata ai i sui faʻa-Islamist na manumalo i le tele o nofoa i le palota muamua a le malo i Saudi Arabia ma faʻaiʻu i vaega faʻalelotu a Iraqi - e le gata i le Shiite ma le Sunni - o loʻo faia le aulelei i le palota a le Palemene ia Tesema. O faʻaiʻuga aloaʻia a Iraqi, na faʻasalalau ia Ianuari 21, na faʻaalia ai le manumalo a le Shiite United Iraqi Alliance i le toetoe lava 80% o nofoa e tatau ona alu i le tele o tagata Shiite. E faapena foi le Islamic Iraq Party na manumalo i le 80% o nofoaga e agavaa ai le au Sunni.
I le va o nei palota, i se faiga palota lautele na faia i le taumafanafana talu ai, na tulai mai ai Hizbollah o se sui iloga o Lepanese Shiites, o le vaega tele o le lotu a le atunuu (lea e matua le taualoa i le palemene). Ma i le uluai palota mo le fono faitulafono e le'i faaseseina e le pulega a Hosni Mubarak i Aikupito, na faamauina ai e le Usoga Mosalemi le toeitiiti 60% le manuia i le manumalo i le 88 mai le 150 nofoa na tauva ai. E mautinoa na ono manumalo ai le Usoga i le tele o isi, ae o lana taʻitaʻi na filifili ma le loto i ai e tauva naʻo se vaega toʻalaiti o nofoa ina ia aua neʻi faʻaosoina le pulega a le peresitene o Aikupito lagolago-Amerika ma faʻatupu ai se tulaga e ono mafai ai ona ia osofaʻia ma le le faʻaleagaina. o le tetee.
Fa'atasi uma nei mea ma e iai sau foliga e pei o se mea e tasi o lo'o sosolo ai le itulagi. Ae ui i lea, ia taulaʻi atu i nei atinaʻe taʻitasi ma o le mea e te vaʻaia o mafuaʻaga mo le alualu i luma Islamist e le gata ina eseese i tulaga taʻitasi ae faʻapitoa i atunuu taʻitasi.
Ave Iraq. Ua faaalia i talafaasolopito e faapea, pe a sauāina pe soona sauaina se ituaiga, lanu, po o se vaega lautele, e iʻu ina liliu atu i lotu e maua ai se faamāfanafanaga. I Amerika, e moni lenei mea, mo se faataitaiga, o tagata Aferika na aumai o ni pologa. E le o se mea faʻafuaseʻi o aso nei o Aferika-Amerika o loʻo sili atu ona faʻalelotu nai lo tagata papaʻe Amerika.
O le taimi lava na avea ai Iraq ma vaega o le (Sunni) Ottoman Empire i le 1638, na sauaina ma faʻailoga tagata Shiites. E oo lava ina ua uma ona faataapeina le Malo o Ottoman, a o faatuina le Tupu Faisal e Peretania e avea ma pule o Iraq, e itiiti se suiga. O ia o le Sunni, e pei foi o taʻitaʻi o le Baath Party na mulimuli ia te ia i le pule. O faletapuai ma lotu na avea ma auala mulimuli a Iraqi Shiites. O le taimi lava na faʻaumatia ai le Baath Party i le osofaʻiga a le pulega a Bush, na tulaʻi mai ai le fesoʻotaʻiga faʻalelotu a le Shiite o se faʻalapotopotoga sili ona maopoopo ma lelei i totonu o le atunuʻu - ma o loʻo tumau pea i aso nei. I le faaiuga o le 1970s, ina ua mavae le pa'ū o le pulega faalelalolagi a le Shah, na molimauina ai e Iran se mea faapena. Ae mo le Sunnis, o lena vaega toʻaitiiti umi, sefululua tausaga o faʻasalaga tau tamaoaiga a UN na afaina ai i latou e pei o tagata e le o ni Sunni Iraqis. O le faateleina o le faanoanoa ma le faateleina o le mativa na taitai atu ai foi le toatele o le Sunni, e liliu atu i Islama mo le faamafanafanaga ma le lagolago. E le o se mea la e ofo ai ina ua filifili Sunnis e auai i le faiga palota, o le toatele oi latou na fiafia i le Iraqi Islamic Party.
E leai se faʻamaoniga e taʻu mai ai, i lalo o Saddam Hussein, o Iraqis sa matua lofituina i le lalolagi i le amataga. Na leai ni palota a tagata lautele e iloa ai manatu moni o tagata Iraqi. O le Arab Baath Socialist Party o ia lava e faalelalolagi i le uiga o se tasi o ona faavae e toatolu, o Michel Aflaq, o le faiaoga o Saddam, o se Kerisiano na siitia mai Beirut i Baghdad ma maliu ai iina i le 1989.
E sili atu ona faʻatuatuaina, pe a oʻo mai i le tulaga o manatu lautele, o le palota faalilolilo na faia i le faaiuga o Iulai 2004 mo le International Republican Institute, o se lala o le US Republican Party, ma liaʻi i le au faʻasalalau ia Setema: E fitu mai le sefulu tagata tetee. fai mai o le Sharia, poʻo le tulafono faʻa-Islam, e tatau ona avea ma "faavae e tasi" o tulafono a Iraqi, ma le tutusa tutusa - 70% - e fiafia e nofo i se "setete faʻalelotu"; na'o le 23% na filifili mo se mea fa'alelalolagi. O palota e lua talu mai lena taimi ua na o le vaseina o le saʻo o lenei palota.
O Aikupito o le atunuu lea na muaʻi faavaeina ai le Usoga Muslim i le 1928. I le faaooina atu o se faatoʻilalo vave ma le faalumaina i Aikupito na pulea e Peresitene Gamal Abdul Nasser, o se tamaloa na faaipoipo i le "Arap socialism," ia Iuni 1967, na laveaʻiina ai e Isaraelu se faʻamaʻi oti. feula i le faʻamoemoe mo le atinaʻeina o le atunuʻu faʻalelalolagi Arapi i totonu o le itulagi. I lena itula o lo latou pa'ū, o le toʻatele o tagata Aikupito na latou taʻua le manumalo o Isaraelu ona o le tuutoina atu o Iutaia i la latou tapuaiga ma, i se agaga faapena, na liliu atu ai i Islama mo a latou lava fesoasoani faaleagaga. O le taimi lena na amata ai ona lauiloa le Usoga Muslim, e ui lava o se faalapotopotoga solitulafono.
Faatasi ai ma Anwar Sadat (ua lauiloa e alofa i le Usoga i le amataga o lona olaga) na suitulaga ia Nasser e avea ma peresitene i le 1970, o le mamafa o le Usoga na faaitiitia mo sina taimi. I tausaga talu ai nei, o le toilalo o le pulega a Hosni Mubarak e faʻaitiʻitia le va i le va o se tamaʻi tamaʻitaʻi, mauoa ma tagata matitiva o le atunuʻu, ua maua ai e le Usoga se eleele sili atu ona tamaoaiga e totō ai lana faʻaupuga faʻapitoa ma faʻateleina le faatosina, "O Islama o le fofo.”
I aso nei, e talafeagai le faapea atu o le toilalo o le faa-Arapi faa-Asafesootai ma le faiga faa-Amerika e momoli atu ai oloa i le toatele o le faitau aofa'i, ua tuua ai le toatele o tagata Aikupito ua sauni e faataitai le Tolu Ala o Islama.
O le mataupu Palesitina e matua ese lava. O le 38 tausaga o le nofoia e le militeri a Isaraelu, faatasi ai ma lona aafiaga faataumaoi i olaga o aso uma o tagata nofoia, ua tupu ai se faiga faaupufai e leai se tutusa i isi nofoaga i le lalolagi Arapi. O ona uiga iloga e aofia ai: vevesi malolosi i le va o taʻitaʻi o le lotoifale ma taʻitaʻi ua leva ona faaaunuua; maualuga le malamalama faaupufai; le leai o se mamao i le va o soo ma taʻitaʻi o se ituaiga e le o maua i setete ma pulega ua leva ona faʻamautuina; ma o se liliu atu i lotu mo se faamafanafanaga.
O le pulega a le Fatah e mafatia i feeseeseaiga i le va o taitai i le lotoifale ma i latou na faaaluina le tele o tausaga i fafo ae lei toe foi mai ina ua maeʻa le 1993 Oslo Accords. O le taʻitaʻiga a Hamas, i le isi itu, e toetoe lava o le lotoifale.
Talu ai e leʻi atoatoa ona fausia le setete o Palesitina, o tagata mulimuli i le tulaga o ia vaega e mafai ona faʻamalosi saʻo i le taʻitaʻiga. I le avea ai o le vaega pule lea ua faamaonia le amio pi’opi’o ma le le agavaa i le faafoeina o le faalapotopotoga a Palesitina, ua vaaia e Fatah lona tulaga ua mou atu. I le faʻatusatusaga, o le Hamas o loʻo i ai se talaʻaga o le tuʻuina atu o auaunaga faʻaagafesootai saoloto i e le tagolima ma e le o pisia i se talaʻaga o faiga piʻopiʻo ma le faʻaupuga.
I se faapuupuuga, e ui o le faapolokiki faa-Islam o loʻo faʻatupuina i faiga faʻapolokiki o faiga palota a Sasaʻe Tutotonu, o mafuaʻaga mo ona manuia e eseese ma patino i atunuu taʻitasi. E le o se tulaga lenei o le "tasi le tele e fetaui ma mea uma." O le mea itiiti lena e tatau ona malamalama i ai i latou o loʻo faʻavaeina manatu lautele i le Iunaite Setete.
Ae mo le au fai tulafono i le pulega a Bush, o le a latou feagai, i se taimi mulimuli ane, ona feagai ma le mea moni ma feagai ma faʻalapotopotoga e pei o Hamas ma le Muslim Brotherhood, ona ua latou faʻamalosia i latou e taaalo polo ma vaega faʻalelotu i totonu o Iraq o loʻo nofoia. e a latou ‘au.
Dilip Hiro o le tusitala o Mea lilo ma Pepelo: Faagaioiga "Iraqi Freedom" ma Ina ua mavae ma Le Iranian Labyrinth: Malaga e Ala i Theocratic Iran ma Ona Ita, na lomia uma e Nation Books.
[O lenei tusiga na faʻaalia muamua ile Tomdispatch.com, o se weblog a le Nation Institute, lea e ofoina atu se tafega faifaipea o isi punaoa, tala fou, ma manatu mai Tom Engelhardt, faatonu umi taimi i lomiga, Co-faavae o le Poloketi a le Malo o Amerika ma le tusitala o Le Iʻuga o le Manumalo Aganuu.]
O le ZNetwork o loʻo faʻatupeina naʻo le agalelei o ana tagata faitau.
lafo