O afea o le a tulaʻi mai ai le faitau miliona o tagata Initia e tetee atu i ona pule piʻopiʻo a la Aikupito poʻo Tunisia? O afea o le a molimauina ai e le sub-konetineta Initia se osofaʻiga tele e faasaga i le faʻaaogaina o le toʻatele e se vaega toʻaitiiti o loʻo faʻaleagaina? O le a le umi o le a tumau ai pea tagata Initia i le siʻitia o tau, faʻaleagaina le mativa, faʻamaʻi faʻamaʻi ma faoa a le atunuu e ona taʻitaʻi?
O nisi ia o fesili o loʻo fesiligia pea e le faitau afe o Initia o loʻo faʻamaonia i tala fou faavaomalo, i iunivesite, kolisi i luga o le initaneti talanoaga talu mai le amataga o le agi o matagi o suiga i le lalolagi Arapi i le amataga o lenei tausaga.
O fesili e masani lava, ona o le tele o le le fiafia ua tupu aʻe i totonu o tagata Initia mo le tele o tausaga i le taimi nei. O le faʻafitauli, atonu latou te o ese mai le faʻailoga i lo latou faʻamoemoe e uiga i mea o loʻo tutupu i le lalolagi Arapi ma lo latou malamalama i le mea moni o Initia.
I le amataga, e ui lava e leai se masalosalo o le tuliesea o faipule mai Aikupito ma Tunisia o ni mea faʻasolopito; e vave tele ona fai atu pe o ni suiga moni o le a suia ai olaga o latou tagata masani. O le tiapolo e pei ona latou fai mai o loʻo taoto i faʻamatalaga ma masalosaloga e tumau pea i le uiga o le vevesi o loʻo i ai nei i tulaga patino o le manuia lautele poʻo aia tatau faatemokalasi ma faaupufai.
I atunuu uma e lua mo se faʻataʻitaʻiga o le suiga i pulega fou na faʻatautaia ma le faʻaeteete e le militeri, o le faʻalapotopotoga lava e tasi o loʻo umia le pule i tua atu o le muamua. O le tala faasolopito o le faalataina o fouvalega e taʻitaʻiʻau popoto o loʻo faʻasalalau faʻamatalaga populist, aʻo fausia se pulega fou, e umi tele i le itulagi mo se tasi e galo.
Lona lua, ua talia fiafia e le Iunaite Setete suiga i atunuu uma e lua, o se isi faailoga leaga, ona o le leaga o le sao o loʻo ia faia i le lagolagoina o le tasi pule ma le isi i totonu o le itulagi. O faipule faapolokiki a Amerika o loo siamupini i le 'Saolotoga ma le saolotoga', e iai le tele o le faatuatuaina e pei ona fai mai ai MacDonald's faalauiloaina se taumafa maloloina ma paleni. O le mea moni e le afaina Uncle Sam - e pei ona fai mai e Henry Kissinger i se tasi taimi - soo se tamaʻitaʻi e pule pe afai e mautinoa o ia o 'lo tatou tama'i'.
Lona tolu, e tusa lava pe suia Aikupito ma Tunisia i faiga faatemokalasi saoloto ma faiga palota masani, o le tuueseeseina o malosiaga i le va o le fono faitulafono, pulega ma le faamasinoga i le mea sili o le a amata ona latou foliga pei o le tele o faatemokalasi i le lalolagi atiaʻe. O le a lava le umi o tulafono e pulea ai le faʻaputuina ma le tofi o le tamaoaiga e leʻo matua suia ina ia mautinoa le sili atu le tutusa o le tufatufaina atu o punaoa, o le malosi foi o le a tumau pea i nai lima.
Afai e le fa'aeteete ma fa'atumauina le au tetee i le lalolagi o Arapi, o le mea moni e mafai ona avea i latou e pei o Initia, o le lalolagi 'tele faatemokalasi'! O le a le uiga moni o lena mea, o le a tatou oʻo mai i se taimi mulimuli ane, ae muamua o le toe faʻamatalaina o le tala faasolopito o Initia i aso nei.
O le malo tele a Initia lava ia e tetee atu i le pule sauā na tupu i le taimi o la latou taua faasaga i pulega colonial a Peretania. O le i ai o se fili e tasi, e iloagofie na fesoasoani e faʻaputuina le tele o malosiaga eseese i totonu o le konetineta, e ui lava o le Vaeluaga matautia o Initia ma Pakisitana na faamamafaina ai foi ona vaivaiga tetele.
O le malosi o lena tauiviga tele na mafua ai le mailei o le faatemokalasi a Initia ua tapunia e se Faavae saoloto ma alualu i luma, o se mea o loo manaomia e tagata Aikupito ma Tunisia i le taimi nei. E leai se masalosalo e uiga i le taua ma le ausiaina o le Initia anti-colonial movement ae o mea uma ua lelei ma moni i le taimi nei.
I le onosefulu tausaga talu ai talu mai le Tutoatasi, faifai malie ae tumau, o faalapotopotoga faatemokalasi faaonaponei uma i totonu o le atunuu ua tafiesea mai lona uluai faamoemoega po o tulaga faatauaina, ua faaleagaina ma ua oo lava ina faaleagaina e se faaipoipoga matautia i le va o faiga faaupufai le faavaea ma le tamaoaiga maua ma le le pulea. O se fa'aipoipoga na fa'atalanoaina e le tele o masini a le malo o Initia ma leoleo ma fa'amaonia e le lona tolu o le tele o vaega'au i le lalolagi.
O le a'oa'oina o Initia i totonu-vasega, e mafai ona avea ma leoleo o le fa'atemokalasi fa'asaoloto, o lo'o pisi tele i faiga'ai i lenei Big Fat Wedding fa'afeiloa'iga o pisinisi ma le mana e fa'ailoa mai. Ose fa'a'ai'ai fa'atauva'a e totogia e ala i le faoa o tagata Initia masani, e le maua e o'o lava i mea e totoe o lenei fa'afiafiaga ma pagatia e le gata, e masani ona ola i ni olaga le fa'aletagata pe na o le fa'apupuu ma feoti.
E toatele foi o loo tetee ma o le mea e feteenai e faapea, e ui atonu e le o faatasi le toatele o Initia i se tasi o gaoioiga a le atunuu, i soo se mea lava e te vaaia ai tagata o loo faaauau pea ona tetee i ia faiga sauā. Pe o ni faiga e tetee atu ai i fanua faoa e faalapotopotoga, malo faaletonu, faailoga tagata faaitulagi po o le sauaina o ituaiga, lotu ma gagana laiti o tagata Initia o loo i ai i se fouvalega tumau ae faataapeapeina.
E leai se tasi o latou fa'amoemoe e fa'ao'o atu ai lo latou ita aua e tele naua fa'amoemoe i totonu o se atunu'u tele ma 'ese'ese e pei o Initia, o le lapo'a lea o le tele o Aikupito ma Tunisia e tu'u fa'atasi. E leai se tasi ae na o le fiaselau o Farao e pei o Hosni Mubaraks ma Ben Alis o loʻo salalau solo i le atunuʻu, e taʻitasi ma faʻatautaia lana lava pulega faʻatauvaʻa o pisinisi poʻo faiga faʻapolokiki poʻo pulega feudal.
O le tauvaga i luga o le va o nei Farao eseese a o latou tau i le vete e maua ai e tagatanuu masani se avanoa i le va o vae o tainasoa ma le faaseseina o loo i ai pea se faatemokalasi o totoe i le atunuu. Vaavaai solo ma le totoa ae o mea o le a e mauaina o le tele o kaseti o faipule, tagata fai pisinisi, alii feudal ma tagata ofisa o le setete o loʻo sasau tua o le tasi ma le isi aʻo laveaʻiina e le tasi le asini.
O le mea lea ua avea ai le faatemokalasi a Initia, o se tuufaatasiga o colonialists i le atunuu o loo tau i luga o se Emepaea tuufaasolo ae ia mautinoa ma le faaeteete le leai o se faasalaga o le tasi i le isi. E leai se faipule taua e tasi po o se faipisinisi po o se ofisa pule i Initia i aso nei ua alu i le falepuipui ona o faiga pi’opi’o po o le faaseseina o tagata lautele o a latou punaoa po o lena mataupu o le faatulagaina o vevesi fasioti tagata i taimi uma.
I le taimi lava e tasi o falepuipui 1356 a Initia o loʻo malepelepe i latou, ua tumu i tua atu o le gafatia ma le silia ma le 384,753 pagota, e tusa ai ma fuainumera 2008 a le National Bureau of Crime. O le lua vaetolu o nei mea o lo'o i lalo o le faamasinoga, o le maualuga maualuga o ia pagota i soo se mea i le lalolagi, e faʻaalia ai le paʻu atoatoa o le tatou faiga faʻamasinoga tau solitulafono.
O le tele o nei mea e mai le Dalit, Adivasi ma Muslim nu'u o lo'o fa'amamafaina le fa'ailoga lanu ma le fa'ailoga tagata o le Malo o Initia i le taimi nei. E pei ona taʻua e Dr Binayak Sen, o le tagata lauiloa o le soifua maloloina ma aia tatau a tagata, o Dalits ma Adivasis o loʻo sili ona mafatia i le faitau miliona o maliu ona o le le lava o meaai e tutupu i le atunuʻu i tausaga uma.
O le mea lea, i luga o isi mea uma, o taʻitaʻi Initia o loʻo nofosala foi i le leai o se mea e itiiti ifo nai lo le le leoa, faʻaauau pea le fasioti tagata, lea na liliu i ai le lalolagi. O Dr Sen o loʻo i le falepuipui i le taimi nei, 'ua taʻusalaina' e le faamasinoga a Raipur mo le 'faʻasalaina' ma le faʻatagaina e le Faamasinoga Maualuga a Chhattisgarh o se molimau lea i lamatiaga o loʻo feagai ma tagata tetee i Initia i aso nei mo le tautala moni i le pule.
O le faamasinoga faapolokiki ma le talitonuga o Dr Sen lava ia, ua taʻusalaina i le lalolagi atoa, ua faamamafaina ai foi le pala i totonu o le faamasinoga a Initia, lea e avea ma autu o lo tatou faatemokalasi. Faatasi ai ma ni nai tuusaunoaga mamalu, ua faaitiitia le faamasinoga a le atunuu i se vaega o tagata e leai ni ulu, po o se loto, po o se lotofuatiaifo, a o latou liliu ma le pologa le uili o le malo faakolone mo le manuia o a latou pisinisi ma faipule faaupufai.
E faʻafefea ma o afea o le a suia ai Initia ma o le a le uiga o le faʻamalosia e le tele o fouvalega i Aikupito, Tunisia poʻo se isi nofoaga e faasaga i le pule sauā? O tali e le faigofie ona o le tele ma le eseese o le subcontinent Initia o lona uiga o le lisi o faitioga ma manaoga e noatia foi e umi ma eseese.
Ae e mafai ma e matua taua lava le sailia o mafuaaga masani mo le o mai faatasi i se faiga malo foi. O autu o lenei vaega autasi e tatau ona avea ma faamasinoga tau tamaoaiga ma agafesootai, faaaloalo mo manaoga o tagatanuu eseese o Initia, o le faamutaina o le soofaatasi le paia o pisinisi ma pulega faaupufai ma se naunautaiga e liliu le setete o Initia e avea ma auauna a tagata nai lo le ua avea nei i latou ma matai.
I le amataga, o se manaʻoga lelei mo le faʻatinoina vave, i le tusi ma le agaga, o le Faʻavae Initia. Talu ai ona na o le pau lea o tulafono ua malilie i ai e aliaʻe mai le saolotoga o Initia, o le puipuia o le Faavae o le ki lea i le ausiaina ma le faʻalauteleina o le faatemokalasi a Initia.
O malo faasolosolo a Initia ma lala sooupu a le setete ua sili ona soli le Faavae ma ua le mafai ona tausisia ana mataupu faavae e pei ona molimauina i le salalau o le mativa, faiga piʻopiʻo ma le faʻaleagaina o aia tatau i totonu o le atunuʻu. E mafai moni lava ona musuia Initia e Aikupito poʻo Tunisia ma avea foi ma faʻataʻitaʻiga mo lo latou lumanaʻi pe a tatou faʻamutaina le faʻasalaina o tatou lava Farao ma faʻatuina se Malo faatemokalasi moni NEI!
Satya Sagar o se tusitala, tusitala ma tagata soifua maloloina lautele e faavae i New Delhi. E mafai ona maua o ia i [imeli puipuia]
O le ZNetwork o loʻo faʻatupeina naʻo le agalelei o ana tagata faitau.
lafo