I le amataga o le 20th Century, na faʻamaualuga ai le anarchism o se faʻalapotopotoga faʻapitoa i Czechoslovakia, Hanikeri ma Polani - o anarchist ua uma ona galulue i le 1873 fouvalega i Bosnia ma Herzegovina e faasaga i le pulega a Austro-Hungarian. Ae o le mea muamua lava i Bulgaria ma lona tuaoi o Maketonia na tulai mai ai se tulaga mataʻina o le pulega anarchist, i le totonugalemu o le pule-taaloga i le va o malo tetele. O lenei gaioiga le lelei-suʻesuʻeina e le gata ina toto ia lava i tauiviga o le faasaolotoina o le atunuu ma le tetee faaauupegaina i le fascism ma le Stalinism, ae na atiina ae ai se vaega tele ma le maufetuunaʻi, o le muamua lea na faʻaaogaina le 1926 Platform o le au Ukrainian Makhnovist o loʻo ave faʻatagataotauaina i Paris 2. lodestone. Ona o nei mafuaaga e taua tele ai le toe faaolaolaina o anarchist-komunisi i le meleniuma fou e toe iloilo le talatuu o le Balkans. O lenei tusiga, lea e amata i le ogatotonu o le vaitafe i le 1919, o se faʻamatalaga o se faʻamatalaga mai le lua-volume galuega i anarchism & syndicalism, Counter-Power, na tusia faatasi e Lucien van der Walt, o se talafaasolopito o le lalolagi ma le talitonuga o le gaioiga, lea e tatau ona lolomiina i le tusi tusi e le AK Press i Amerika i le 2008.
Le Anarchist-Communist Mass Line
Bulgarian Anarchism Faauupegaina
Saunia e Michael Schmidt (ZACF, Aferika i Saute)
faatasi ai ma le fesoasoani a le alii Bulgarian anarchist Jack Grancharoff 1
Fa'amolemole fa'amaonia-faitau e Will Firth.
I le amataga o le 20th Century, na faʻamaualuga ai le anarchism o se faʻalapotopotoga faʻapitoa i Czechoslovakia, Hanikeri ma Polani - o anarchist ua uma ona galulue i le 1873 fouvalega i Bosnia ma Herzegovina e faasaga i le pulega a Austro-Hungarian. Ae o le mea muamua lava i Bulgaria ma lona tuaoi o Maketonia na tulai mai ai se tulaga mataʻina o le pulega anarchist, i le totonugalemu o le pule-taaloga i le va o malo tetele. O lenei gaioiga le lelei-suʻesuʻeina e le gata ina toto ia lava i tauiviga o le faasaolotoina o le atunuu ma le tetee faaauupegaina i le fascism ma le Stalinism, ae na atiina ae ai se vaega tele ma le maufetuunaʻi, o le muamua lea na faʻaaogaina le 1926 Platform o le au Ukrainian Makhnovist o loʻo ave faʻatagataotauaina i Paris 2. lodestone. Ona o nei mafuaaga e taua tele ai le toe faaolaolaina o anarchist-komunisi i le meleniuma fou e toe iloilo le talatuu o le Balkans. O lenei tusiga, lea e amata i le ogatotonu o le vaitafe i le 1919, o se faʻamatalaga o se faʻamatalaga mai le lua-volume galuega i anarchism & syndicalism, Counter-Power, na tusia faatasi e Lucien van der Walt, o se talafaasolopito o le lalolagi ma le talitonuga o le gaioiga, lea e tatau ona lolomiina i le tusi tusi e le AK Press i Amerika i le 2008.
Le Fa'apotopotoga o Komunisi Anarchist o Bulgaria (FAKB)
I le tausaga vevela o le 1919, i le maualuga o le fouvalega a le au faigaluega i le lalolagi atoa e faasaga i faiga faavae, Bulgarian anarcho-syndicalists (o vaega muamua na faavaeina i le 1910) ma le totonugalemu o le Old Macedonia-Bulgarian Anarchist Federation (o se autu lea na avea ma vaega muamua. na faavaeina i le 1909) na valaau mo le gaioiga e toe faʻatulagaina. O le Federation of Anarchist Communists of Bulgaria (FAKB) na faavaeina i se fono na tatalaina e le au anarchist guerrilla Mikhail Gerdzhikov (1877-1947), o le na faavaeina le Maketonia Clandestine Revolutionary Committee (MTRK) i le 1898 ma le taʻitaʻi o lana Taʻitaʻi Taua i le taimi o le 1903 Fouvalega a Maketonia. O ana 'au, e na'o le 2,000 malolosi ma fa'aauupegaina i fana tuai, na mafai ona fa'ato'ilaloina se leoleoga a Turki o le 10,000 'au fa'aauupegaina lelei, fa'atūina se sone fa'asa'oloto i Mauga Strandzha o Thrace, fa'atotonu i le Commune o Tsarevo (Vassiliko) - o se gaioiga. o se mea taua lena i le pa'u o le Malo o Ottoman. O le fono a le FAKB na fa'avaeina na auai 150 sui usufono - e le o faitaulia i latou na fai ma sui o totoga i lalo o le eleele. O le FAKB na faʻatulagaina e avea o se faʻapotopotoga faalilolilo o faʻalapotopotoga faʻaitulagi anarchist-komunisi "unioni" vaevaeina i vaega suʻesuʻe, vaega syndicalist ma vaega taua. O ona sui auai sa fa'atapula'aina na'o le au fa'afitafita, ae o ana galuega fa'alaua'itele na aofia ai fa'asalalauga fa'asalalauga i 'a'ai ma nu'u uma. Na taofia e le FAKB le toe faaolaolaina o le Rabotnicheska Misl (Manatu o le Aufaigaluega) ma tuuina atu le mamalu o lona fofoga i le Gerdzhikov's Probuda (Awakening), ae na filifili foi e mafai e paaga taitasi ona faatautaia lana lava lomitusi. E tusa ai ma le tala a Grancharoff:
Na manuia le Anarchism i le avea ma se taʻutaʻua lauiloa ma na ulu atu i le tele o vaega o sosaiete mai tagata faigaluega, talavou ma tamaiti aoga i faiaoga ma tagata faigaluega lautele. Na fa'aauau pea gaioiga fa'asolitulafono i lalo o le eleele a lea fe'au.
O lea na fesoasoani ai le FAKB e maua, ma galulue faʻatasi, faʻalapotopotoga e pei o le Bulgarian Federation of Anarchist Students (BONSF), faʻapea foʻi ma le faʻapotopotoga o tusiata anarchist, tusitala, tagata atamamai, fomaʻi ma inisinia, ma le Federation of Anarchist Youth (FAM) lea sa i ai. lala i taulaga ma nu'u ma a'oga tetele uma. O lea e mafai ai ona iloa o le FAKB e aofia ai syndicalist, guerrilla, polofesa ma vaega talavou lea na faʻalauteleina i latou i le sosaiete Bulgarian. I le taimi o le felauaiga o felauaiga i le 1919/1920, na fuafua ai le au anarchists e faaauupegaina le au faigaluega, ae o le osofaiga na faalataina e vaega faaupufai agavale ma matua nutimomoia, ma Probuda faasaina. O se tasi o fitafita autu a le FAKB o Georgi Sheytanov (1896-1925), 3 na taʻua o Sheitanoff e Grancharoff, o le na uʻu mai le taulaga i sasaʻe o Yambol, na avea ma anarchist aʻo talavou ma sa faʻamalosia e sola ese i Farani i le 17 o ona tausaga sola ese mai le falepuipui lea na tuu ai o ia mo le susunuina o faamaumauga a le fale faamasino i le lotoifale. Na toe foi Sheytanov i Bulgaria e faaauau ai le vevesi anarchist i le 1914, ae na pueina ma sauaina, ae na toe sola ese, ma malaga atu i Moscow lea na ia molimauina ai le fouvalega i le 1917, ma toe foi atu i Bulgaria i le 1918 ina ua uma ona sola ese mai se vaega fana papaʻe. le Ukraine. I Bulgaria, na toe aafia ai Sheytanov i le anarchist movement ma tuuina atu se Talosaga lauiloa i Anarchists, ma se Manifesto i Revolutionaries, o se anarchist faitioga o Bolshevism.
I le 1920, o le Social-Democratic Bulgarian Agrarian Union (BZS) i lalo o Aleksandar Stamboliyski na avea ma malo muamua faʻaagafesootai a Bulgaria, i totonu o le faʻavae o le pulega faʻavae a Tsar Boris III, ma faʻavaeina tulaga mo le faʻalauteleina o le taʻutaʻua o le tagata lava ia. Ae pei o le Social Democratic Party's "Noske Guards" i Siamani, na faatuina foi e le BZS se "Orange Guard" e avea o se vaega malosi. O le itu taumatau lagolago-Bulgaria o le Nationalist Internal Revolutionary Organization of Macedonia (VMRO) na toe fausia o ia lava i le 1920, ma amata ona faʻalavelave mo le toe foʻi atu o Maketonia i Bulgaria. O le Bulgarian Communist Party (BKP), lea na atiina ae mai le Tesni social-democrat faction lea e latalata i le Bolsheviks, na vave ona tulaʻi ma avea ma se tasi o le tele i Europa, ae o loʻo tumau pea i faiga faʻafouga ma sa i ai nofoa i le palemene Bulgarian. Ina ua uma ona faasaina Produda i le 1920, na suia e avea ma fofoga o le FAKB e The Anarchist, o Kyustendil, o se taulaga tele i le itu i saute sisifo o Sofia. I le taimi nei, na faʻasalalau faalilolilo e Sheytanov Le Revolt ma Rabotnicheska Misl na toe faʻaalia muamua o se mekasini, ona ave lea o le igoa o le pepa tuai a Gerdzhikov Svobodno Obshtestvo (Sosaiete Saoloto). I le 1921 i le 15 o ona tausaga, na auai ai le isi fitafita taua, Georgi Grigoriev (1906-1996) 4 i le FAKB. O le a ia tusia mulimuli ane le talafaasolopito o anarchist mautinoa o le mea na ia taʻua "le Macedonian Revolution" 5 i lalo o le igoa o Georges Balkanski a o faaaunuua i Pale.
Le Fascist Coup i le 1923 ma ona I'uga
Ia Ianuari 1923, na faia ai e le FAKB lana fono lona lima faaletausaga - o lona uluai lautele, e ui lava e le tusa ai ma le tulafono, konekeresi - i le taulaga i Yambol, na auai 104 sui usufono ma 350 tagata matau mai 89 faalapotopotoga, e tusa ai ma Grancharoff i le itulau 5. O le lisi o mataupu e aofia ai. le tulaga i totonu ma fafo, ma fesili o le faʻalapotopotoga, le au faifaatoaga, faʻava-o-malo, le vaitaimi o suiga, le pule malosi a le proletariat, faʻasalalauga, felagolagomai ma syndicalism. Na lipotia mai e sui usufono o le vasega faigaluega a Yambol lava ia, o Kyustendil ma Radomir i sisifo o Sofia, o le nuu tutotonu o Nova Zagora ma le itu i saute o Khaskovo, ma Kilifarevo ma Delebets na toetoe lava a auai atoa i le anarchist movement ma lena tele. sa faia le alualu i luma i Sofia, le taulaga i saute o Plovdiv, le taulaga o le Black Sea o Burgas, Russe ma isi nofoaga tutotonu. O le fono a le lautele o Yambol sa matua mata'ina lea na si'itia ai i luga le fa'asalalauina o tusi talaaga anarchist. Ae o lenei taʻutaʻua e leʻi sola ese mai mata o le tali atu o loʻo taupulepule se osofaʻiga ma faʻamalosia le BZS e pasia se tulafono "anti-faomea" na faʻatatau i le au anarchists. Ia Mati 1923, na sainia ai e Stamboliyski se feagaiga ma Yugoslavia e iloa ai le tuaoi fou ma malilie e taofia le VMRO. I le aso 26 o Mati, o se tetee a le au anarchist i Yambol e faasaga i le faʻaumatiaina o tagata i lalo o le tulafono tetee i le faomea na maua ai le itu taumatau ma le 'alofaga mo se fasiotiga tagata.
E tusa ai ma le faamatalaga a Grancharoff, na faasaina e le kovana o le aai le fono anarchist ma faatu ni vaegaau i nofoaga faitele, ae o se failauga anarchist na tu i luga o se nofoa ma amata ona tautala. Na tafana e le ʻautau, ma manuʻa ai o ia ma le tele o isi anarchist. O se taua mataʻutia e lua itula i le va o ʻau anarchist ma pulega e lua sa tutu i le aai, na faatoʻā uma ina ua aumaia e le taʻitaʻiʻau o le ʻautau se vaega o fana mai se taulaga lata ane. Na puʻea e fitafita le 26 tagata faʻatauvaʻa na fanaina i masini i le fale puipui i lena po. E tusa ma le 30 i le 40 tagata anarchists, e aofia ai le faʻatulagaina autu ma le tagata faʻamalosi Todor Darzev, na fasiotia i lena aso, ae o se tasi o le 26, le tamaititi aoga Obretenov, naʻo le manuʻa, ma fetolofi ese, na mafai ona faʻatupu le faʻailo. I le taeao na sosoo ai, na osofaʻia ai e le ʻautau le nofoaga autu o le anarchist i Sofia ma puʻea faapagota i latou uma na iai. I le aso 9 o Iuni, i se tetee a le atunuu i le feagaiga Bulgarian-Yugoslav, na faia ai e le au fitafita fascist o le Liki Militeri, ma lagolagoina e le tsar ma le VMRO, se osofaiga faasaga i le malo o le BZS ma fasiotia ai Stamboliyski. I Kilifarevo, na tuufaatasia ai e le au anarchist le au komunisi ma le au faifaatoaga i tua atu oi latou ma tetee atu i osofaiga a le autau mo ni nai aso, ma sa latou nofoia puupuu foi le aai o Drenovo ma le tele o taulaga i auvae mauga.
O le malo fou o se tuufaatasiga o vaega taumatau sa lagolagoina e le Narodrisak, le pati o le laumua tele ma taitaia e le lauiloa fascist Polofesa Aleksandr Tsankov, lea na tuuina atu i le VMRO le itu taumatau o le pulea o le vaega Bulgarian o Maketonia (le apaau agavale. o le pati, faʻamavaeina i le taimi o le Taua Muamua a le Lalolagi, na toe faʻatūina i le 1926 i Vienna e pei o le VMRO United, ae ua le toe i ai ni anarchist content, o loʻo faʻatatau i le Bulgarian ma le Greek communist party). Na tusia e Grancharoff e faapea "ua liua le atunuu i se fale fasi manu," ma atonu o le 30,000 i le 35,000 tagata faigaluega ma tagata faifaatoaga na fasiotia e le itu taumatau i le va o le 1923 ma le 1931 - i se tulaga tutusa ma le pulega a Atenitina i lalo o Galtieri. O le anarchist, communist ma agrarian movements na faamalosia i lalo o le eleele ma o le au taua anarchist e pei o Nicola Dragnev na pueina ma fasiotia. O nisi o anarchist na ave faapagota, ma gaosia Rabotnicheska Misl i Chicago. O isi na faia ni vaega taua e ta'ua o le cheti ma sa auai i se taumafaiga taua i le faamaopoopoina o le tulai mai ma le BKP i le 1923 ma i gaoioiga taua na sosoo ai. Fai mai Grancharoff e le'i auai muamua le BKP i le tauiviga e tetee atu i le fascism, ma fai le laina o se tauiviga "i le va o bourgeoisies e lua" - o tagata ma le setete! O le otegia e Moscow, na amataina ai e le pati le fouvalega, ae talu ai na taumafai le pati e suitulaga ia te ia lava mo le tele o gaioiga, o le toilalo lea a le au faʻatauvaʻa. I le 1923, na lomia ai e Sheytanov le nusipepa i lalo o le eleele Tetee, ma mulimuli ane, i le 1924, na mafai ai ona lomia faasalalau faalevaiaso Zov (The Call), lea na lauiloa i liʻo aʻoaʻoga, a o ia lomia faalilolilo le pepa Acratia (Anti-Authority).
O le United Front & Guerrilla Warfare
O le talitonu ua oo i le taimi e tuufaatasia ai tagata faigaluega e tetee atu i le fascism, na faatuina ai e Sheytanov fesootaiga ma communists, tuua agrarians ma Macedonia feterale e pei o Todor Panitsa, na faavaeina le "tusitala" tusi talaaga Plamlak (The Flame) e tuleia lenei manatu. Ae ina ua faavaeina le United Front, o se Comintern initiative ma le FAKB-taʻitaʻia anarchist movement na teenaina o se pule. O loʻo taʻua e Grancharoff se galuega a Stalinist, The Rise, Development and the Setting of Opportunism in the Bulgarian Workers' Movement (1986) e avea ma ana punavai mo le upusii i lana faamatalaga e faapea:
Faatasi ai ma ni nai tuusaunoaga, e leʻi taliaina e tagata anarchist le Soviet Union o se atunuu faʻaagafesootai. Ma o la latou finauga sa mausali: "I Rusia e pei o isi mea uma, o loʻo i ai le faʻauluuluga. O se mea valea le mafaufau faapea e mafai ona iai le malo mulimuli e aunoa ma le puipuia e se malo [tusa lava pe i] Rusia, o loo taʻua lenei malo o le proletarian.”
O le i ai o se gaioiga tele, faʻatulagaina anarchist-komunisi ma anarcho-syndicalist tagata faigaluega ma le loloto o le ulu atu i le vasega faigaluega ma le au atamamai e tatau foi ona faʻamatalaina pe aisea, e le pei o Hanikeri ma Siekisolovakia lea na fesoasoani ai le tele o anarchist i le mauaina o vaega communist i lenei vaitau, e toaitiiti. Sa tosina atu le au faipule Bulgarian i le manatu Bolshevik o le fouvalega. O le pomuina o le 1925 o le St. Nedelya Cathedral i Sofia e se au soofaatasi a le vaega malosi o le BKP ma sui o le BZS - i le tali atu i le falepuipui ma le fasiotia o le tele o taitai BKP - na fasiotia ai le au aoao 11, le alii sili o leoleo ma le pulenuu o le aai. , ma isi tagata e 140. Ae ui i lea, na aumaia ai i lalo le pulega o le mataʻutia i le itu tauagavale, ma le 3,000 communists na pueina ma le toatolu na fasiotia. O le FAKB, BKP ma le BZS na tuʻufaʻatasia a latou 'au faʻamalosi i se vaega e tasi, ae na vave ona faʻamalosia e taʻape i vaega laiti o taua. Na auina atu ni vaega faapitoa o leoleo ina ua mavae Sheytanov ma o ia ma lana uo-i-lima, o le tamaitai talavou anarchist Mariola Sirakova,6 na maua ma fasiotia faatasi ma le 12 isi pagota i le Belovo nofoaafi i le aso 2 o Iuni, 1925. O le taofiofia na vaaia ai se tele tele. numera o tagata Bulgarian anarchist e pei o Grigoriev sosola i le faaaunuua i Yugoslavia, sosoo ai ma Farani, lea na faatuina ai vaega i le malosi anarchist o Toulouse ma Paris faapea foi Beziers. O nei vaega na faatuina se komiti fesoasoani e lagolago ai pagota anarchist i Bulgaria ma tusia se polokalame fou mo le FAKB. Fa'aaafiaina e le felafolafoaiga i Falani i luga o le Makhnovist Platform mai le 1926 agai i luma - lea o se sui Bulgaria na taʻua o "Pavel" (atonu Grigoriev) sa i ai i latou na faavaeina le International Anarchist Communist Federation (IACF) i le 1927 - le FAKB talia le Platform e avea ma ona faavae.
"Vlassovden Syndicalism" & Anarchist Expansion
I le taimi nei, o le anarcho-syndicalist Manol Vassev Nicolov ma se vaega o anarchist-komunisi mai Khaskovo sa faʻamaopoopoina i le au faifaatoaga tapaa i le itumalo, ma faʻaogaina le tuʻufaʻatasiga tuʻufaʻatasia tuʻufaʻatasia tuʻufaʻatasia i tua e taʻua o Vlassovden (ina ua uma le tausamiga o Vlas, o se atua faapaupau tuai). I le 1930, na latou ausia ai le manuia, faatasi ai ma le 600 sui mai le salafa o le atunuu na faavaeina le Vlassovden Confederation - o nisi taimi e taʻua o le Vlassovden Union - i Khaskovo. O manaoga o le Vlassovden Confederation e mataʻutia, ae le o le fouvale: o le faʻaitiitia o lafoga tuusaʻo ma le le tuusaʻo, o le malepelepe o faʻatoʻaga faʻatoʻaga, tausiga faʻafomaʻi fua mo tagata faifaatoaga, inisiua ma penisione mo tagata faigaluega faʻatoʻaga, ma le tutoʻatasi o tagata lautele. Ae o le "Vlassovden syndicalism" na salalau e pei o se afi afi ma e oo atu i le 1931, o le Vlassovden Confederation na mitamita i le 130 vaega. I le taimi nei, na suia le tulaga faaupufai: i le 1930, na toe foi ai Grigoriev i Bulgaria e faʻaaogaina se faʻamalosaga, ma faʻatulagaina se fale FAKB i lalo o le eleele i Sofia; i le tausaga lava lea, na faavaeina ai se faalapotopotoga faamiliteli fascist e taʻua o Link (Zveno) e le au fitafita na musuia e Mussolini ma vavalalata vavalalata ma le Liki Militeri.
I le 1931, i le feagai ai ma le faatupulaia o manaoga o le au anarchist mo le saolotoga o le tautala ma se faamagaloga mo "solitulafono" faaupufai, o le itu taumatau o le pulega na tuliesea e le "People's Bloc" coalition a BZS agrarians, liberals and radicals. A o lei faia le palota, i le uluai aso faamanatu o le aso o Me o Bulgaria, na osofaia ai e leoleo se fonotaga a le BOSF tamaiti aʻoga anarchist ma pueina ai le sefulutasi tamaiti aoga. Na manaʻomia e le BOSF le faʻamutaina o le faʻatonuina o aʻoaʻoga ma le faʻafaigaluegaina o le militeri i luga o le lotoa, ma faʻatonuina "ia faʻateʻaina ositaulaga ma satini sili mai aʻoga ma iunivesite ma faʻaumatia lafoga." O le iʻuga o le pulega na vaʻaia ai se osofaʻiga tele o anarchist faʻatulagaina ma faʻasalalau ina ia mafai ona faitaulia le anarchist movement o le malosi lona tolu i le itu tauagavale, pe a uma le BZS ona sosoo ai lea ma le BKP. I lena tausaga, e tusa ai ma se suʻesuʻega se tasi, e tusa ma le 40 vaega anarcho-syndicalist sa i lalo o le Anarcho-Syndicalist National Confederation of Labor (ASNCL), a o le Bulgarian Federation of Autonomous Unions (BFAU) na avea ma Bulgarian IWA section.7 I le 1932, na faia e le FAKB se fono faalilolilo a le atunuu i le vaomatua e latalata i Lovech lea na taitaia e Grigoriev lea na faamoemoe e toe tuufaatasia le gaioiga: Rabotnicheska Misl na toe faatuina e avea ma fofoga o le federasi. E ui lava i le agavale natura o le "Polo o Tagata", o le anarchist sa sauaina pea: fanaina, pueina ma le falepuipui sa taatele.
Le Fascist Coup i le 1934 ma ona I'uga
I le 1934, o taitai fascist Zveno, Colonel Kimon Georgiev ma Colonel Damyan Velchev, na latou faia se osofaʻiga ma faʻatūina se pulega pule faʻatasi ma Georgiev e avea ma palemia, faʻasalaina uma vaega faaupufai, faʻapipiʻiina iuni fefaʻatauaʻiga e pei o le ANSCL, BFAU ma le Vlassovden Confederation - lea e leʻi faia ai e le vaega mulimuli. toe fa'aleleia - ma tauina le FAKB ma le BKP. I le 1934 foi, na fasiotia ai e le taumatau VMRO le Tupu o Alexander o Yugoslavia ma le Minisita o le Va i Fafo Farani Louis Bartou i Marseilles i le galulue faatasi ma le Croatian fascist Ustaše. O le ita faavaomalo o le fasioti tagata na mafua ai ona faamalosia le pulega a Zveno e taofia le VMRO. Na faʻasaina foi e le pulega pepa anarchist e pei o Svobodno Obshtestvo - ae na toe faʻaalia o se masina taʻitasi taʻua New World faʻataʻitaʻia e Petar Lozanov, ae o le pepa Compass na mafai ona faʻaauau pea i le taamilosaga. O se tetee tetee i le 1935 na lagolagoina e le tupu na vaaia ai le aveesea o Georgiev ma o le taitai o le malo o Zveno o le General Zlato Panchev na faatuina, e le o toe umi ae suia e se pulega malo malo. Ae o le anarchist, communist ma agrarian movements sa tatau lava ona faagaoioia i lalo o le eleele - faatasi ai ma le toega o ana lomitusi faasaina - a o le lagolagoina-komunisi VMRO United na paʻu i le 1936.
O se faʻataʻitaʻiga o se tagata masani Bulgarian anarchist o lenei vaitau o loʻo maua i le faila a leoleo (na tuʻufaʻatasia mulimuli ane i lalo o le Soviet occupation) o le miner, farmhand ma locomotive fitter Alexander Metodiev Nakov (1919-1962),8 na sau mai se aiga matitiva i le nuʻu. o Kosatcha i le matagaluega a Pernik. I le avea ai ma se tagata anarchist i le 1937, na faalauiloa ai e Nakov se vaega anarcho-syndicalist i le falegaosimea Machinostroitel i Pernik ma sa mulimuli ane galue i se falepuipui fascist ma se tolauapiga Soviet. O leoleo a Stalinist na faamatalaina o ia ma le atuatuvale o se "tagata anarchist fanatic" - ae o se "tagata faigaluega lelei", ma "se tulaga lelei lautele faaupufai" o le sa faitau lelei ma le Esperantist. I le amataga o le Fouvalega Sipaniolo i le 1936, e tusa ma le 30 Bulgarian anarchist e aofia ai Grigoriev na o atu e tau i le militeri. O Grigoriev na fai ma sui o le FAKB i le CNT-FAI congress i Sepania saoloto ia Novema i lena tausaga. O le luʻitau fouvale i le fascism na iu ai ina faamalosia le taʻapeʻapeina o anarchist e toe faʻapotopotoina i le fono mulimuli a le FAKB aʻo leʻi faia le taua, na faia i Vitosha ia Aokuso 1936. E ui i le tele o latou falepuipui i nofoaga o faasalaga, na mafai foi e le au anarchist ona faʻasalalau le mimeographed Khleb i Svoboda ( Areto ma le Saolotoga) i le 1936-1939. I le 1938, na taumafai ai le BKP e apili i se aofia lautele, toe faaigoa o ia lava o le Bulgarian Workers' Party (BRP), seia oo ina toe foi i ona lanu Stalinist i le 1948. Toe foi atu i Bulgaria i le 1939, na pueina ai Grigoriev ma faaalu le taua i le falepuipui i lena taimi. o se nofoaga o faasalaga.
Taua & Mula-Muli-Enaena Galulue
i le 1940, o se faʻaaliga a le FAKB na faʻasalaina e faasaga i togafiti a le Comintern i le muamua faʻatasi ma le Nazis, ona teteʻe lea ia i latou, tuuaia le BRP communist, e ala i le lagolagoina o taumafaiga tau Allied, e tusa ai ma Grancharoff, o le i ai:
... faia se solitulafono faʻasolopito e ala i le toe faʻafoʻisia o le faʻamaualuga o le gaumativa bourgeois slogans, gonfalons [medieval military and ecclesiastical flags] ma faʻalapotopotoga mo le faʻavae, faatemokalasi, alofa i le filemu ... lotonuu ma le lotonuu ...
O Bulgaria na ogatasi ma le au Nasi i le 1941 ma sa tau ai le au anarchist i se taua tau faasaga i le au Nazi sa faatutuina i Bulgaria faapea foi ma le au fascist Bulgarian: e pei ona taʻua e Grancharoff, "e tu i le va o le samala ma le anvil, na latou tau ma le lototetele e faasaga i fascism ma totogi taugata mo lena mea. .” O le mea moni, o teteega taʻutaʻua, na faasaoina uma ai tagata Iutaia o Bulgaria mai le ave faapagota i nofoaga o le faaumatiaga a Nazi. I Maketonia lava ia, o le Communist Party of Macedonia (MCP) na faatoa faavaeina i le 1943. Na faagaoioia e le anarchist se vaega malosi o le taua e ala i vaega faaiu o le taua i le mea sa masani lava o se sosaiete agrarian. O le anarchist movement, lea na tau ai se tauiviga umi e faasagatau atu i le au fascists, na vave ona tupu ma fesoasoani i le Fatherland Front e faʻatautaia le osofaʻiga manuia o le 9th o Setema 1944 e faasaga i le au Nazi na tu i Bulgaria. O le mea moni, sa latou finau malosi lava e faia ai se filifiliga ogaoga, ae o le malosi o le Fatherland Front - e aofia ai le communist BRP, o se vaega o le socialist BZS ma le vaega fascist Zveno movement - lea na tau foi o ni vaega tetee faasaga i le Nazis, fa'amaonia mata'utia. I le faaiuga o le 1944, sa na o le 15,000 tagata o le BRP, ae ina ua suia e le Red Army le au Siamani o se vaega malosi, sa faaaoga e le au komunisi Bulgaria lea tulaga, ma fausia ai se malo o Fatherland Front e taitaia e le taitai Zveno Kimon Georgiev, o le kolone o le vaegaau sa i ai. na faia le fascist coup i le na o le sefulu tausaga muamua atu i le 1934. O lenei Red / Orange / Brown alliance - o le mea lea e taʻua e Grancharoff "o le lotogatasi i le va o le National Socialism ma le communism" - na vave ona galue e taofiofia le au anarchists, isi faiga faaupufai ma le vasega faigaluega. Na faamalosia tagata faigaluega e auai i se setete e tasi "iuni fefaʻatauaʻiga" - e pei ona i ai muamua i lalo o le pulega a Georgiev, lea na faʻataʻitaʻia i le Mussolini's Italia - ma na faʻafeiloaʻi ai galuega. Ae ui i lea, o faʻalapotopotoga e pei o le Southwest Bulgarian Anarchist Union ma le Élisée Reclus Group i Pernik na faʻatūina e fitafita e pei o Nakov.
Le Stalinist Regime 9
Na taloina e le FAKB se fono i Knegevo, i le laumua o Sofia, i le 1945 e talanoaina ai le taofiofia, ae na taofia uma e le au faipule le 90 ma tuu i latou i tolauapiga faamalosia. O lenei mea e leʻi taofia ai le faʻalapotopotoga mai le faia o se anarchist-communist Platform taua. Na tapunia faʻamalosi tagata anarchist ma faʻamalosia le okeni FAKB o Rabotnicheska Misal (Mafaufau a Tagata Faigaluega) e taofia le lolomiina ina ua na o le valu lomiga. Na toe aliali mai i se taimi puupuu i le taimi o faiga palota-komunisi na faia i le 1945 i lalo o le uunaiga a Amerika ma Peretania, na oso mai i le taamilosaga o le 7,000 i le 60,000 ae leʻi toe faʻasaina. O le isi fono faaletausaga a le FAKB i le 1946 sa tatau ona faia faalilolilo. I le 1946, na suia ai le taʻitaʻi Zveno Georgiev e le communist Georgi Dimitrov, o le Zveno ma le BZS vaega i totonu o le Fatherland Front na soloia, na faʻaumatia le pule tupu ma avea Bulgaria ma manatu o le "People's Republic". O le au faifaatoaga a le BZS na mumusu e galulue faatasi ma i le 1947 (le tausaga o le anarchist veteran Gerdzhikov), o le taitai BZS Nikola Petkov na fasiotia e le au komunisi. I le 1948, o le vaega mulimuli o le au anarchists na maua ai le 600 fitafita na auina atu i nofoaga o faasalaga e pei o Cuciyan (latalata i Pernik, na taʻua e ona pagota o le "Caresses of Death"), Bogdanovol (taʻua o le "Camp of Shadows"), Nojarevo, Tadorovo ma Bosna - ma le BRP na tuʻufaʻatasia ma le Fatherland Front e faʻaliliuina ai e avea ma se vaega tele "komunisi" e fai mai 460,000 sui auai.
E oo atu i lena aso, e faitau selau na fasiotia ma e tusa ma le 1,000 sui o le FAKB na auina atu i nofoaga o faasalaga lea o le sauaina, togafitiga leaga ma le matelaina o tagata matutua (ae le o ni komunisi) anti-fascists - o nisi oi latou na tau fascism mo le toeitiiti atoa le 30 tausaga - na toetoe lava a 36 tausaga. masani. O pagota Anarchist na fa'aesea ma galulue e o'o i le oti, fa'amalosia e galulue i sifi 12 itula fa'atusatusa i sifi 16-33 itula a isi pagota. O se vaega o le lisi o le au anarchist e 21 na taofia na tatalaina i lena tausaga e i latou o loo galulue i lalo o le eleele i Bulgaria ua faaalia i tulaga o le vasega o le vasega: sefulutasi tamaiti aoga ma iunivesite; e toafa tagata faigaluega anarcho-syndicalist i le taulaga e aofia ai ma se tekinisia; e toafa faiaoga e aofia ai ma se tagata asiasi aoga; e toafa tagata faigaluega i nuu i tua (toega o le Vlassovden syndicalist movement); e toatolu tagata lomitusi; e toalua tusitala e aofia ai Georgi Dimitroff Kurtov (Karamikaylov), o le faatonu e masani ona taofia o Rabotnicheska Misal; o se tausi potutusi; ma nisi e le o tuuina atu a latou galuega. O le uii o ona tausaga na tuuina atu e 49, atonu na faapolotiki i lalo o le fascism, ma le matua 1930, o le tagata faigaluega tapaa Manol Vassev Nicolov, o le na amataina Vlassovden syndicalism i le XNUMX. O le toatele na faafalepuipuiina pe na faasalaina foi i le oti e le au fascist, e toatolu na muamua. o fitafita tau, ma o le tasi na aafia i se taupulepulega faafitafita faasaga i tagata fascist. E pei ona fai mai Grancharoff:
O le veli pogisa o faiga faa-Komunisi na fa'aaogaina e tu'u ai le pule fa'atupu fa'aleaga, o le mea lava lea e tasi na tanumia ai ... fa'a-Komunisi moni ma fa'amoemoega fa'afou uma mo le fa'asa'olotoina ma le fa'asa'olotoina o ē mafatia.
E ui o se anarchist tuuto i lalo o le eleele na taitaia e fitafita e pei o Nakov na faaauau pea ona galue lelei i le 1980s, o le tele o anarchist Bulgarian e pei o le taua tele o Georgi Grigoriev na sosola i le tafeaga i Farani - lea na faavaeina ai le faaaunuua o le FAKB, faapea foi ma se faamalu Bulgarian Libertarian Union (BLU) lea na taliaina uma uiga anarchist mai lena atunuu. O Grigoriev, o le na tusia se talaʻaga o le Bulgarian anarchist movement ma se suʻesuʻega o le fesoʻotaʻiga i le va o le faʻasaʻolotoga o le atunuʻu ma le suiga faʻaagafesootai i le Balkans, o le a faia se sao taua i le toe faʻavaeina o le BLU o le Synthesist Federation of Bulgarian Anarchists (FAB) ina ua maeʻa le pa'u o pulega faa-Komunisi i le 1989 ma i le faamautinoaina o lona tausisia o le International of Anarchist Federations. I le 2008, o loʻo faʻasalalau pea e le FAB lana nusipepa Svobodna Misl (Mafaufauga Saʻoloto) i masina taʻitasi. I aso nei, o isi faalapotopotoga anarchist i Bulgaria e aofia ai le Anarchist Front (AF), le Autonomous Anarchist Group "Anarchoresistance" (ABDA) ma lana pepa Anarkhosprotiva (Anarchoresistance), le anarcho-syndicalist Bulgarian Confederation of Labor (BKT) o se vaega IWA, faavaeina i le 1991 e militants e pei o Nikola Mladenov Totorov, ma le toe faaolaolaina Federation o Anarchist Youth (FAM).10
Le Legacy of Bulgarian Platformism
I luga o le tulaga o le talitonuga, ou te finau e faapea o se pepa Bulgarian ua leva ona le amanaiaina e tatau ona avea o se isi maatulimanu o tu ma aga masani pe a uma le Platform lava ia: le 1945 Platform of the Federation of Anarchist Communists of Bulgaria.11 Na o le faaliliuina talu ai nei i le Igilisi, lenei Platform teena fascism, faatemokalasi, le setete ma le laumua, ma toe faamautuina se anarchist communist laina tele o le aveesea atoa o meatotino tumaoti ma le socialization atoa o le auala o le gaosiga i lalo o le pule vasega faigaluega. O le FAKB Platform na faʻaauau pea ona feagai ma mataupu taua o togafiti ma faʻalapotopotoga, teena le foliga o le pati faʻapolokiki e pei o le "mama ma le aoga, le mafai ona tali atu i sini ma galuega vave ma le fiafia o tagata faigaluega," ae tautala. i le lagolagoina o le "malosi moni o le aufaigaluega", "le tamaoaiga ma a latou faalapotopotoga tau tamaoaiga. Na'o i'ina lava o lo'o taoto ai le laufanua e mafai ona fa'aleagaina ai faiga fa'a-Kapitalis. E na o iina lava e taoto ai le tauiviga moni a le vasega.” I le fa'alapotopotoga, na ta'ua e le FAKB o le tele o ituaiga fa'alapotopotoga o tagata faigaluega e matua'i mana'omia ma feso'ota'i fa'atasi e aunoa ma se fa'atonuga: fa'alapotopotoga fa'a-Komunisi anarchist; fa'apotopotoga o tagata faigaluega; fa'alapotopotoga o tagata faigaluega fa'ato'aga; galulue faatasi; ma fa'alapotopotoga fa'ale-aganu'u ma fa'apitoa fa'apitoa, mo se fa'ata'ita'iga mo talavou ma tama'ita'i. O nei mea, na matauina e le FAKB Platform e faapea:
E sili atu i mea uma e mana'omia mo vaega o le anarchist communism e fa'amaopoopoina i se fa'alapotopotoga fa'a-komunisi anarchist. O galuega a nei fa'alapotopotoga: ia atia'e, iloa ma fa'asalalau manatu fa'a-Komunisi anarchist; ia su'esu'e fesili taua i aso nei e a'afia ai olaga i aso uma o tagata faigaluega ma fa'afitauli o le toe fa'aleleia o agafesootai; le tauiviga tele mo le puipuiga o lo tatou tulaga lautele ma le mafuaaga o tagata faigaluega; ia auai i le fausiaina o vaega o tagata faigaluega i le tulaga o le gaosiga, galuega, fefaʻatauaʻiga ma le taumafaina, aganuu ma aʻoaʻoga, ma isi faʻalapotopotoga uma e mafai ona aoga i le sauniuniga mo le toe faʻaleleia o agafesootai; auai faaauupegaina i fouvalega uma; o le sauniuniga ma le faatulagaina o nei mea e tutupu; le fa'aogaina o so'o se auala e mafai ona fa'atupu ai le suiga fa'aagafesootai. O faʻalapotopotoga faʻa-Komunisi anarchist e matua taua lava i le faʻataunuʻuina atoatoa o le anarchist communism i luma o le fouvalega ma mulimuli ane.
O ia faʻalapotopotoga faʻa-Komunisi anarchist e tatau ona tuʻufaʻatasia i se teritori, "faʻamaopoopoina e le feterale failautusi" - ae o le "faʻalapotopotoga faʻapitonuʻu" na tumau pea le vaega autu o faiga faʻavae ma o failautusi a le lotoifale ma feterale sa "naʻo le fesoʻotaʻiga ma faʻalapotopotoga faʻapitoa ma leai se malosi” i tua atu o le faatinoina o faaiuga a le atunuu po o le federation a locals. O le FAKB Platform na faamamafaina ai le lotogatasi o ia faalapotopotoga, ma fai mai e na o komunisi anarchist talitonu e mafai ona avea ma sui auai, ma o le faia o faaiuga e tatau ona faia i le maliliega e maua e ala i le faatauanau ma le faatinoga - ae le o le palota tele (o le auala mulimuli lea e talafeagai mo syndicalist ma isi ituaiga o fa'alapotopotoga, fa'atasi ai ma alauni e faia mo tagata fa'ate'ei). Anarchist communist militants, o lea ua faatulagaina, auai tuusao i iuni syndicalist uma ma iuni autu, finau o latou tulaga, puipuia le fiafia vave o le vasega ma aoao le auala e pulea ai le gaosiga e sauniuni ai mo le suiga lautele. Na auai saʻo foʻi fitafita i le galulue faʻatasi, "aumai ia i latou le agaga o le lotogatasi ma le felagolagomai e tetee atu i le agaga o le pati ma le ofisa pule" - ma i faʻalapotopotoga faʻale-aganuʻu ma faʻapitoa faʻapitoa e lagolagoina le manatu komunisi anarchist ma faʻalapotopotoga syndicalist. O ia faʻalapotopotoga uma e fesoʻotaʻi le tasi ma le isi i luga o le faʻavae o le "faʻalagolago faʻalagolago" ma le "faʻalapotopotoga faʻapitoa".
Lesona mai le aafiaga Bulgarian
Ou te finau e faapea o iinei o loo i ai se tatou gaioiga na amata foliga foliga tutusa ma le tele o ona tupulaga, aemaise lava i totonu o teritori nofoia: tamai sela faʻasalalau a tagata anarchist militants faʻatūina lomitusi i lalo o le eleele ma siitia le vevela o tauiviga vasega. O le tutusa ma uluai gaioiga a Siekisolovakia, Polani ma Hanikeri o loʻo i ai iina, ae o le au Bulgarian faapitoa na vavae ese i le amataga mai na ala e ala i le lafoina saʻo atu i le taua o le faasaolotoina o Maketonia i le 1903. Mo faitioga uma na faia i nei anarchist guerrillas - ma le fuafuaga o le faʻalauiloaina o se taua tele i nuʻu i tua e aunoa ma se faʻavae faʻalapotopotoga a le aufaifaatoaga, faʻalagolago nai lo le faʻaogaina o lagona alofa o le au faifaatoaga, o se tasi lea o mea sili ona malosi - o lenei papatisoga i le afi e le gata na faʻamaʻaina ai le au Bulgarians mo tauiviga o le a oʻo mai, ae o le mea moni. O faaupuga na mafua ai le paʻu o le Malo o Ottoman. I lalo ifo o tulaga lelei o le toetoe lava o taua faifaipea mai le 1911-1918, sosoo ai ma le sasa samala a lua manumalo fascist coups i le 1923 ma le 1934, o le Bulgarian anarchist movement na fausia o ia lava i se malosiaga mataʻutia, lona tolu-tele i le itu tauagavale, faʻaaogaina. le fiafia o tagata faigaluega i le agrarian ma le communist reformism e fausia ai se plethora o iuni syndicalist taulaga, ona ati atu lea i vaega uma o le sosaiete ma se phalanx o interlinked tomai faapitoa, tagata faigaluega, tamaiti aoga ma e oo lava i totoga guerrilla. Na mafai foʻi ona faʻafesoʻotaʻi le vaeluaga o le taulaga ma nuʻu i tua e ala i le faʻatulagaina o le aufaifaatoaga i luga o laina syndicalist e tulaga ese lava latou. O lenei mea e sili atu i luga o mea uma faʻaagafesootai - ae o se tasi na i ai se malamalamaga faʻapitoa e faʻafefe ai le maunu a Bolshevism, ma se tasi na faʻatulagaina, ma mafai ona puipuia o ia lava e ala i le malosi o auupega.
O lena manino na oo mai, ou te fautua atu, e ala i le tausisia e le FAKB i le manatu faavae o le faalapotopotoga patino o loo galue - e pei ona faia e le Makhnovist - i totonu o le lautele lautele o le fouvalega libertarian socialist socialist forces. O le faia o lea mea, o le FAKB e le na o le agai atu i le itu i sasae agai atu i tuaoi tuaoi o Ukraine ma lona fetuutuunai, tele auala agai atu i le fouvalega, nai lo le itu i sisifo agai atu i le Bolshevik-faʻaleagaina gaioiga anarchist a Czechoslovakia ma Hanikeri, ae faʻapolokiki agai i le galuega o le puʻeina o le povi i seu ma ave meafaigaluega talafeagai e fausia ai le sosaiete a taeao i aso nei. E foliga mai o le Platform na tautua faapitoa i le FAKB, ae o le gaioiga lautele, e matua lelei lava ona tuʻuina atu luitau o le fascist corporatism, taua guerrilla, pulega fascist-Stalinist, ma pe a ma le 40 tausaga o le faʻatagataoaina manuia. Ma e ui lava i le taufaaleaga o sectarianism e masani ona lafo i luga o faʻalapotopotoga faʻapitoa e synthesists, o le FAKB, e pei ona faʻaalia e lona 1945 Platform o se lagolago malosi o le anarcho-syndicalist International Workers 'Association (IWA) - na faavaeina i Perelini i le 1922 e fai ma sui o le 2 miliona tagata faigaluega. - ma e faapena foi ona tupuga mai, o le FAB, o lea na manino lava e leʻi lafoaia e le anarch ist-communists le laina tele, e tusa lava po o le a le taofiofia poʻo le latou lava vaetamaina o le puipuiga o le taua.
E ese mai i le Makhnovist Revolutionary Insurgent Army o le Ukraine (RIAU) lava ia, lea na oʻo i le 500,000 sui, o le faʻalapotopotoga sili ona lata mai o le anarchist-communist faʻalapotopotoga i loʻu mafaufau na tuʻufaʻatasia ai le tele o tagata faigaluega, faifaatoaga, tamaiti aʻoga, atamai ma agafesootai e aofia ai le guerrilla. 'au o latou ia o le Korea Anarchist Communist Federation (KACF) a'o le'i taua / taimi o le taua o le 1929-1945 ma le Uruguayan Anarchist Federation (FAU) mulimuli ane i le 1956-1976. Ae na auai le au taua a le KACF i le malo le tumau a Korea i le 1940, ma na pa'ū le FAU i osofaiga, faʻataʻavalevale ma Guevarist adventurism i le amataga o le 1970s, aʻo leʻi faʻaumatia lona ulu o le puao Marxist ma talia especifismo (le Latin American form of specific organization that is e masani ona latalata i platformism) i le 1985. O lea e foliga mai e talafeagai le fai atu o le FAKB o loʻo ave le mamalu o se tasi o faʻalapotopotoga sili ona lelei ma tumau o anarchist-komunisi faʻalapotopotoga, e tusa lava pe o loʻo faʻaalia i le taimi nei o le FAB (o le tatau, atonu. , mo se galuega toe fausia) synthesist. O le a le matafaioi na faia e le FAKB ma ana faʻalapotopotoga faʻapitoa i le faʻatulagaina o le vafealoaloai faavae mo le tala faasolopito mataʻina o le teenaina o tagata Bulgaria e faʻatagaina le ave faʻatagataotauaina o latou tuaoi Iutaia, ma mafua ai le laveaʻiina o tagata taʻitoʻatasi uma o Bulgaria 48,000 Iutaia i le taimi o le taua. ? O nei vaega e leʻi suʻesuʻeina: o le Bulgarian movement e manino lava e manaʻomia se suʻesuʻega malosi, ae e foliga mai o nai gaioiga na i ai se talaʻaga faigata. Ma e toaitiiti na latou faafetaiaia le luitau ma le atamai tele.
Faamatalaga:
1. The Bulgarian Anarchist Movement, Jack Grancharoff, tusitusiga e leʻi lolomia na tusia ma le agalelei faapitoa mo le ZACF, Quamaa, Ausetalia, 2006. O lenei pepa o loʻo tuʻuina atu ai le mea e fesoʻotaʻi ai mo le mea sa ese mai se gaioiga faʻafefe, ae le manino.
2. The Organizational Platform of the General Union of Anarchists (Draft), Nestor Makhno, Ida Mett and others of the Workers' Cause exile group in Paris, France, 1926. O lenei tusitusiga anarchist-communist autu e toe faʻamautuina ai le tele o tala faʻasolopito - o le tele-fa'alāpotopotoga laina, lea e aofia ai "fa'aupufai" (ideological), "social" (nu'u) ma syndicalist (union) fa'atulagaina - e faasaga uma i le adventurism o le vaega laiti insurgent, ma anti-anarchist individualist posturing. E mafai ona maua i totonu o faʻamaumauga i totonu o le Nestor Makhno Archive i luga ole laiga ile: www.nestormakhno.info/. E mafai fo'i ona la'uina mai le upegatafa'ilagi a le Zabalaza Books o se tama'itusi fa'ata'atia atoatoa.
3. Gueorgui Cheitanov, 1896-1925, Nick Heath, Anarchist Federation, UK, leai se aso, luga o le initaneti i: www.libcom.org/articles/history/1896-1925-gueorgui-Sheytanov/index.php
4. Georgi Grigoriev, 1906-1996, (aka Georges Balkanski), Nick Heath, Anarchist Federation, UK, leai se aso, luga o le initaneti i le www.libcom.org/history/articles/1906-1996-georgi-grigoriev/index.php
5. Liberation Nationale et Liberation Sociale: l'Example de la Revolution Macedonienne, Georges Balkanski (Georgi Grigoriev), Collection Anarchiste, Federation Anarchiste, Paris, Farani, e leai se aso. O le tusi lenei o le su'esu'ega muamua a le au fa'a-Farani i le fesili a le atunu'u Maketonia.
6. Mariola Sirakova, 1904-1925, Nick Heath, Anarchist Federation, UK, leai se aso, luga o le initaneti i: www.libcom.org/history/articles/1904-1925-mariola-sirakova/index.php
7. Bulgaria: The New Spain (avanoa mo download mai le ZB?site)
8. Alexander Metodiev Nakov, 1919-1962+, lē ta'ua, Bulgarian Libertarian Union in exile, Paris, France, undate, online at:www.libcom.org/history/articles/1919-1962-alexander-metodiev-nakov/index. php
9. Bulgaria: Le Sepania Fou
10. O fa'asinomaga i nei fa'alapotopotoga e mafai ona maua i lalo ole latou atunu'u talafeagai e ulufale i le Broadleft web-portal sa'o lelei: www.broadleft.org/
11. Platform of the Federation of Anarchist Communists of Bulgaria, Federatsia na Anarkho Komunistite ot Balgaria, 1945, faaliliuga faa-Peretania e Nestor McNab, FdCA, Italia, 2006. O lenei faʻamatalaga tulaga maualuga faʻalapotopotoga faʻalapotopotoga e tatau, i le manatu o le tusitala, ona mitamita. o le nofoaga i le platformist theoretical pantheon.
O le ZNetwork o loʻo faʻatupeina naʻo le agalelei o ana tagata faitau.
lafo