O le saoasaoa o le pa'ū o le gaosiga o fale gaosi oloa ma le faʻatau atu i masina muamua o le 2009 ua taʻe ai le talipupuni a le aufaasālalau i tua atu lea na taumafai ai le malo Colombian e nana le moni o le tamaoaiga i Colombia.
O le mea moni na pa'ū le pisinisi talu mai Me 2008. E o'o atu i le semesa lona lua o le 2008 ua mae'a le lua tolu masina sosoo o le pa'u o le tamaoaiga ma o lea na tulaga aloaia ai le pa'u. O fuainumera faufale o loʻo faʻamatalaina le tala. O le vaega na fa'atagaina mo le fausiaina na fa'aitiitia i le 11.7% i le 2008 fa'atusatusa i le 2007; ia Ianuari 2009 o le paʻu o le 29.7% e tusa ai ma Ianuari 2008. O le faʻatulagaina o fale na sili atu ona mataʻutia: o le 42.6% pa'ū mai Ianuari 2008-2009.
E oo atu i le taimi na tautino mai ai e le Matagaluega o Fale e faapea o Kolomupia ua "puipuia mai faalavelave faavaomalo", ua oo atu le faalavelave i le atunuu. I le 2008, na leiloa le 29% o lona tau o le maketi ma e 32% le taugofie nai lo le mea sa i ai i le tumutumu o le maketi povi.
E leai se auala na mafai ai e le tamaoaiga o Colombia ona sola ese mai le faʻalavelave faʻavaomalo. Ia Ianuari 2009 o tupe faamomoli mai Kolomupia o loo nonofo i fafo ma auina atu i fafo e 16% ma le 13.2% maualalo ifo nai lo le tausaga talu ai. I le 2008, o le faʻaititia o le tala (ma le toe iloiloga o le peso) na taofia ai le faʻatau atu o fale gaosi oloa ma faʻatoʻaga, aemaise lava o fugalaʻau tipi, o se pisinisi o oloa na faʻalavelave i se taimi umi aʻo leʻi atoa le tamaoaiga. O le vave paʻu o manaʻoga i le US ma Europa na faʻateleina ai le tulaga. Na faamoemoe le alamanuia o le a suia le tulaga i le toe iloiloga o le tala (ma le faaitiitia o le peso). Nai lo lena, o le pa'u o le lalolagi na pa'u i lalo tau o oloa auina atu i fafo mo nikeli, koale, suauu, lea na toso ese ai le fala mai lalo o le polokalame agrofuels a Kolomupia, ma lagolagoina e le setete fesoasoani ma tau na faatulaga e le poloaiga.
I le isi itu, o le paʻu o Colombian e le naʻo pe sili atu ona mafua mai i faʻalavelave faʻavaomalo. O loʻo i ai se taʻamilosaga pisinisi faʻalotoifale ma ona lava faʻamalosi na ulu atu i lona faʻasolo i lalo. O nisi o mea moni ma faiga faʻalotoifale ua faʻapipiʻiina ma faʻamaʻaina uiga o le faʻalavelave Colombian.
Muamua, e fai si maualuga o tului, e maualuga atu lava nai lo fua faatatau faava o malo, faaosofia tupe teu ma tupe teufaafaigaluega mai fafo, fesoasoani i le aufaipisinisi e faatau ai faletupe Colombian ma isi pisinisi Kolomupia, ma mafai ai e le malo Colombian ona faatau atu noataga e lagolago ai lana paketi. O nei tului na iu ina titina ai pisinisi, faatoaga, ma pisinisi.
Lona lua, o le faiga lea a le Malo o le maualuga o le tau o le suauu. Ina ua amata le faiga faavae sa maualuga le tau faavaomalo o suauu ma, faatasi ai ma le siisii o le tamaoaiga, na natia ai le faiga faavae.
E lua sini i le maualuga o le tau o penisini ma le tiso: o le fa'atatau o tupe o le auina atu i fafo o oloa i se tau maualuga, o se lafoga fou na fa'afoliga o le 'taofia o fesoasoani'. O le mea moni e leai se fesoasoani: o le tau o le gaosiga i Colombia e itiiti ifo i le 25% o le tau faʻatau. E sili atu le taugata o le Ethanol, e faaluaina le tau faavaomalo, ina ia mafai ai ona faʻatumauina le tele o tupe teufaafaigaluega i agrofuels ma suka ma pama faʻatoʻaga o faʻatoʻaga tetele e maua ai se tupe maua maualuga atu nai lo le Latina Amerika averesi, lea i le tulaga o suka o ni teritori faʻa-nuu e finauina. e i latou e ona fa'ato'aga ma i le tulaga o le pama e fa'atulafonoina le fa'atulafonoina po'o le fa'apologaina o le tolauapi i teritori o lo'o pulea e le au fa'apolofesa ma a latou tupe.
O le pa'ū o le tau faʻavaomalo o suauʻu i le 2009 na faʻaalia ai faiga faʻapolokiki o tau suauʻu i Colombia. O le taunuuga o se tau i totonu o le atunuu e le mafai ona gafatia mo le tamaoaiga ma e tatau ona faatumauina le paketi a le malo i le taimi o loʻo faʻamoemoe ai Peresitene Uribe mo le toe filifilia ma manaʻomia se paketi maualalo e faʻataʻamilo ai lana tauvaga palota i ni mea na ausia. O ave ta'avale loli, ua leai se fa'amoemoe ona o le taugata o le tau o le suau'u ma le va'aia o a latou fa'agaioiga i le pa'u fua, ua latou fa'aalia se tete'e a le atunu'u.
O le maualuga o tului, o le maualuga o le tau o le kesi, ma faiga faʻavae agrofuels na saofagā uma i le tau o le tamaoaiga, e pei o le paʻu o Colombia, e le o faʻatasi ma le paʻu o tau e pei o le US ma Europa o loʻo feagai, o se tulaga masani o le stagflation.
Lona tolu, o le tamaoaiga faasolitulafono o le isi lea punavai o le tamaoaiga. O le maliega a Ralito ma le au fitafita na sosoo ai ma le faʻasalaina o tala ma euro na fesoasoani i le faʻateleina o le Tupe fa'asoasoa, le tala o le tupe aloaia, ma le "soifua maloloina" o le tamaoaiga atoa. "Pyramids"ma faʻateleina fuafuaga a Ponzi i le atunuʻu e aunoa ma se faʻatonuga, tautua i le taimi e tasi e faʻamama le tele o tupe vevela, faʻatupeina gaioiga o vailaʻau, faʻateleina le aofaʻi o tupe o loʻo faʻasalalau, siitia le aofaʻi o faʻatau, ma tuʻuina atu i le tamaoaiga le faʻasesega o le soifua maloloina.
Ina ua amata le paʻu, o pyramid e leʻi fesoʻotaʻi ma narcotrafficking na vave paʻu. Sa tatagi logo logo e uiga i le faatupulaia o nei polokalame. O le malo, o lea ua matua’i ese mai le mataupu, ina ua le mafai ona faataunuuina se taimi umi o lana tiute o le mataituina o le pueina o tupe teu, sa faamalosia e faatino. O le tapunia o pyramid na fetaui lelei ma le vave siitia o le tala ma faʻaalia ai le mea na taʻua e Keynesians o le "liquidity preference": o i latou na muamua faʻaumatia le faiga e ala i le tuʻuina o a latou tupe teu i totonu o le pyramid schemes ua manaʻo nei naʻo tinoitupe, i tala.
O le au fitafita, i le latou faagasologa o le filemu, ua le mafai ona toe natia o loʻo latou faʻaauauina a latou gaioiga faʻatau oloa. O taʻitaʻi tuai o le militeri na toe faʻafoʻi atu i le US ma ua paʻu le faagasologa. Na faʻaalia foi e le mafia se "mea e fiafia i ai le suavai" ma o se augatupulaga fou o paramilitaries na taunuu i luga o le vaaiga.
O le taimi lava na tatala ai le pusa a Pandora o le faʻalavelave, na folafola atu e le pulega Colombian togafitiga faʻafuaseʻi. Na tuu i lalo e le Faletupe o le Malo le tului, ae ua tuai. O le a'afiaga na fa'aleaogaina e ala i le fiafia i tala.
O tupe teufaafaigaluega mai fafo i totonu o le 80 aso muamua o le 2009 e 27% maualalo ifo nai lo le vaitaimi lava e tasi i le 2008. Fai mai le malo lava ia o le gau e 15-20%. O le taunuuga o le liliu atu i aitalafu i fafo, lea na faaitiitia e pei lava o le aitalafu i totonu, i peso, na tuputupu ae i se saoasaoa mataga pe afai e taugofie tala ma maualuga tului Colombian. O lea ua toe malosi tala ma ua faatupulaia le aitalafu i fafo, na amata mai i le mataupu e tasi le piliona tala o aitalafu i fafo. O le mea na amataina e le malo, o le a faʻamaeʻaina e le IMF, aʻo tatalaina e Kolomupia se laina-o aitalafu a le IMF e sili atu i le $10 piliona tala, pe a manaʻomia vave.
O le toe foi mai o Kolomupia i lima o le IMF na sosoo ai ma le fonotaga a le G-20 lea na toso ese ai lena faalapotopotoga mai le fanuatanu e toe foi i lana galuega tuai. O Kolomupia o le lona lima lea o atunuu na sailia le vailaau oona na kuka i Lonetona. Mekisikō, Ukraine, Polani, ma Costa Rica na muamua atu i ai, e ui lava a o leʻi oo i Latvia, Hanikeri, Iceland, Rumania, Serbia, ma Czech Republic na vave ona liliu atu i le IMF.
E pei o isi vaega o le lalolagi, ua faalauiloaina galuega lautele. E ui lava e leʻi alu ifo le leai o se galuega i lalo ifo o le 10% e oo lava i le taimi o le vevesi, o le mea moni o le leai o se galuega ua sili atu i le 14% i le amataga o le tausaga ua lamatia ai le le mautu o faiga faaupufai. Afai e maualuga atu, e mafai ona galo ia Uribe le toe filifilia.
O le pa'u soo o nisi o narcotrafficking dons e ono siitia ai mo sina taimi le tau o cocaine auina atu faasolitulafono. O le isi vailaʻau oona o le a faʻapipiʻiina ni mea fou e aoga mai le faʻatupulaia o tau ma le faʻaumatiaina o tagata tauva.
O loʻo moomoo le malo mo le faʻatagaga a le US ma Kanata e maua mai i maliega tau fefaʻatauaʻiga saoloto. O lo'o fa'anaunau e pu'eina tupe fa'afaigaluega e ala i le fa'aavanoaina o fa'amanuiaga ma fa'ataga mo tagata fa'afaigaluega. Ae o le faʻateleina o oloa faʻaulufale mai i le taimi na paʻu ai oloa a Amerika i Matu i le tau o le a avea ma faʻalavelave faigata i le gaosiga i totonu o Colombia.
E oʻo lava i le taimi nei o loʻo i ai isi auala e alu ese ai mai le faʻalavelave, auala o loʻo taumafai le toʻatele o Amerika Latina e mulimuli ai. Kolomupia e mafai ona taulai atu i le maketi i totonu, atiina ae fuafuaga a le setete mo le tele o le fausiaina o fale faʻaagafesootai, faʻatasi ai ma faʻalapotopotoga aitalafu a le setete, faʻamaonia le toe fuataʻiina o agrarian e faʻaaogaina ai le 5 miliona hectares o fanua faʻatoʻaga o loʻo nofonofo nei i lalo o le pule faʻapitoa, toe faʻafouina le nuu Andean, ma toe faʻaleleia, e pei ona taumafai isi atunuu Latina Amerika e fai, o ana punaoa faʻanatura. Ina ia tatalaina le ala mo lenei ala tatou te manaomia le filemu.
O Hector Mondragon o se Colombian economist ma activist.
Faaliliu e Justin Podur
O le ZNetwork o loʻo faʻatupeina naʻo le agalelei o ana tagata faitau.
lafo