Punavai: Roar
Los Angeles, Kalefonia / ISA - Me 28, 2020: Ua tetee tagata i le taulaga o Los Angeles i le fasiotiga sauā a Leoleo ia George Floyd e ala i le polokaina o le 101 Freeway.
Ata na saunia e Matt Gush/Shutterstock.com
Ole vaega lea mai O tatou fili i le lanumoana: Leoleo ma le Malosi i Amerika (AK Press, 2015)
Sa matou o mai muamua iinei.
I itula muamua o le 2009, na malaga atu ai leoleo i le nofoaafi o le Bay Area Rapid Transit, ma tali atu i se valaau e uiga i se fusuaga. Sa latou taofia nisi o alii talavou, o le toatele oi latou o Black, faatasi ai ma le tasi e igoa ia Oscar Grant. A o taoto fao Grant i luga o le pulelaa o lo o saisai lima, o se tasi o leoleo, o Johannes Mehserle, na se’i lana fana, fana o ia i tua, ma fasiotia ai o ia.
O le mea atoa na tupu na pueina i luga o le vitio mai le tele o itu. O nisi o molimau na pu'eina a latou mea pueata telefoni feaveai ina ua fana Grant; mulimuli ane, na latou nanaina mea pueata mai leoleo, ona latou lafoina lea o ata i luga o le initaneti. I totonu o aso, na faʻatulagaina faʻataʻitaʻiga i Oakland, ma vave faʻateleina i vevesi - na amata i se osofaʻiga i se taavale a leoleo na paka i luma o le ofisa autu o le BART. E silia ma le 300 pisinisi ma le faitau selau o taavale na faaleagaina i le vevesi. Na tali atu leoleo i le kesi loimata, pulu paʻu, o se taʻavale a tagata faigaluega ma le silia ma le selau na puʻeina, ae na faʻaauau pea faʻataʻitaʻiga mo vaiaso. I le tausaga mulimuli ane, na faamasinoina ai Mehserle ma faasalaina, ae o le fasioti tagata paivalea nai lo le fasioti tagata. Na toe faaauau le vevesi. E tusa ma le $750,000 le tau o mea na faaleagaina.
E ui ina manino o se manumalo faatapulaa, o le faaiuga a Mehserle e tumau pea le ofoofogia. A toe tepa i tua i le sefululima tausaga talu ai, o le San Francisco keronika na mafai ona maua na o le ono mataupu na molia ai leoleo mo le fanaina o tiute, ma e leai se tasi o le sefulutolu leoleo na aafia na faamaonia. “Afai e i ai se lesona e tasi e aʻoaʻoina mai i lenei mea,” o se tasi na auai i le vevesi na mulimuli ane faaiuina, “e na o le pau lava le mafuaaga na pueina ai Mehserle ona o tagata na saeia le aai. O le vevesi - ma le taufaamatau o vevesi i le lumanaʻi.
O le Faavae
O lo'o fa'amalosia i tatou e mafaufau i faiga sauā a leoleo e sili atu pe itiiti ifo i le tu'ua'ese'ese, ia manatu o ni fa'alavelave fa'apitoa, e le feso'ota'i. Tatou te fesili ifo ia i tatou lava i taimi uma, “O le a le mea na tupu?” ma mo tali tatou te vaavaai i sekone, minute, po o itula a o lei tupu le mea na tupu. Atonu o lenei mea e taitai atu ai i tatou e sese le tagata ofisa, atonu e taitai atu ai i tatou e faamagalo atu ia te ia. O na mafaufauga, e pei ona sau mai le mafuaaga faaletulafono, e le taitai mamao ese atu ai i tatou i tua atu o le mataupu o loo fesiligia. Ma o lea, o ia suʻesuʻega e seasea faʻamalamalamaina.
O le fanaina o Oscar Grant, le sasaina o Rodney King, le pueina o Marquette Frye, le fasiotia o Arthur McDuffie - soʻo se tasi o nei mea e mafai ona faʻamatalaina i le tulaga o gaioiga ma uiga o tagata ofisa faapitoa i le vaaiga, o mea na tutupu aʻo lumanaʻi le vevesi. (e aofia ai gaioiga a tagata na afaina), ma tulaga na maua ai e le au ofisa i latou lava. O le mea moni, e masani ona maua e le au faamasino ma le pulega o leoleo e mafai ona faʻamaonia sauaga a leoleo i faʻamatalaga faapena.
Ae ui i lea, o le vevesi na sosoo ai ma nei mea na tutupu, e le mafai ona faamatalaina i ni faaupuga vaapiapi. Ina ia malamalama i le vevesi, e tatau i se tasi ona mafaufau i le tele o mataupu e fesoʻotaʻi, e aofia ai tulaga o le olaga i totonu o le Black community, o le matafaioi a leoleo e faʻatatau i lena nuʻu, ma le talaʻaga ma le mamanu o sauaga faʻapea.
Afai tatou te fia malamalama i le tulaga o sauaga a leoleo, e tatau ona tatou oo atu i tua atu o mataupu faapitoa. E mafai ona tatou malamalama atili i gaioiga a leoleo taʻitoʻatasi pe afai tatou te malamalama i le faʻalapotopotoga o loʻo i ai i latou. O lena faalapotopotoga, i le isi itu, e mafai ona sili ona suʻesuʻeina pe afai tatou te malamalama i lona tupuaga, o ana galuega faʻaagafesootai, ma lona fesoʻotaʻiga i faiga tetele e pei o le kapitalisme ma le pule papaʻe.
Se'i o tatou amata i le fa'avae: o sauaga ose vaega fa'aleoleo. O leoleo e fai ma sui o auala sili ona tuusaʻo lea e tuʻuina atu ai e le setete lona manaʻo i luga o tagatanuu. Pe a le taulau uma le fa'auanau, fa'atonuga, fa'atonuga lelei ma faiga fa'aosofia - o lo'o iai leoleo. I le tulaga o le puleaina o agafesootai, o leoleo o ni tagata tomai faapitoa i sauaga. Ua faaauupegaina, ua aoaoina ma ua faatagaina e faaaoga le malosi. Faatasi ai ma tikeri eseese o le atamai, e lanu a latou gaioiga uma. E pei o le avanoa e pu'e fa'apagota ai, o le fa'amata'u o sauaga o lo'o fa'aalia i so'o se feiloa'iga a leoleo. O sauaga, faapea foi ma le tulafono, o mea ia e fai ma sui.
Fa'asaua Fa'atonu
E ui lava i le faʻamalosi aloaia e faʻafeagai ai, ae o loʻo manino mai o faʻalapotopotoga a leoleo, faʻapea foʻi ma tagata taʻitoʻatasi, o loʻo umia se vaega tele o le matafaioi mo le faʻateleina o sauaga a leoleo. O ofisa o leoleo e lavelave fa'alāpotopotoga, ma e mafai ona fa'alauiloa pe fa'ato'a fa'ao'o le sauā i so'o se (po'o uma) o ona itu eseese. E mafai ona fesoasoani tulaga aloa'ia ma fa'alilolilo o se fa'alapotopotoga e fa'atupuina se si'osi'omaga e talia ai sauaga lē mana'omia, pe fa'amalosia fo'i.
O nisi o itu aloa'ia o lo'o fa'aolaina ai faiga fa'atupu vevesi, o faiga fa'avae aloa'ia a le fa'alapotopotoga, o ana fa'amuamua ua fa'ailoa mai, o a'oa'oga o lo'o ofoina atu i ana tagata faigaluega, o lona fa'asoasoaina o alaga'oa, ma lana faiga o fa'alauiloa, fa'ailoga, ma isi fa'amalosi. Pe a faʻamalosia e nei vaega o se faʻalapotopotoga faʻamalosi - tusa lava pe latou te faia ma le loto i ai, pe leai foi - e mafai ona tatou talanoa e uiga i le sauā o loʻo faʻalauiloaina "mai luga." O lenei malamalamaaga ua faʻaaogaina lelei i pulega a nisi o taʻitaʻi faʻamaʻi faʻaalia - Bull Connor, Richard Daley, Frank Rizzo, Daryl Gates, Rudolph Giuliani, Joe Arpaio (ia taʻu na o ni nai tagata) - ae e le tatau ona faʻaalia le maua o le aafiaga tutusa.
I le isi itu, pe a lagolagoina e tu ma aga a leoleo ma tulaga masani o galuega le faʻaaogaina o sauaga e le manaʻomia, e mafai ona tatou faʻamatalaina le sauā e lagolagoina "mai lalo." O ia tulaga fa'alilolilo e fai si faigata ona fa'amauina, ae e mautinoa lava e i ai o latou taunuuga. E mafai ona tatou faitaulia i o latou elemene le le mautonu, le manatu mamafa i le faafitauli o le sauā, masalosaloga lautele, ma le manaʻomia tele o le faʻaaloalo patino. O se tasi o tagata suʻesuʻe muamua i sociologists na suʻesuʻeina le faʻafitauli o sauaga a leoleo, William Westley, na faʻamatalaina nei mea o "tulaga faʻavae galuega," e sili atu le taua nai lo se isi lava faʻamoemoega o amioga a leoleo.
O sauaga a leoleo e masani ona soona fa'amautu - fa'alauiloa mai luga ae lagolagoina mai lalo. Ae o le mea e le o faʻamalosia moni, o nisi taimi e tusa lava pe le taliaina e tagata taʻitoʻatasi (tagata ofisa poʻo pule), o le malosi tele ma le faʻatulafonoina e toetoe lava o taimi uma. talia. I totonu o pulega leoleo o loʻo i ai le mumusu ma le faʻamaonia lelei o le faʻatonuina o leoleo sauā; ma i totonu o leoleo lava latou, o loʻo i ai le "tulafono o le filemu."
O sauaga a leoleo e le tupu fua; o lena faatagaina e tupu. E talia e leoleo lava latou, i latou i luga o le auala ma i latou o loʻo pule. E talia e loia, e seasea ona faia ni moliaga faasaga i leoleo sauā, ma e le au faamasino, e seasea ona faasalaina. O lo'o talia e pulega fa'ale-malo, pulenu'u ma fono a le 'a'ai, e le fa'aaogaina a latou faatosinaga e lu'iina ai sauaga a leoleo. Ae aiseā?
E faigofie lava le tali: e talia faiga sauā a leoleo ona o le mea lea e manaʻo ai tagata e iai le pule.
E mautinoa e foliga taupulepule lenei mea, e pei o poloaiga e aumai mai se potu ua tumu i le asu o loʻo faʻasalalau atu ile valaau i leoleo eseese ma iʻu ai i se numera o le puʻeina ma se numera o le sasa fua i se afiafi. Ae e le o le uiga lea o la’u tala. Nai lo o se taupulepulega leaga, ua na o le faatinoga masani a le faalapotopotoga; ae na'o le feteenaiga e aliali mai i le va o le tulafono ma faiga a leoleo atonu e le taua tele e pei ona tatou manatu ai. Atonu e iai taimi e feeseeseaʻi ai ia mea e lua, ae e itiiti se popolega pe afai e tutusa lava le fiafia o laʻua tautua. E mafai e leoleo ona soli le tulafono, pe afai latou te faia i le tulituliloaina o mea e masani ona lagolagoina e tagata o loʻo iai le pule, ma e maua ai e ia tagata le manuia.
Pe a faʻamalosia e leoleo le tulafono, latou te faia e le tutusa, i ni auala e tuʻuina atu ai le le tutusa o le gauai i gaioiga a tagata matitiva, tagata lanu, ma isi i tafatafa o le pito i lalo o le sosaiete lautele. Ma ina ua leoleo solia o le tulafono, o nei lava tagata e sili ona latou afaina soo. O se mea fa'afuase'i tele tele e le mafai ona va'aia. Afai tatou te tuu ese, mo le taimi nei, fesili uma o le tulafono, e tatau ona matua manino mai o le autu o leoleo, ma le taulaiga o sauaga a leoleo, o le lofituina lea o le vaega o le faitau aofaʻi e leai se malosi moni. Ma o le mea tonu lava lea: o gaoioiga a leoleo, tulafono pe faasolitulafono, sauā pe leai, e masani ona taofia tagata o loʻo tutu nei i le pito i lalo o le faʻalapotopotoga lautele i lo latou "nofoaga," lea latou te "tagata" - i lalo.
A tuu i se isi faaupuga, e mafai ona tatou faapea atu o leoleo e gaoioi e puipuia mea e fiafia i ai ma tulaga o i latou e iai le pule-o i latou o loo i luga. O le a lava le taimi latou te galulue ai i lenei matafaioi, e foliga mai o le a tuʻuina atu ia i latou se lima saoloto i le tuliloaina o nei faʻamoemoe ma le tele o avanoa i le tulituliloaina o isi itu latou te faʻaalia mo i latou lava. E ono fai mai tulafono e ese, ae e mafai ona le amanaiaina tulafono.
I le talitonuga, o le pulega a leoleo e faʻatapulaʻaina e le setete ma le feterale tulafono, faʻapea foʻi ma faiga faʻavae a matagaluega taʻitasi. O le mea moni, o leoleo e masani ona sili atu i tuaoi o la latou pule faaletulafono ma e seasea totogiina se tau mo le faia o lea mea. E na'o le lelei o tulafono e pei o lo latou fa'amalosia, ma e seasea fa'amalosia. O tapula'a moni i le malosi o leoleo e fa'avaeina e le o tulafono ma tulafono fa'atonutonu - talu ai e leai se tulafono e fa'amalosia e le tagata lava ia - ae ala i la latou ta'ita'iga ma, i se tulaga le tuusao, e ala i le paleni o le malosi i totonu o sosaiete.
Afai lava e puipuia e leoleo le tulaga ua i ai nei, afai o a latou gaioiga e faʻamalosia ai le mautu o le faiga o loʻo i ai nei, e foliga mai e le amanaiaina a latou amio. O a latou soona fai e lamatia ai lenei mautu e amata ai ona latou feagai ma taofiga anoa. O tulafono ma faiga fa'avae e mafai ona le amana'ia ma o lo'o tu'uina atu pea se ufiufi o le fa'afitia fa'amaonia mo i latou o lo'o iai le pule. Ae a oʻo atu le amio le pulea i se tulaga e faʻatupu ai le vevesi, o taua e oʻo mai e le gata o faʻalavelave faʻapitoa, ae o loʻo faʻaalia ai foi feeseeseaiga loloto e uiga i aia tatau a tagata lautele ma tapulaa o le malosi o le setete.
I le tasi itu, o leoleo ma le malo o loʻo taumafai malosi e faʻamautu le pule, e faʻasaoina la latou pule. Ma i le isi itu, o tagata faʻasauā e tauivi e faʻamaonia lo latou tagata. O ia vevesi e fai ma sui, faatasi ai ma isi mea, o le taumafaiga a le nuu e faauigaina mo ia lava le mea o le a taʻua o le sauāina o leoleo ma le mea e paʻu ai le tapulaa o le pule. O feteenaiga nei, ae le o totonu o faamasinoga, e faavae ai a tatou aia tatau.
Kerisiano Viliamu o le tusitala o le O tatou fili i le lanumoana: Leoleo ma le Malosi i Amerika, Metotia Amerika: Faʻasalaga ma le Faʻatonuga o le Pulea, Manu'a: Fa'amatalaga i le Sauaina i se Fa'atemokalasi Fa'aonaponei, ma Avea Leoleo! Na ia tusia e uiga i leoleo ma sauaga a le setete mo Leotele, Fautuaga, Polokiki Fou, I Nei Taimi ma Aga'i i le Saolotoga. E nofo o ia i Portland, Oregon.
O le ZNetwork o loʻo faʻatupeina naʻo le agalelei o ana tagata faitau.
lafo