Punavai: Truthout
O le gaioiga e fausia ai faletupe a le malo o loʻo faʻatuputeleina i le tele o vaega o le US, aemaise o se vaega o se taumafaiga a le au faʻamalosi ma le au fai tulafono alualu i luma e faʻalautele le avanoa i teugatupe i nuʻu maualalo tupe maua ma nuʻu lanu i le post-COVID-19 tamaoaiga. Ae fa'afefea ona fesoasoani faletupe a le malo e puipuia le nu'u ma fesoasoani i atina'e? Afai o faletupe a le malo e avea ma vaega o le Federal Reserve - e pei o se pili na faʻalauiloaina e Sui Rashida Tlaib ma Alexandria Ocasio-Cortez e faʻamoemoe e fai - o le a le iʻuga? O le taʻitaʻi o le tamaoaiga alualu i luma Gerald Epstein, polofesa o le tamaoaiga ma le pule-faʻatonu o le Political Economy Research Institute i le Iunivesite o Massachusetts i Amherst, na suʻesuʻeina le mataupu o teugatupe a le malo lautele ma faʻamalamalamaina ai nei fesili i lenei faatalanoaga faapitoa mo Truthout.
CJ Polychroniou: A maeʻa se faasologa o luga ma lalo, o le gaioiga mo teugatupe a le malo o loʻo maua le malosi i setete i le US Aisea tatou te manaʻomia ai faletupe a le malo, ma aisea e sili atu ai nai lo faletupe tumaoti?
Gerald Epstein: Muamua, pe a ou talanoaina se faletupe a le malo po o se faletupe a le malo ma faalapotopotoga tau tupe, e masani lava ona ou uiga o se faalapotopotoga tau tupe e i ai le lagolago lautele, ei ai se sini lautele po o le lautele, ma e le o faʻamalosia tele e se faʻamoemoega tupe mama.
Aisea tatou te manaʻomia ai faʻalapotopotoga o teugatupe a le malo? Le tele o mafuaaga. O faletupe tumaoti latou te totogia le tele o totogifuapauina mo auaunaga tau faletupe faigofie. O kamupani fa'afoe o aseta ma faufautua tau tupe e tele fete'ena'iga o aia. Faletupe o loʻo auai i gaioiga e sili ona lamatia, faʻamoemoe e faʻaola pe a oʻo i faʻafitauli tau tupe. O kamupani tumaoti e ave'ese a latou aseta i pisinisi ma aiga e ala i le utaina o aitalafu, ma tuua ai i latou e aunoa ma se mea e totogi ai totogi lelei pe tauva ma isi kamupani.
O le tu'uina atu mo le lautele o auaunaga tau tupe e taua e le gata ona e mafai ona faia mea e le o faia e le faiga tau tupe o loʻo i ai nei, ae mafai ona sili atu le lelei i le tele o mea o loʻo faʻamoemoe e fai e tupe tumaoti. E mafai e se faletupe ma faalapotopotoga tau tupe a le malo ona fesoasoani i le toe faatulagaina o faiga tau tupe ina ia sili atu le tautuaina o manaoga o tagata lautele, aemaise o manaoga mo taimi pupuu ma taimi umi o tagata matitiva, tagata faigaluega ma le paneta.
O nisi nei o galuega taua e mafai e se teugatupe a le malo ma faʻalapotopotoga tau tupe ona faʻatino i lo tatou tamaoaiga:
- Tauvaga ma tulafono faatonutonu: O filifiliga a le lautele e tauva ma fa'alapotopotoga tau tupe o lo'o i ai nei, ma fa'apea ona maua ai e tagata le avanoa i mea tau tupe tumaoti ma ono fa'aleleia atili ai oloa ma auaunaga o lo'o ofoina mai e tupe tumaoti. O le filifiliga lautele e maua ai foi se auala e faatonutonu ai faalapotopotoga tau tupe tumaoti e ala i tauvaga.
- Oloa lautele: O oloa a le malo, e pei o le faitau aofaʻi o tagata aʻoaʻoina, atinaʻe lelei, ma faʻatekonolosi faʻatekonolosi mo se taimi umi faʻatasi ai ma le tele o faʻamaʻi lelei, e mafai ona lagolagoina e faʻalapotopotoga tau tupe a le malo.
- O oloa tu'ufa'atasi ma mea fa'aopoopo: O oloa tu'ufa'atasi o mea ia e mana'omia ai le tu'ufa'atasia ma le tu'ufa'atasiga o gaioiga ina ia fua mai ma maua ai taunu'uga aoga. Mo se faʻataʻitaʻiga, e pei ona finau Mehrsa Baradaran i le atinaʻeina o lana talosaga mo "O se Tulafono o Fale mo le 21st Century, "O le tuʻuina atu o fale taugofie e le mafai ona gafatia ona o le tele o oloa faʻaopoopo e tatau ona maua i le taimi e tasi, e pei o galuega, faʻalapotopotoga tau tupe ma faleoloa. I'inei, o le atina'eina o nu'u ose mea lelei e tatau ona aofia ai fuafuaga fa'atasi ma fa'atupe fa'atasi i le tele o vaega eseese mo so'o se vaega e manuia. O se teugatupe a le malo ma faalapotopotoga tau tupe e mafai ona avea ma auala aoga e faamaopoopo ma fesoasoani e faatupe nei gaioiga.
- Fa'aaofia tau tupe - tau le mativa, fa'atauva'a ma le fa'ailoga tagata: Fa'ate'aina tau tupe, fa'atauva'a ma faiga fa'afeagai fa'ailoga tagata o ni fa'alavelave fa'aagafesootai i totonu o le Iunaite Setete. O teugatupe a le malo ma faalapotopotoga tau tupe e mafai ona fesoasoani i le faatupeina o fale taugofie, felagolagomai, pisinisi laiti, polokalame tau aoaoga ma auaunaga tau tupe, uma i nuu lanu ma mo faalapotopotoga e umia pe pulea e tagata o le nuu.
- Malosi tau tupe ma mautu: Faletupe a le malo ma faalapotopotoga tau tupe, e ala i le saofagā i se faʻalapotopotoga faʻapitoa tau tupe, fesoasoani i le faʻaleleia atili ma le malosi o le faiga tau tupe. Mo se faʻataʻitaʻiga, e le pei o faletupe mo tupe mama, o faʻalapotopotoga faʻapitoa tau tupe e masani ona faʻatino faʻataʻitaʻiga, fesoasoani e faʻamautu le tamaoaiga nai lo le faʻateleina o faʻalavelave.
- Suiga tau tamaoaiga: Mo mataupu tau suiga tetele, o le tu'uina atu o tupe fa'aagafesootai e tatau ona faia se sao taua. O nei galuega e aofia ai poloketi e umi le taimi o le maʻitaga, tele le mautonu, tele le tamaoaiga o fua, ma le manaʻoga mo tupe faʻapipiʻi ma fuafuaga. O se tasi o faʻataʻitaʻiga o le manaʻomia tele o le faia o le suiga i suauʻu faʻafouina ma le le gaosia o le carbon, e pei o le Green New Deal. O lenei mea e manaʻomia ai tupe faʻaalu i tekonolosi fou ma faʻatinoga o atinaʻe. I se taumafaiga fa'aliliu'ese'ese fa'apea, o le tu'uina atu o tupe a le atunu'u e taua tele e avea o se faiga fa'afaigofie ma se meafaigaluega fuafuaina.
- Fa'alauiloa galuega atoatoa ma galuega lelei: Fa'asoasoa fa'aaitalafu o le ki lea mo le fa'atupuina o galuega, e aofia ai vaega o le fa'atulagaina o le leai o ni galuega, fa'apea fo'i ma tupe fa'aalu a le ma'i mo galuega fa'ama'itaga umi ma atina'e tetele. O iinei, o le tulaga lelei o galuega e taua tele e pei o le aofaʻi ("auala maualuga" galuega).
- Meafaigaluega o faiga faavae lautele: I se suiga o le tamaoaiga e pei o le Green New Deal, o le tuʻuina atu o aitalafu a le lautele o se meafaigaluega malosi o faiga faʻavae a le malo. O atunuu ua faamanuiaina, vave ma suia suiga tau tamaoaiga, e aofia ai le Iunaite Setete, Korea i Saute, Taiuani, Saina, ma atunuu Europa i Sisifo, e pei o Farani, Siamani ma Italia i nai sefulu tausaga muamua ina ua mavae le Taua Lona Lua a le Lalolagi, sa faaaogaina uma aiaiga faalauaitele. o tupe e pei o se karoti po'o se la'au e fa'aoso ai amioga fa'apisinisi ma fa'asoa fa'aaitalafu i vaega fa'amuamua.
- Fa'aitiitia le malosi o tagata maualuluga tau tupe ma fa'asagatau tupe tetele: Faatasi ai ma aafiaga sili ona taua o se teugatupe a le malo ma faalapotopotoga tau tupe - ma o se mafuaaga autu e masani ona tetee ai le aufaipisinisi - o le i ai o se filifiliga lautele e faaitiitia ai le malosi o maketi o tupe faavae tumaoti ma le malosi faaupufai o tupe. A'o fa'atupula'ia faletupe tumaoti ma isi gaioiga tau tupe i totonu o le Iunaite Setete ua fa'atupula'ia ma fa'atumauina, o le tu'uina atu o tupe fa'aagafesootai o le a fa'afeagai ai nei oligopoli ma le tele o tauvaga. I faiga fa'apolokiki, o filifiliga a tagata lautele e fa'aitiitia ai le malosi o le fa'amata'u o se osofa'iga tetele ma le "tele tele e le manuia." Faatasi ai ma le tele o tulaga tau faletupe ma faalapotopotoga tau tupe, e mafai ona tatou fai atu i Wall Street, "Alu i luma ma toilalo. O a matou faʻalapotopotoga tau tupe a le malo o le a tuʻuina atu auaunaga manaʻomia e aunoa ma oe." E le gata i lea, o teugatupe a le malo ma faʻalapotopotoga tau tupe e tuʻuina atu se faʻatusatusaga pe a fai e faʻamataʻu tupe faʻaletupe tumaoti e tali atu i faiga faʻavae latou te le fiafia i ai.
E mafai ea faʻalapotopotoga faʻapisinisi ma faʻalapotopotoga tau tupe ona olaola ma ola i totonu o se tamaoaiga faʻapitoa?
O le mafuaʻaga o le toe faʻatupuina o tului i teugatupe a le malo e toe foʻi atu i le Occupy Movement.
O tamaoaiga fa'a-Kapitalisi, aemaise lava i latou o lo'o pulea e le neoliberalism, e foliga mai o se nofoaga tulaga ese le fa'afeiloa'i mo teugatupe a le malo ma tupe. Ae, e pei ona faʻamauina e Thomas Marois, o loʻo i ai se siʻitia tele i faʻasalalauga lautele ma faʻalapotopotoga tau tupe i le lalolagi atoa i le tele o tausaga talu ai. E tusa ai ma ia, e silia ma le 900 faletupe a le malo o loʻo iai nei. I le aotelega, latou te pulea le sili atu i le 20 pasene o aseta uma a le faletupe, lautele ma tumaoti. E ui e moni o le pulea e le lautele o aseta teuga tupe atonu na pa'ū mai lona maualuga o le 1970s e tusa ma le 40 pasene, o le tamaoaiga i aso nei ua sili atu le tele, ma le aofaʻi o tupe faavae a le faletupe a le malo ua faʻatupulaia tele. O le fua faatatau lata mai e Marois o loʻo faʻaalia ai o faletupe a le malo ua tuʻufaʻatasia aseta tau tupe e latalata i le $ 49 miliona, lea e tutusa ma le sili atu ma le afa o le GDP o le lalolagi.
E fa'afefea ona fa'aauau pea ona fa'aolaola teugatupe a le malo ma fa'alapotopotoga tau tupe i totonu o le si'osi'omaga e foliga mai e fa'asili-capitalist le tele o atunu'u? E lua vala e tāua. O le mea muamua e faʻatatau i le tele o tausaga talu ai o faʻalavelave tau tupe, lea na mafua ai le faʻatupulaia o nei faʻalapotopotoga a le malo e laveai tupe, pe a le o le tamaoaiga atoa. O le lona lua atonu e sili atu ona ofo: i nisi itu, o nei faʻalapotopotoga e sili atu le lelei ma sili atu le saogalemu nai lo faʻalapotopotoga tau tupe tumaoti.
E ui lava i le tulaga o le tamaoaiga o loʻo faʻatatau i le faʻafeagai, o loʻo i ai nisi tulaga faʻatauvaʻa o nei faʻalapotopotoga a le malo e mafai ai ona latou maua se avanoa taua, e oʻo lava i le maketi maketi. O latou nei:
- O teugatupe a le malo ma faalapotopotoga tau tupe e masani ona faamamafa "sotaga" faletupe ina ia iloa lelei e le au faletupe ma tagata faatau; e fa'atuputeleina ai le malamalama i fa'alavelave fa'aaitalafu ma fa'atuputeleina ai le fa'atuatuaga, ma fa'aitiitia ai amioga fa'atauva'a pe fa'a'ole'ole i itu uma e lua.
- Tulafono a le Malo ma le leai o se pule a tagata e umia sea e masani ona ta'ita'ia faletupe ma fa'alapotopotoga fa'atupe a le malo e fa'aaoga amioga fa'aitiitia le lamatia nai lo a latou paaga tumaoti. E mafai ona fa'aitiitia ai le le mautu.
- Avanoa i tupe faavae ile tau maualalo: O le tele o teugatupe a le malo ma faalapotopotoga tau tupe e maualalo le tau mo tupe faavae ona o loʻo vaʻaia e sili atu le saogalemu nai lo faletupe tumaoti o loʻo faia ni gaioiga maualuga. Latou te matele e fausia tupe faavae e ala i le taofiofia o tupe mama, talu ai latou te le oi lalo o le mamafa e tufatufa atu tufatufaga i tagata e umia sea, ma latou te le feagai ma manaoga tutusa tagata fai sea mo le faʻalauteleina vave.
- O fa'atonuga a le malo e ta'ita'iina atu ai faletupe e fa'asoa atu fa'amanuiaga i tagata fa'atau: O teugatupe a le malo ma fa'alapotopotoga tau tupe latou te tu'uina atu tupe fa'aalu maualalo i tagata fa'atau nai lo le mana'omia o le totogiina o totogi maualuluga maualuga ma le tele o tufatufaga. O lenei mea e tosina mai ai le toʻatele o tagata nono mai ma le tele o tagata teu tupe ma tagata faʻameaalofa.
- Tamaoaiga o fua: E ui lava ina taugata fa'aletupe feso'ota'iga ma le mata'ituina lelei o fa'afitauli tau aitalafu, e mafai e teugatupe a le malo ma fa'alapotopotoga tau tupe ona ausia le tamaoaiga e ala i le fa'aui atu i feso'ota'iga e tu'uina atu auaunaga e pei o underwriting, fesoasoani fa'atekinisi, ma fesoasoani e fa'ailoa tagata nono tupe ma tagata nono lelei. O ia feso'ota'iga e mafai ona fa'aleagaina ai nisi o tulaga lelei tau tamaoaiga o lo'o maua e kamupani tumaoti tetele.
O le leai o ni isi auala i faletupe o Wall Street na mafua ai le fuafuaga a le Public Bank LA, lea na amata ai se faʻasalalauga e faʻavae se faletupe a le malo o le a umia e le taulaga o Los Angeles.
Ae ui i lea, o lenei ituaiga o teugatupe e foliga mai e faʻalavelave i le US e faʻatatau i isi nofoaga i le lalolagi, ae ou te finau e mafua ona o faletupe tumaoti e maua ni fesoasoani tetele mai le malo o Amerika (e aofia ai le Federal Reserve) e tele lava ina le avanoa mo tagata lautele. faletupe ma faalapotopotoga tau tupe. O le a manaʻomia le faʻaupuga faʻapolokiki e suia ai lenei mea, ma, faʻafetai, ua amata ona tupu le faʻalapotopotoga.
O a ituaiga faiga faavae o loʻo faʻaauau i le taimi nei i le taua mo teugatupe a le malo?
O faiga fa'aletupe a le malo i totonu o le US ua maua le malosi e le'i tupu muamua i tausaga talu ai nei. O le mafuaʻaga o le toe faʻafouina o le tului i teugatupe a le malo e toe foʻi atu i le Occupy Movement, lea na aliaʻe i le 2011 o se tali atu i le faʻaleagaina o le tamaoaiga ma agafesootai ua faʻateleina e le faʻafitauli tau tupe a le lalolagi. O le faʻalavelave faʻalavelave, o le le aofia ai o le faitau miliona o tagata Amerika mai auaunaga faʻavae teugatupe ma le talaʻaga umi o teugatupe tumaoti o le faʻatupeina o galuega faʻaleagaina o le siosiomaga ua atili faʻateleina ai le fiafia i teugatupe a le malo i le US.
I le tali atu ai i nei fa'afitauli, ua amata ai e le au fa'auluuluga o teugatupe a le malo le fa'atūlagaina a le setete ma le lotoifale e fa'atūina fa'alapotopotoga fa'aletupe a le malo i le tele o nu'u. Faatasi ai ma nei fuafuaga, o fesoʻotaʻiga o faʻalapotopotoga ma faʻalapotopotoga lagolago ua fausia. Le Public Banking Institute, o le California Bank Banking Alliance ma le National Public Banking Alliance o lo'o i totonu o potu fa'apitoa ma fa'alapotopotoga o lo'o fautuaina mo teugatupe a le malo. O nei fa'alapotopotoga ua fausia feso'ota'iga ma le to'atele o fa'alāpotopotoga tuma'oti ma fa'alapotopotoga e fesoasoani i le atina'eina o so'otaga o lo'o i ai nei ma fa'atupu le lagolago.
O lo'o galulue i le fa'atuina o faletupe a le malo e mulimulita'ia auala masani e lua. O le faiga muamua o le fa'atuina o faletupe a le malo i le taulaga, itumalo po'o le fa'aitulagi. I le tele o tulaga, e mana'omia e le malo o le setete ona pasia tulafono e fa'ataga ai le fa'atūina o faletupe lautele a le atunu'u. O le auala lona lua e aofia ai le faʻatuina o se faletupe a le malo lautele, e pei o le Faletupe o North Dakota, lea o le a avea ma fale teu oloa a le malo mo tupe a le setete ma paʻaga ma le au nonogatupe i le lotoifale.
O loʻo i ai taumafaiga i setete eseese e faʻavae faletupe a le malo i le mulimulitaia o nei auala e lua. O nei taumafaiga ua salalau solo i le atunuu. O se fa'asologa puupuu lenei.
O le Setete o Niu Ioka ma Penisilevania e talimalo i fuafuaga e faʻatuina faletupe lautele i tulaga faʻapitonuʻu ma setete. O loʻo galulue uma setete e pasia se pili e tuʻuina atu ai le tulaga faaletulafono mo malo faʻalotoifale e faʻatuina a latou lava faletupe lautele. I Penisilevania, o lenei tulafono o le a faʻaaogaina e faʻavae ai se faletupe lautele a le taulaga i Philadelphia. E le gata i lea, o setete e lua o loʻo tulituliloa tulafono e faʻavae ai faletupe lautele a le setete. O loʻo galulue vavalalata le au faufautua i Pennsylvania ma le Public Banking Institute e faʻatuina se faletupe a le malo e mulimuli i le faʻataʻitaʻiga a le Faletupe o North Dakota. O nei taumafaiga o loʻo lagolagoina e le tele o faʻalapotopotoga i totonu o setete e lua.
O le Setete o Uosigitone o le isi nofoaga taua mo le faʻalauiloaina o teugatupe a le malo. I nai tausaga ua tuana'i, o lo'o una'ia e le au faipule le fa'atuina o se faletupe lautele a le malo lea o le a galue e avea o se fale teu oloa a le malo mo tupe a le setete ma o le a fa'atagaina e pulea ma fa'aagaga tupe a le setete i polokalame tau atina'e tetele. E ui lava o nei taumafaiga sa feagai ma teteega ogaoga, aemaise lava mai le teutupe a le setete, ae o le au faʻalapotopotoga na auai i la matou suʻesuʻega na faʻaalia lo latou naunau e faʻaauau pea le unaʻia o teugatupe a le malo i tausaga o lumanaʻi. E ese mai i nei setete e tolu, o loʻo i ai taumafaiga e faʻatuina faletupe lautele i le tulaga o le setete i isi setete e iva: Colorado, Kalefonia, Hawaii, Maryland, Massachusetts, New Jersey, New Mexico, Oregon ma Virginia.
O le Public Banking Act, o se pili feterale na faʻalauiloaina i le Konekeresi ia Oketopa 2020 e faʻamoemoe e mafai ma faʻamalosia le fausiaina o faletupe a le malo i tulaga o le setete ma le lotoifale.
O le manumalo sili ona taua mo le aufaipisinisi a le malo na faia i Kalefonia i le 2019 ina ua pasia e le tulafono e mafai ai ona fausia ni faletupe lautele, AB 857. O le tulafono muamua lea o faletupe a le malo i totonu o le atunuu ua faatagaina ai le setete e faʻauluina faletupe a le malo e 10 i le fitu tausaga. O loʻo iai foʻi taumafaiga faifaipea e faʻaliliu le Faletupe o Atinaʻe ma Atinaʻe a Kalefonia (le IBank), o loʻo avea nei ma faʻaputuga tupe mo nonogatupe, i se faletupe lautele a le setete.
O le leai o ni isi mea i Wall Street faletupe na mafua ai le Faletupe a le Malo LA Initiative, lea na amata ai se faʻasalalauga e faʻatuina se faletupe a le malo o le a umia e le taulaga o Los Angeles ma o le a faʻatautaia tupe a le taulaga mo le manuia lautele.
O se tasi o uluai ausiaga tele a le Public Bank LA o le faafaigofieina lea o se palota a le aai e fausia ai se faletupe a le malo. E ui o le palota na paʻu i le 44.15 pasene lagolago, o lenei malosi na faʻaliliuina i le faʻavaeina o le California Public Banking Alliance, o se faʻapotopotoga o le 10 faʻalapotopotoga faʻalapotopotoga lautele i le setete atoa.
E ese mai i teugatupe a le malo i le lotoifale, o loʻo finau i Kalefonia mo se faletupe lautele a le setete. O nei taumafaiga na amata i le 2019 i le faʻaofiina o se pili, SB 528, e le Democratic Sen. Ben Hueso. O lenei pili e fa'atatau i le suia o le IBank i se fale teu oloa e mafai ona ave tupe teu mai taulaga ma atunu'u, pulea i latou ma tu'uina atu fa'amautu fa'aunegatupe ma fa'aulu fa'asoa i poloketi Kalefonia. Ina ua uma le toilalo o lenei pili, na amata galue ai se vaega fou o galuega i le faaliliuina o le IBank i se faletupe lautele a le setete. I le masina o Iulai 2020, na fa'alauiloa ai se pili fou, AB 310, mo lea fa'amoemoe. O le AB 310 e lua vaega autu / faʻamoemoega: (1) faʻalauteleina le gafatia o nonogatupe a le IBank; ma (2) faaliliuina le IBank i se faletupe a le malo. O le faʻalauteleina o le faʻatagaina o nonogatupe na faʻalauiloaina e lagolago ai malo faʻalotoifale ma pisinisi laiti, faʻatatau aemaise lava i latou e umia e vaega le tagolima.
I le aotelega, e mafai ona manatu Kalefonia o se nofoaga tutotonu o galuega faʻasalalau faʻasalalauga lautele i totonu o le US O loʻo i ai se lagolago lautele lautele ma faʻatupulaia mo teugatupe a le malo, ma o loʻo faʻamanuiaina le au faufautua i le fausiaina o soʻotaga, faʻavae faʻalapotopotoga ma le faʻalauiloaina o tulafono. E ala i le mulimulitaia o nei atinaʻe ma le fausiaina o talanoaga, e mafai e le au fautua i isi vaega o le atunuʻu ona aʻoaʻoina ni lesona taua mai manumalo ma luitau o loʻo feagai ma faʻalapotopotoga o teugatupe a le malo mai Kalefonia.
Ae, a aunoa ma le lagolago lautele a le feterale, e pei o mea e tuuina atu e le malo i faletupe tumaoti, o nei faletupe a le malo o le a i ai i taimi uma ... o se tulaga le lelei. O le mea e fa'afetai ai, o lo'o tulituliloa e le to'atele o faipule ma fa'atupu fa'agaioiga fuafuaga a le feterale e lagolago ai fa'alapotopotoga ma fa'alapotopotoga tau tupe a le malo.
O le tulafono taufaaofi H.R. 8721 na faʻalauiloaina ia Oketopa 2020 e tuʻuina atu ai le faʻailoga feterale a nisi o faletupe a le malo. O le a le matafaioi a se faletupe a le malo na fausia e le malo feterale? E mafai ona maua ai se auala aoga e fa'atupe ai le suiga lanu meamata?
O nisi ua fa'atūina le fa'atūina o se faletupe feterale - e mafai ona fa'atapula'aina lenei faletupe i le fa'atupe na'o tupe teu fa'atatau i le tau.
O le Public Banking Act, o se pili feterale na tuʻuina atu i le Konekeresi ia Oketopa 2020 e Sui Rashida Tlaib ma Alexandria Ocasio-Cortez, o loʻo tautala saʻo i nisi o manaʻoga na faʻaalia e le aufaipisinisi lautele i la matou suʻesuʻega suʻesuʻega. O le Tulafono o Teugatupe a le Malo e fa'amoemoe e mafai ma fa'amalosia le fausiaina o faletupe a le malo i tulaga o le setete ma le lotoifale e ala i le fa'atuina o se fa'atonuga fa'atonutonu feterale, polokalame fa'ameaalofa ma lagolago [mo] atina'e tau tupe. I se isi faaupuga, o lenei pili e faʻamalosia ai le fausiaina o faletupe a le malo e ala i le tuʻuina atu o le lagolago "pito i lalo" mo fuafuaga faʻapitonuʻu "lalo i luga".
I lalo o le Tulafono o Faletupe a le Malo, e mafai ona avea faletupe a le malo ma sui o le Fed. E le gata i lea, o lenei tulafono o loʻo tuʻuina atu ai se auala mo faletupe faʻatulafonoina a le setete e maua ai le aloaia a le feterale ma faʻamaonia se faʻavae mo faletupe a le malo e fegalegaleai ai ma faletupe meli (lea e avea ai le USPS ma faletupe), poʻo FedAccounts (lea e maua ai e tagata uma se teugatupe i le Fed. e mafai ai ona latou maua tupe totogi saʻo, e pei o siaki faʻamalosi, mai le malo). O lo'o fa'apena fo'i e le pili fa'aulufale mai tulafono ma fa'atonuga mo le fa'aunegatupe e fa'atatau i vaega fa'ate'aina ma fa'atauva'a, fa'aleleia o le si'osi'omaga ma fa'amaumauga o fa'amaumauga. Mo se fa'ata'ita'iga, e fa'asa ai faletupe a le malo mai le auai pe lagolagoina le fa'afaigaluegaina o suauu. E le gata i lea, o loʻo faʻatonuina le Fed e atiaʻe tulafono faatonutonu ma tuʻuina atu taʻiala e faʻamautinoa ai o loʻo tumau pea gaioiga a faletupe a le malo ma faʻamoemoega o le tau ma e lautele ma faʻapitoa e aofia ai faʻasalalauga faʻasalalau ma vaega faʻapitoa.
O se vaega taua o le Tulafono o Teugatupe a le Malo o le amana'ia lea o le mana'omia o le tele o lagolago a le feterale mo fuafuaga tau teugatupe a le atunuu ma le setete. O lenei tulafono o loʻo faʻaalia ai foi e mafai e le Fed ma le Treasury ona fesoasoani i le lagolagoina o atinaʻe tau tupe i fafo atu o latou faʻataʻitaʻiga masani o gaioiga.
O lo'o iai isi fuafuaga a le feterale e fesoasoani e fa'atupe ai se Green New Deal. O le Federal Reserve lava ia e mafai ona fa'atau mai fa'amau lanu meamata, e pei ona fautuaina, mo se fa'ata'ita'iga, saunia e Robert Pollin. Po'o le malo e mafai ona fausia se "Green Bank" i le tulaga feterale e faʻaputuina tupe tumaoti ma tuʻufaʻatasia ma tupe a le malo e fesoasoani e faʻatupe ai le suiga lanu meamata. Mulimuli ane, o nisi ua fautuaina le faia o se faletupe feterale, ma e foliga mai, o lenei faletupe e mafai ona faʻatapulaʻaina i le faʻatupeina o tupe teu faʻapitoa mo le tau. O nei mea uma e mafai ona faʻamalieina tele fuafuaga i le setete ma le faʻalapotopotoga faʻapitonuʻu e faʻalauiloa fofo i faʻalavelave faʻafuaseʻi o le tau.
O le ZNetwork o loʻo faʻatupeina naʻo le agalelei o ana tagata faitau.
lafo