O i matou i le Itu agavale na faitioina Obama, e pei foi o aʻu, ona o lona toilalo e faia ni tulaga lototele i le taua ma le tamaoaiga, e tatau ona auai i le fiafia o na tagata Amerika, uliuli ma paʻepaʻe, oe na alalaga ma fetagisi i le po o le Aso Lua ao latou na logoina o Barack Obama na manumalo i le palota a le peresetene. O se taimi fa'asolopito moni lava, o le a ta'ita'ia e se tagata uli lo tatou atunu'u. O le naunautaiga o talavou, uliuli ma papae, o faamoemoega o latou matutua, e le mafai ona na ona le amanaiaina.
Sa i ai foi se taimi faapena i le seneturi ma le afa talu ai, i le tausaga e 1860, ina ua filifilia Aperaamo Lincoln e avea ma peresitene. Lincoln na faitioina malosi e le au soloia, le tetee i le nofo pologa, ona o lona toilalo e faia se tulaga manino ma le lototele e tetee atu ai i le nofo pologa, ona o le galue o se faipule poto nai lo se malosi amio. Ae ina ua filifilia o ia, o le taʻitaʻi soloia o Wendell Phillips, o le sa avea ma faitioga ita o LincolnO le fa'aeteete, na iloa ai le avanoa i lana filifiliga.
Na tusia e Phillips e faapea mo le taimi muamua i le talafaasolopito o le atunuu "ua filifilia e le pologa se Peresetene o le Amerika Tele." Lincoln, na ia fai mai ai, e le o se tagata e soloia, ae o ia i nisi o auala "ua malie e fai ma sui o se tulaga tetee i le pologa." E pei o se paʻu i luga o le laupapa sikola, Lincoln e i ai le gafatia, pe afai e galulue malosi tagata Amerika, e siitia i luga o le laupapa, liua i se masiofo, ma, e pei ona fai mai Phillips, "salu le laupapa."
Obama, pei Lincoln, e matele e vaai muamua i lona manuia faapolokiki nai lo le faia o ana faaiuga i faavae tau amio. Ae, i le avea ai ma uluai Aferika Amerika i le White House, na filifilia e se tagatanuu naunautai lea e faamoemoeina se agai i luma i le filemu ma le amiotonu, na te tuuina atu se avanoa mo suiga taua.
Ua avea Obama ma peresitene i se tulaga e tagi ai mo sea suiga. Ua faia e le malo ni taua le aoga ma le le mama e lua, in Iraq ma Afghanistan, ma ua liliu atu ma le naunautai tagata Amerika i na taua. O le tamaoaiga o loʻo luluina i le mataʻutia o ta, ma o loʻo lamatia i le paʻu, ona o aiga ua leiloloa o latou fale ma tagata faigaluega, e aofia ai i latou o loʻo i totonu o le vaeluagalemu, ua leai ni galuega, O lea ua sauni le faitau aofaʻi mo suiga, ioe, o loʻo naunau mo suiga, ma "suiga" o le upu na sili ona faʻaaoga e Obama i lana tauvaga.
O le a le ituaiga suiga e manaʻomia? Muamua, ia fa'ailoa le fa'amavae mai o a tatou 'au mai Iraq ma Afghanistan, ma ia lafoaʻia le aʻoaʻoga a Bush e uiga i le puipuiga o taua faʻapea foʻi ma le Carter aʻoaʻoga o le militeri e pulea. Sasa'e Tutotonu suauu. E tatau ona ia matua suia le itu o US faiga faavae i fafo, folafola atu e faapea o le US o se atunuu alofa filemu lea o le a le faʻalavelave faʻafitafita i isi vaega o le lalolagi, ma amata faʻaumatia nofoaga faʻa-militeli o loʻo i ai i totonu o le silia ma le selau atunuu. E tatau foi ona ia amata feiloai ma Medvedev, le taʻitaʻi Rusia, ina ia maua se maliega i le faʻamavaeina o auupega faaniukilia, e tusa ai ma le Nuclear Anti-Proliferation Treaty.
O lenei suiga mai le militarism o le a faasaolotoina ai le faitau selau piliona o tala. O se polokalame o lafoga o le a matua faateleina ai lafoga i luga o le 1% sili ona tamaoaiga o le atunuu, ma o le a lafoga ai a latou tamaoaiga faapea foi a latou tupe maua, o le a maua mai ai le sili atu o le selau piliona tala.
Faatasi ai ma na tupe faʻasao uma, o le a mafai e le malo ona tuʻuina atu le tausiga faʻalesoifua maloloina saoloto i tagata uma, tuʻuina le faitau miliona o tagata e galulue (lea e leʻi mafai ona faia e le maketi saoloto. lea e faitau miliona na tuuina atu i ai e le malo galuega, ua na o se otootoga lea o se polokalame e mafai ona suia ai le Amerika Tele ma avea ma tuaoi lelei i le lalolagi.
###
(tusia mo L'Humanite i Paris)
Howard Zinn na ola ae i totonu Brooklyn, sa avea o se osofaʻiga i le Taua Lona Lua a le Lalolagi, ma sa auai malosi i aia tatau a tagata lautele ma gaoioiga tetee. O ia o le tusitala o le tele o tusi, e aofia ai Se Malosi e le mafai e Malo ona Taofi lomia e City Lights Books, www.citylights.com.
O le ZNetwork o loʻo faʻatupeina naʻo le agalelei o ana tagata faitau.
lafo