Faafetai lava. Namaskaram.
E manaia le i ai i Kerala.
Ose fa'aeaea le manatua o le manatua o se tagata atamai tele na tu'ua oe ia Iulai o lenei tausaga, TK Ramachandra. Ma o le mea ou te iloa e uiga ia te ia e faamanatu mai ai ia Noam Chomsky o le na faʻamanatuina lona 80th aso fanau i le 7th o Tesema, i ni nai aso talu ai. O Chomsky o lo'o fa'atusalia le sili i fa'aupufai fa'apolokiki a Amerika ma lauga fa'alea'oa'oga.
Sa ia fetalai atu pea i le upumoni i e malolosi, e tusa lava pe faigata tele na upumoni mo tagata ona faalogo i ai. Na ia taʻu atu i tagata Amerika i le tele o tausaga e uiga i mea o loʻo faia e le Iunaite Setete i le lalolagi atoa. Ma o lo'o ia te ia se tasi o fa'ailoga o tagata popoto Ou te mautinoa o le TK o lo'o fa'ata'ita'ia fo'i - le tumau. E le na'o le suia o tulaga pe a agi le matagi i se isi itu. O nisi tagata popoto e fetuutuuna'i o latou manatu ina ia fa'amalieina i le pule ma fa'atamaoaigaina ai i latou lava. I Amerika, ma atonu e moni foi i Initia, afai e te felagolagomai ma pulega a le setete ma faalapotopotoga o le a matua tauia oe. E tele tupe e te maua. O le a vala'aulia oe i fa'afiafiaga, i 'aiga o le afiafi, fa'aalia i le aufaasālalau, ma o le ae maua se galuega manuia tele.
Ae ou te talitonu o le matafaioi a le au popoto i soo se mea e tautala ai mo i latou e le mafai, ia avea ma leo mo e leai ni leo, ma ia le fai ma sui o le au saua ae o le sauaina, ma o se mea lea e Chomsky, TK iinei i Kerala, ou te manatu o loo fai ma sui. O se tu masani taua tele lena e tatau ona tatou faamamaluina ma faaauau.
Atonu e te iloa le tusitala matagofie mai Martinique Dr. Franz Fanon. I lana galuega masani, "Wretched Of The Earth" o loʻo ia faʻamatalaina ai le faʻaiʻuga o le colonialism masani ma lona suia i le neo-colonialism. I lana mataupu, The Pitfalls of National Consciousness, na ia fai mai ai e le mafai e pulega a le malo ona galulue e aunoa ma le galulue faatasi. O lona uiga o tagata i totonu o atunuu fou tutoatasi ua avea ma sui o, i lenei tulaga, Washington. Ua faia ni fetuunaiga. O mea e fiafia i ai le atunuu, ia tatou fai atu Initia, o loʻo i lalo ifo o le manuia o Uosigitone. O le vaega sili lea, o loʻo aʻoga i Harvard, Yale, ma isi iunivesite maualuga i Amerika. Latou te galulue i tulaga maualuluga i totonu o latou malo. Atonu latou te maua galuega i le Faletupe o le Lalolagi, le IMF, le WTO ma Malo Aufaatasi. Ona avea ai lea oi latou ma ituaiga o sui mo Uosigitone, e faalauiloaina ana aia faameperoa.
Ia Novema 4th o le Iunaite Setete na i ai se suiga o pulega i le filifilia o Barack Hussain Obama. O le itulau pito i luma lea o la tatou nusipepa sili ona taua, le New York Times. E na o le faapea mai “Obama. E pa'u le pa fa'ailoga lanu i le palota." Sa ou i Pakistan i ni nai vaiaso talu ai ma o Obama i luga o le faavaa o se mekasini Urdu ma o le fesili i lalo o le, "Pe o le a suia moni lava faiga faavae a Amerika?" Na o le fai atu o le fesili. Ona sosoo ai lea ma iinei i Initia, i luga o le faavaa o le Living India magazine "Barack Obama creates history."
O le palota a Barack Obama e tumu i faatusa, ua ou matua e manatua ai le taimi na le mafai ai e tagata Aferika Amerika ona nonofo i le fale e tasi, pe nonofo i le faletalimalo e tasi, pe o i le aoga e tasi, pe tietie i le pasi e tasi ma tagata papaʻe. . O le mea la lea o se faiga palota e matua taua tele ma fa'atusa ma ua fa'afeiloa'ia ma le fiafia tele. Christian Amanpour i luga o le CNN, na ia fai mai o lenei palota "o le a suia ai le lalolagi." E tatau ona ou fai atu le fesili, pe o le a suia moni ea le lalolagi?
Pe o le a faaleleia ai le faalavelave i nuu i tua i Initia lea e toetoe lava 200,000 faifaatoaga ua pule i o latou ola? O le a faaleleia ea le tulaga i Pakistan ua malepelepe, o se atunuu gaumativa? O le a fesoasoani i le averesi Afghan e leai se mea na iloa ae na o taua mo le 30 tausaga talu ai? E fesoasoani i le Iraqi masani? Tala fou o le aso mai Iraq: 45 tagata na maliliu i se osofaiga e tasi. O le a fa'atatau ia Kashmir? Palestina? O lea e tatau ai ona tatou fesili atu i nei fesili i se auala faamaoni ae le o ni tala pepelo pe faavae i luga o le faamoemoe. O le fa'aupuga lea a Barack Obama. O le faamoemoe o se upu matagofie. Ou te le iloa po o le a le mea i Malayalam. I le Hindi o Asha, i Urdu o Umeed. Tatou te mananaʻo uma lava e faʻamoemoe, ae o le faʻamoemoe e tatau ona mauaa i le mea moni, ae le o mafaufauga, ae le o mafaufauga faʻataulāitu.
Ae o le a le fa'amaumauga i le taimi nei o Mr. Obama, ua lata ona avea ma peresitene o Obama? O le a lana tala ma fai? E tatau ona tatou suʻesuʻeina nei mea ma le le faʻaituau ae le otometi ona talotalo fuʻa ma avea ma lagolago malosi o le pulega fou. O se tasi o mafuaaga o le palota na aumaia ai tagata i luga o auala i Amerika e siva, ou te lei vaai muamua i ai, e faatatau i le mea na tatou ola ai i le 8 tausaga talu ai. O le kegi a Bush e mautinoa lava o le pulega sili ona solitulafono i le talafaasolopito o Amerika. O ta'ita'i taua na faia le tele o solitulafono faasaga i tagata. Solitulafono o tulafono faava o malo, o le tulafono a le UN, le Faavae o le Iunaite Setete, o tauaofiaga i Sineva, o le tauaofiaga a Hague, e taʻua ai na o nisi.
O se tasi o mea ou te matua le fiafia ia Barack Obama o lona le manao e molia nei tagata solitulafono i soo se solitulafono. E foliga mai o le a latou litaea ona o atu lea e tusi se tusi ma maua, pe tusa ma le 30 miliona tala mo le tusiaina o se tusi ona alu ai lea i se lauga taamilo ma lauga i kolisi ma iunivesite ma maua ai le selau afe tala. O lenei e te manatua na fai mai Barack Obama o le a ia tapunia Guantanamo. O se mea lelei lea. Ae e le lava. E le gata e tatau ona ia tapunia Guantanamo, e tatau ona ia toe faafoi atu i tagata Cuban na gaoia mai ai i le 100 tausaga talu ai. E tatau ona ia aumaia i le tusi, faʻailoa uma na tagata ofisa Amerika sa nafa ma le faʻaleagaina ma le faʻaleagaina o pagota. E mafai fo'i ona ia tapunia potu fa'asauā i Afghanistan i Bagram ma isi nofoaga fa'apenei i le lalolagi atoa.
Ua matua le malamalama foi Obama i le uiga moni o le taua a Iraq. O se faiga solitulafono tele. O lana faitioga, e pei o le tele o tagata saoloto i Amerika, o se mea sese. Na sese le pulea. Sa leaga le fuafuaga. E le'i fa'atauina meafaigaluega talafeagai ma isi mea faapena. Ou te mautinoa sa faia foi e le au Siamani ni faitioga faapena e uiga i faiga faavae tau taua a Hitila a Rusia, aemaise lava ina ua mavae Stalingrad.
O le mea o fai mai ai Obama e uiga ia Iraq e le taliaina. O osofaiga ma le nofoia o Iraq o se solitulafono taua tele ma Bush, Cheney, Rumsfeld, Wolfowitz, ma isi uma e tatau ona aumai i le International Criminal Court i The Hague ma molia ai. O le mea na tupu, o loʻu atunuu, e le fiu e folafola atu lona tuuto i le tulafono ma lona tuuto i le faatemokalasi ma le saolotoga e musu e auai i le International Criminal Court. Na te le amanaiaina lana pulega. O iina e te iloa ai le faasausili o le malo.
E te toe vaʻai i lena faʻamaualuga pe a le amanaʻia e Amerika le tulafono a Kyoto i le vevela o le lalolagi. O le a la le tala a Obama e uiga ia Iraq? O se mea sese. E i ai se tausuaga leaga i Amerika, matou te fai atu ua fuafuaina e Obama se fuafuaga e alu ese ai mai Iraq. O le a ia ave le 'autau mai Iraq ma auina atu i latou i Afghanistan e tau ai se isi taua i le tuaoi. Faatoa ou sau mai Pakisitana ma sa ou i ai iina 3 taimi i le 11 masina talu ai. E masani ona pomuina e le Iunaite Setete ia Pakisitana. O isi aso uma e i ai se ituaiga o osofaʻiga, ma o le mea lea e faʻaleagaina ai Pakistan. Ua mafua ai le inoino tele i le pulega a Zardari i Islamabad faapea foi i le Iunaite Setete. Ma ua fai mai Obama o le tuaoi tuaoi i le va o Afghanistan ma Pakisitana o le totonugalemu i luma o le taua i le mataʻutia. Ou te fai atu ua taua aua o se taua moni lava o le mata'utia.
Ua matua faateleina le fefe talu mai le 11th o Setema 2001, e mafua ona o le faatamala ma le solitulafono o le pulega a Bush i Uosigitone. Osofia ma nofoia Afghanistan ma Iraki, taufaamatau Iran ma Suria, osofaia Suria, pomu Somalia, ma e masani lava ona amio o se pulega leaga. O lenei faaupuga rogue le US e masani ona faʻaaogaina i fili filifilia. Ae o le US lava ia ua soli e pei ona ou taʻua tulafono faavaomalo, o lea na fai mai ai Obama tatou te manaʻomia nisi fitafita i Afghanistan i se taimi vave, e tatau ona tatou feagai ma Pakistan, e le mafai ona tatou maua se Iran faaniukilia o le a avea ma se suiga tele o taaloga ona ia fai mai o Iran o se pulega leaga. Masalo e mafai e Obama ona faasino i le mea moni o Isaraelu, o se paaga sili a le Iunaite Setete ma o lou atunuu nei, o loʻo i ai auupega faaniukilia. O Isaraelu e le o se saini i le Non-Proliferation Treaty. O Iran o loʻo avea ma saini ma o loʻo taofia i tulaga maualuga o le NPT. E i ai se upu mo lenei i le gagana Peretania: hypocrisy. Ua uma ona e setiina tulafono mo oe lava ma au uo ma se isi seti o tulafono mo ou fili. Ou te manatu afai e te vaʻavaʻai faʻamaoni i tala faʻasolopito o le ae iloa ai o se mamanu lea o amioga a malo uma o le malo. O nisi o outou atonu ua lava le matutua e manatua ai Peretania ma lo latou pepelo ma tulaga faaluaina ina ua latou pulea Initia.
O le isi mafuaʻaga, ua logoina i matou, e le mafai ona matou maua se Iran faaniukilia ona o le a faʻaosoina ai se tuuga auupega i Sasaʻe Tutotonu. O lea la e tatau ona e mafaufau pe o le a le atulaulau o loʻo nofo ai Obama. O loʻo i ai se tuuga a auupega i Sasaʻe Tutotonu. O le mea moni o le Iunaite Setete o le numera tasi lea e faʻatau atu auupega i le lalolagi. O le US e tusa ma le 50% o auupega uma e faʻatau, ma ou te iloa o Washington o loʻo vaʻavaʻai New Delhi ma mata matala. O se maketi fou vevela lea e faʻatau atu ai auupega ma aumai New Delhi i se faʻauiga a le militeri ma Uosigitone. E fa'aalu e le Iunaite Setete le 1 miliona tala i le tausaga i le militeli. Ou te le iloa pe fia le tupe ae sili atu tupe e faaalu e le Iunaite Setete i le militeli nai lo atunuu uma o le lalolagi tuufaatasi, e aofia ai Farani, Initia, Rusia, Pakisitana, Iapani, Saina, Peretania, Italia. O le a talepe e Obama le malo o Amerika? Masalo e leai. E mafai ona e faʻamoemoe o le a ia faia ae pei ona ou fai atu o le faʻamoemoe o se lagona ma o tatou o le au tusitala, ona o le au atamamai e tatau ona suʻesuʻeina molimau: o le a lana tala ma o ai na te tofia i lana kapeneta ma isi tulaga maualuga.
Mo se faʻataʻitaʻiga, o lana pule sili o le aufaigaluega, Rahm Emmanuel, e vavalalata vavalalata ma Isaraelu, o se hawk i tulaga o faiga faʻafitafita, ma o se fautua malosi o le lalolagi, o se isi upu faʻamaonia mo le puleaina o le tamaoaiga a Amerika. Ona tofia lea e Obama ia Hillary Clinton e avea ma failautusi o le setete. E tatau ona e iloa lelei faamaumauga a Hillary Clinton. O ia o se lagolago tuuto o Isaraelu ma le malo o Amerika. I le ala, o le faaupuga malo Amerika e le o faaaogaina i le Iunaite Setete i lauga faaaloalo, i le New York Times, i le Time magazine, ma le Wall Street Journal. E na'o matou i le Itu Agagavale e fa'aoga ai lenei faaupuga. Ae ou te manatu e saʻo le faaupuga ma o loʻo faʻamatalaina ai se faiga o sootaga o loʻo pule ai le Iunaite Setete ae o isi vaega o le lalolagi o loʻo i lalo ifo. Latou te i ai iina e sapalai mea mata ma tagata faigaluega.
Na ou fai atu atonu o le a suia e le Obama ma le atamai lenei faiga. Ae e foliga mai e le faigofie ona i totonu o le Iunaite Setete o le militeri- alamanuia-faasalalauga-aʻoaʻoga faʻapitoa e pulea faiga faʻavae. E tusa lava po o ai le peresitene, pe o Jimmy Carter po o Ronald Reagan po o Bill Clinton, po o George Bush po o le taimi nei o Barack Obama e matua itiiti lava se mea e mafai e nei Peresitene ona fai e fai ai suiga tetele. O lo latou gafatia e suia faiga fa'alotoifale e fa'atapula'a i se vaega va'apiapi ma i faiga fa'avae mai fafo e sili atu le vaapiapi. I luga o faiga faʻalotoifale, mo se faʻataʻitaʻiga, matou te faʻamoemoe e avea Obama ma se faʻaleleia tele i luga o George W Bush. Ae e le tele naua mea. E tatau ona e manatua o lenei mea, e pei ona ou fai atu muamua, masalo o le pulega sili ona leaga i le talafaasolopito o Amerika. I mataupu i fafo e le taumate o le a avea Obama ma se mea e sili atu nai lo se pule faʻapitoa o le malo o Amerika. O le a ia tautala manino ma atoatoa fuaiupu, ae o le a ia le suia le autu autu o le malo o Amerika. O le mea na tupu, ua matauina lenei mea e le neo-cons.
Ua leva ona fai mai tagata e pei o Richard Perle, o se tasi o tusiata o le taua a Iraki, Sa matou matua popole lava ina ua filifilia Obama, sa matou manatu o le a i ai se suiga mataʻutia i faiga faʻavae a Amerika, ae o lea ua matou vaʻai i tofiga na. o loʻo ia faia ma ana faʻamatalaga lautele, matou te lagona le sili atu le toʻa.
Na filifilia Obama e tusa ma le 53% o le palota ae maua e John McCain le 47%. Ae o palota uma a tagata lautele o loʻo faʻaalia ai e manaʻo tagata Amerika e faʻamutaina le taua i Iraq, manaʻo e faʻauʻu le taua i Afghanistan, manaʻo e faʻaalu tupe i le malo ma militarism e tuuto atu i manaʻoga o tagata e pei o aʻoaʻoga, soifua maloloina, felauaiga ma faaleleia o le siosiomaga.
Ua tatou i ai i le pito o se taimi taua o le siosiomaga i le talafaasolopito o tagata. O taimi mata'utia nei, ae o le fa'alavelave tau le si'osi'omaga aemaise o le vevela o le lalolagi o se mea o le a i ai ni fa'alavelave mata'utia pe a le fo'ia. Ma o oe o loʻo nofo i se setete tu matafaga o le a afaina tele i le siʻitia o le suasami. O se fa'afitauli tuga tele lea. E leai se fiafiaga i le vaʻaia o le Taj Hotel i Mumbai o loʻo osofaʻia ma faʻasalalauga uma e le manava na mulimuli mai. Ae o le siosiomaga e tatau ona taulimaina ma mo lena tatou te manaʻomia le taʻitaʻiga lototoa ma tatou te manaʻomia le taʻitaʻiga faʻatasi e aofia ai malo uma o le lalolagi. Ou te faʻamoemoe, o loʻo ou faʻaaogaina lena upu, ou te faʻamoemoe o le a foia e le faigamalo fou a Barack Obama lenei mataupu ogaoga ona e le o oʻo mai le taimi i lo tatou itu ae o le isi mataupu e fesoʻotaʻi ma lenei mea o le maua o le vai e inu ai ma faʻafefe.
E tele vaega o lou atunuu, e le lava le vai. I Pakisitana ma isi vaega o le lalolagi e le lava le vai. Ia Aperila na ou alu ai i Gangotri i Uttarakhand. O se nofoaga matagofie. O lo'o i ai se malumalu ta'uta'ua na fausia iina i le nofoaga o le aisa. Ua mou atu lena aisa. O lea ua 22 kilomita le mamao mai le malumalu. O le a le uiga o le mea lena? O lona uiga e itiiti le vai e alu i le Ganga. I lalo ifo i nuu i Uttarakhand pei o Tehri, e leai ni vai inu a tagata. E iai a latou vaieli pamu. Ua latou tulia vaieli i totonu o le eleele 40 futu, 60 futu, 100 futu seia oo ina maualuga le vai e oona. Na ta‘u mai e se tasi tusitala ia te au i nai tausaga ua mavae sa masani ona taele i pakete vai e fa. O lea la ua na'o le tasi na te faia.
O le tulaga la lea o loʻo iai i luga o le Himalayas. Ua liusuavai le aisa. O lona uiga o le Brahmaputra, Ravi, Sutlej, Chenab o vaitafe tetele uma e sau mai le Himalayas e aofia ai le Mekong lea e alu i Cambodia ma Vietnam, le Irawaddy i Burma e aofia ai vaitafe e alu i Saina, o le a matua itiiti lava le vai ona o lenei mea ofoofogia. O le itiiti o le vai o lona uiga e itiiti le fa'asūsū mo fuala'au, o le itiiti o fuala'au o lona uiga o mea'ai e teu ai. O lo'o fa'atupula'ia le faitau aofa'i o tagata ina ia mafai ona e va'ai manino i a'afiaga. E te le tau fa'au'u mai se iunivesite iloga e pei o le JNU. Ua na'o le manatu masani e tatau ona foia ma fai vave nei mataupu.
O lea o le a tatou vaʻavaʻai atu ia Barack Obama. Matou te toe faʻamoemoe o le a avea o ia ma sui o suiga moni mo le US ma faʻaumatia le malo o Amerika. E pei ona ou fai atu i se lauga i lenei taeao, e tele a tatou mea lelei i Amerika. O nisi o outou sa i ai iina ina ia e iloa nisi o mea lelei. O tagata e pei o Chomsky, Zinn, aʻu, ma isi, e mafai ona tatou galulue saoloto iina ma faia le tele o mea e aunoa ma se faʻalavelave mai le malo. Ae ou te fia vaai ia avea le Iunaite Setete ma siamupini o faamasinoga tonu i le lalolagi. O se malo malosi mo le filemu.
Vaai i le leaga tele o le tulaga ua i ai nei i Iraq. Na o le isi aso, na fai mai ai lenei peresitene solitulafono o George Bush o Iraq o se "manuia." E mafai ona e mafaufauina? O le upu lena na ia faaaogaina, Ia tatou fuaina poo le a le ituaiga manuia o loo i ai Iraq i lalo o lana pulega. O se atunuu e 25 miliona tagata. E laʻititi nai lo Kerala i le faitau aofaʻi. 1.2 miliona Iraqis ua maliliu, 4 miliona o tagata sulufai, 3 miliona ua manunua ma 4 miliona ua fiaaai. O le a la le uiga o lena mea? Tasi mai Iraqis uma e lua ua maliliu, manu'a, o se sulufa'i, pe fia'ai. Ma o lenei peresitene solitulafono o loʻo i ai le malosi, le faʻamaualuga e fai mai o Iraq o se manuia ma o Afghanistan o le a avea foi ma se tala manuia.
E mana'omia e Barack Obama ona sui nei faiga fa'avae. O le a tuʻuina atu e le au Amerika le faʻamalosi ia te ia e faia ni suiga tetele. E le mafai ona tatou faia pea pisinisi e pei ona masani ai. O pisinisi e pei ona masani ai ua mafua ai le paʻu o le tamaoaiga. O pisinisi e pei ona masani ai ua mafua ai le faʻaumatiaga i Afghanistan, faʻalavelave i Pakisitana, faʻaleagaina i Iraq, faʻamataʻu ai foi isi atunuu. O pisinisi e pei ona masani ai o loʻo iʻu atu i faʻalavelave faʻaleagaina o le siosiomaga.
Faafetai tele lava….Nani!!!!
(TK Ramachandran lauga fa'amanatu na tu'uina atu i Nalanda auditorium, Kozhikode, Kerala, Initia ia Tesema 12, 2008 - fa'atulagaina e Bankmen's Club ma Secular Collective)
O le ZNetwork o loʻo faʻatupeina naʻo le agalelei o ana tagata faitau.
lafo