[Faamatalaga i le Rutherford Institute, Iuni 16, 2010. Vitio o nei faʻamatalaga ma le Q&A o loʻo mulimuli mai na lafoina i: http://afterdowningstreet.org/rutherford]
Ou te manaʻo e faʻasaoina le tele o taimi matou te maua mo au fesili, o lea o le a ou faʻapuupuu ma ou amata i ni nai fesili mo oe. Ona ou manao lea e te mafaufau i ni fesili mo a'u, aua a leai o le a na ona ou alu atu lava i mea ou te fia tautala i ai.
O ai e mafai ona taʻu mai ia te aʻu o ai na fai mai lenei mea ma o fea na latou fai mai ai?
"O aʻu - pei o soʻo se ulu o le setete - faʻasao le aia tatau e galue faʻatasi pe a manaʻomia e puipuia loʻu malo." - Peresitene Barack Obama, faʻamaonia le pule faʻatulafonoina ma le le faʻavaeina e fai ai taua, i se tautalaga taliaina o le Nobel Peace Prize i Oslo, Nouei.
Ae faapefea lenei mea—o ai ma o fea?
“Atonu e to’atele tagata e le mafai ona molia mo solitulafono ua mavae, ae ui i lea o lo’o avea ma fa’amata’u i le saogalemu o le Iunaite Setete....E pei ona ‘ou fai atu, ou te le fa’asa’olotoina tagata e ono lamatia ai tagata Amerika. ... E tatau ona tatou faia se faagasologa maeʻaeʻa o le iloiloga faʻavaitaimi, ina ia soʻo se faʻatumauina faaumiumi e iloilo lelei ma faʻamaonia." - Peresitene Barack Obama o loo tu i luma o le US Constitution i le National Archives, o se Faavae e faitauina "O le avanoa o le Writ of Habeas Corpus e le tatau ona taofia."
Ua lelei. Toe tasi. O ai na fai mai lenei mea ma o fea ma o afea?
“O le fa’amanuiaga e le’o folafola mai e le Atua na te ‘ave’esea fa’alavelave uma ma fa’alavelave, o le fa’amanuiaga o lo’o mafuta pea o Ia ma i tatou”. — O Peresitene Barack Obama i totonu o le Ofisa Oval i le po anapo o loo faamatala mai ai le auala na te taofia ai le pa lea o loo pamuina ai le faitau miliona o kalone suauu i le sami i aso uma, ma puipuia le tuueseeseina o le ekalesia ma le setete.
E i ai se mea o misi, ou te manatu, mai le felafolafoaiga talu ai nei pe o Nancy Pelosi e tuuaia George W. Bush. Na filifili Pelosi e le faʻasalaina Bush. Ana ia tulituliloa le fa'asalaga, semanu e sili atu ona lelei Bush i le taimi e tumau ai i le tofi, ma o lona sui - pe o Barack Obama po'o se isi - semanu e sili atu le lamatia nai lo Obama i le taimi nei.
O Bush ma Dick Cheney na toe faʻafouina malosiaga o le au peresitene e le o se mea lilo. I le aso 31 o Tesema, 2007, faatonu, le New York Times na tuuaia Bush ma Cheney mo le faoa faamalosi o tagata le sala, teena o le faamasinoga tonu i pagota, sauaina, fasioti tagata, faaseseina tulafono a Amerika ma faava o malo, taulamalama i le solia o le Teuteuga Lona Fa, ma faavae a latou gaoioiga i luga. "manatu o le malo." Ana laititi le lisi o solitulafono, e pei o le gaoi o se faleoloa o le ava ma le fasiotia o le failautusi, semanu e manaʻomia e le au faatonu le moliaga. I le tulaga lea, i se isi itu, sa latou talosagaina le mea lava lea e tasi na fai mai ai Pelosi ia i matou, matou te nofo i tua ma faʻamoemoe o le a sili atu le isi peresitene. Ae o le isi peresitene na fuafua e ulu atu i le tofi ma le malosi e faia ai solitulafono uma o loʻo lisiina i luga ma le tele o isi, e aofia ai solitulafono tetele o taua faʻamalosi lea na saofagā ai le New York Times.
Matou te molia tagata faomea faleoloa pe a mafai ona matou maua i latou, ma o nisi taimi matou te manumalo ai i moliaga. O isi taimi, e sosola le au faomea. Ae matou te mautinoa o le taumafaiga, e ui e mamao mai le atoatoa, e taofia ai nisi tagata mai le faoa o faleoloa o ava. Ana taumafai Pelosi e molia Siaosi W. Bush ae le manuia, o Peresitene Obama, po o ai lava e avea ma peresitene i le taimi nei, e tatau ona galue i lalo o lena puipuiga. Ma e foliga mai e le mafai e Pelosi ona manumalo i le toʻatele i totonu o le Maota mo le faʻasalaga, ma e foliga mai e le faʻamaonia e le lua vaetolu o le Senate. E le taumate foi o se gaioiga ogaoga agai i le moliaga ma le faamasinoga o le a le iu ai i ni moliaga faasolitulafono. Ou te fai atu lenei mea mo ni mafuaaga se tele.
1-E oʻo lava i vaega faʻapolokiki e lua e matua teteʻe i le faʻasalaga, o le toʻatele o tagata Amerika na fiafia i ai. Va'ai faalemafaufau po'o le a le lagolago pe ana fai le fa'amasinoga mo le fa'amasinoga.
2-O Pelosi o loʻo i ai le malosi tele o faʻaoleole, e aofia ai tupe faʻapolopolo, faʻasalalauga faʻasalalauga, tulaga i komiti, ma palota i pili ma faʻailoga. Ua manumalo o ia i le tele o fusuaga faigata, e masani lava ona fusu mo mea mataga.
3-O le faʻamaoniga o le tele o solitulafono ma le faʻaleagaina o le pule sa matua lofituina, ma e aofia ai le taʻutaʻu lautele. Ma o le impeachment ma le faʻasalaga senate e le manaʻomia ai se tuʻuaʻiga, faʻaitiitia le faʻamaoniga, o se solitulafono faaletulafono.
4-I le 2007 ma le 2008 ina ua saini e komiti o le fono a molimau e talanoa e uiga i le sauaina o le pulega, e masani lava ona mumusu na molimau e o mai. Na mafai e Pelosi ona amata faʻaaoga le Capitol Police e faʻamalosia le usitaʻia, pe naʻo le faʻatagaina o se komiti faʻasaʻo e faʻailoa le White House. O le vaifofo muamua semanu e i'u ai i le mata'utia o le silafia e tagata lautele o amioga solitulafono mata'utia. O le lona lua e ono i'u ai i le mea lava e tasi pe latalata i se fa'asalaga fa'apitoa, ona o le musu e usita'ia le fa'amasinoga o le fa'amasinoga o se solitulafono e le mafai ona fa'asalaina ma o le mea lea o le a fa'asalaina ai Peresitene Richard Nixon ina ua ia faamavae.
5-Ana faapea na laga le mataupu o le impeachment, semanu e tatau i sui o itu e lua ona lagolagoina le impeachment, faʻamaonia, ma moliaga solitulafono pe a manaʻo e toe filifilia. O fa'amaoniga mo lea tulaga e aofia ai le palota ua uma ona ta'ua ma le tele o isi fa'ailoga. E oo lava i le aveesea o le tatou Faavae ma lafo i luga o le afi, o le manaoga numera tasi a le au lagolago a Obama i luga o lana upega tafaʻilagi o le faʻaupuga o le tausia lea o lana folafolaga e faʻasalaina se pili e tuʻuina atu ai le puipuiga i faʻalapotopotoga na latou vaʻavaʻai faasolitulafono mo Bush. O le manaoga numera tasi i luga o le upega tafaʻilagi a Obama o le tatalaina lea o se suʻesuʻega solitulafono ia Bush. O le tele o faʻalapotopotoga faʻamaoni a le Democratic e pei o le ACLU na tauivi ma o latou sui ina ia mumusu e lagolagoina le faʻasalaga ae na amata ona tagi mo moliaga i le taimi lava na faia ai e Bush le atoa o le valu tausaga o faʻaleagaina. Va'ai faalemafaufau pe o le a le una'iga mo le itu a leoleo pe ana tupu le impeachment. Ina ua auina atu e le Congressman Alan Grayson i le 2009 se imeli e faitio ai e le o i tua o Cheney i tua, na fesoasoani ia Grayson e siitia le afa miliona tala i le aso. Na afaina ai e Peresitene Ford lana filifiliga e ala i le faamagaloina o Nixon.
6-Pe na fa'asalaina Cheney muamua pe lua, po'o ai lava na galue mo so'o se taimi i le tofi oval (ma e leai, semanu e le o Pelosi lava ia) semanu e sili atu ona usitaia tulafono, ma o suiga e sau mai lenei faigata o le a matua'i lava. e foliga mai na aofia ai le taofia o sui peresitene mai galuega faʻapitoa ma faʻatapulaaina i latou, i upu a Sarah Palin, i le pule i le Senate.
I le taimi nei, o nisi tagata na latou iloa le tele o solitulafono ma sauaga a Bush ae latou te leʻi mafaufauina o ni faʻaopoopoga o le malosi. Nai lo lena, sa na o le tasi le taimi o ni mea sese, ma pe faasalaina pe tauia, o le a le suia le tofi o le au peresitene. O le isi peresitene o le a aloese mai le ituaiga amioga lava e tasi ona o le a le avea o ia ma tagata faʻanoanoa faʻanoanoa e pei o Bush. O se mafaufauga manaia lenei ma sa i ai se mama patino o le mea moni. Ae o le auala e amio ai peresitene e le o fuafuaina mama i latou kenera ma o latou laiti. Ua alu Bush i lana potu mafaufau fou e una'ia i latou e aua le soona mafaufau ma ta'u mai ia i tatou e tatau ona tatou sui i malosiaga faʻafouina. Ana tetee le Konekeresi ia Bush e pei ona faia e Nixon, semanu e faigofie lava ona avea Obama ma peresitene sili atu nai lo Jimmy Carter. E pei ona i ai, o Obama o loʻo faʻaaogaina le malosi sili atu nai lo se isi lava peresitene i le talafaasolopito o Amerika, e aofia ai Bush. E le faapea ua faaopoopo e Obama le tele o malosiaga fou i le pusa meafaigaluega a le peresetene nai lo Bush, ae ua ia faamausaliina i latou na fai mai e Bush ma faaopoopo nisi mea fou. I le faaopoopo atu i faiga faʻapolokiki, ua faʻatonuina e le Faamasinoga Maualuga i le taimi ua tuanaʻi o malosiaga na faʻaaogaina e le tele o peresitene e avea ma malosiaga faʻaletulafono, ma sili atu ai ona faigata le faʻaaogaina o le pule a le Bush-Obama nai lo latou na o Bush.
O loʻo matou mafatia i le taimi nei i le pule a se peresetene o loʻo fai mai le malosi o le taua nai lo lona muamua, o le na faʻaalia le malosi o le taua i se tautalaga o le taliaina o le filemu, o le na lafoina le habeas corpus o loʻo tu i luma o le US Constitution i le National Archives, o ia lea. ua fai mai le malosi e sipai ai e aunoa ma se tusi saisai, falepuipui e aunoa ma se moliaga, sauaina, fasioti tagata, fasioti tagata, nofoia, ma faagaoioia i se tulaga faalilolilo e lei tupu muamua, ma matou te manatu ua matou faaleleia mea aua o lenei peresitene e mai le isi vaega faaupufai ma tautala i fuaiupu atoatoa.
I la'u tusi "Daybreak" na ou tilotilo ai i malosiaga eseese na faaputuputu e Bush ma Cheney e pasi atu i o la sui. Ma o le fa'amoemoega tele lea o Cheney, sa avea ma ana misiona mo le tele o tausaga, ma o le ae matauina o tagata e pei o John Yoo o lea ua matua'i fa'amanino le naunau o Obama e fa'aaoga sese ia lava malosiaga. O le mea muamua na ou tilotilo i ai o le malosi e fai ai tulafono. Ioe, ua fa'atuputeleina lelei talu mai le au peresitene o Jefferson e ta'u atu e peresitene i le Konekeresi tulafono e fai. Ae na faia e Bush tulafono e pei o le PATRIOT Act ma faʻamaonia le Konekeresi e pasia i latou e aunoa ma, i le tulaga o le tele o sui, faitau i ai. Ua faia e Obama ni pili e umi tele mo soo se tasi e faitau, e pei o lana pili o le soifua maloloina, na faia e ala i feutagaiga faalilolilo a le peresetene ma faalapotopotoga ua aafia ma le faaauauina o faatonuga i komiti o le fono. E leai se pili e aumai i lalo e aunoa ma se faamaoniga a Obama. Afai e faʻagesegese e Obama le faʻateʻaina o fitafita mai Iraq pe auina atu nisi mea i Afghanistan, e naʻo le filifilia e le Konekeresi le laupepa. Afai e manaʻo Pelosi e faʻaumatia le suauʻu faʻavalevalea, na te le faia se tulafono, na te talosagaina le peresetene e faʻamolemole fai se mea Ae leai se mea e matua fou.
E le o se mea fou foi mo peresitene le na o le faia o tulafono e taʻua o faatonuga faʻapitoa, poʻo le le amanaiaina e peresitene o tulafono, poʻo le faʻamagaloina e peresitene o tagata solitulafono. Ae na atiina ae e Bush nei auala i tua atu o ia na muamua. Ma, nai lo le faʻamagaloina o tagata solitulafono, na ia tuʻuina atu le puipuiga i tagata e le o taʻua igoa ma faʻalapotopotoga mo solitulafono e le o taʻua, o se auala e sili atu ona mataʻutia. Ua fa'aaogaina e Obama nei malosiaga uma e fai ma ana pule, ma ua matua'i finau lava i luma o le fa'amasinoga ina ia puipuia le puipuiga o Bush, o ona sui, ma ana aumea fa'atasi. O le mea moni, ua faia e Obama ni tagi o le faalilolilo ma le puipuiga e puipuia Bush ma Cheney e leʻi moemiti i ai Bush ma Cheney, ma finau e faapea o vaega uma o faamasinoga, ae le na o ni molimau patino, e tatau ona faaleaogaina i le saunoaga a le peresitene.
O le isi mea fou a Bush i le faiga o tulafono o lona fa'aaogaina patino lea o le fa'amatalaga a le Ofisa o Faufautua Fa'atulafono, e masani lava o se fa'amatalaga faalilolilo, na fa'aaogaina e fa'aliliu manino ai le tulafono o lo'o iai. O loia o loʻo galulue mo Bush na faʻatulafonoina taua faʻamalosi, suʻesuʻega e aunoa ma se faʻamaonia, sauaina, ma le tele o isi solitulafono e ala i le tusiaina o faʻamatalaga faalilolilo e taʻutino atu ai o mea e foliga mai e le tusa ai ma le tulafono e moni lava faaletulafono. Ma sa lauiloa e Bush se faʻaoga fou mo se mea e taʻua o se faʻamatalaga saini. Na te sainia se pili e avea ma tulafono ona suia lea o vaega i se faamatalaga tusitusia. Na tauto Obama na te le faia ni mea faapena, ae o lea ua ia faia. Mo lona afa tausaga muamua i le tofi na tuuina atu ai e Peresitene Obama ni faamatalaga saini e pei lava o Bush. Ona ia faia lea o se faiga faavae e sili atu ona matautia. Nai lo le tuʻuina atu o faʻamatalaga saini, lea na faʻafuaseʻi ona iloa e le Republicans i le Konekeresi latou te tetee i ai, na filifili Obama e mafai ona ia musu lemu e usitaʻia tulafono ma faʻalagolago i faʻamatalaga saini muamua e fai ai lana mataupu mo ia. Afai e leai se fa'amatalaga muamua e fetaui ma le pili, na te talosagaina le OLC mo se fa'amaumauga. E fia ni fa'amaumauga faalilolilo na tusia e le OLC i le tausaga ma le afa ua tuana'i e le'o mafai ona tatou iloa. Ae o le a le mea ua faia e Obama i le sainia o faamatalaga a Bush? Ua ia fa'ailoa mai o lo'o ia te ia le malosi e fa'alilolilo pe fa'apena fo'i, e fa'ato'ilaloina so'o se tasi o i latou e pei ona ia manatu ua talafeagai ai, o se malosiaga o le a iai i le sui o Obama e tusa ai ma le sainia o fa'amatalaga a Obama po'o Bush.
Lona lua, sa ou vaai i le malosi o taua. Ua tuu ma le poto e le tatou Faavae i le Konekeresi. Ua i ai nei i totonu o le White House ma ua faatupulaia pea le malosi. Na talosagaina e Peresitene Obama ma mauaina se paketi a le militeri sili atu nai lo Bush, faatasi ai ma se tala o le taua tele i luga o lena, ae le o le taʻua o le paketi faalilolilo mo nisi o ofisa sipai o loʻo auai i taua. O loʻo faʻaauau pea ona faʻamalosia e Peresitene Obama le faʻatupeina o taua mai tusi ma mea e taʻua o faʻalavelave faʻafuaseʻi. Ua ia tu'u fa'avae i le tele o atunu'u. Ua ia tu'uina nisi 'au i le malae. Na ia faʻalauteleina le faʻaogaina o tagata faʻatau ma konekarate. Na ia faʻalauteleina le faʻaaogaina faʻasolitulafono o drones e pomu ai Pakisitana ma isi malo, e iʻu ai - faatasi ai ma isi ituaiga o faʻalavelave - i se tamaloa o loʻo taumafai e tuʻu se pomu i le Times Square, o se tamaloa o le galuega a lona tama o le leoleoina o auupega faaniukilia. O le Pentagon a Obama o loʻo faʻamalosi malosi e faʻaoga drones i le lagi a Amerika. I le taimi nei, o Obama - i se isi mea leaga nai lo Bush fou - faʻatagaina aloaʻia faʻafitafita faalilolilo i le tele o atunuu. Ua ia fa'ate'aina aloa'ia le habeas corpus ma fa'atūina le malosi e fa'afalepuipui ai tagata i Bagram ma isi nofoaga i fafo atu o so'o se faiga fa'aletulafono. Na ia tatalaina le matou tolauapiga oti i Guantanamo. O lo'o fa'aauau pea ona fa'ailoa mai e Peresitene Obama le malosi e fa'atiga ai, ma fa'aauau pea sauaga. O loʻo ia faʻaauauina foʻi le faʻamalosia o le malosi e faoa pe "faʻasalaina" tagata ma auina atu i latou i malo e faʻasauā. Ae, o le mea e sili ona faʻalavelave, ua tele lava ina suia e Obama le sauaina i le fasioti tagata. O tagata semanu tatou te saili e pueina i le lua tausaga talu ai, ua tatou saili nei e fasioti tagata. Ma ua fai mai Obama le malosi e fasioti ai soo se tasi, e aofia ai tagatanuu Amerika. Ma, e leai se aoga e taʻu atu, o polokalame sipai e aunoa ma se faʻamaonia ma isi soliga o le saolotoga o tagata lautele o loʻo taʻavale e le fesiligia, ma e ono lamatia ai foi aia a Miranda i le taimi nei. Ma o le tasi mafuaaga e mafaufau ai atonu e sili atu le leaga nai lo le mea tatou te iloa o le ua molia e Obama le tele o tagata faʻasalalau nai lo soʻo se tasi na muamua ia te ia.
E tele isi malosiaga o loʻo talanoaina i laʻu tusi, ma o loʻo i ai se tala tutusa e taʻu atu. Ae o le tele o le tusi e faatatau i mea e mafai ona tatou faia e uiga i ai. E leai se aoga e ta'u atu, e leai se tasi e nutimomoia pe a leai se pule a le Konekeresi. O le tele o malosiaga na fai mai e Uosigitone o le a sili atu ona faʻaaogaina e setete poʻo nuʻu poʻo tagata. Ma e tele naua mea e mafai ona tatou faia e ese mai i le faʻamalosia tuusaʻo o lo tatou malo, e aofia ai le tetee atu ma le le faʻaleagaina o faiga faʻavae leaga, aʻoaʻoina e le tasi le isi, faʻatamaʻia kamupani e manaʻomia le toe fuataʻiga, mumusu e totogi a tatou lafoga o taua, tuliesea tagata faigaluega mai aʻoga, ma isi, ma isi. i le tele o itu, i le taimi nei, e mafai ona tatou toe faʻaleleia le faʻaleagaina e ala i le teuteuga o le Faavae. Seiloga tatou te faamamaina tupe ma le au faasalalau ma pati, toe fuatai faamasinoga ma le White House ma le Konekeresi, ma faatuina le malo moni o loo tatou tauina se taua maualuga. Ae o se tasi lea e tatau ona tatou tulituliloaina ma e tatau ona tatou manuia. O siteki e maualuga tele e savali ese.
Ua iai se faiga faaniukilia fou a Peresitene Obama. Matou te le faʻaaogaina auupega faaniukilia e taia ai soʻo se malo e le o ni faaniukilia sei vagana ai Iran. Mo le tele o tausaga, o loʻo i ai i le tatou malo se faiga faʻavae o le siosiomaga e pule i le ola e fesoasoani i le suauu ma le koale ma le malosi faaniukilia. O lo tatou tamaoaiga ua 'ai i fafo mai totonu e ala i le tele o le fesiitaiga o le tamaoaiga agai i luga ma i totonu o pisinisi e sili ona aoga i isi, o taua. A'o fa'atupula'ia a'upega, fa'atupu suiga o le tau, ma fa'ato'ateleina pea tagata ua una'ia faiga fa'atupu fa'alavelave e lo tatou malo i fafo, e leai so tatou avanoa e tu'u ai le tatou malo. E le mafai foi ona tumau le faiga faavae a Obama o le "vaavaai i luma" ma le faamalosia o tulafono e faasaga i tagata solitulafono laiti.
Ioe, ua tatou i ai nei i se nofoaga sili atu ona faigata. E na'o le Republican Congress ma le Democratic President e mafai ona faia le fa'asalaga ma e na'o solitulafono e fa'atauemu ai le faiga o le fa'asalaga ma fa'aosofia ai le lautele e tetee i ai. O le moliaina o le au faipule a Bush po o le sa avea muamua ma peresitene o le a faigata ona ausia e aunoa ma le talanoaina o solitulafono lea e nofosala ai foi le peresitene o iai nei. Ma o se tasi o malosiaga fou a le peresetene o loʻo i ai nei, o le malosi lea e taʻu atu ai faʻalauaʻitele i le Matagaluega o Faamasinoga le taimi e le faʻamalosia ai tulafono. Ua faia e Italia ia i matou le fiafia o le faasalaina o le luasefulu ma le lua o sui o le CIA mo le faoa faamalosi o se tamaloa i Milano ma auina atu o ia e sauaina. Ua tuliloaina e Sepania moliaga. O le International Criminal Court e mafai ona avea ma tulaga fa'avaomalo moni. O le vaiaso nei na faaopoopo ai taua o osofaiga i le lisi o solitulafono e mafai ona ia molia, e ui lava i le tetee a Amerika. O su'ega fa'ale-malo e fa'asaga i tagata e pei o John Yoo ma Donald Rumsfeld atonu e i ai se aso e manumalo ai i le fa'aleagaina o tagata na a'afia i solitulafono, e ui lava e le'i molia lava tagata solitulafono. Ae o le a se mea e mafai ona fai e le Konekeresi? Po'o le a lava le fa'afia ona fa'asa fa'asauaina, e le mafai ona molia tagata fa'asauā.
Ia, e mafai ona ou mafaufau i ni mea manino se lua e mafai ona fai e le Konekeresi, ma e le mafai ona foliga mai e aʻafia ai se sui o le US House of Representatives, e sili atu le faigofie nai lo le faatosinaina o se senator poʻo se peresitene. O le mea muamua lava e mafai ona fai e le Konekeresi o le matua alu ese lava lea i luga o le radar screen a tagata uma ma o lea e matua faigata ai, e le lava le fausiaina o se faiga fesoʻotaʻiga lelei. O lona uiga, e mafai e le Konekeresi ona toe maua le malosi o le faʻasalaga ma le faʻasalaga e ala i le faʻasalaga ma le faʻasalaina Jay Bybee. Se'i vagana ai Joe Lieberman, e le o se Democrat, e leai se tasi i le Konekeresi na valaau se tasi i le tausaga ma le afa. Na tusia e Jay Bybee le sili ona leaga o faʻamaumauga faalilolilo ma ua avea nei ma faʻamasino e tatau ona faʻasalaina ma aveese mai le tofi. Ma afai o ia, o le a ia aumaia nisi tagata i lalo faatasi ma ia.
O le isi mea e mafai ona faia e le Konekeresi o loʻo ola i talanoaga lautele ma e oʻo lava i faʻasalalauga faʻasalalau. E mafai e le Konekeresi ona taofia solitulafono sili ona leaga, o mea ia e mafai ai isi, e ala i le taofia o le faatupeina. Ua lata ona palota le Maota i le $33.5 piliona e faateteleina ai le taua i Afghanistan. O lenei taua e le tusa ai ma le tulafono, le mama, faasaga i le finagalo o tagata lautele, faʻalavelave faʻaletupe, faʻatauvaʻa i ana lava faaupuga, ma le faʻaosoosoina o le toilalo ma le loto i ai. Ma o le Congressman Tom Perriello, o le na palota i le taimi nei mo tala taua uma e mafai ona ia maua, ua musu e fai mai pe o le a ia palota mo lenei faʻatupega faʻateleina pe leai.
O lenei taua e le puipuia e le tagata lava ia ma e leʻi faʻatagaina e le UN Security Council. I lalo o le UN Charter ma le Mataupu VI o la tatou Faavae e le o se tulafono. O le tele o tagata matou te fasiotia i drones o ni tagata lautele, ae matou te fasiotia le tele o tagata lautele i osofaiga i le po, ma fai mai General McChrystal o tagata taʻitoʻatasi uma na fasiotia i nofoaga siaki e leai se taufaamatau. Ae o le a tonu le uiga o tagata lautele? Afai e nofoia lo tatou malo pe tatou te manatu e tusa ai ma le tulafono le fasiotia o i latou e tetee ae e le tusa ai ma le tulafono le fasioti tagata e le faia? O palota o loʻo faʻaalia ai le toʻatele o tagata Amerika e tetee i le faʻaauauina o le taua, ma o iinei o loʻo fuafua ai le Konekeresi e faʻateleina - i le igoa o le faʻasalalauina o le faatemokalasi ioe.
O tupe o loʻo tatou faʻaaluina e aveese ai ola e mafai ona faʻaalu e faʻaolaina ai le tele o ola. E mafai ona tatou laveaʻiina le faitau miliona mai le matelaina ma faʻamaʻi i le lalolagi atoa poʻo Afghanistan poʻo lo tatou lava atunuu. E mafai ona matou maua 20 galuega malosi lanu meamata e totogi le $ 50,000 i le tausaga mo fitafita uma e auina atu i Afghanistan: o se galuega mo lena fitafita muamua ma le 19 sili atu, ma faʻaititia le manaʻoga mo le suauʻu ma kesi ma paipa ma faʻavae. O loʻo matou faʻaaluina le $ 400 i le kalone e aumai ai le kesi i Afghanistan lea na faʻaaogaina ai e le militeri Amerika le 27 miliona kalone o mea ia Aperila. O loʻo matou faʻaaluina le faitau selau miliona e faʻatau ai malo e avea ma vaega o mea matou te faʻapea o se taumafaiga faʻatasi. Ua matou faʻaaluina le $ 277 piliona i le faia o taua i Afghanistan, ma le faʻaaogaina o Linda Bilmes ma Joseph Stiglitz' auʻiliʻiliga o Iraq e manaʻomia ona faʻateleina i le fa pe lima e maua ai se tau moni e aofia ai aitalafu tului, tausiga o tagata matutua, tau o le malosi, ma avanoa leiloa. . O tupe teufaafaigaluega a le malo i le tele o isi pisinisi poʻo le faʻaitiitia o lafoga e maua ai le tele o galuega nai lo tupe faʻafaigaluega i le militeri. O le mea moni, o tupe faʻaalu a le militeri o le tamaoaiga, faʻapea foʻi ma le amio, o le mea sili ona leaga e mafai e le Konekeresi ona fai.
I le taimi o le taua o le mata'utia o le lalolagi ua tatou vaaia ai le faateleina o faiga faatupu faalavelave i le lalolagi atoa. O mea faigaluega fa'apea e tau ai faiga fa'atupu fa'atupu fa'alavelave e mafai ona tau ai, ae o lo latou a'afiaga e mautinoa e fa'ateleina. O se su'esu'ega a le RAND Corporation na tu'uina mai i lenei tausaga na va'ai ai i le 89 o mea na ta'ua o le fouvale. Faatasi ai ma se malo vaivai, e pei o Afghanistan, na manumalo le osofaiga i le 90% o le taimi. Fai mai a matou tagata tomai faapitoa i le militeli e aofia ai le 31st Commandant o le Marine Corps ua litaea, matou te manaʻomia le faitau selau afe o fitafita e fai le mea o loʻo matou taumafai ai. Fai mai le Faufautua mo le Puipuiga a le Atunuu, o le tele o fitafita a Amerika e mafai ona "tofatumoanaina."
O le taumafanafana talu ai na palota ai le toatele o le Democrats i totonu o le Maota mo se mea e taʻua o le exit-strategy. Ua leiloa se upumoni faigofie. E te le alu ese mai se taua e ala i le faateleina. Matou te leʻi alu ese mai Iraq e ala i le faʻateleina. Matou te leʻi o ese lava, ma o le faʻateleina e le faʻamatalaina ai le faʻaitiitia o sauaga. Ma afai e faia, tatou te manaʻomia pea na selau afe o fitafita e faia i Afghanistan. E i ai a matou 198,000 'au ma fitafita i Iraq. Ma o sauaga o loʻo i lalo ona o le toʻatele o tagata ua maliliu ma ua faʻateʻaina, ona o le aso atoa o le faʻamavaeina o loʻo faʻasalalauina, aemaise lava ona o le au fitafita ua toe foʻi mai i le taulaga. Ina ua taofi le latou leoleoga mo sauaga, na alu ifo le vevesi, ona o le vevesi o loʻo faʻaosofia e le nofoia.
O sauaga o le a alu ifo foi i Afghanistan pe a toe solomuli le 'autau a Amerika. Ma atonu o le fuafuaga taufaaleaga lena, e toso i tua ma faʻaitiitia (ae le faʻaumatia) le galuega pe a maeʻa se taua le aoga na tau mo faamoemoega faʻapolokiki a Amerika poʻo le faʻamalieina o le faʻalapotopotoga faʻapisinisi a le militeri. Matou te iloa o le tausaga talu ai na auina atu ai e Peresitene Obama le 21,000 isi fitafita ma le 5,000 isi fitafita i Afghanistan, ma o le vevesi na faʻateleina ona o se taunuuga. O le mea e ofo ai, na fai mai le peresetene na te auina atu muamua le 17,000 fitafita ona fuafua lea o se fuafuaga mo Afghanistan mulimuli ane. O le auina atu o le autau o se iuga lava ia. Matou te iloa o se paipa ma nofoaga autu a le militeri o se vaega o le fuafuaga o loʻo manaʻomia, ae faʻapea foi le manumalo i le palota i tua, lea e sau ai taua tetee.
E tusa lava po o le a le leaga o Afghanistan pe a alu le militeri a Amerika, e le mafai lava ona avea ma se nofoaga lelei e nofo ai i le taimi o se galuega mai fafo. Ma e foliga mai e sili atu le leaga o le taimi na tuʻuina atu ai Afghanistan pe a umi le taimi o le nofoia. O le manatu lena o le Revolutionary Association of Women of Afghanistan. O la tatou matafaioi autu o le taofia lea o le faia o le solitulafono o le osofaʻiga ma alu ese mai Afghanistan ma Pakisitana ma Iraq, ma taofi le tuuina atu o auupega ia Isaraelu ma Aikupito. Ae e leai se mafuaaga e le mafai ai e a tatou 'au ona faʻaaoga lo latou totoa e faʻamamā ai pomu faʻapipiʻi ae latou te leʻi o ese. E leai se mafuaʻaga e le mafai ai ona tatou faʻatupeina faʻatoʻaga e le o ni fualaau faʻasaina e pei ona fautuaina i tatou e lo tatou amepasa i Afghanistan e fai nai lo le faʻateleina o le taua. Jobsforafghans.org fautuaina le faʻaaluina o le $ 5 piliona mo galuega e ala i le National Solidarity Program, lea e faʻatautaia e taʻitaʻi filifilia i le lotoifale.
I se tasi vaaiga, e mafai e le Konekeresi ona aafia na'o le peresitene. O le talosaga e leai ni nifo e faamuta le taua e tutusa lelei ma le palota Leai i le faatupeina. Ae i se isi vaaiga, e le gata ina sili atu le tali atu a peresitene i le taufaamataʻu moni, ae e manaʻomia e le Konekeresi le fausiaina o se fono tele e palota ai i lalo o le taua pe talia pe leai foi. O le faia o lea mea e toe faʻafoʻisia ai le malosi o taua i le mea o loʻo tuʻuina ai ma le poto e lo tatou Faavae ma puipuia ai taua i le lumanaʻi aʻo faʻamutaina se taua o loʻo iai nei. O lea ou te manaʻo e vaʻai i sui o le Konekeresi e tautino e palota Leai i le $ 33.5 piliona, e tusa lava po o a mea lelei e afifiina i totonu o le pili tutusa.
O le asō i le aoauli o le a matou ave ai le tele o tagata e mafai i totonu o le ofisa o Congressman Perriello i le 313 2nd Street SE i Charlottesville e fesili i lana aufaigaluega iina pe o afea e le toe sasaa ai e le faipule le tele o a tatou tupe i taua mataʻutia ma le valea. Afai e te faasoa atu lena popolega, ou te faamoemoe o le a e i ai iina. E tatau ona matou feiloai i luga o le auala savali i tafatafa o le auala, ona savavali lea i luga o le paka e aunoa ma se tu, ma ulufale atu i le ofisa. E le faatagaina ni tetee i le pakaga taavale. O lea ia taumafai e i ai iina i le aoauli, ina ia mafai ona tatou o uma i totonu. Pe afai foi e te tuai mai, tau lava o faatasi ma matou i le ofisa i le 313 2nd Street SE.
E masani ona taʻu mai e le Congressman Perriello ia te aʻu o loʻo ia tolopo i le peresetene, ae ou te manatu na ia mauaina ou te leʻi talisapaia lena laina. Ae ui i lea, o loʻo ia faʻatali pea i le peresetene ma le Democratic Party. O le taumafanafana talu ai, na manaʻo ai Perriello e palota faasaga i se isi pili tau taua na tuʻufaʻatasia ma se faʻaola mo faletupe i Europa i Sasaʻe. O le fa'aola lea na tete'e i ai Perriello. Sa ou tetee i mea uma e lua. Ae ui i lea, na manaʻomia e le Democrats lana palota mo le pasia, ma na latou mauaina. Ou te le iloa po o le a le latou tala ia te ia, ae na lipotia mai na latou taʻu atu i tamaiti fou o le a latou "oti ia i matou." Perriello, atonu e te manatua, na maua le miliona tala mai le Democratic Party i DC mo lana tauvaga mulimuli. Sa le mafai ona ia oti ia i latou. Ma ina ua uma ona palota mo le pili, na tutupu ai mea uiga ese. Na faʻatau e le Democrats faʻasalalauga leitio faʻalauiloa Perriello. White House siosiomaga tetele, e aofia ai Van Jones, na o mai i Charlottesville e fai se faʻasalalauga faʻatasi ma Perriello. O le Ta'ita'i Tele o le Maota Steny Hoyer na sau i Charlottesville e fai se fa'asalalauga fa'atasi ma Perriello. Masalo na o aʻu lava na maua se mea mataʻutia, ae ina ua faʻasalalau e le Failautusi o Faatoaga se fonotaga a tusitala ma Perriello i le telefoni i le vaiaso talu ai, sa ou le fiafia i le leo.
Afai e te manatu o sui e tatau ona fai ma sui o tagata ma faʻamatala atu i tagata poʻo a filifiliga latou te faia, ae le o le pau i tua o peresitene poʻo taʻitaʻi o le pati, ou te faʻamoemoe e te faʻatasi ma i matou i le ofisa o le Congressman Perriello i le aoauli nei. Ma ou te faʻamoemoe o le a e faʻafesoʻotaʻi foi le sui o le Fono a le Aai o Charlottesville o David Brown o le na musu e lagolagoina se iugafono e tetee atu ai i le tele o tupe tau taua ona e manatu o ia e tatau ona tatou gauai atu i le poto o le Congressman Perriello ma e le mafai ona taʻu atu ia te ia le mea tatou te mafaufau i ai.
O lea la, o Perriello e faʻafeiloaʻi i le tamaloa o lana galuega faʻavae o loʻo faʻatinoina le finagalo o le Konekeresi, ma Brown e tolopo ia Perriello. O le mea moni, o le suiga lea o le faigamalo fai.
O lea la ou te fia faalogo i ou manatu ma fai ni au fesili o iai. Faafetai mo le valaauliaina o au iinei.
O David Swanson o le tusitala o le tusi fou "Daybreak: Undoing the Imperial Presidentcy and Forming a More Perfect Union" saunia e Seven Stories Press. E mafai ona e fa'atonu ma su'e po'o afea e fai ai ta'amilosaga i lou taulaga: http://davidswanson.org/book.
O le ZNetwork o loʻo faʻatupeina naʻo le agalelei o ana tagata faitau.
lafo