O le 20 tausaga talu ai o le North American Free Trade Agreement i le va o le US, Kanata, ma Mesiko sa faatinoina. I Uosigitone, na fetaui le aso ma le afaina o le siama cryptosporidium i totonu o le vai o le taulaga, ma e tatau i tagata ona faapuna a latou vai ae leʻi inu. O le tala malie i totonu o le taulaga, "Vaai i le mea e tupu, NAFTA e aoga ma e le mafai ona e inu vai iinei."
O a matou atina'e ua le amana'ia, e faigofie ona iloa o le NAFTA se mea leaga mo le tele o tagata Amerika. O fa'asili o fefa'ataua'iga na folafolaina ma Mekisiko na fa'ailoa mai o ni fa'aletonu, e faitau selau afe o galuega na leiloa, ma sa i ai le fa'aititia o le fa'atupuina o totogi a Amerika - o le mea tonu lava lea, o le fa'amoemoega o le maliliega. E le pei o le tuufaatasia o le tamaoaiga a le Iuni a Europa (aʻo leʻi oʻo i le Europa), lea na tuʻuina atu le faitau selau piliona o tala o fesoasoani tau atinaʻe i atunuʻu matitiva o Europa ina ia tosoina ai o latou tulaga ola i luga o le averesi. O le manatu o le tuleia lea o totogi a Amerika i lalo, agai i Mekisiko, ma ia faia ni aia tatau fou mo kamupani i totonu o le eria o fefaʻatauaʻiga: o nei faʻalapotopotoga faʻapisinisi tele e mafai nei ona molia saʻo malo i luma o se faamasinoga faʻava-o-malo, e le mafai ona tali atu i soʻo se faiga faʻamasinoga a le atunuʻu, mo tulafono faatonutonu. (fa'ata'ita'iga o le si'osi'omaga) lea na fa'aleagaina ai lo latou gafatia e maua ai tupe mama.
Ae faapefea Mekisiko? Pe le'i manuia ea Mekisiko mai le maliliega? Ia a tatou tilotilo i le 20 tausaga talu ai, e le o se ata matagofie. Ole fua fa'atatau ole alualu i luma o le tamaoaiga, aemaise lava mo se atunu'u atina'e e pei o Mekisiko, ole fa'atupulaia lea o tupe maua (po'o le GDP) mo le tagata. Mai le 20 atunuu Amerika Latina (Amerika i Saute ma Amerika Tutotonu faʻatasi ai ma Mekisiko), Mekisiko tulaga 18, faʻatasi ai ma le faʻatupulaia o le itiiti ifo i le 1% i tausaga taʻitasi talu mai le 1994. E moni, e mafai ona finau e sili atu le leaga o Mekisiko e aunoa ma le NAFTA, ae o le fesili o le a, aisea?
Mai le 1960-80 toeitiiti fa'aluaina le GDP i tagata ta'itasi. O lenei mea na mafua ai le siʻitia tele o tulaga ola mo le toʻatele o tagata Mekisiko. Ana fa'aauau pea le tuputupu a'e o le atunu'u i lea fua faatatau, semanu e i ai tulaga fa'apapalagi i aso nei. O le mea lea na tupu i Korea i Saute, mo se faʻataʻitaʻiga. Ae o Mekisiko, e pei o isi vaega o le itulagi, na amataina se vaitaimi umi o suiga o faiga faavae neoliberal lea, amata mai i lona taulimaina o le amataga o le 1980s faafitauli o aitalafu, aveesea ai pisinisi ma atinae faiga faavae, tuuina atu se matafaioi tele i le de- faatonutonuina fefaatauaiga faava o malo ma teuga tupe, ma fa'amuamua faiga fa'avae tau tupe ma tupe (o nisi taimi e o'o lava i fa'aletonu). O nei faiga fa'avae na fa'amuta ai le vaitaimi muamua o le tuputupu a'e ma le atina'e. O le itulagi atoa na fa'atupulaia na'o le 6% i le tagata ta'itasi mai le 1980-2000; ma Mekisiko na tuputupu aʻe i le 16% - e mamao ese mai le 99% o le 20 tausaga talu ai.
Mo Mekisiko, na fesoasoani le NAFTA e faʻamalosia le neo-liberal, anti-development faiga faʻavae tau tamaoaiga lea ua uma ona faʻatinoina i le sefulu tausaga talu ai, faʻamauina i totonu o se feagaiga faavaomalo. Na saisai ai foi Mekisiko e sili atu i le US economy, lea na sili ona le manuia i le luasefulu tausaga na sosoo ai: o le tului a le Fed i le 1994, o le US stock market bust (2000-2002) ma le paʻu (2001), aemaise lava, o le paʻu o le fale ma le Great Recession o le 2008-9 sa i ai se aafiaga tele atu i Mekisiko nai lo le toetoe lava o isi mea i le itulagi.
Talu mai le 2000, o le Latina Amerika atoa ua faʻateleina lona faʻatupulaia i le tusa ma le 1.9% i tausaga taʻitasi - e le pei o le 1980 era, ae o se faʻaleleia atili i le luasefulu tausaga talu ai ina ua na o le 0.3%. O se taunuuga o lenei tuputupu aʻe toe faʻaleleia, faʻapea foʻi ma faiga faʻavae e tetee atu ai i le mativa na faʻatinoina e malo agavale na filifilia i le tele o Amerika i Saute i le 15 tausaga talu ai, o le tulaga mativa i le itulagi ua pa'ū tele. E teena mai le 43.9% i le 2002 i le 27.9% i le 2013, ina ua mavae le luasefulu tausaga e leai se alualu i luma.
Ae Mekisiko e le'i auai i lenei toe faʻatali ua leva ona faʻatali: o lona tuputupu aʻe o loʻo tumau pea i lalo ifo o le 1%, e itiiti ifo i le afa o le faʻaitulagi faʻaitulagi, talu mai le 2000. Ma e le o se mea e ofo ai, o le 52.3% o le mativa o le atunuʻu o Mekisiko i le 2012, e tutusa lava ma le 1994 (52.4%). ). A aunoa ma le tuputupu aʻe o le tamaoaiga, e faigata ona faʻaitiitia le mativa i se atunuʻu tau atiaʻe. Atonu o le a sili atu le leaga o fuainumera pe a le o le femalagaiga na tupu i lenei vaitau. E faitau miliona tagata Mekisiko na aveesea mai faatoaga, mo se faataitaiga, ina ua uma ona faamalosia i le tauvaga ma le fesoasoani ma le maualuga o fua o faatoaga i totonu o le atunuu. Amerika Tele, faafetai i tulafono a le NAFTA.
E faigata ona mafaufau i Mekisiko e sili atu le leaga e aunoa ma le NAFTA. Masalo o se vaega lea o le mafuaaga na teena ai e le itulagi le fuafuaga a Uosigitone "Free Trade Area of the Americas" e le itulagi i le 2005 ma le fuafuaga fuafuaina. Paʻaga o le Pasefika o lo'o feagai ma fa'alavelave. O le mea e malie ai, pe a valaʻauina le au fai pisinisi na faʻalauiloaina le NAFTA mai le amataga e puipuia le maliliega, o le sili e mafai ona latou ofoina atu o le faateleina lea o fefaatauaiga. Ae o fefaʻatauaʻiga e leʻo, i le tele o tagata, o se faʻaiʻuga. Ma e le o ta'u sese foi le igoa "fefa'ataua'iga saoloto".
O le ZNetwork o loʻo faʻatupeina naʻo le agalelei o ana tagata faitau.
lafo