Puebla, Mekisiko, 8 Aperila 2018: O se savaliga faaletausaga o le Eseta e faasusulu atu ai se malamalama i le tulaga pagatia o tagata Amerika Tutotonu o loo nonofo i se itulagi e sili ona maualuga le fasioti tagata i le lalolagi na tosina atu ai le mafaufau o vaega fesoasoani faavaomalo, Malo Aufaatasi … ma le Peresitene o le Iunaite Setete. A o lapataia e le UN le malo o Mekisiko ina ia tuuina atu ni amioga saogalemu i le tusa ma le 1,200 tagata na sopoia le tuaoi i saute o lo latou atunuu, na tali atu Donald Trump ma le fefe tele, ma faamataʻu e faʻatonu fitafita a le National Guard i lona lava tuaoi, 1,200 maila (2,000 km). alu ese.
O le savaliga, po o le karavan, e lauiloa foi o le Via Crucis del Migrante (Tulaga Femalagaa'i o le Koluse). O se mea e sili atu pe itiiti ifo i tausaga taʻitasi, o le karavan na faʻatulagaina e Pueblo Sin Fronteras (People Without Borders), o se NGO o loʻo iai i Arizona, mo le silia ma le sefulu tausaga. Le uluai E ala i Crucis e manatua ai le ala na uia e Iesu Keriso i lona faasalaga e tusa ai ma le lotu Kerisiano: o se malaga e sefulufa-laasaga e faamatala ai avega, faalumaina, faamafanafanaga, sauaina ma le oti na ia mafatia ai, a o lei toetu mai ma afio a’e i le lagi i le mea o le a avea ma Aso Sa o le Eseta. I le talafaasolopito Katoliko Amerika Tutotonu, o le faailogaina o Nofoaga o se mea taua tele.
E masani lava e itiiti ifo i le selau, Via Crucis del Migrante 2018 na tupu faʻafuaseʻi, e tusa ai ma le faʻatulagaina o Irineo Mújica, e ui lava e leʻi faʻafuaseʻi ona toe mafaufau i ai. O le karavan o lenei tausaga e maualuga le numera o tagata Honduras, e atagia mai ai le maualuga o le vevesi o le atunuu ma le faʻalauteleina o faʻalavelave faʻapolokiki ina ua maeʻa le palota a le peresetene ia Novema lea na mafua ai ona salalau solo tetee ma "fa'aaoga soona fai faamalosi” o le tali atu lea.
O le taʻavale e tele foʻi i fafine, tamaiti, tamaiti e le o faʻatasi ma tagata LGBTI, faʻamalosia e tuua o latou fale ae saili le puipuiga e maua e le savali faʻatulagaina. Ae faimai foi Médecins Sans Frontières (Doctors Without Borders), e oo lava falemai i Honduras e mata'utia mo i latou e a'afia i sauaga fa'atatau i itupa ona e le mafai ona fa'amautinoa le saogalemu i totonu. Ma o le auala e ui atu i Mekisiko e tumu i lamatiaga e oʻo lava i tagata sili ona malosi.
O sauaga o le mafua'aga autu lea e una'ia ai le malaga mai Amerika Tutotonu. Na taʻua e se polofesa Kanata na auai i se konafesi e faatatau i aʻoaʻoga faatusatusa i le nofoaga tutotonu o talafaasolopito o le Aai o Mekisiko, ua ia lē toe alu i El Salvador: “E mataʻutia tele.” Mauaina o loli tumu i tagata Amerika Tutotonu o mafatia ma fano i le vevela ma le fia inu ua avea ma masani i aso nei i Mekisiko, e oʻo lava i le mea e tupu faʻatasi ma le savaliga.
Ina ua uma ona nonofo i Oaxaca, o se vaega toaitiiti o tagata mai le karavan na taunuu i le aai o Puebla i le Aso Tofi, ma le fuafuaga e faaauau pea i le Aai o Mekisiko i le faaiuga o le vaiaso. I luga o le ala, e mafai e tagata taʻitoʻatasi ona talosaga mo se sulufaiga pe faʻafesoʻotaʻi ma aiga i Mekisiko, pe faʻaaoga visa femalagaiga e 20 aso e oomi atu ai i le tuaoi o Amerika ma maua ai o latou avanoa iina.
Fai mai Roberto Campos, o se ave taxi i Puebla, ua taunuu tagata Honduras i le aai ua tumu i veni, ma e ui atonu latou te faia le malaga faaletino, ae o nisi o i latou e le ola faaleagaga. “O le Honduran lena, o le Honduran lena,” o lana tala lea, ma faasino atu i ai se tamaloa paeea o loo punou i le paolo i tafatafa o le auala, ona sosoo ai lea ma le isi alii, e leai ni seevae ma feoai solo i le fetaulaiga ala. Fai mai Roberto na te taumafai e avatu ia i latou meaai nai lo tupe e faaalu i pia.
E ui lava o le Puebla State e maualuga le gaosiga ma le fale i Volkswagen ma Audi, o taimi e faigata mo ona tagata. "O matou leoleo e ave Jettas. Ae o le totogi maualalo e 88.36 peso i le aso,” o le tala lea a Roberto, “ma o se taumafataga taugofie, e leai se mea faapitoa, e tusa ma le 150 peso… . E le mafai ona e maua se malo mauoa ae matitiva tagata.”
Peitaʻi, e foliga mai e lē o mafatia tagata Mekisikō i Puebla i le taunuu mai o le ʻautau a Amerika Tutotonu i lo latou aai. A'o tula'i le Trump ma fa'atupu le fefe fa'ailoga lanu, ma fa'ailoa mai e sui tauva e to'afa a Mekisiko le autasi e tete'e atu i le tauimasui a Amerika, e foliga mai e le fiafia tagata o le taulaga. "Latou te le faia se mea leaga," o le tala lea a tamaiti aʻoga i le Iunivesite o Puebla O Saúl y Jesús, o ē na faatalanoaina tagata tafafao i le malae o le taulaga, le Zócalo, mo se galuega faatino a le vasega, a o tuua e le au malaga mai Oaxaca mo Puebla.
I le lua aso mulimuli ane, a o faapotopoto le au malaga i tafatafa ane, na finau mai Marta ma ana uo i le kesi talimālō o le Casa de Oración San José e le o se mea e fefe ai le karavan. “E omai i tausaga uma. O i latou o tagata talitonu.”
E ui i le agalelei o tagata lautele i tagata malaga mai Amerika Tutotonu, ua fefiloi tali aloaia. A o le Iunaite Setete ua solia ma le manino tulafono faava o malo e faasaina le toe fa'aleleia, poʻo le toe foʻi atu o tagata i atunuu o loʻo lamatia ai i latou, sa i ai filemu Mekisiko toe fa'afo'i tagata Amerika Tutotonu e aunoa ma le amanaia o le faatuatuaina o latou tagi mo se sulufaiga.
E tusa ai ma se lipoti a le Amnesty International na lomia ia Ianuari, na ave faamalosi e le malo Mekisiko le 80,353 tagata malaga i le 2017. AI faia se suesuega ma iloa ai o le toʻatele o tagata malaga mai Amerika Tutotonu i Mekisiko na faʻatalanoaina fai mai latou te leʻi logoina a latou aia tatau e talosagaina ai se sulufaiga, ma faʻaagavaaina a latou togafitiga e pulega Mekisiko e "leaga" pe "matua leaga."
I le masina o Iulai 2014, na amataina ai e Mekisiko lana "Programa Frontera Sur" (Polokalame tuaoi i Saute) e tali atu ai i le uunaiga a le pulega a Obama e taofia le siʻitia o tamaiti Amerika Tutotonu e leʻi faʻatasi ma feoaʻi i Mekisiko ma talosaga mo se sulufaiga i le US Talu mai lena taimi, e tusa ai ma Aia Tatau a Tagata. Va'ai, ua tu'uina atu le sulufa'iga i lalo ifo o le 1% o tamaiti e le'i fa'atasi na taofia.
Aisea ua taula'i atu ai i se numera to'aitiiti o tagata sulufa'i e leai se puipuiga e atunuu mauoa ua fausia i luga o le femalaga'iga? O Basilio Villagrón Pérez, o le sa tausia se toagalauapi i luma o le ofisa o le loia a le malo i le Aai o Mekisiko mo le faamamaluina o le 43 o loʻo misi aʻoga aʻoga kolisi mai Ayotzinapa, o loʻo faʻamatalaina o le "setete faatupu faalavelave faasaga i tagata o loʻo faʻatulagaina. O fanau a le atunuu ma le campesinos e sili ona faʻatulagaina ma e masani ona fai a latou aia i le tetee lautele.
I le mataupu a le E ala i Crucis karavan, o nei tagata o loʻo fai mai a latou aia tatau e feoai ai, e sopoia tuaoi latou te leʻi faia, e aloese ai mai sauaga, e saili se olaga sili atu. I se lalolagi e mafai ai e pisinisi tetele ona faʻagaioia faʻatasi ma le faigofie ae e le mafai e tagata ona gaoioi e tusa lava pe latou te fefefe mo o latou olaga, e tatau ona tatou fesiligia mea tatou te faʻamuamua. O le au malaga malaga e mumusu e aisi, o loʻo latou faʻamaonia a latou aia tatau ma le mamalu.
http://www.pueblosinfronteras.org/
O le ZNetwork o loʻo faʻatupeina naʻo le agalelei o ana tagata faitau.
lafo