E leai se taimi i le talafaasolopito na i ai se faanatinati sili atu po o se avanoa e fausia ai ni iuni i le lalolagi atoa o latou sini o le faatulagaina o le fiasefulu miliona o tagata faigaluega e manumalo i le tamaoaiga ma agafesootai e ala i le faʻatusatusaina o kamupani faʻavaomalo i luga o le lalolagi e tusa lava pe faʻaitiitia le malosi o le setete. .
O le galulue faatasi o tagata faigaluega i le lalolagi atoa, e pei ona faia i le taimi nei, o loʻo toilalo ma o le a faʻaauau pea ona toilalo i le feagai ai ma le faʻatupulaia o le malosi o faʻalapotopotoga faʻavaomalo ma le paʻu o le malosi o le setete. Nai lo lena, e manaʻomia le faʻavaeina o iuni a le lalolagi o lona faʻamoemoe o le tuʻufaʻatasia o tagata faigaluega e faʻatalanoa maliega faʻavaomalo ma kamupani faʻavaomalo. O le vaega o auaunaga tau meatotino, lea e aofia ai le au faufale ma tagata ofisa o le puipuiga, o loʻo i ai le tele o uiga taua ma tulaga vave e manaʻomia e faʻatulagaina ai se faʻapotopotoga moni o le lalolagi, ma tuʻuina atu se faʻataʻitaʻiga taua, ae le o se tulaga faʻapitoa, o le auala e mafai ai se faʻapotopotoga i le lalolagi. Fa'alalolagi o lo'o fa'atupuina suiga i se saoasaoa e sili atu le vave nai lo le taimi o pisinisi. E tatau ona tatou malamalama pe faʻafefea ona toe faʻafouina olaga o tagata faigaluega ma le malosi i le lalolagi atoa, ina ia nai lo le tafiesea e le lalolagi atoa, e mafai ona tatou faʻaogaina e suia ai i tatou lava ma le lalolagi. Ina ia manumalo i le malosi moni, o tagata faigaluega ma a latou iuni e manaʻomia le fausiaina o se gaioiga e le o le mea tatou te tetee i ai, ae o le mea tatou te i ai: o se gaioiga e musuia e le faʻamoemoe mo se lalolagi sili atu ma se fuafuaga e ausia ai. So'o se isi lava mea e tu'u ai iuni i se tulaga lamatia o le le taua e pei oi latou na tete'e i alamanuia i le fa'amoemoe e puipuia tufuga ma tufuga laiti.
Malamalama i le lalolagi atoa: o le lalolagi o loʻo lilifa
O le lalolagi o loʻo faʻasolosolo ese mai tagata faigaluega ma iuni ma auala masani na latou tauivi ai ma manumalo ai i le faamasinoga tonu - ese mai le malosi o malo o le atunuʻu, iuni a le atunuʻu, fofo a le atunuʻu ma faʻalapotopotoga a le malo ua atiaʻe e faʻafaigofie ma faʻatonutonu le lalolagi. O loʻo faʻasolosolo agai i fefaʻatauaʻiga a le lalolagi, faʻapotopotoga tetele o le lalolagi, fofo o le lalolagi, ma agai atu i Asia, aemaise lava Saina ma Initia. E le mafai ona tatou toe faʻalagolago i le faʻamalosia o faʻalapotopotoga faʻapitoa i le lalolagi, e pei o le ILO, poʻo le tauina o faʻalapotopotoga e iu lava ina tali atu pe pulea e faʻalapotopotoga o le lalolagi, e pei o le WTO. O tagata faigaluega ma a latou iuni e manaʻomia le faʻaogaina o lo latou malosi malosi e faʻafetaui ai le malosi o faʻalapotopotoga faʻavaomalo aʻo leʻi faʻafefeteina le lalolagi i se mea e tafiesea ai iuni, faʻamativaina tagata faigaluega o loʻo i ai i le taimi nei iuni ma maileia tagata faigaluega e le oʻo i se tulaga sili atu le mativa. E mana'omia le paleni o le malosiaga a'o le'i fa'aumatia pulega fa'atemokalasi ma fa'alapotopotoga.
Fa'asolo atu i kamupani fa'alelalolagi
Talu mai le faʻavaeina o uluai kamupani i le lalolagi, e pei o le English East India Co. (1600) ma le Dutch East India Co. (1602), o faʻalapotopotoga faʻavaomalo ua salalau solo i le lalolagi atoa. I le 1600 sa i ai le 500 faʻalapotopotoga faʻavaomalo. I le 1914, e 3,000; i le 1992, e 30,400; ma e oo atu i le 2000, o le aofaʻi o faalapotopotoga i le lalolagi ua paʻu i le 63,000. I aso nei, ua sili atu lo latou tetele ma sili atu ona malolosi nai lo se isi lava taimi muamua ma ua le toe faʻamaoni i le atunuu na latou fananau mai ai pe o loʻo avea nei ma ofisa autu.
A'o fa'atupula'ia atunu'u eseese, ua fa'ateleina le fa'atumauina o le tamaoaiga ma tupe faavae. Mai le 100 tele tamaoaiga i le lalolagi, 52 e le o ni malo - o latou o faʻalapotopotoga faʻavaomalo (vaʻai iinei mo faʻamatalaga). O le faʻafitauli e le o faʻalapotopotoga o loʻo faʻagaioia i le sili atu ma le tasi le atunuʻu - ae o faʻalapotopotoga faʻavaomalo e malosi tele ma faʻateleina le puleaina o mea e tutupu i atunuʻu atoa, itulagi ma le lalolagi atoa.
Fa'asaga ese mai le setete
Mo le 150 tausaga, ua vaʻaia e le aufaipisinisi ma tagata alualu i luma le faʻaosoina ma le taumafai e maua le pulea o le setete e avea ma totonugalemu i soʻo se fuafuaga e manumalo ai i se sosaiete sili atu. O loʻo i ai pea le tele o faatosinaga a malo o le atunuʻu, ae o lo latou malosi o loʻo faʻaitiitia i aso uma.
A o tuputupu aʻe faʻalapotopotoga i le malosi, o le a sili atu ona faigata le setete ona faʻatalanoa a latou amio e puipuia ai tagata faigaluega ma a latou iuni. O le setete e tatau ona faʻamalosia i le taimi nei e avea o se taʻavale e mafai ona fesoasoani i iuni i le mauaina o le tomai e faʻatautaia saʻo ai faʻalapotopotoga faʻavaomalo i totonu o latou lava atunuu ma le lalolagi atoa. O se eseesega taua lea. Nai lo le faʻalagolago i malo o le atunuʻu e pulea faʻalapotopotoga o le lalolagi, a o faʻavaivaia setete ma faʻamalosia faʻalapotopotoga, e manaʻomia ona tatou tulituliloaina se fuafuaga e faʻamoemoeina le faʻaauau pea o le paʻu o le malosi o le setete ma galue e toe faʻaleleia le malosi o tagata faigaluega i aso nei ina ia mafai ai ona tatou tutoʻatasi ma tuusaʻo ma le lalolagi. fa'apotopotoga i le lumana'i. E tatau ona tatou faia vave, a'o i ai pea le malosi o setete e faʻatonutonu ai amioga faʻapisinisi.
O'ese mai iuni a le atunu'u
A'o fa'atupula'ia fa'apotopotoga fa'alelalolagi ma fa'aitiitia le malosi o le setete, ua fa'aitiitia iuni a le atunu'u i le avea ma sui ma le malosi. O lo'o maualalo le aofa'i o Iuni i le lalolagi atoa. Mai le 1970 i le 2000, e 17 mai le 20 atunuu na suʻesuʻeina e le OECD na paʻu i lalo le aofaʻi o iuni. E ui o le tele o nei atunuu na maua se faʻaopoopoga i le vaitau o le 1970 ma le 1980, na faʻaitiitia le mamafa i le 1990s. E ui ina eseese faʻamatalaga ma taimi i atunuʻu taʻitasi, ae o le mea mataʻina i le 30 tausaga talu ai o le tutusa o le tala ma taunuuga. E leai se atunuu, e tusa lava po o le a le malosi o ana galuega poʻo le alualu i luma o lona talafaasolopito, e sao mai nei faiga faʻavaomalo. Ua amata ona faʻaitiitia le mamafa i Scandinavia, Aferika i Saute, Pasila, ma Korea i Saute, o atunuʻu e oʻo mai talu ai nei sa mautu pe faʻatupulaia galuega faigaluega. I Farani, o osofaʻiga lautele ma tagata faigaluega tetele ma tamaiti aʻoga ua faʻagesegese ai le toe faʻafoʻisia o aia tatau a tagata faigaluega, ae o nei osofaʻiga puipui o loʻo taumafai malosi e faʻamautu tulaga o tagata faigaluega i atunuu lata ane.
I lea atunuu ma lea atunuu, na amata lemu lemu o iuni mai lo latou tumutumuga, ona atili ai lea ona vave. A'o fa'aitiitia le mamafa, o lo'o iai fo'i le malosi e puipuia ai fefa'ataua'iga fa'atasi ma tupe maua fa'aletulafono.
Le vaifofo i fa'apotopotoga fa'alelalolagi: iuni fa'alelalolagi
Aisea ua leai ai ni iuni i le lalolagi? Mo le 150 tausaga, o le tele o finauga mo iuni i le lalolagi e le'o fa'atatau, fa'apitoa ma manatu. O le finauga faigofie o le: Capitalism o le lalolagi atoa, o lea e tatau ai foi i faalapotopotoga a tagata faigaluega.
Ae ui i lea, e ui lava o le faʻauluuluga i le lalolagi atoa, o le mea moni o le tele o tagata e ana galuega e leai. O le talitonuga, e sili atu le malolosi o tagata faigaluega pe a aufaatasi i le lalolagi atoa, ae o le moni o aso taitasi o tagata faigaluega iuni na mafai ai ona latou manumalo i atunuu atiaʻe ma nisi o atunuu tau atiaʻe e ala i le faamaopoopoina ma fefaatauaʻiga ma le faaaogāina o malosiaga o malo e fesoasoani ai ia i latou. O tagata faigaluega faʻatasi na vaʻaia tagata faigaluega i isi atunuʻu e ono tauva mo a latou galuega nai lo a latou uo. Sa leai se mafuaaga vave, fa'amalosia po'o se fa'amalosi e alu i tua atu o tuaoi o le atunu'u. O se fa'alavelave fa'afuase'i o le tala fa'asolopito e fa'apea, o le fa'alelalolagi lava ia e fa'atupuina ai le avanoa sili e fa'atulaga ai iuni fa'alelalolagi i totonu o tagata faigaluega sili ona matitiva ma le fa'apitoa o lo'o fa'afaigaluegaina i vaega e le'i fa'atulagaina tala fa'asolopito o le tamaoaiga o le lalolagi, lea o lo'o fa'atupula'ia e fa'alapotopotoga tetele. E tusa lava pe o galuega gaosiga ma telefoni feaveaʻi, fesoasoani i tekinolosi fou, o loʻo fesuiaʻi ma faʻasalalau i le lalolagi atoa, o atinaʻe o le FIRE vaega (tupe, inisiua ma fanua faʻatau) ma galuega e manaʻomia e lagolago ai ua faʻateleina le faʻaogaina i totonu o le 40 o le lalolagi. .
O nei nofoaga fa'aletamaoaiga e fa'alagolago sa'o i nei galuega tautua, fa'ateleina le fa'atupuina o le malosi o nei tagata faigaluega. O se tasi lea o tagata faigaluega e sili ona le vaaia ma foliga mai e leai se malosi e mafai ai ona tatou fausia se gaioiga i le lalolagi atoa, toe faʻamalosia iuni fefaʻatauaʻiga, ma faʻafeiloaʻi faʻalapotopotoga faʻavaomalo o loʻo i ai le malosi faʻafeagai moni e lava le malosi e faʻamautinoa ai e maua e tagata faigaluega le avanoa e siitia ai i latou lava ma o latou nuu mai le mativa. E le o le finau e faapea e le mafai ona fausia iuni i le lalolagi i le gaosiga po o isi vaega o loʻo faʻaalia i galuega feaveaʻi, ae nai lo le fai mai o le taimi nei i le tala faasolopito o le avanoa e sili atu i galuega tautua e faʻavae i totonu o taulaga o loʻo faʻatautaia le tamaoaiga o le lalolagi.
Amata i auaunaga tau fanua
E pei ona faailoa mai e le sociologist Saskia Sassen, o le faateleina o le lautele ma le lavelave o le tamaoaiga o le lalolagi e taʻitaʻia ai kamupani faʻavaomalo i le faʻatupulaia tele o le manaʻoga mo auaunaga (tulafono, tausitusi, inisiua, fale faʻatau, ma isi) e kamupani i pisinisi uma. O nei kamupani tautua e masani ona potopoto i le 40 i le 50 "lalolagi" aai. I nisi o auala, o nei aai i le lalolagi atoa e fai ma "potu enisinia" mo kamupani faʻavaomalo, poʻo e pei ona taʻua e Sassen, o latou "nofoaga mo galuega sima a le tamaoaiga o le lalolagi." O le faʻatumauina o kamupani tautua e taʻitaʻia ai foʻi le tele o le eseesega o le tamaoaiga i totonu o nei taulaga, o le faʻateleina o le numera o galuega lanu moana, e pei o le au faʻameamea, inisinia ma le puipuiga, ma le faʻateleina o le numera o tagata malaga ma tagata laiti. E pei ona taʻua e Sassen, e mafai ona tatou mafaufau i nei aai "o se tasi o nofoaga autu e mafai ona malolo pe feteʻenaʻi ai feteʻenaʻiga o le faʻavaomaloina o tupe faavae." O le mea e ofo ai, o tagata sili ona matitiva ma sili ona atamamai o loʻo faʻafaigaluegaina e faʻalapotopotoga o le lalolagi i nei taulaga atonu o loʻo i ai i le tulaga sili ona lelei e luʻitauina ai le faʻatupulaia o pulega faʻapisinisi.
Kamupani e fa'amama, malupuipuia, ma fa'atumauina pisinisi, fale nofomau ma isi mea totino i le lalolagi atoa e aofia ai se alamanuia e ova atu i le $170 piliona i tausaga ta'itasi, ma fa'afaigaluega sa'o e kamupani o lo'o fa'afaigaluegaina le silia ma le 3 miliona tagata faigaluega.
Au'aunaga Tau Meatotino e mafai ai ona matou fa'atulagaina i totonu o se pisinisi fa'alelalolagi e ofoina atu avanoa fa'apitoa e fausia ai le malosi o iuni o lo'o iai nei ma fa'agaioiga mo le fa'amasinoga tonu i le lalolagi e avea o se vaega o se fa'agaioiga fou mo le tutusa ma le tutusa o le lalolagi. O le 3 miliona tagata faigaluega o loʻo faʻafaigaluegaina saʻo e kamupani faʻapisinisi tele e mafai ona tuʻuina atu le faʻavae e faʻamalosia ma faʻalauteleina iuni o loʻo i ai nei ma faʻapipiʻi ma faʻatuina ni iuni fou i taulaga ma atunuʻu e le o iai. Faʻamalosia e maliega ma faʻalapotopotoga faʻavaomalo faavaomalo, e mafai e iuni a le atunuʻu ona faʻalauteleina a latou iuni, tuʻufaʻatasia tagata faigaluega o loʻo faʻafaigaluegaina e tagata faigaluega laiti i totonu o le lotoifale o se vaega o se taʻiala lautele o le tuʻufaʻatasia o le tele o tagata faigaluega auaunaga tau meatotino i le atunuʻu ma le lalolagi atoa.
O le fuafuaga: o se fa'alapotopotoga fou a le lalolagi
O iuni i le lalolagi e tatau ona avea ma iuni faava o malo moni nai lo iuni o loo galulue i le Iunaite Setete, Kanata ma Puerto Rico ma taʻua i latou o tagata faavaomalo. E tatau ona latou fa'atulagaina tagata faigaluega ma fa'atalanoa konekarate e si'itia ai tulaga ola ma galuega i le lalolagi atoa. Latou te manaʻomia le taulaʻi atu i le faʻatulagaina ma le faʻatalanoaina o maliega ma kamupani o le lalolagi, aʻo latou lagolagoina ma fesoasoani i le faʻatulagaina o kamupani ma tagata faigaluega i totonu o tuaoi o le atunuʻu. E tatau ona avea i latou ma iuni i le lalolagi atoa e tuputupu aʻe e faʻaputuina le malosi moni, o lea e le tuʻufaʻatasia ai i latou i le faia o fautuaga faʻavae, ae ia i ai le malosi e feutagai ai ma faʻalapotopotoga o loʻo faʻatulagaina tulafono o loʻo faʻagaioia ai kamupani faʻavaomalo.
Sa tele fa'alavelave i le fa'avaeina o fa'apotopotoga fa'ale-malo i totonu o le atunu'u e tasi: taua i le ta'ita'iga, faapaleniina o le lotoifale ma le atunu'u, puipuia o faiga fa'atemokalasi i totonu o le atunu'u a'o faia fa'ai'uga ma pulega fa'alotoifale. Ma o le a faapena foi i le faavaeina o iuni i le lalolagi atoa. Ua tupu aʻe le lotonuu i nisi o atunuu, ma o iuni mai le Iunaite Setete o loʻo vaʻaia ma le masalosalo ona o a latou sootaga i le CIA. E popole iuni a le atunuu i le leiloa o le tuto'atasi. O nei faʻafitauli ma le tele o isi mea e faʻatupuina ai faʻalavelave sili atu i le faʻavaeina o iuni i le lalolagi nai lo tagata faigaluega o loʻo feagai ma le faʻavaeina o iuni a le atunuʻu.
Ua suia le tamaoaiga o le lalolagi ma ua tuufaatasia i le lalolagi atoa. Ina ia i ai se sao taua i le 21st seneturi, e tatau ona tatou fausia ni iuni faʻavaomalo moni o latou vaʻai, sini, faʻamoemoega ma pulega e tuʻufaʻatasia ai manaʻoga o le atunuʻu i le auala lava e tasi na faʻavaeina ai iuni a le atunuʻu i le 20 seneturi. O iuni fa'alelalolagi e maua mai e tatau ona mafai ona fa'amaopoopoina, fa'atonu ma tu'u atu le malosi ma punaoa e fa'afeagai ai le malosi o fa'apotopotoga o le lalolagi. O le poto masani ua matua manino mai ai e le mafai lenei mea i le na o le tuufaatasia o iuni a le atunuu o latou autu autu, vaevaega o punaoa ma le faasinomaga faaupufai i totonu e gata i le tasi atunuu. E le tuʻufaʻatasia e faʻalapotopotoga a le lalolagi lo latou fiafia i atunuu taʻitasi ma e le mafai foi e tagata faigaluega. E ala i le suiga o faʻalapotopotoga o loʻo i ai nei poʻo le fatuina o ni mea fou, e manaʻomia e le au faigaluega ni faʻapotopotoga e tuʻufaʻatasia i latou i le lalolagi atoa e faʻateleina ai lo latou malosi, nai lo le tauina o faʻalapotopotoga o le lalolagi mai se tulaga vaivai ma faʻatapulaʻaina le faʻamaopoopoina i luga o le atunuʻu ma lea atunuʻu.
E le gata i lea, o le misiona ma sini a iuni i le lalolagi e le mafai ona faʻatapulaʻaina naʻo le faʻaleleia o le tamaoaiga. Ina ia tuʻufaʻatasia le faitau selau miliona o tagata faigaluega ma fausia le lagolago mo unionism i le lalolagi atoa, e tatau i iuni i le lalolagi ona avea ma vaega o se faʻasalalauga e puipuia ma faʻalauteleina le faatemokalasi i le feagai ai ma kamupani tetele i le lalolagi atoa. E tatau ona va'aia iuni fa'alelalolagi ma avea ma vaega o fa'asalalauga fa'alelalolagi mo le fa'amasinoga fa'ale-tamaoaiga ma agafesootai. O la latou misiona ma matafaioi e leai se mea e itiiti ifo nai lo le suia o le paʻu o le malosi o le setete ma iuni faʻavaomalo e tutusa ma faʻatusatusa i kamupani faʻavaomalo i luga o le lalolagi. Ma o le taimi e amata ai o le taimi nei.
Fa'amatalaga a le Fa'atonu: O Stephen Lerner o se fa'alapotopotoga tu'ufa'atasia iuni fa'atasi ma le Iuni Fa'ava-o-malo a Tagata Faigaluega (SEIU) na ta'ita'ia le fa'aupuga a le Justice for Janitors. O lenei mea e fa'afetaui mai se tala na fa'aalia muamua i le taumalulu 2007 lomiga o le Fono Fou a Leipa.
O le ZNetwork o loʻo faʻatupeina naʻo le agalelei o ana tagata faitau.
lafo