Punavai: Middle East Monitor
O loo uuina e le au tetee se fu'a a Palesitina. Faletupe i Sisifo, Teritori Palesitina, Palesitina, Me 15,2021
Ata na saunia e abu adel – ata/Shutterstock
Ina ua maeʻa osofaʻiga i le Aso Toonai i le lotolotoi o Gaza City ma fasiotia ai le itiiti ifo ma le 43 tagata e aofia ai le 10 tamaiti ma le 16 fafine, ua toe tauivi foi Gazans ma manatuaga tiga. O mea leaga o loo tutupu nei ua toe manatua ai. O vaalele a Isaraelu ua nutimomoia o tatou aiga i le tele o taimi mata'utia ma manatua pea mo le tele o tausaga. Mo se faʻataʻitaʻiga, faʻaauau pea mo le tolu vaiaso i le taimi o Cast Lead ia Tesema 2008 ma Ianuari 2009; fitu vaiaso ia Iulai ma Aokuso 2014.
O poloka fale na malepe ma poloka va i le Alwehdah Street lea sa i ai le olaga masani i le vaiaso ua tuanaʻi, o ni vaaiga mataʻutia, ma na avea ma mea e manatua ai na mea sa faia muamua.
I le taimi nei e faitau selau tagata manunu'a e tatau ona tausia i totonu o o tatou falemaʻi tumutumu ua matua le lava le tele o sapalai ona o le tele o tausaga o le osofaʻiga a Isaraelu. O lo’o fa’aauau pea taumafaiga a le atunu’u e saili tagata i lalo o le malepelepe o fale.
Faatasi ai ma tagata na fasiotia: Dr Moen Al-Aloul, o se fomaʻi psychiatrist litaea na togafitia le faitau afe o Gazans i le Matagaluega o le Soifua Maloloina; Mrs Raja 'Abu-Alouf o se foma'i fa'amaoni tuuto na fasiotia fa'atasi ma lana tane ma lana fanau; Dr Ayman Abu Alouf, ma lona toʻalua ma lana fanau e toʻalua, o se faufautua faʻafomaʻi i totonu o loʻo taʻitaʻia le vaega o loʻo togafitia tagata mamaʻi ma le COVID i le falemaʻi Shifa.
E le mafai ona faagaloina mea na tutupu i taimi ua tuanaʻi talu ai o tatou uma i Kasa e leai se lagona o le saogalemu. E leʻi tuʻua lava e le drones a Isaraelu le lagi i luga atu o tatou i le va o le 2014 ma le 2021. Na faaauau pea ona tupu le osofaʻiga i po masani. E ui lava e seasea tupu le pa'ū, sa lava i taimi uma e faʻamanatu mai ai ia i matou uma mea na matou faʻafesoʻotaʻia ma o le a toe faia.
O osofaiga i le faaiuga o le vaiaso na tupu e aunoa ma se lapataiga. O se isi fasiotiga tagata. Na o se afiafi na muamua atu e toasefulu tagata na maliliu e aofia ai tamaiti e toavalu ma tamaitai e toalua. E tasi le aiga e toafitu na tafiesea vagana ai na o le tama ma se pepe e tolu masina le matua. Sa nofo le tama ona e le o i ai i le fale, ma na faasaoina le pepe ina ua maua i lalo o le malepelepe, puipuia e le tino o lona tina.
E le o ni vaaiga fou ia mo tagata Kasa, o le mea e leaga ai. O se mea lea o lo'o tupu pea i nei faiga fa'alavelave. I le taimi o osofaiga i le 2014, na lipotia mai ai e 80 aiga na maliliu ae leai se tasi na toe ola, na o le aveesea mai i faamaumauga. I le 2014 i se osofaiga e tasi, na faaleagaina ai e Isaraelu se fale fogafale tolu a loʻu aiga lautele, ma fasiotia ai le 27 tagata e aofia ai le 17 tamaiti ma le tolu fafine maʻitaga. E toafa aiga ua le toe i ai iina. E na o se tamā ma se atalii e fa tausaga le matua na sao mai.
Lenei o tala fou ma fefefe i le ono osofaia o fanua o loʻo lofituina i matou i isi foi mafaufauga mataʻutia a o matou fetaiaʻi ma mea fou fou.
E tasi le osofaʻiga faʻafuaseʻi na aofia ai ma le 160 vaʻalele na osofaʻia mo le sili atu i le 40 minute i le itu i matu o le laina o Gaza, faʻatasi ai ma le faapapaina o fana (500 shells) na lavea ai le itu i sasaʻe o le Aai o Gaza ma itu i matu. Tele fale na faaleagaina, e ui o le tele o tagata na mafai ona sosola ese mai o latou fale. Ua fuafuaina e oʻo atu i le 40,000 tagata ua toe agaʻi foʻi i aʻoga a le UNRWA poʻo aiga, ma saili se malutaga.
I le toʻatele o tagata Gazani, o se faʻamanatu lea o le osofaʻiga muamua i le 2008. O le Aso Toonaʻi 11.22 i le taeao na amata ai ona pomuina e le au vaalele e 60 le vaega o Gaza na fefefe ai tagata uma. Ile taimi la lea, o le tele o tamaiti aʻoga sa i magaala a le toe foʻi mai le sifi taeao poʻo le alu ile sifi ole aoauli. A o amata ona tamomoe tamaiti, fefefe, i auala, o latou matua i le fale na le fiafia i le le iloa le mea na tupu ia latou fanau.
Aiga ua aveʻesea i le taimi nei o se faʻamanatu tiga o le tele suiga i le 2014 ina ua 500,000 tagata na o ese mai totonu. Ma ina ua oʻo mai le taua, 108,000 le mafai ona toe foi atu io latou fale na faʻaleagaina.
Ua tatau nei i tagata ona feagai ma fa'aoso i nei fa'alavelave uma na tutupu muamua ma isi mea. O le mea lea e atili ai ona lavelave faiga fa'alenatura ma i nisi tulaga e mafua ai le toe fo'i mai o fa'ailoga. Matou te taumafai i taimi uma e faʻamatala atu o Gazans e le oi ai i se tulaga post-traumatic, ae i se faifai pea tulaga e manaʻomia ona loloto le uaʻi i ai.
Lenei manaʻomia le sao faʻatosina. E le o falemaʻi, ae o amioga lelei ma faʻaupolokiki faʻalavelave. O se fesoasoani mai fafo lalolagi. O se faʻalavelave e faʻaiʻuina le aʻa o le faʻafitauli. Tasi e faʻamutaina le galuega, ma aumai ai ia matou le aia tatau a tagata soifua i se masani aiga olaga faʻavae i le lagona o le saogalemu e leai se tamaititi poʻo se aiga i Kasa iloaina.
Tele tagata o lo matou pitonuʻu na valaʻauina matou i le falemaʻi mai le aso tasi. O nisi o tagata sa faigaluega i falemaʻi, poʻo le vaega a le NGO. O nisi na apili mai e ala i le matou itulau Facebook ma fesiligia e uiga i auaunaga a le GCMHP a o latou vaʻaia tagata faʻanoanoa i soo se itu, ma lagona le manaʻomia tele o a matou tautua.
O le matou aufaigaluega o se vaega o le alalafaga. O nisi o i latou sa tatau ona tuua o latou fale. E tatau ona latou lagona le saogalemu ma le saogalemu ina ia mafai ai ona fesoasoani i isi. Ae ui i lea, a aunoa ma lena saogalemu, latou te tuuto atu pea i le faalapotopotoga ma le nuu. Latou te lagona se matafaioi tele mo la latou matafaioi taua i le lagolagoina o le soifua manuia o le mafaufau o tagata Kasa. E maua atoatoa ma le le vaivai.
I le fa'ai'uga o le vaiaso na matou fa'asalalauina fa'alaua'itele numera telefoni feavea'i a le to'atele o a matou aufaigaluega fa'apitoa. O le Aso Sa na toe amata ai ona faagaoioi le matou laina e leai se totogi, ma mai le 8 i le taeao i le 8 i le afiafi o le a tatagi i nei aso. O le matou itulau FB na amata fa'alauiloa mo matua i auala e fesoasoani ai i fanau ma le atuatuvale. E moni tatou te leʻi maua le avanoa e saunia ai mea fou, ae o le matou faletusi o se faleoloa sili ona tamaoaiga i a matou oloa ma ua oʻo i le taimi e selesele ai le poto ma le lagolago i totonu o la matou faletusi YouTube. Masalo e le o la tatou faʻalavelave sili lea, ae mautinoa lava, o le mea sili lea e mafai ona tatou faia i nei tulaga e tuʻuina atu ai le malosi ma tomai i tagata Kasa i le feagai ai ma o latou aiga fefefe.
E oo mai i le afiafi o le Aso Sa, ua 197 tagata ua maliliu, e aofia ai le 58 tamaiti, 34 fafine, 15 tagata matutua, ma le 1,235 ua manunuʻa. I le avea ai o se fomaʻi mafaufau, e mafai ona ou fai atu o le le vaaia o le mafaufau i tagata uma mai le laʻititi i le matua e ogaoga - mai le fefe ma le atuatuvale.
O se tulaga taua tele mo le lalolagi e vaʻai saʻo mai ia i tatou, vaʻai mai ia i tatou, ma tuuto atu i le faʻalavelave e faʻasaoina olaga taua a tagata Kasa e ala i le tuʻuina atu ia i latou o le saogalemu e manaʻomia e tagata uma.
O le ZNetwork o loʻo faʻatupeina naʻo le agalelei o ana tagata faitau.
lafo