Navi Pillay, le UN Human Rights Chief na faamatalaina le poloka a Isaraelu i Kasa e "le tusa ai ma le tulafono ma e tatau ona aveese" ma tuuaia Isaraelu i le soliina o Tulafono Faava-o-malo mo Tagata, Ma o le ulu o le UNRWA i Gaza, John Ging, na valaau atu i le UN lava ia. amata ona tete'e i le poloka ma avatu fesoasoani alofa talu ai o le poloka o se soliga tuusa'o o le Mataupu 33 o le Feagaiga Lona Fa o Sineva e fa'asa ai fa'asalaga fa'atasi. Ua taʻua e le setete o Isaraelu o le poloka o Kasa e mo faamoemoega saogalemu; e ui lava o loʻo tuʻuina atu le Faʻasalaga Faʻatasi i luga o le 1.5 miliona, o se soliga o tulafono faʻavaomalo ma se solitulafono tau - Fa'atonu Elias Harb
EH: Polofesa Falk, o le a le tulaga faaletulafono o le poloka a Isaraelu i Kasa e tusa ai ma le San Remo Manual on International Law e faʻatatau i feteʻenaʻiga faaauupegaina i le Sami?
RF: O le San Remo Manual na tusia e se faasologa o tagata tomai faapitoa ma le au failotu muamua i se vaitaimi i le va o le 1987 ma le 1994 e tuʻuina atu ai le taʻiala i le faʻaogaina o le malosi i luga o le sami ma isi ogasami faavaomalo. O le Tusi Ta'iala e le'o se pepa fa'aletulafono, ae o lo'o fa'atusalia ai se manatu fa'apitoa a tagata tomai fa'apitoa e uiga i mea ua malilie i ai o tulafono fa'a-va-o-aganu'u e fa'atatau i tulaga fa'asagatau. O le fa'amoemoe fa'alauiloa o le Tusi Ta'iala o le fa'ailoaina o se vaega o tulafono fa'ava-o-malo o lo'o i ai ma i se tulaga e fa'aalia ai atina'e mana'omia e fa'atautaia ai faiga fa'atauva'a i luga o sami e le'i ta'ua i le tulafono e faiga fa'ava-o-malo ua mavae. Talu ai e leai se tulafono o feagaiga i luga o le mataupu o le San Remo Manual ua fai si malosi i le faʻatumuina o le avanoa, o se ituaiga o tulafono vaivai pe a talia e setete e avea ma tulafono faʻavaomalo faʻavaomalo i le aluga o taimi.
E ui lava e mafai i taimi uma mo tagata poto faʻapitoa faʻaletulafono ona tuʻuina atu se manatu e fiafia i le tasi itu poʻo le isi, o le faitau le faʻaituau o le Tusi Taʻiala ua manino ai i lenei tulaga o le osofaʻiga a le sami a Isaraelu i le Freedom Flotilla sa le tusa ai ma le tulafono e aunoa ma se masalosalo talafeagai. Mo se faʻataʻitaʻiga, o le Mataupu 47 (c)(3)(ii) o le Tusi Taʻiala e tuusaunoa ai vaʻa mai osofaʻiga pe a "auai i galuega fesoasoani alofa, e aofia ai vaʻa o loʻo tauaveina sapalai e manaʻomia mo le ola o tagata lautele." I le tele o faaupuga lautele, o le San Remo Manual, Mataupu 36-42 o loʻo faʻamamafaina ai le matafaioi o soʻo se osofaʻiga i luga o le sami e faʻatatau i naʻo sini a le militeri, ma ia faia ni puipuiga ina ia mautinoa e le afaina tagata lautele. I le taimi o le osofaʻiga a le vaʻa o Me 31st na lauiloa ai o nei vaʻa o loʻo i luga o se galuega alofa, o le faitau aofaʻi o tagata lautele o Kasa ua leva ona le maua ni meaai, vailaʻau, ma mea faufale e manaʻomia mo o latou olaga masani.
O le Tusi Ta'iala e fai si fe'ese'esea'i o lo'o fa'atagaina le fa'atuina o se poloka i lalo o nisi tulaga tau taua. E fefinauai ona o le UN Charter e faʻasaina uma le faʻaaogaina o le malosi e le mafai ona faʻamaonia e avea ma puipuiga o le tagata lava ia mai se osofaʻiga faʻaauupegaina muamua (Mataupu 2(4), 51), ma o se poloka poloka o Kasa e manino lava e le tusa ai ma le tulafono mo lenei mafuaaga. E tusa lava pe le o iloiloina le Tulafono, ona o Mataupu 93-101 o le Tusi Taiala, o lenei poloka o le a le tusa ai ma le tulafono i lalo o le Mataupu 102(b), lea e faʻasaina ai se poloka pe afai "o le faʻaleagaina o le faitau aofaʻi o tagata lautele e, pe ono faʻamoemoeina, sili atu i le faʻatatau i le sima ma le saʻo a le militeri manuia o loʻo faʻamoemoeina mai le poloka." O lenei poloka poloka, na faavaeina ia Iuni 2007, ua mamanuina e teu ai meaai, sapalai faafomai, ma suauu mai le faitau aofaʻi o tagata Gazan, ma aʻafiaga ogaoga o le soifua maloloina. O le faamoemoe faamiliteli o le taofia o le faaulufaleina mai o auupega sa fetaui lelei ma le pulea o tuaoi o Isaraelu. Na fa'aalia lautele e ta'ita'i o Isaraelu i le vaitau o le fa'amoemoe o le poloka o se fa'asalaga, a le o le fa'asalaina o le faitau aofa'i mo le tu'uina atu o le lagolago ia Hamas i le palota o le 2006 po'o le fa'atupuina o le pa'u o Hamas ona o le faitau aofa'i o tagata lautele e sili atu le fa'amutaina o le poloka. nai lo le mafatia i faigata na tuʻuina atu ona o se taunuuga ma le tauimasui mo pulega a Hamas. E leai se fa'amaoniga e maua ai se fa'avae fa'aletulafono e fa'avaeina ai le poloka.
O loʻo iai foʻi se faʻasologa o faʻafitauli faʻapitoa e faʻamaonia ai lenei faaiuga o le solitulafono. Kasa e tusa ai ma le lalolagi lautele o loʻo nofoia le teritori o loʻo tuʻuina atu Isaraelu i le tiute e lagolagoina le puipuiga o tagata lautele. Fai mai Isaraelu o loʻo auai i se feteʻenaʻiga faʻaauupegaina ma Kasa pe a pulea e Hamas, ae o lenei finauga e manatu o le faʻamavaeina o Isaraelu o le 2005 na faʻauʻu ai le galuega ma ona tiute i lalo o tulafono faʻavaomalo fesoasoani alofa, o se tagi e masani ona teena. E tusa lava pe talia le tulaga o Isaraelu i le nofoia, e le tusa ai ma le tulafono le poloka. O se poloka poloka e mafai ona faʻamaonia faʻamaonia, pe a fai, naʻo le faʻatatau i se malo o le fili, ma o Kasa e le o se setete. O lona uiga e le mafai ona poloka fa'aletulafono Kasa e fa'atatau i galuega tau folauga a isi setete po'o Malo Aufaatasi.
Ma le mea mulimuli, e tusa lava pe o le poloka o le a manatu faaletulafono mai le vaaiga o feteenaiga faaauupegaina, o le a le tusa ai ma le tulafono, e oo lava i se solitulafono faasaga i tagata soifua, i lalo o le Mataupu 33 o le Feagaiga Lona Fa a Sineva, lea e le faʻatagaina le faʻasalaga faʻatasi. I se faapuupuuga, e leai se faavae faaletulafono a Isaraelu mo le talosagaina o se aia tatau e faatuina ai se poloka o le Gaza Strip, ma o lea o soʻo se taumafaiga i lana vaega e faʻamalosia le tausisia o ia lava o se gaioiga faʻasaga i le setete o lana fuʻa o loʻo lele lelei i luga o le vaʻa osofaʻia. O iinei o le solitulafono o amioga a Isaraelu na faʻateleina e ala i le faʻaaogaina o le malosi tele ma le le tutusa, e ala i le faʻamaʻi toto o le tele o tagata faʻatupu filemu na puʻeina, e ala i le natura faʻalavelave o le ulufale atu i le po, e ala i le fanaina o auupega ola i le filemu activists pe a isi auala. o le fa'afefe na maua, ma e ala i le fa'amalosi ma le fa'aleagaina o le aveesea o tagata fa'amalosi mai va'a ma taofia i latou i le to'ese, ma faoa a latou mea totino e aofia ai ma fa'amaumauga vitiō ma leo o osofa'iga.
EH: E i ai i le pasese le aia faaletulafono e molia ai le Setete o Isaraelu mo le osofaʻiga i luga o le Flotilla?
RF: O se suʻega faʻale-malo a le pasese e faasaga i tagata solitulafono poʻo le nafa o Isaraelu faʻapolokiki ma taʻitaʻi o le militeri e fesoʻotaʻi ma le osofaʻiga poʻo lona faʻatagaina e mautinoa lava e mafai ona amataina i le tele o setete, lea e faʻavaeina sea filifiliga. O le Iunaite Setete o loʻo i ai se tulafono tuai na faʻalagolago talu ai nei, o le Tort Claims Act. O lenei tulafono e mafai ai e tagata afaina ona molia mo mea ua faaleagaina; ua faʻaaogaina e tali atu ai i se leoleo o loʻo tuʻuaia na auai i sauaga na faia i Paraguay i le mataupu lauiloa Filartiga o le 1980. O isi atunuu e iai tulafono tutusa, ma e tatau ona suʻesuʻeina mea e mafai i nofoaga taʻitasi.
EH: Fai mai Isaraelu o le poloka e mo mafuaaga saogalemu, e faapefea ona e tali atu i lena mea?
RF: O Isaraelu o le pule o loʻo nofoia e mafai ona galue e faʻamalosia le saogalemu i Kasa, ae tatau ona faia i se auala e puipuia ai le faitau aofaʻi o tagata. Sa faatino e Isaraelu le pulea lelei o gaoioiga e faatatau i lona saogalemu. O le finauga e faapea o nei vaa i totonu o le Flotilla o lo o tauaveina aupega, na iloa lelei e le malo o Isaraelu e sese ona sa suesueina ma le talitonuina ia vaa a o lei tuua o latou uafu eseese. E pei ona taʻua i luga, e le mafai e Isaraelu ona faʻatuina se poloka i tulaga e leai se feteenaiga faʻavaomalo talafeagai ma o loʻo feagai ai le faitau aofaʻi o tagata lautele i faigata i se tulaga mataʻutia. E le gata i lea, e toetoe lava leai ni faʻalavelave mataʻutia o sauaga na afua mai i Kasa i masina na muamua atu i le osofaʻiga na faʻaalia ai popolega o Isaraelu e uiga i le saogalemu e leai se talafeagai faaletulafono.
EH: E tusa ai ma tagata o loʻo i luga o le Flotilla, o loʻo faʻapea mai Isaraelu o i latou o loʻo i luga o vaʻa o ni tagata faʻatupu vevesi e le o ni fesoasoani alofa ma sa faaauupegaina i latou i auupega ma e le o ni tagata filemu? E faapefea ona e tali atu i lena mea?
RF: O le tala a Isaraelu o mea moni e foliga mai e sese, o se faʻamalositino i faʻamatalaga sese. E le gata i lea, o se osofaʻiga i le po e faʻalauiloa mai le ea e mautinoa e faʻatupu ai le fefefe o pasese, e aofia ai lagona o nisi o pasese e faia soʻo se mea e mafai ona puipuia ai i latou lava. Afai, e pei ona ou talitonu, o le osofaʻiga e le tusa ai ma le tulafono, o lona uiga o le pasese e iai le aia tatau e puipuia ai i latou lava, ae mautinoa e le o Isaraelu. O le tagi e faapea o le au faatupu filemu ua solia a latou lava tautoga o le tasi i le isi e le tetee pe a tupu se osofaiga a Isaraelu e leai se aoga faaletulafono.
EH: E tusa ai ma le Tulafono Fa'ava-o-malo e mafai ona manatu le osofa'iga a Isaraelu i le Gaza Aid Flotilla o se taua?
RF: E mautinoa lava o se gaioiga o le osofaʻiga i lalo o le UN Charter, ma o se gaioiga o taua e faʻatatau i tulafono faʻavaomalo faʻavaomalo. Soo se taimi lava e faʻaaogaina ai le malosi i tulaga e ese mai i le tulaga e fai ai se tagi saʻo o le puipuia o ia lava, o le gaioiga e le tusa ai ma le tulafono, ma afai e pei o iinei, o se faʻataʻitaʻiga o le malosi e le puipuia, o le tagata osofaʻi o loʻo faia ni amioga solitulafono ma e tatau ona tali atu le malo solitulafono ma i latou e fai ma sui o le malo, ma e tusa ai ma le tulaga o solitulafono faava o malo, e tatau ona tali atu.
EH: Aisea ua le gaoioi ai le UN e faʻaaoga le faʻavae o tulafono faʻavaomalo ma Geneva?
RF: O tulafono faʻavaomalo o loʻo i ai auala e faʻamalosia ai tulafono faʻavaomalo e faasaga ia Isaraelu, o le tulafono o loʻo i lona itu i lenei tulaga, ae o le UN e leai se malosi faʻapolokiki e faʻatino tulafono faʻavaomalo e tusa ai ma lona faʻavae faʻavae. O le Iunaite Setete, ua leva ona puipuia Isaraelu ma ana taʻitaʻi mai le tali atu e tusa ai ma tulafono faava o malo, ma o loʻo faʻaauau pea. E mafai ona faia lelei lenei mea e ui lava i le faʻateleina o faʻamalosi mai malo ma manatu lautele e faʻamutaina lenei pulega o Isaraelu le faʻasalaina. E le mafai e le UN ona faia se mea e sili atu pe itiiti ifo nai lo le mea o loʻo saunia e ona setete sili ona malosi e fai. O le lu'itau autu i amioga faasolitulafono a Isaraelu e fesoota'i ma le nofoia o Teritori Palesitina ua sau nei mai sosaiete lautele. O Isaraelu lava na faʻaalia ona popolega e uiga i 'le galuega faʻatagaina,' o loʻo faia ni faiga eseese, atonu e sili ona lauiloa, i le BDS (Boycott, Divestment and Sanctions) Campaign. O ia uunaiga mai lalo ifo na mafua mai i osofaiga a Me 31st ua taitai atu ai e oo lava i malo e faauo ia Isaraelu ma le tele o taitai faaupufai i le salafa o le lalolagi e faitio ma le tiga, ma o nisi taimi mo le taimi muamua, e uiga i le poloka a Isaraelu o Kasa, ma taitai atu ai Isaraelu i le tali atu, o se vaega. aveese tapula'a i oloa fesoasoani alofa o lo'o auina atu i Kasa. E tusa lava pe na o le faʻafefe e Isaraelu o manatu lautele o le lalolagi i le ita o le osofaʻiga a le Freedom Flotilla, pe ua sauni e toe faʻafoʻi lana faiga faʻavae e tausisia ai tulafono faʻavaomalo fesoasoani alofa, naʻo le lumanaʻi e taʻu mai. E tusa ai ma aafiaga ua mavae, ua unaia le mataala ona o Isaraelu ua matua mafai lava ona foliga mai e gauai atu i manaoga faavaomalo, ae na o le taofia o ana faiga faavae faigata mo le faatinoga seia oo ina vaivai le mamafa.
EH: E foliga mai o le UN Security Council o loʻo tumau pea le malosi faʻapolokiki ma mumusu e faʻasalaina Isaraelu mo le fasiotiga o tagata lautele e toʻaiva o loʻo lagolagoina Palesitina i luga o se vaʻa o loʻo ave fesoasoani agaalofa i Kasa, o le a le isi gaioiga? E faapefea ona e tali atu i lena mea?
RF: O le tali muamua e tutusa ma le fesili muamua. Ua uma ona faalauiloa faalauaitele e Turkey ana faitioga, e aofia ai ma le UNSC lea o loo avea ai ma sui auai. O le a manaʻomia, pe afai e le mafai e le UN ona faia se gaioiga, ia faʻatulagaina e tagatanuu i le lalolagi atoa a latou lava faamasinoga, faʻamaumau mea moni i luga o faʻamaoniga, faʻamatalaina le tulafono i se agaga le faʻaituau, ma faʻamalosia malo, UN, ma vaega uma o sosaiete lautele e galulue e tusa ai ma taʻiala o le BDS (Boycott, Divestment and Sanctions), faʻapea foʻi ma le ofoina atu o puipuiga faʻafuaseʻi i tagata o Kasa. Afai na faʻaaogaina tulaga faʻavaomalo e aunoa ma ni tulaga faʻaluaina o le 'tiute e puipuia' aʻoaʻoga e tatau ona taʻitaʻia ai le lalolagi lautele e puipuia le Palesitina mai le faʻaleagaina ogaoga i lalo o le umi o galuega, e le gata i Kasa, ae faʻapea foʻi ma le faʻaaloalo i le Faletupe i Sisifo ma Ierusalema i Sasaʻe.
EH: Ua Solia e Isaraelu le Mataupu 3 o le Feagaiga a Roma mo le Taofiofia o Tulafono e le Fa'aletulafono e faasaga i le Saogalemu o Fa'atauga i le Gataifale o le 1988?
RF: E fa'alagolago pe o le SUA (Suppression of Unlawful Acts) o lo'o fa'amatalaina e fa'alautele atu i le 'setete fa'atupu fa'alavelave' o le ituaiga fa'aalia e le Me 31st osofaiga. O lenei feagaiga na faʻatalanoaina ma faʻamaonia lautele o se tali atu i le mea na tupu ia Achille Lauro o se osofaʻiga sauā a Palesitina i se vaʻa faʻatau Italia i le 1985. O le gagana o le Mataupu 3 e mautinoa lava e foliga mai o loʻo faʻamatalaina ai amioga le tusa ai ma le tulafono a le au osofaʻi a Isaraelu vagana ai le faigata faʻapitoa e tulaʻi mai. mai lo latou tulaga o ni sui o le malo o Isaraelu. O le Mataupu 3(1)(b) e foliga mai e matua taua tele i le faavaeina o solitulafono e pei ona faailoa mai ai e faapea “e faia e se tagata se solitulafono pe afai o lea tagata ua ia faia i se faiga faasolitulafono ma le faamoemoe i se tagata i luga o se vaa, o lena gaioiga e ono lamatia ai le folauga saogalemu o lena vaa.” E fa'apea fo'i le Mataupu 3(1)(g) ma le Mataupu 3(2) o lo'o fa'amalosia ai lenei lagona o le amio fa'asolitulafono a le au osofa'i ia Me 31. E leai se mafuaaga lelei o le tulafono po o faiga faavae pe aisea e le tatau ai foi ona faaaoga le SUA Convention, lea o loo auai ai Isaraelu, i faiga faatupu faalavelave a le setete, ma afai e faapena, e faamalosia ai le faamasinoga e faapea o le osofaʻiga a le sami a Isaraelu i le Freedom Flotilla sa faia. faasolitulafono.
EH: Fai mai Isaraelu o poloka o le gataifale ose faiga tatau ma aloaia i lalo o le tulafono faava o malo ma e mafai ona faatino o se vaega o se feteenaiga faaauupegaina i le Sami, o a ni ou manatu?
RF: Mo mafuaaga o loʻo taʻua i luga, o lenei poloka e le faʻatagaina pe faʻatulafonoina. O lona fa'amoemoe autu o le fa'aleagaina lea o tagata lautele o lo'o nonofo i lalo o tulaga faigata i so'o se mea e tupu. Po o a lava popolega tau puipuiga sa i ai e le'i mana'omia ai se poloka e foia ai, ma o le poloka e le o se auala talia, i soo se tulaga, e ausia ai le saogalemu, aemaise lava i lalo o tuutuuga o galuega.
EH: E tusa ai ma faʻamatalaga a Isaraelu, o le a faia e Isaraelu se suʻesuʻega i le faʻalavelave faʻafuaseʻi i Kasa ma e le manaʻomia mo se Suʻesuʻega Faʻavaomalo. E faapefea ona e tali atu i lena mea?
RF: O sea su'esu'ega e leai se fa'amaoni ona o nisi o mafua'aga. O su'esu'ega a Isaraelu talu ai, mo se fa'ata'ita'iga, o tu'uaiga fa'asolitulafono na tula'i mai i osofa'iga a Isaraelu i le aso 27 o Tesema 2008 i le aso 18 o Ianuari, 2009 na maua ai se su'esu'ega aloa'ia na fa'amae'aina atoa, ma ua le mafai ai ona fa'atalanoaina au'ili'iliga ma fa'ai'uga o le asiasiga fa'ava-o-malo e pei ona iai i le Lipoti Goldstone. . I'inei e le sili atu le fa'amoemoe o le le fa'aituau ma le fa'amaoni. Ua mae'a ona fa'ailoa e le ta'ita'i o Isaraelu le fa'atulafonoina o osofa'iga, ma ua fa'atonuina le komisi su'esu'e na tofia e le malo o Isaraelu e fa'amaonia na tagi; e le gata i lea, e tusa ai ma le poloaiga a Isaraelu, e le faatagaina le komisi e maua e ala i le fesiligia o fitafita na aafia i osofaiga, ma le mafai ai ona fausia se tala mautinoa o mea na tutupu. Mulimuli ane, o osofaʻiga leaga a le tagata lava ia na faʻasaga ia Richard Goldstone, o se tagata Zionist i le olaga atoa, ina ua maeʻa lana lipoti i le 2009 na faʻamaonia ai le taʻusalaina o faiga a Isaraelu i le taimi o le Taua a Kasa o le a mautinoa lava le faʻafefeina o soʻo se tasi e nofo i Isaraelu o loʻo i lenei Flotilla faʻataʻitaʻiga na oʻo i faʻaiʻuga faitio ia Isaraelu i le tulafono, amio mama. , ma faavae faapolokiki. O se Isaraelu o le a sili atu le mamafa nai lo Richard Goldstone, o se tagatanuu o Aferika i Saute, e faia ni faaiuga e lagolagoina ai le tulaga o le malo o Isaraelu.
EH: E te talitonu i se taumafaiga a le lalolagi lautele e faʻatulafonoina Isaraelu?
RF: Ioe, ou te manatu o le faateʻia o le lalolagi na mafua mai i osofaʻiga a Me 31st ua faʻamalosia ai le tauvaga e faʻatulafonoina Isaraelu. O le iʻuga o nei osofaʻiga e faʻaalia ai le aoga o auala o le tuʻuina atu o oloa agaalofa i luga o le sami o le Freedom Flotilla, ma i luma o le Free Gaza Movement. I le taimi atoa na fa'ailoa mai ai e le au fa'atonu lo latou fa'amoemoe autu o le soliina lea o le poloka fa'atusa, ma o le faia o lea ua vala'au atu ai le lalolagi i le solitulafono o le poloka ma mafatiaga na mafua ai tagata o Kasa. Talu mai le aso 31 o Me o se taunuuga o le sasaa atu o le sasa ma le ita o tagata, o uunaiga ua taʻitaʻia ai Isaraelu e faia ni laasaga e lafoaʻi ai le poloka, poʻo le mea sili ona suia ina ia mafai ai e oloa agaalofa ona ulufale atu i Kasa e aunoa ma se faalavelave, e ui lava e tatau ona tatou faʻatali i le lumanaʻi e iloilo ai. pe ola moni lava Isaraelu i lenei tautinoga. O lona uiga, e ala i le luʻiina o le poloka o le sosaiete lautele na ausia mea na le mafai pe le naunau e fai e malo ma le UN. O le lalolagi Palesitina solidarity movement ua matua lamatia nei le faʻamaonia o Isaraelu, aemaise lava i le fesoʻotaʻiga ma le galuega, i se faiga e leʻi i ai talu mai le amataga o le galuega i le 1967.
EH: E toʻatele e talitonu ua leiloa e le US lana faatosinaga o se faioloa faamaoni i le faagasologa o le Filemu i Sasaʻe Tutotonu. E faapefea ona e tali atu i lena mea?
RF: E masani lava o se faailoga o le vaivai Palesitina le taliaina o le US e avea ma faufautua. E le mafai lava ona avea o se ‘tagata fai pisinisi faamaoni,’ ona sa faailoa atu i luma o Isaraelu. E le'i natia lava e le USG lana lagolago e le faatuaoia mo Isaraelu, ma o Isaraelu, e tusa lava pe aunoa ma le lagolago a Uosigitone, i soo se tulaga lava le tulaga lelei o fefaʻatauaʻiga e maua mai ia latou faiga faʻavae o le 'faʻatasiga fetolofi' (nofoaga, mea e manaʻomia e nofo ai, faʻaumatia fale, fa'amama fa'ale-tagata) lea na fa'atagaina ai i feutaga'iga ua tuana'i e fa'ate'aina uma mataupu o aia tatau a Palesitina i lalo o tulafono fa'ava-o-malo mai fegalegaleaiga fa'ava-o-malo e aofia ai 'le filemu' (sili atu ona malamalama o se 'faiga fa'aopoopo.'). O sea fa'aesea e taua tele ona o tulafono fa'ava-o-malo o loʻo i le itu Palesitina mo mataupu uma e finau (tuaoi, nofoaga, Ierusalema, tagata sulufaʻi, vai). O lenei faʻalagolago pea i le US e tatau ona manatu e le taliaina e tusa ai ma le sailia o se filemu amiotonu ma tumau. O le faʻatagaina o le Iunaite Setete e faʻatalanoa e faʻatusalia i se tane o loʻo finau atu i lana paaga faʻaletulafono ma se uo vavalalata e faʻamaonia tuutuuga o se teteʻa ma lana avā ua vavae ese ma mativa.
EH: O le mea mulimuli, ua tasi le tausaga talu ona saunoa Peresitene Obama i le Lalolagi Mosalemi, o a ni ou mafaufauga i le maeʻa ai o lena lauga e tusa ai ma mea na ausia i le faʻaititia o le va i le va o le US ma le Muslim World?
RF: Ou te manatu o le tautalaga, ma lana tautalaga maualuga, ua mafua ai le le fiafia tele, ma ua le mafai ona faaleleia le tulaga. E pei lava o taimi uma, 'o gaioiga e tautala leotele nai lo upu.' O iinei na faʻaalia ai e Obama le leai o se ivi i tua e manino, o ana folafolaga o le paleni ma le popole mo le filifiliga a le tagata lava ia Palesitina na lafoaia i le taimi lava na luitauina ai e Tel Aviv ma le malo o Netanyahu. O le mea moni, e leʻi ofoina atu e Obama le tele o se natura moni i Palesitina, ae e oʻo lava i le gaioiga faʻatauvaʻa na ia faia (o le faʻamalo a Isaraelu i luga o le fausiaina o nofoaga uma, lea e le tusa ai ma le tulafono e tatau ona taofia tumau ma faʻaumatia nofoaga) na luʻitauina e Tel Aviv, ma e le'i umi ae tu'u mai e Uosigitone. Afai na manaʻo Obama mo lenei faʻatinoga o tulafono faʻavaomalo e fai ma faʻataʻitaʻiga mo feutagaiga filemu ona mafai lea ona faʻamaonia o le USG o loʻo agai atu i le paleni ma o lona uiga o le faʻatauaina o tulafono faʻavaomalo i le foia o feeseeseaiga. E pei o le taimi nei, o le mea e leaga ai, o le lagona saʻo o le matauina o le faʻaauau pea i le va o le pulega a Obama ma le au peresitene o Bush. O le mea moni ma le faʻalauteleina o 'galuega faʻapitoa' a US o loʻo faʻagaioia faʻatulafonoina i le lalolagi Isalama, o le faʻateleina o le lamatiaga o le militeri faasaga ia Iran, ma le faʻateleina o le taua i Afghanistan e aumaia ai le tele o mafatiaga o le tulafono fou a Amerika i fafo e foliga mai e sili atu ona matautia ma faʻaleagaina nai lo le taimi muamua. . O le USG i le taimi o le au peresitene o Obama e manino lava e leʻi lafoaia ona manaʻoga faʻameperoa poʻo le agai i luma e faʻatatau i Sasaʻe Tutotonu, ma o ana amioga i le taimi nei e leai se lagolago mo tagata Palesitina i la latou tauiviga faifaipea mo le faia o le tagata lava ia. Na'o le de-legitimation movement e maua ai se fa'amoemoe o le tauiviga a Palesitina ua amata ona foliga tutusa ma le tetee apartheid i ona vaega mulimuli. Pe o lenei manuia sosaiete lautele e mafai ona maua ai se taunuuga faaupufai e lagolagoina ai le umi o tauiviga Palesitina e ausia le filemu ma le amiotonu e tumau pea ona iloa.
EH: Faafetai, Polofesa Falk.
Elias Harb, Pule ma Pule o le upega tafaʻilagi a Intifada-Palestine ma faʻamalosi mo Palesitina, nofo i Mekisiko. E mafai ona maua o ia ile: [imeli puipuia]
Richard Falk le UN Special Rapporteur i le tulaga o aia tatau a tagata i totonu o teritori Palesitina, na nofoia talu mai le 1967.
O le ZNetwork o loʻo faʻatupeina naʻo le agalelei o ana tagata faitau.
lafo