E ui o le G-20 ma isi faʻalapotopotoga faʻapitoa e mumusu e faʻaalia le mea moni, e le o naʻo tatou o loʻo ola i se faʻafitauli tau tupe, e ui i le ogaoga o tulaga tau tupe o le vevesi o loʻo i ai nei, ae o le tele o faʻalavelave o loʻo faʻamalosia uma elemene elemene ma faamalosia e le tasi le isi. Mo lena mea, e le o se 'faʻalavelave', lea i le gagana e le faʻaleagaina o se taimi puʻupuʻu i le va o ni taunuuga se lua-i se maʻi, mo se faʻataʻitaʻiga, i le va o le toe faʻaleleia ma le oti. Ua tatou i ai mo se vaitaimi umi atu ae o le a tatou ifo i upu masani nei.
I tua atu o tupe, e tatau i se tasi ona iloa o le le tutusa i totonu ma le va o atunuu ma tagatanuu ua oʻo i tulaga le faʻamautuina i atunuʻu atinaʻe ma atinaʻe. Ua sosolo ma faaloloto le mativa, ua faateteleina le utiuti o meaai ma vai, ua ola feeseeseai i totonu o sosaiete ua faateteleina le popole, ma suiga mataʻutia o le tau—ua televave atu le agai i luma nai lo le mea na valoia e le au atamamai—ua aliali mai i le aotelega.
O nei vaega e le mafai ona toe vaʻaia eseʻese: ina ia tuʻuina atu na o ni nai faʻataʻitaʻiga o le pamu-priming o fesoʻotaʻiga, e mafai ona tatou matauina o le au mauoa e tele, o le dinosaurian tulagavae faʻalenatura ma e ui lava i le laʻititi o latou numera e ono mafua ai le sili atu o le faʻaleagaina nai lo le fiaselau miliona o tagata matitiva. tagata. E pei ona faaalia e Jared Diamond i lana tusi Faʻaititia, o se mafuaaga tele mo le faʻaleagaina o sosaiete ua mavae i lalo o le faʻafitauli o le siosiomaga o le taumafaina lea o tagata maualuluga o loʻo faʻaauau pea le faʻaaogaina o punaoa i se taimi umi ina ua leva ona lagona e o latou tagata sili atu ona matitiva le paʻu, ma faʻapea ona faʻaumatia a latou sosaiete i luga o le auvai. O le mafanafana o le lalolagi e sili atu ona afaina ai tagata matitiva nai lo tagata mauoa, ma faʻateleina ai le le tutusa o agafesootai ma le le lava o meaʻai ma vai. O faʻafitauli tau tupe e faʻaleagaina ai e matitiva: e tatau i se tasi ona mafaufau i le galu o le lokaina i totonu o le Iunaite Setete ua lafo ai le faitau miliona o aiga i luga o auala, faʻalolotoina lo latou le saogalemu ma le mativa.1
O tau mo mea'ai e sili ona fa'amoemoeina e tagata matitiva mo a latou totila po'o chapattis i aso ta'itasi e ono faaluaina i le po pe a o'o atu tagata tau tupe i maketi o oloa po'o malo ma tagata fai fanua tetele latou te tu'uina le tele o fanua i lalo o fa'ato'aga mo suau'u fa'ato'aga. E fa'afefea fo'i ona mafaufau se tasi i le toe fa'aleleia o le tamaoaiga pe a fa'aitiitia tupe a le faitau miliona o tagata i totonu oa latou taga ma fa'alavelave i le fa'aletonu tau tupe ma galuega?
Ua na'o se fa'ata'ita'iga o le anoanoa'i o feso'ota'iga i le va o elemene o fa'alavelave tele, ae o nei a'afiaga o lo'o tumau pea le le amanaiaina. O le vaega tau tupe, ua leva ona tete'a mai le tamaoaiga moni lea e nonofo ai alii ma tamaitai moni ua o ese mai ai ma ua toe faia foi ni pupuni ua faamoemoe e pa le tasi. O le taimi lava e fa'aalia ai e maketi fa'ailoga fa'ailoga o le ola, ua ta'u mai ai ua uma le fa'alavelave.2
O le malo fou a le lalolagi fou na tofia e le G-20, faʻatasi ma ana aumea faʻapitoa o le Faletupe a le Lalolagi, International Monetary Fund ma le Faalapotopotoga o Fefaʻatauaʻiga a le Lalolagi, e manino lava e leʻi malamalama i mea moni o loʻo iai nei. O vaifofo ua latou faia i le taimi nei e gata i le itu tau tupe-na o le pau lea o le itu o le faʻalavelave latou te iloa-ma e oʻo lava iina, o fofo o loʻo sili atu le leaga nai lo le faʻamaʻi. O fua faatatau o tupe o loo lafo i faalapotopotoga tau tupe a le lalolagi e amata i le tusa ma le lima miliona tala ($5,000,000,000,000); e tele e maualuga atu nai lo lena.3
O lenei tupe e le sau mai le ea ae pei o mea taua uma e mauaa i galuega ma le natura. O loʻo faʻatauvaʻa e le malo galuega i le lumanaʻi i le tulaga o lafoga, ma le natura i le tulaga o tupe maua, e le mafai ona faʻafouina e totogi ai a latou tupe tele i vaega tau tupe. O lea ua latou fa'amoemoe fo'i i le lumana'i faamasinoga tout, lea e foliga mai o se pyramid tuputupu pea o aitalafu.
Ina ia faʻatupeina sea aitalafu, o le fofo na filifilia e le Iunaite Setete o le faʻatau atu lea o aitalafu a le Treasury (faʻatau e Peretania ana 'gilts') lea e faʻalolotoina ai le paʻu ma tuleia le aitalafu i le lumanaʻi. E leai se mea, e ui i lea, e faʻamautinoa e le mafai e le malo o Amerika ona paʻu i le faʻaosoosoina o le faʻaititia o ana tupe, faʻaalia pe faalilolilo, ina ia faʻaitiitia ai le mamafa o aitalafu: o le tele o faʻailoga o sea fuafuaga o loʻo vaaia i luga o le tafailagi ma se faʻalavelave i puipuiga a le malo. o se tulaga matautia matautia. E mafai foi ona latou, i luga o laina tutusa, na o le lolomiina o tupe, faʻaalia vaaiga a Weimar ma faʻalavelave faʻapena na faʻaumatia ai se sosaiete atoa ma taʻitaʻia ai le taua sili ona toto.
E mafai foi ona latou faʻaauau ona faʻamaʻapeina vaomatua poʻo eleele poʻo minerale i tau faʻatau afi-o latou lava, poʻo isi tagata 'faʻalagolago i le mamao e mafai ona oʻo atu ai a latou manu faʻatau. Ma e mafai lava ona latou lafoga (ma lafoga, ma lafoga) o latou tagatanuu aʻo faʻaititia i le taimi lava e tasi le tele o auaunaga a le malo. O le finagalo ole G-20 mo ia faiga e manino lava: e leai se isi faiga faʻavae e ofoina atu. O tagatanuu i soo se mea o le a latou totogiina e le gata i lafoga ma i le faaitiitia o auaunaga a le malo ae faapea foi i le maualalo o tupe teufaafaigaluega ma mafua ai ona maualuga le leai o ni galuega.
Ia tatou malamalama atili e ui lava i le faʻatulagaina o le lotogatasi ma le New World Order retorika, pe a oʻo mai faʻalavelave, o tagata uma lava mo ia lava. O le European 'Union', o lona European Central Bank (ECB) ma lona tulaga sili ona tele ma sili ona tamaoaiga, Siamani, na faʻaalia manino lenei mea moni, aloese mai le tauaveina o soʻo se matafaioi mo soʻo se isi tagata e aloese mai le sogi lepela.
Vaavaai i le tulaga o Latvia, o se tasi o setete o Europa na talia talu ai nei (2004). Talu mai le 2008, ua va'aia e lenei atunu'u le manuia o Baltic le 18% o ana oloa fa'ale-lotoifale (GDP) ua mou atu ma o lo'o fa'ata'ita'i pa'ū. Atonu e manatu se tasi i lalo o tulaga, i totonu o lenei Iuni lelei, o le European Central Bank o le a tauaveina le matafaioi mo le nonogatupe i Latvia. O le a sese se tasi: E le sogi pe nono atu le ECB i lepela. E le tatau ona galo ia i tatou o le ECB o loʻo tu i le paolo o le Bundesbank i Frankfurt ma e le filifili le vaega mulimuli e lamatia soʻo se setete o le EU. O lea o le a fa'afoeina e le IMF galuega fa'aunetupe i lalo o tulaga masani o le mata'ituina malosi. E tutusa foi le moni mo Romania, mo atunuu vaivai o le Eurozone e pei o Eleni ma, fai mai o le sili atu le le mautonu ia i tatou, atonu e oo lava i atunuu e pei o Sepania ma Italia i se aso i le lumanai.
O se faiga fa'atatau tonu lea? Pe lava. Afai e mafai e Latvia poʻo Eleni ona nono mai i lalo o tuutuuga malu ma le lagolago a le ECB ma le Eurozone, o le a latou faʻaalu le itiiti ifo o le totogiina o latou aitalafu ma sili atu le faʻaleleia o latou tamaoaiga; o le a latou toe malosi vave. Atonu latou te faʻaaluina le tele o faʻatauga a Siamani e auina atu i fafo-ae o se faʻamoemoega mamao tele mo soʻo se tasi o loʻo pule e faʻalavelave mafaufau, e aofia ai, i le mamao e mafai ona taʻu atu, le Komisi Europa poʻo le ECB.
I totonu o le Iunaite Setete, e pei o le EU, afai e manaʻomia e tagatanuu le faʻatupeina o aʻoga ma le tausiga o le soifua maloloina, sili atu tupe teufaafaigaluega i galuega, sili atu auaunaga lautele poʻo atinaʻe ma isi mea faapena, na taʻu atu ia i latou e leai se tupe e maua. E tatau ona latou onosai ma fai mea itiiti. Peitaʻi, ina ua lamatia le paʻu o faletupe e ala i lo latou lava valea, e faitau piliona tālā na maua i totonu o ni nai aso. Ae mo le IMF, na ia mauaina le 750 o na piliona, ma tosoina lelei i tua mai le au o le le mafai ona totogiina le tupe lea na vaivai ai mo le tele o masina, faʻalagolago i le toe totogiina maaleale o nonogatupe na ia faia i nofoaga e pei o Turkey poʻo Pakistan, e totogi ai lana aitalafu. totogi o le aufaigaluega.
E tele naua fuafuaga leaga ua faia i le matuā inoino i tagatanuu faanoanoa e tau le iloa e se tasi le mea e amata ai: e sili atu la, ia aua le taumafai ae ia maitauina i totonu o se sosaiete masani o loo faagaoioia i lalo o le maketi masani po o tulafono faavae, o faletupe o le a avea ma o le au fai lafoga e nafa atoatoa mo lo latou faaolataga. Ua ola aʻe uma i tatou ina ia talitonu pe a tatalaina e se tasi lana taga, o loʻo i ai i le faʻamoemoe o le mauaina o se lelei, tautua poʻo se manuia i le taui. I le tulaga o le totogiina o lafoga a se tasi, e faʻamoemoe foi se tasi e manuia mai se sosaiete o loʻo galue.
E masani lava o se mataupu o le ola mama lautele, pe a na o le faasaoina o le au faipule mai le taufaaleaga, e puipuia ai le mama ma mafua ai ona faasalaina le ua sala. E leai se tasi o nei mataupu faavae e tumau pea. E fa'aselau fa'asalaga le tagata agasala ma e ta'u atu i le tagata e ta'umamaina e tapuni ma solomuli. E matua’i leai lava se mea latou te maua e sui ai a latou sao—o aso nei ma le tele o taeao. Ua tuuina atu ia i latou le leai o ni galuega, faaitiitia penisione ma auaunaga lautele ma tulaga maualalo mo i latou lava ma a latou fanau. O tupe mama e fa'amautu ae o tupe gau e fa'aagafesoota'i, e pei ona masani ai i sosaiete fa'avae i luga o le neoliberal, maketi fa'avae talitonuga.
O mea mataʻutia na tutupu i nai masina ua tuanaʻi, e leʻi tupu muamua talu mai le 1930s, e tatau ona taʻitaʻia ai i tatou e iloilo totoʻa le nofoaga o loo tatou nonofo ai i le taimi nei ma mea e ono tupu e suia ai le laufanua—mo le lelei po o le leaga. Atonu e faavasega e se tasi ia avanoa i tulaga le lelei ma lelei. I le itu le lelei o le tele o popolega ae i le itu lelei o nisi o faʻamoemoega, lea e mafai ona matua i le mea moni pe a amata ona faʻapipiʻi vaega taʻutaʻua i soʻotaga ma le mamafa faʻapolokiki ma le faʻamoemoe manino.
Muamua o le fefe: i se faasologa puupuu, o mea e faigofie lava ona sili atu ona leaga. Va'ai faalemafaufau o se pulu i totonu o pepa a le malo ua fa'atuputeleina ma, pei o pulu uma, ua tuia. Fai mai e tupu lenei mea i le Iunaite Setete: o le tala Amerika e le o toe faia lana matafaioi o se tupe lautele; o lo'o fa'atino faiga fa'ato'a fa'aletonu, e faitau miliona, ae le na'o Amerika, ua leiloa a latou tupe teu, penisione, inisiua ma isi. Ua amata ona fefiloi le tau. Mo tagata Europa ma Amerika i Matu, e mafai ona alu i soo se itu—e agai atu i le aisa ona o le liusuavai o aisa e sasaa ai le faitau piliona o tone o vai malulu i totonu o le sami, ma faatupuina ai le malaia i le Fagaloa ma isi galu o le sami; agai i le afi e pei o CO2 ma le methane e mafua ai le si'itia o le vevela fa'atasi ma le lamala ma le fa'avavevave o le maualuga o le suasami.
E faitau miliona tagata sulufai o le tau o loo feoai ma e leai se vaegaau i le lalolagi e mafai ona taofia i latou. O faʻamaʻi ua sili atu le vave ona sosolo ma feteʻenaʻiga e faʻatatau i le faʻamautuina o mea taua e pei o meaʻai ma vai ua faʻateleina. E le o toe umi ae pei a tatou maafaamanatu matagofie uma o le malo ma le faatagata o Ozymandias i le toafa e le gata.4
E lē o se mea e ofo ai, e ʻinoʻino tagata e mafaufau i na mala; e sili atu i le talitonu e faapea i se isi itu ‘latou’—i latou o loo i tulaga pule—ua latou iloa le mea o loo latou faia ma o le a latou tausia mea uma ina ia leai se tasi e manaomia ona fetaiai ma ia tulaga mataʻutia. O le feagai ai ma se tulaga faapena mo le taimi muamua i le talafaasolopito o tagata soifua, ae le gata i lea o le Western (po o lena mea i Sasaʻe), e vaivai, taufaafefe ma mafua ai le Scarlett O'Hara Syndrome: 'Ou te le mafaufau i ai. lea i aso nei. O le a ou mafaufau i lena mea taeao.’
O faʻatinoga talu ai nei 'latou' na tuʻuina atu e uiga i le faʻalavelave e tau le faʻamalosia i lenei itu, pe faʻamalosia foi i le mautinoa. E mafai lava e se tasi ona maua se avanoa mo se isi faʻataʻitaʻiga ma le tele o fofo o loʻo tilotilo mai ia i tatou i foliga. O le tele o fa'alavelave fa'alavelave e mafai fo'i ona va'aia lelei, e avea ma avanoa mo fofo fa'atatau. O fa'amoemoega e ono fa'amatala fa'apea.
tulafono faatonutonu o se tulaga manaomia manino. Na fa'aalu e le vaega o tupe tumaoti le faitau piliona e fa'atauva'a ina ia aveese tulafono. O le i'uga o le sa'olotoga e le fa'atapula'aina na ta'ita'iina sa'o ma i'u ai lava i mala. O tulafono faatonutonu ua aveese e tatau ona toe tuu i le tulaga ma tuu ai iina. E aisi ai le talitonuga o tatou malo i lo latou poto e leʻi vave faʻamalosi i ia faiga faʻavae. O fea oi ai oe, le agaga o Franklin Delano Roosevelt, i le taimi matou te manaʻomia tele ai oe?
O le to'atele o tagata, o lo'o tasi a'u, e fia va'ava'ai atu i faletupe e na'o fefa'asoaa'i ma fa'aavanoa fa'aaitalafu mo tagata e tatau ona nonō mai, e le gata i kamupani ma aiga (aemaise lava i latou o lo'o i ai se galuega lanu meamata) i tau. E tatau ona taofi uma le toe fa'aaogaina o fale ma fa'ataga tagata e nonofo i o latou fale i le lisi o le maketi; fa'atasi ai ma totogi lisi e faitaulia ile pule. Talu ai ona o le tamaoaiga atoa o Amerika sa faʻavae i luga o aitalafu, e tatau ona maua e aiga ia le itiiti ifo ma le tutusa o le iloiloga e pei o faletupe tetele pe a oʻo mai i tulaga faigofie. Afai e mafai ona toe faʻatulagaina aitalafu sili atu ona mataʻutia a le mega-banks, e mafai foi ona toe faʻatulagaina aitalafu a tagata e ona fale ma kamupani laiti.
Tufatufaina atu o le vaifofo mo le faateleina o le le tutusa; e le faapea, e ui o nisi taimi, e ala i tupe totogi; e tele taimi e ala i le fa'aleleia atili o 'au'aunaga lautele, lelei a'oa'oga, tausiga fa'alesoifua maloloina, felauaiga lautele ma isi mea faapena. Lafoga alualu i luma o se mea fou o le amataga o le 1900s, na atoatoa i le vaitaimi o le Taua Lona Lua a le Lalolagi. E mautinoa lava tatou te le matatau tele e le mafai ai ona tatou faataitai i nei paionia anamua ma faasoa atu ia i latou o e ua itiiti, po o le a lava le mafuaaga. Ina ia sili atu a latou mea, o totogi e tatau ona atagia mai ai le gaosiga o tupe maua lea i le vaitau o le lalolagi atoa latou te le toe faia, pe afai o se tasi, i se mea, toetoe lava a aoga e pei o oe, e naunau e galue mo le lima pe 10 taimi itiiti.
'Toe fa'anofofale'—lea e mafai foi ona ta'ua'fa'alelalolagi'-o lona uiga o le toe aumaia o le tamaoaiga i tua i tagata e sili ona popole i ai, aemaise lava mo meaai ma isi mea e manaʻomia. O le manatu e manaʻomia le lagolago. Ole tele o gaioiga e mafai ona fa'atumauina i totonu ole nu'u; i le tele o nofoaga o lea ua tupu fua. 'De-growth' (mai Farani 'dcroissance') o le isi itu o le le lelei liliu lelei taua: e mafai ona e faʻaititia le tamaoaiga 'tulaga' i totonu o le faiga, ae e te faʻateleina le puipuiga o le siʻosiʻomaga ma le fiafia o tagata.
Fa'alavelave fa'afuase'i ile tau e tatau ona faia i so'o se tulaga, mai le tagata lava ia i le atunu'u i le lalolagi, ma le saoasaoa sili e mafai ai. Matou te le o talanoa e uiga i le 2050 ae o taeao. O ia gaioiga e amata i le taofia o le tele o otaota o loʻo pulea i aso nei le faʻaaogaina o le malosi. E iloa e tagata uma mea e manaʻomia ona fai, e leai se faʻamatalaga e manaʻomia iinei.
A fou paleni i Matu/Saute ua valaau faanatinati mo. O tagata matitiva o le itu i Saute ua tele tausaga o faatupeina le au mauoa o le itu i Matu ae o le au mauoa o le itu i Saute o loo maua le galulue faatasi ma le naunautai i le itu i Matu (mai nofoaga o lafoga, faletupe, tagata atiaeina fale ma isi) e faoa o latou lava tagata. O se amio mama itiiti; o le lagona aupito itiiti o le sa'o, o le a avea ma se fesoasoani tele iinei, amata i le fa'aleaogaina o aitalafu, fa'atatau i le felagolagoma'i o le si'osi'omaga e tetee atu i suiga o le tau ma toe tufatufa atu i e matitiva ma fia aai. Afai e mafai ona tatou faʻaitiitia le vevela o le lalolagi ma faʻapea le aofaʻi o tagata sulufaʻi o le tau ma le le mafaitaulia o feteʻenaʻiga i le lotoifale, e mafai foi ona tatou faʻaitiitia, i le atoaga o le taimi, faʻaaluina o auupega-e tusa ma le tiliona tala i le tausaga e pei ona i ai nei.
Ua siosiomia le faatemokalasi. O le isi itu tuga o le faʻalavelave o le faʻasolosolo malie lava lea o tagatanuu o latou leo. Masalo e sili ona iloagofie i totonu o le Iuni a Europa lea e faia ai faiga faatemokalasi e le amanaiaina e pei ona aʻoaʻoina e Farani, Dutch ma Irish pe a latou le palota saʻo i faaiuga ua uma ona faia e latou tagata sili. Ua na'o le tasi lea o vaega o le osofa'iga tetee i faiga faatemokarasi. O isi o ni manatu e pei o 'tagata e aafia ai' ua suia 'tagata'. Matou te nofo aitalafu i lenei suiga i le Third Way theoreticians; ia tatou manatua o le i ai o se ‘site’ e faasino lava i meatotino po o peti; aua lava nei i aiā fa'apolokiki po'o pule fa'apolokiki.
O le inoino i le tagata le agavaa i faiga faaupufai, o le tagata masani e o faatasi ma le nofotupu saoloto e tuuina atu i vaega tumaoti o aia e faaalia e ala i le faatosina. O le tele o faatosinaga a lobbies o loʻo tumau pea le le siakiina ma o le EU talu ai nei na faʻatūina le 'resitara ofo fua' o se tala malie leaga, faʻamalosia atili le faʻaleagaina o le faatemokalasi. O le tagata masani, i se tasi taimi, ae ua le toe taʻua o se 'tagatanuu'-e ese le uiga ese! -e fa'aitiitiga fa'atasi ile tulaga o tagata fa'atau. O le ‘faatalanoaga’ ma le ‘fausiaina o maliega’ e faapena foi ona suitulaga i feteenaiga e sili atu le soifua maloloina ma eseesega o manatu e aafia ai le faatemokalasi. O lea e fa'atalanoaina ai i matou i fa'ai'uga ua uma ona faia e le au malolosi ma e ono le toe suia ona o le le taliaina e i latou na fa'atalanoaina.
O le galuega tele o lo'o i o tatou luma o le toe fa'afo'isia uma o le fa'atemokarasi sui ma le 'auai ina ia mafai ona toe maua ma fa'atino le pule fa'apolokiki i a tatou lava mataupu. O ai e ono faia na mea? E feita tagata ae latou te lagona foi le leai o se malosi. E oo mai i le taimi nei, e foliga mai e leʻi lava lo latou feita e gaoioi ai; masalo latou te fefefe foi ina ne'i atili leaga mea e fai; o lo'o tele lava mea latou te leiloa. Masalo latou te le iloa pe faapefea ona amata.
O le mea lea e taua ai le faailoa atu, o tupe faavae tau tupe ua faaalia ai o ia lava o le fili o tagata uma: o tagata faigaluega, penisione, iuni fefaatauaʻiga, pisinisi laiti, tagata siosiomaga, tagata faigaluega a le malo ma tagata faʻaoga-o loʻo faʻaauau pea le lisi. O tupe faavae o tupe e sili atu ona mamao mai atugaluga ma gaioiga a tagata moni ma sili atu ona afaina ai o latou olaga.
E manino lava o malo o le atunuu ma le embryonic 'malo o le lalolagi' o le G-20, Faletupe o le Lalolagi, IMF, WTO, et al., Ua latou filifili e tautuaina le sili ona vaapiapi a le aufaipisinisi tumaoti o pisinisi tau tupe ma pisinisi. E ui lava i faigata, ae ui i lea, o fiafiaga e tetee ia latou filifiliga o le lekiona, o le faaosofiaga mo gaioiga faʻatasi o loʻo i ai ma mea faʻapitoa e fausia ai soʻotaga fou faʻaagafesootai ma faaupufai o loʻo i o tatou luma. E i ai a matou numera, manatu, ma faʻatasi, e oʻo lava i tupe. O le mea e le lava ia i tatou o le lava lea o le talitonuina o le tagata lava ia, e mauaa i le malamalama faʻatasi o lo tatou lava malosi ma lo tatou gafatia sili, faʻasolopito faʻasolopito mo le fatuina o suiga lelei.
O le faʻamoemoe e maʻaleʻale, ae tusa lava pe faʻaalia le le lelei o loʻo i ai se folafolaga: e ui lava 'latou' e masani ona 'manumalo' i le tele o taimi, o le le mautonu, valea, le amiotonu ma le sauā e le manumalo i taimi uma. E le'i mae'a le talafaasolopito o le faasaolotoina o tagata. O mea moni e mafai ona tupu ai le fefe, ae mafai foi ona maua ai mafuaaga mo le faamoemoe. O le fa'amoemoe e na'o le pau lea o lo tatou fa'amoemoe a'o tatou fa'afeagai ma le tulaga moni o fa'alavelave fefiloi o le seneturi lona luasefulu ma le tasi.
Faamatalaga
O le aofa'i o fa'amalo i le 2008 e 2.3 miliona, na o'o i le 2.8 miliona i le kuata muamua e tolu o le 2009. O le aofa'i o le 2009 e fa'amoemoe e o'o atu i le 3.5 miliona. Ona o le faateleina o le leai o ni galuega, e tusa ai ma le American Mortgage Bankers Association (http://www.mbaa.org), e tusa ma le fa miliona le tele o nonogatupe a le tagata e ona fale e 'leai se totogi' (leai ni totogi mo le 90 aso) poʻo i le vaega muamua o le faʻatau. Vaai foi i le saite o http://www.realtytrac.com mo se punaoa faapisinisi i luga o meatotino ua taofia mo le faatauina atu.
I le vaitau o le 1950, o nonogatupe e leʻi totogia i le Iunaite Setete na vaeluaina tutusa i le va o vaega tau tupe ma le tamaoaiga moni. E oo atu i le 2007, e silia ma le 80% o faaunegatupe mai faletupe a Amerika na alu atu i le vaega tau tupe a Amerika. Vaai Dirk Bezemer (2009), Uso i le Aoga Suesuega, Economics and Business Department, Iunivesite o Groningen.
Fa'asaoina i le lalolagi atoa e matua faigata ona fa'atatauina. O mea e tatau ona mafaufau i ai pe o ni vaegatupe ua uma ona tuuina atu pe ua teu faafaigaluega e malo; le tele o ofisa o le Malo o lo o faatinoina ia tupe; pe toe totogiina pe leai foi e faletupe e mauaina pe faamoemoe e fai; eseesega i faiga lipoti a le atunuu ma mea faapena. Le CNN Tupe Itulau 'Bailout Tracker' (http://www.cnnmoney.com) ia Novema 2009 na tuʻuina atu mo le Iunaite Setete lava ia fuainumera o le tolu miliona tala na faʻafaigaluegaina ma le 11 trillion na tuʻuina atu. I le Matagaluega o Tupe, o le Special Inspector General for the government rescue ‘Troubled Assets Relief Program’, po o SIGTARP, Neil Barofsky, na mafua ai se vevesi ina ua ia lomia le lipoti faalekuata a lona ofisa ia Iulai 2009 e faailoa atu ai le aofaiga atoa o faamaoniga a le malo o Amerika i faalapotopotoga tau tupe e $23.7 miliona. Sa le'i malie le Failautusi o Geithner; Na tali le SIGTARP na pau lava le mea na faia e lona ofisa o le faʻaopoopoina o numera (http://www.sigtarp.gov).
Mai le solo a Percy Bysshe Shelley ozymandias:
Sa ou feiloai i se tagata malaga mai se nuu tuai
O ai na faapea mai: ‘O vae maa tetele e lua e leai ni ogalaau
Tu i le toafa. I tafatafa o latou i luga o le oneone,
Ua goto le afa, o lo'o i ai se mata ua nutimomoia, o lona fa'amata'u
Ma laugutu maanuminumi ma fa'atauemu o le poloaiga malulu
Ta'u atu i lona vane vane lelei e faitau na tuinanau
O lo'o ola pea, fa'amauina i luga o nei mea le ola,
O le lima na tauemu ia i latou ma le loto na fafagaina.
Ma i luga o le tulaga o loʻo faʻaalia ai upu nei:
'O loʻu igoa o Ozymandias, Tupu o Tupu:
Vaʻai mai i aʻu galuega, outou e malolosi ma faanoanoa!’
E leai se mea e totoe. Faataamilo le pala
O lena malepelepe tele, e le gata ma leai se mea,
O le tasi ma le oneone e mamao mamao atu.
mau faasino
1. Bezemer, D. (2009) O nonogatupe e tatau ona lagolagoina le tamaoaiga moni. tupe Times — 5 Novema
2. Diamond, J. (2005) Pa'u: Fa'afefea ona Filifili Sosaiete e le manuia pe Fa'amanuiaina Penguin Books, Niu Ioka ma Lonetona
3. Shelley, PB (1817) ozymandias
O le ZNetwork o loʻo faʻatupeina naʻo le agalelei o ana tagata faitau.
lafo