E le itiiti ifo ma le 42 tagata na tetee i le fausiaina o le 85-eka, $90 miliona le nofoaga mo aoaoga a leoleo i Atlanta, Georgia, ua molia i le faʻalavelave i totonu o aiga. E ui lava e fefefe tagata tetee i taimi uma e solitulafono ona o le faatinoina o latou aia tatau faavae e faia ai tetee, o le molia i faiga faatupu faalavelave i totonu o le atunuu e i ai se aafiaga mataʻutia. O le gaioiga e molia ai tagata tetee i faiga faatupu faalavelave i totonu o le atunuu e oo mai i masina talu ona uma le tasi tagata tetee, Manuel Paez Terán (lea e igoa ia Tortuguita), na fasiotia e leoleo.
I le isi itu o le Iunaite Setete, o loʻo matou vaʻaia a tula'i i tulafono o lo'o taumafai e tineia ma fa'asolitulafono le tetee. Talu mai le 2017, ua iloiloina e North Dakota se faasologa o tulafono tetee, e aofia ai le tasi e mafai ai e le loia sili a le setete ona aumai leoleo mai fafo o le taulaga e tali atu i tetee. I South Dakota, e tasi le tulafono e mafai ai e le setete fa'asa ni fa'alavelave o le 20 tagata pe sili atu i nisi tulaga. I le 2021, na pasia ai e le au faipule o Oklahoma se pili e puipuia ai ta'avale ta'avale na taia le au tetee. Faitulafono i Florida, North Carolina, North Dakota ma Tennessee ua latou iloiloina foi tulafono e puipuia ai le au taʻavale e lavea i tagata tetee. E ui ina le manuia le tele o nei faiga, ae o le mea moni e faapea o nisi faipule e manatu e talia e avetaavale le sasaina o tagata ia latou taavale ona o le faʻaaogaina o la latou Teuteuga Muamua e potopoto ai ma le filemu e faʻavalevalea.
E le na'o na o setete na iloiloina pe pasia tulafono e solitulafono ai tetee. Talu mai Ianuari 2017, 45 setete ua iloiloina le 267 pili e faʻatapulaʻaina ai le aia tatau e teteʻe ai, e tusa ai ma le International Center for Not-For-Profit Law. I le taimi nei, e le itiiti ifo i le 39 tulafono e faʻatapulaaina ai le aia tatau e tetee ai, e aofia ai tulafono e faʻatapulaʻa ai le mea e mafai ai e tagata ona teteʻe, tulafono e tuʻuina atu ai le puipuiga mo tagata taʻavale e faʻaleagaina tagata tetee, tulafono e faʻatulafonoina faʻasalaga mo faʻataʻitaʻiga i tafatafa o paipa suauu ma kesi ma isi aseta ogaoga, tulafono e taumafai e e iai i latou e fa'atulagaina fa'ata'ita'iga o lo'o nafa ma tupe mo tau o fa'alavelave, tulafono o lo'o tu'uina mai ai fa'amatalaga lautele o se vevesi, ma isi. E le o se mea sese; o loʻo matou vaʻaia se taumafaiga tuʻufaʻatasia e faʻafilemuina le tetee i setete uma, aai uma ma puleaga uma.
E tatau ona tatou manino o tulafono e tetee i tetee e le faatatau i le saogalemu; e uiga i le faafilemuina o le tetee. Ua mamanuina faapitoa e fa'afilemu ai tagata matitiva ma tagata e Black pe mai isi nu'u fa'atauva'a. Afai tatou te le tetee i ia faiga ma faia mea uma tatou te mafaia e taofi ai, o le a tatou vaaia le faʻateleina o faʻasalalauga e faʻafilemu tagata uli, tagata lanu, lotu laiti ma isi vaega faʻatauvaʻa. O le taimi lava e tupu ai lena mea, o le a leai se auala e luiina ai e o tatou nuu ni tulafono e faatonutonu ai le toatele i le tulaga lua.
E tele naua mea e tatala i luga o lenei autu, o lea tatou amata iinei: Aisea e tetee ai tagata i le mea muamua? I totonu o le US, e masani ona tatou vaʻai i le tetee i le tali atu i le paʻepaʻe-supremacist ma leoleo-faia sauaga, faʻapea foʻi ma le tali atu i taumafaiga e aveese aia tatau mai fafine, tagata lanu, LGBTQ ma tagata faʻalelotu. Na molimauina e le atunuu tetee i le gataifale i le gataifale ina ua uma ona filifilia Donald Trump e avea ma peresitene. O le taimi lava na ia faatuina ai le faasaina o femalagaaiga a Muslim, polokaina o femalagaaiga i le US mo tagata mai Mosalemi-tele atunuu, sa i ai foi le isi tele o tetee. E mautinoa lava, o se faasologa o faʻataʻitaʻiga na faʻaalia e tali atu ai i faʻalavelave faʻafuaseʻi a leoleo poʻo isi faʻalavelave na faia e leoleo. O le mea mulimuli ua tupu soo ona maua ai e tagata uli i latou i se tulaga faifaipea o le vaʻaia, faʻagaioiina ma luʻitau fana fana a leoleo.
Ina ua fasiotia Trayvon Martin i Sanford, Florida, i le 2012, na matou vaaia ai le tele o tagata talavou ma E pulea e Dream Defenders le laumua o le setete o Florida. Ina ua fasiotia Michael Brown i le 2014 i Ferguson, Misuri, sa matou vaaia se faasologa o fouvalega i le atunuu atoa. Ina ua fasiotia Freddie Grey i Baltimore, Maryland, i le 2015, o le nuu tetee e ala i tetee. Ina ua maliu Sandra Bland i le puipuiga a leoleo i le Waller County, Texas, falepuipui i lena lava tausaga, na tetee tagata o le nuu. Ina ua fasiotia Alton Sterling iinei i Louisiana i Baton Rouge i le 2016, sa salalau solo tetee. I le Bronx i Niu Ioka, na tali atu ai leoleo ma le malosi malosi i le taimi o le tetee i le taumafanafana o le 2020 i le fasiotia o George Floyd. O le aai o le a totogi nei le $21,500 i tagata tetee taitasi, ma e tusa ma le 300 tagata na auai i le faʻataʻitaʻiga.
I le auala lava e tasi o loʻo faʻaola atili ai le au fai tulafono e tusa ai ma tulafono taufaaofi e faʻaitiitia ai teteʻe, e tatau i le faʻatulagaina o le faamasinoga tonu ona fatufatuaʻi, faʻamaoni ma le le faʻavaivai. Afai tatou te faia lenei mea, o le a tatou faaauau pea e le gata ina manumalo ae puipuia o tatou manumalo.
O loʻo matou feagai ma faʻamataʻu i aia tatau e pei ona matou leʻi vaʻaia i le tele o tausaga. Tatou te iloa afai e mafai ona tatou oo atu i tagata, e mafai ona tatou faamalosia i latou e gaoioi. O se tasi o mea mataʻina o faʻasalalauga faʻasalalau e mafai ona faʻamautinoa e faitau miliona - e le gata o ni nai tagata - vaʻai i se vitio puʻeina i totonu o sekone. E mafai fo'i ona fesoasoani le vitiō i le fa'atupuina o lagona alofa i tagata e le o ni tagata uli e 'auai i le tauiviga mo le fa'amasinoga tonu.
Mo se faʻataʻitaʻiga, ina ua faʻasalalau le vitio o le sa avea muamua ma leoleo o le Matagaluega o Leoleo a Minneapolis Derek Chauvin o loʻo faʻaumatia le ola mai Floyd, o le toʻatele o tagata na matamata na feita ma nutimomoia. O le iʻuga o le tetee na sili ona tele, ma e foliga mai e sili ona eseese, i le talafaasolopito o Amerika. Sa faigata i le toatele ona tepa ese, ma sa manaomia e tagata se suiga.
O pili e tetee atu i le tetee ose taunuuga tuusa'o lea o le lelei o le faamaopoopoina o le faamasinoga tonu o ituaiga ma faatinoga o ituaiga eseese. E le mafai ona galo ia i tatou lena mea moni. E tatau ona tatou tuleia malo i le lotoifale, setete ma feterale e le gata ina puipuia le aia tatau e potopoto filemu ai ae faʻatalanoa mafuaaga e faʻaalia ai e tagata e amata. E pei ona fai mai laʻu paaga o Tameka Greer o Memphis Artists for Change, "O se tulaga faanoanoa o mataupu o le a faia e le malo ni tulafono e taofia ai tetee ae o le a le pasia tulafono e taofia ai le fasiotia o tagata uli e leoleo."
O le solitulafono o le tetee e le o se auala fou i le US poʻo fafo. Ae e lē faapea ai e lē mafai ona tetee atu. E tatau ona faaauau pea ona tatou faatulagaina; fa'aauau le fa'ailoaina o auala mo o tatou nu'u e auai ai i fa'agaioiga tete'e; ma fa'aauau le a'oa'oina o le to'atele i le mafua'aga e afaina ai i tatou uma, ae le na'o tagata uli.
E sili atu nai lo se isi lava mea, e le mafai ona tatou lolo atu i le fefe. E le mafai ona tatou fefefe i nei taumafaiga ma faʻatagaina ai le au fai tulafono o loʻo le o gatasi ma tagata e fai lo latou ala. E tatau ona tatou tetee ma faʻaalia - i le asō, taeao ma faʻavavau.
O le ZNetwork o loʻo faʻatupeina naʻo le agalelei o ana tagata faitau.
lafo