Punavai: Open Democracy
O se faʻamatalaga a le failautusi faʻaitulagi o le North African Food Sovereignty Network
O le faʻamaʻi o le Coronavirus o loʻo faʻamataʻu e avea moni ma faʻalavelave alofa i le lalolagi atoa. E fetaui lelei ma faʻateleina ai faʻalavelave faʻalavelave faʻavaomalo: faʻapolokiki, tamaoaiga, agafesootai, siosiomaga ma le tau. I se isi faaupuga, o loʻo tatou feagai nei ma se faʻalavelave faʻafuaseʻi o se faiga faʻa-peteriaka, faʻailoga tagata faʻapitoa, lea o le a i ai ni aʻafiaga ogaoga ma le le tutusa i luga o vaega vaivai ma faʻatauvaʻa, aemaise lava sosaiete i atunuu o le Global South, e aofia ai Aferika i Matu.
O lenei faʻafitauli faʻalesoifua maloloina e faʻaalia ai solitulafono a se faiga faʻatamaoaiga faʻapitoa, faʻaalia i le faʻaleagaina o tatou siosiomaga, faʻatoʻaga gafataulimaina ma faʻalapotopotoga faʻale-aganuʻu ma agafesootai faʻatasi ina ia mafai ai ona tuʻuina atu fausaga faʻaleagaina faʻavaomalo e le talafeagai mo le puipuia o lo tatou soifua maloloina o tagata taʻitoʻatasi ma sosaiete.
Ma afai tatou te le faʻamalosi ma manaʻomia se tali tonu e foia ai lenei faʻamaʻi, o lenei faiga tau tamaoaiga o le a i ai ni faʻalavelave matuia i tagata matitiva ma sili ona vaivai. E tatau ona tatou aʻoaʻoina lesona mai mea na tutupu i aso ua mavae e faʻatoʻilaloina ai lenei siama ma saili ni fofo moni i le tele o faʻafitauli o loʻo tatou feagai, e aofia ai le faʻafitauli o le tau faʻapea foʻi ma le faʻamutaina o le le tutusa ma le le tonu ina ia fausia ai se lalolagi fou, amiotonu ma gafataulimaina.
Kapitalisme i fa'alavelave
O le tele o faʻalavelave faʻalavelave na aʻafia ai le lalolagi i nai tausaga ua tuanaʻi ua sili atu ona leaga, ona o maketi tau tupe ua mafai ona faʻavaivaia e oʻo lava i tamaoaiga sili ona malosi i atunuʻu faʻapisinisi.
O loʻo matou molimauina foʻi le faʻateleina o faiga faʻavae faʻaletamaoaiga mataʻutia, ola faʻatasi ma le faʻateleina o le ita ma le faʻailoga tagata i tagata sulufaʻi ma tagata faimalaga, ae le o le taʻua o le faʻalavelave faʻafuaseʻi o malosiaga saʻo ogaoga i le lalolagi. O lenei faʻalavelave na faʻaalia ai le faʻalavelave mataʻutia o faiga faʻavae tuʻufaʻatasia i taulaga, lea e faʻamuamua ai pisinisi, fale faʻatau ma oloa faʻafaigaluega i luga o faiga faʻatoʻaga, faʻapea foʻi ma auaunaga lautele e pei o le soifua maloloina ma aʻoaʻoga e faʻatatau i le toʻatele o tagata i tua, o loʻo avea ma autu. e gaosia a tatou mea'ai, o le mana'oga sili ona taua mo le ola o tagata.
O le faoa/gaoina o fanua o faatoaga mo taumatematega tau tupe ma le gaosiga o agro-fuels e mautinoa ai le saogalemu o taumafa mo nisi o atunuu filifilia, ua atili ai ona faateleina le tau o taumafa, lea o le a taitai atu ai i tatou i se faafitauli fou o taumafa. Ua fa'ateleina le fa'aaogaina ma le fa'aleagaina o puna'oa fa'alenatura i le fa'aaogaina o tekinolosi e sili atu ona taugata, mata'utia ma fa'aleagaina le si'osi'omaga. Ae ui i lea, o nei faiga e manaʻomia ina ia mafai ai ona faʻatumauina se ituaiga olaga faʻapitoa i atunuu i sisifo, o se olaga e faʻavae i luga o le tuputupu aʻe faʻavavau ma le faʻatauga o loʻo faʻatagaina nei i luga o tagata uma.
O i'uga o lenei osofa'iga fa'a-Kapitalisme-Emepaea o lo'o sili atu ona lagona i itu uma o le lalolagi: lalolagi i Saute. O iina e ave'esea ai e le au faifaato'aga laiti o latou fanua, ma pa'u sa'o ai i latou i le matuā matitiva lava. Ma o iina o le siʻitia o tau o meaʻai masani e otometi lava ona faʻaliliuina i le fiaaai ma oge. E le gata i lea, e faitau miliona tagata faigaluega ua faamalolo ona o se taunuuga o le tele o tausaga o faiga faavae neoliberal e taofia ai le mativa ma le le amanaiaina. Faaopoopo i ai aafiaga o le vevela o le lalolagi, lea e iu ai i le faitau afe o tagata maliliu ona o lamala, toafa, lologa ma afa.
E tutusa ma le faʻalavelaveina o aitalafu i le amataga o le valusefulu o le seneturi talu ai, o atunuʻu o lo tatou itulagi (ma le lalolagi i Saute lautele), na faʻalavelaveina faʻalavelave faʻalavelave a faʻalapotopotoga tau tupe faavaomalo; o le International Monetary Fund ma le Faletupe o le Lalolagi, ina ia mafai ona faatonutonu ma faatulaga a latou faiga faavae a le malo faapea le faapaleniina o le paketi e ala i le faaitiitia o tupe faaalu a le atunuu. O le fa'amoemoega o nei fa'alavelave ina ia lava le fa'asoa e totogi ai aitalafu ma fa'atau oloa i papalagi.
E faitau miliona tagata faifaatoaga laiti, tagata faigaluega faifaatoaga, tagata faifaiva ma isi fai meaai laiti ua faamalosia e galulue i lenei faamaʻi.
Talu mai lena taimi, o le nofo aitalafu o loʻo tumau pea se faiga e faʻatoʻilaloina ai tagata o lo tatou itulagi ma taofia ai i latou mai le fausiaina o latou tamaoaiga i tua atu o le tuʻufaʻatasia atoatoa i setete o le malo. E ui lava i le fa'amutaina aloa'ia o faiga fa'avae fetuutuuna'i, o nei fa'alapotopotoga o lo'o fa'aauau pea ona fa'alavelave e ala ia latou ta'iala ta'iala i a tatou faigamalo gaua'i.
O le tele o tausaga o faiga faʻavae neoliberal ma le faʻalavelave faʻafuaseʻi mo tupe mama na taʻitaʻia ai le tuʻufaʻatasia o falemaʻi a le malo ma le tuʻuina atu o le tele o le austerity i paketi mo auaunaga lautele, e aofia ai le soifua maloloina. O se solitulafono ma e faitau miliona tagata mama o le a latou totogia taugata, aemaise lava i totonu o tatou atunuu pulea. O nei mea uma e tuʻufaʻatasia ma le faʻasalalauina o le faʻamaʻi o le coronavirus e mafai ona iʻu ai i se faʻalavelave matuia o tagata soifua. O lo matou faʻamoemoe o le siʻitia o le vevela o le tautotogo ma le taumafanafana e ono faʻavaivaia ai lona mataʻutia ma o le vave mauaina o se vailaʻau / tui o le a aloese ai pe faʻaitiitia ai lenei faʻalavelave mataʻutia.
Le faʻafitauli o le soifua maloloina o le lalolagi - o le faʻamaʻi o le Coronavirus
O faʻafitauli faʻalesoifua maloloina o loʻo iai nei e tatau ona suʻesuʻeina ma malamalama i lenei tulaga o le lalolagi. O lenei faʻalavelave, lea o le a i ai ni aʻafiaga ogaoga faʻaagafesootai ma tamaoaiga ma o le a faʻateleina ai isi faʻalavelave, e le o se faʻalavelave faʻanatura, e pei ona faʻalauiloa e nisi. O le COVID-19 e le o se siama Saina, e pei ona fai mai ai nisi (o le Peresetene Amerika Donald Trump, mo se faʻataʻitaʻiga), faʻaalia uiga faʻailoga lanu; ae o se siama e mafua mai i le faʻamalosia o faiga faʻatoʻaga/faʻatoʻaga faʻatoʻaga faʻatauvaʻa lea e mafua ai le le paleni o lo tatou siosiomaga e ala i le faʻaogaina o fanua ma faʻamaʻi vai-vaivai faʻatoʻaga mono, o le faʻateleina o faʻatoaga manu mo le gaosiga faʻapisinisi o aano o manu ma susu, fa'apea fo'i ma le fa'ateleina o le ta'atiaga o le vaomatua ma le fa'aleagaina o mea e nonofo ai.
O le faiga fa'atosina o le gaosiga o lo'o sauaina ai tulu'iga pito mamao o lo tatou lalolagi ma osofa'ia tu'utu'uga tupito o le paneta, fa'aleagaina ai le paleni metabolic lea e mafai ai e le sosaiete ona ola fa'atumauina ma fa'atasi ma ona si'osi'omaga. O lenei fevaevaeaiga tuputupu aʻe i le va o le faʻaputuina o tupe faavae ma le natura o loʻo lamatia ai lo tatou paneta o se nofoaga e nonofo ai tagata ma isi ituaiga. Ua amata ona manino o faʻalavelave eseese ma faʻalavelave faʻafuaseʻi o loʻo fesoʻotaʻi i se auala faʻafefe, fasioti tagata ma sauā i totonu o faiga faʻavae. Ma e matou te le masalosalo o le mafai ona togafitia lenei faʻamaʻi o le a faʻatatau i le faʻatatau a le au faʻatau o taua ma le oti, o lona uiga, o le a le tele o tupe mama e mafai ona maua e faʻalapotopotoga!
O lenei faʻalavelave faʻalesoifua maloloina i le lalolagi atoa ma ona aʻafiaga ua naʻo le tasi le itu o le faʻaogaina o tupe faʻatau ma le pule a le malo i tagata ma le natura. I totonu o le tatou itulagi o Aferika i Matu, ua amata ona sosolo le siama ma ua uma ona maliliu, e ui lava ina lemu mo le taimi nei, ma e leai se masalosalo o le a tulai mai, ma o faiga na faalauiloa ua na o se lapataiga e muamua atu i le mala.
E faitau miliona faifaatoʻaga laiti, tagata faigaluega faʻatoʻaga, faifaiva ma isi fai meaʻai laiti (o le toʻatele o fafine) o loʻo tauaveina le avega o le tuʻuina atu o meaʻai i aso uma i isi tagata ua faʻamalosia e galulue i lenei faʻamaʻi. Ina ia mautinoa o loʻo faʻaauau pea le gaosiga o meaʻai, e faitau miliona i latou o le a lamatia i le siama. E leai se tala o le tapunia o tuaoi ma Europa ma le faʻaitiitia o avanoa i maketi o le ai ai ni aʻafiaga faʻaagafesootai tetele (toe faʻafaigaluegaina, leai se galuega, gaumativa, aitalafu, ma isi).
O loʻo manino mai o le lamatiaga o faʻamaʻi pipisi o loʻo lamalama i luga o tagata faigaluega faʻatoʻaga matitiva ma tagata faifaatoaga, aemaise lava e aunoa ma le faia o auala saʻo e puipuia ai i latou ma isi tagata faigaluega o loʻo faʻamalosia e galulue i tulaga e le mafai ona gafatia. E le gata i lea, o le toʻatele o nei tagata faigaluega matitiva e leai se malosi faʻatau e puipuia ai le lamatiaga o le siama e ala i le faʻatauina o vailaʻau talafeagai ma meaʻai latou te manaʻomia.
E mana'omia fa'anatinati le su'esu'eina o ni auala e fa'atumauina ma fa'atatau i le fa'atonuga o le lalolagi o lo'o iai nei
O le mea o loʻo tupu i le lalolagi ma lo tatou itulagi o loʻo faʻamalosia atili ai i tatou e tauivi mo le pule faʻapitoa i luga o le tamaoaiga, punaoa ma meaʻai, aua o le agro-industrial complex (agribusiness) o le a faʻamalosia ai tagata e galulue, e aunoa ma se taui ma e aunoa ma ni puipuiga malosi. , aua o le a a'afia ai a latou paleni-pepa ma fa'aitiitia ai a latou tupe maua. O le mea moni faigata o loʻo feagai ma o tatou sosaiete i le taimi nei, ua toe faʻaalia ai, le taua o le puipuia o auaunaga a le malo aua o loʻo fausia ai se upega saogalemu lautele e le mafai ona faʻafefeina pe tuʻufaʻatasia i faʻatonuga a faʻalapotopotoga tau tupe faavaomalo o loʻo taumafai e pulea ma faʻaumatia i tatou.
I luga o lenei faʻavae, matou i le failautusi faʻaitulagi o le North African Food Sovereignty Network manaʻomia / valaʻau i:
– Faifaatoaga laiti, tagata faigaluega faifaatoaga, ma tagata faifaiva ia faaauau pea ona faatulagaina ma tau ina ia maua uma a latou aia tatau i lalo o tulaga tulaga ese o loo i ai nei, e ala i le iloiloina o auala o tauiviga tuufaatasi e mautinoa ai lo latou puipuiga mai siama ma faamai.
- Toe iloilo faiga faavae i le lalolagi i Saute ma Aferika i Matu ma aʻoaʻo mai lenei faʻalavelave e ala i le toe faʻamuamua o galuega faʻaleleia e pei o le vaʻaia i totonu o faʻatoʻaga gafataulimaina ma faigafaiva ma tuʻuina atu auaunaga faʻalesoifua maloloina ma aʻoaʻoga i tagatanuu e avea ma faiga faʻavae mo atinaʻe lelei ma gafataulimaina e tautua. o tatou tagata.
– O a tatou malo i Aferika i Matu e tauaveina a latou matafaioi atoa i le faasaoina ma le faamautinoaina o le saogalemu o tagata faigaluega uma, e aofia ai tagata faigaluega faifaatoaga, faifaatoaga laiti, ma tagata faifaiva, e ala i le faaaogaina o faiga saogalemu i nofoaga o faatoaga ma nofoaga fagota.
- Totogiina o taui i tagata faigaluega uma (fa'alilolilo pe fa'alilolilo) o lo'o a'afia i fa'afitauli o lo'o iai nei, ma fa'asoa tupe fa'apitoa mo i latou.
- Tuuina atu i falemaʻi uma meafaigaluega talafeagai e aloese ai mai le faʻateleina o le faʻafitauli o le soifua maloloina, e totogi e ala i lafoga alualu i luma. Ma afai e tatau ai, tuʻu falemaʻi tumaʻoti ma falemaʻi i auaunaga a tagata mamaʻi e aunoa ma se totogi e faʻatautaia ai lenei faʻalavelave.
– Tuuina atu o taumafa talafeagai ma fa'asagatau fa'auluuluga i fa'alapotopotoga/kamupani uma o le a taumafai e si'i tau o nisi o fa'ato'aga ma meafaitino, ona o le maualuga o le mana'oga mo ia mea.
– Fa'amutaina uma faiga fa'avae fa'a-neoliberal fa'apea fo'i ma le fa'aleaogaina o aitalafu a le malo ma maliega tau fefa'ataua'iga "saoloto" e le tautuaina ai le manuia o tagata matitiva ma fa'atauva'a i totonu o tatou atunu'u.
Matou te faʻaalia foi lo matou lotogatasi ma tagata uma o le lalolagi, aemaise lava i latou o loʻo mafatia i lalo o le mamafa o le mamafa o faʻasalaga tau tamaoaiga e pei o tagata Iranian, Cuban ma Venezuelan poʻo o loʻo ola i taua ma galuega mataʻutia i atunuu e pei o Libya, Suria, Yemen. ma Palesitina. E le mafai foi ona galo ia i tatou le taunuuga o tagata malaga ma tagata sulufai o loo tuliesea e le olo o Europa. I le taimi lava e tasi, matou te manaʻomia a matou malo e lagolago ma faʻaalia le lotogatasi ma isi atunuu Aferika i a latou taumafaiga e faʻafetaui lenei faʻamaʻi o le lalolagi.
O matou, i le ofisa faʻaitulagi o le North African Network for Food Sovereignty, teena le totogiina e o tatou tagata (aemaise lava vasega faʻatauvaʻa) le tau o faiga faʻavae neoliberal a tatou pule, e ala i le tuʻuina atu o a tatou punaoa ma tamaoaiga i fafo ma totonu o tupe faavae, lea o le a faia ai. tatou sili atu ona vaivai i le feagai ai ma lenei faʻalavelave pe a faʻaauau pea le tulaga o loʻo i ai nei mo se taimi umi.
Ma le mea mulimuli, e le tatau ona tatou faʻatagaina lenei faʻalavelave e faʻamaonia ai le faʻateleina o le faʻaogaina o le mataʻituina, militarism ma isi faiga pule e faʻaleagaina ai o tatou saolotoga ma le faatemokalasi. O nisi o nei faiga e ono talafeagai e fai ma tali pupuu i faʻalavelave faʻafuaseʻi o le soifua maloloina lautele, ae e le tatau ona faʻatagaina e avea ma tulaga fou mo le lalolagi post-Corona.
O faʻalavelave uma o se avanoa, ma o le faiga faʻa-Kapitalisme-emepaea - faʻatasi ai ma a tatou tagata faʻatauvaʻa ma faʻalavelave - o le a taumafai e faʻafouina ia lava i isi auala e ala i le faʻaumatiaina o tagata o latou tamaoaiga. E le tatau ona tatou faatagaina lenei mea. E mana'omia fa'anatinati le su'esu'eina o ni auala e fa'atumauina ma fa'atatau i le fa'atonuga o le lalolagi o lo'o iai nei. Pau lava le vaifofo i o tatou luma o le lotogatasi ma le lotogatasi ina ia fausia se lalolagi fou lea e manumalo ai le pule a tagata, faatemokalasi ma le amiotonu lautele.
Pule silisili ese i luga o lo tatou fanua ma meaai … pule silisili ese i lo tatou taunuuga!
O le ZNetwork o loʻo faʻatupeina naʻo le agalelei o ana tagata faitau.
lafo