O
n
Ianuari 23, 2005 Joan Garry, le pule sili o le Gay and Lesbian
Advocates Against Defamation (GLAAD), na faasilasila mai o le a avea o ia
tuua ai lona tofiga ina ua mavae le valu tausaga. Garry—o le na sau
i le GLAAD ina ua mavae le 16 tausaga i le fale faafiafia—aumai
o se suiga fou i le mea na amata i le avea ai o se vaega o tagata faatupu faalavelave i totonu
1985 e tetee atu ai i ata leaga o tagata gay i talafou talafou.
Faʻasagaga
e pei o Jewelle Gomez, Joan Nestle, ma Vito Russo faamoemoe GLAAD
ia avea ma se vaega leoleoga fa'atupu vevesi e fa'apotopoto fa'alapotopotoga
tali atu i le fa'aituau, ma le manino o le tetee i tala fou. I luga o le
tausaga, ae ui i lea, ua tupu aʻe le GLAAD i se faʻalapotopotoga a le atunuʻu o loʻo galue
i tausaga ta'itasi i le $7 miliona ma se mataupu fa'apolokiki o lo'o fa'alilolilo i
sili—ae sili ona leaga, e mata'utia le sa'oloto e tautala, fa'aaliga fa'ata,
ma mea e fiafia i ai tagata LGBT.
i lalo
O le taʻitaʻiga a Garry, GLAAD ua sili atu ona aafia i le faʻalauiloaina
ma le osofaia o ata "lelei" ma le "leaga" o tagata fai mea
i fale faafiafia. A fua i le talaaga o Garry, o le mea lea
e le tatau ona faate'ia. Sa avea o ia ma sui peresitene o pisinisi
galuega mo Showtime. A'o le'i faia lena mea sa ia fesoasoani e fa'alauiloa MTV. E avea ma faatonu
o le atina'eina o pisinisi mo MTV Networks na ia fa'atuina auala fou
ma fesoasoani e fausia le MTV Video Music Awards faaletausaga. Faafetai ia Garry's
poto masani ma faʻaaliga, GLAAD o se tasi o faʻasalalauga LGBT sili ona iloa
fa'alapotopotoga i totonu o le atunu'u.
So
o le a le faafitauli? E le mafai ona tatou fa'amoemoe ni fa'alapotopotoga tu'ufa'atasi
mai le ogatotonu o le 1980s e tumau mau i se 20-tausaga le matua faaupufai ma
fa'atamaoaiga o le mafaufau. Ae o le GLAAD ua avea ma lima o le
fale faafiafia. E mautinoa lava, o se lima lea e “faalauiloa”—po o le a lava
o lona uiga-o ata lelei o tagata LGBT, ae o le
aveese ia lava mai le tulaga i fafo o le faia o faamatalaga i luga o le aufaasālalau
i se tulaga insider o le galulue faatasi ma tagata e gaosia na
ata.
lea
sootaga galulue faatasi ua faamaonia faafitauli i le tele o tulaga.
I le tasi itu, GLAAD-e tele lava e ala i ana tupe maua maualuga faaletausaga
taui taumafataga i Los Angeles, San Francisco, ma Niu Ioka—faamalo
tagata, ata televise, ma nusipepa mo le faalauiloaina o mea lelei
ata o tagata gay. O nei mea e mafai ona amata mai i le mamalu—lenei
o sui o le tausaga mo le Outstanding Newspaper Columnists, Patrick
Moore
(Los Angeles Times
,
Talafou
) ma Frank Rich
(o le
Times Niu Ioka
)—i le tagata valea: Oliva Stone
Alexander
, lea na filifilia e avea ma Ata Matagofie a le
Tausaga, e foliga mai ona o lona tagata autu e lua. (E le fiafia
foliga mai e popole i lena mea
Alexander
o se tasi o uluai proto-fascists
ma se manao fasioti tagata e pulea le lalolagi ma pulea isi mea uma
aganuu ia te ia.)
ae
faatasi ai ma le viia mo le "mataina" gaosiga ma
tagata, e taumafai foi GLAAD e tanu tagata leaga, ma o le mea lea
e tulai mai isi faafitauli. E tasi le mea mo GLAAD-poʻo soʻo se vaega-i
faitioina nusipepa, mekasini, ma ata o tala fou a le televise mo le tuuina atu
fa'amatalaga e tasi-itu ma fa'atama'ita'i. Ae o GLAAD ua fa'atosina malosi
ia faia ni faaaliga—e pei o le Dr. Laura Schlessinger ma
Mike Savage's-na alu ese mai le ea ma ua valaau mo le toe foi
o ia tusiata e pei o Eminem.
Ma le isi,
i le 2002 GLAAD faʻamalosia le Taʻaloga Faʻaaliga Network e aveese se mea na tupu i le 1972
o le "Taaloga Match" aua, i se taimi o faʻaaliga taʻaloga
vale, malo Dick Gautier (Hymie mai le "Get Smart")
ma lona faletua, o Barbara, na taliina le fesili a le talimalo o Gene Rayburn,
“Faatoa faaipoipo lava Doris ma iloa ai o lana tane o se 'avanoa,'”
ma le “fag.” Mulimuli ane i lena tausaga na filifili GLAAD o Kevin Smith's
faleaitu
Ua toe oso i tua ia Jay ma Filemu Bob
sa homophobic. Sikoti
Seomin, GLAAD's entertainment-media director, na tusia o ia
sa “lo'atia i le ono a'afiaga o le ata
fa'atasi ai ma le mea matou te manatu o se vaega tele o ana tagata fa'atatau:
tama talavou ma talavou matutua.” Na ia faaopoopo mai o GLAAD "o le a
fa'alaua'itele ma fa'amalosi i la tatou fa'asalaga ma o le a maua ai le fa'amaoniga
mo o matou manatu.”
So
na fa'apefea ona fa'agasolo le GLAAD? Na latou taʻu atu ia Smith o ia, ma le ata tifaga
fa'amalolo kamupani, e tatau ona faia se foa'i tele-na latou fautua mai
$200,000—i le Matthew Shepard Foundation lea e maua ai e GLAAD,
ma nisi o ana tagata faigaluega ua leva, e iai so latou sootaga vavalalata. O le uiga
o le a le fa'asalalauina e GLADD lo latou le fiafia i le ata.
Na foaʻi mulimuli ane e Smith le $10,000 (ua pasi atu Mirimax) ma alu atu GLAAD
agai i luma ma ana faitioga i le ata tifaga. Seomin na sii mai i le
Aokuso 3 lomiga o
Faafiafiaga vaiaso
, fai mai e uiga i le tifaga:
“Ou te lei vaai lava i se mea mata’utia tele.”
le
o le mea na tupu atoa na matua faavalevalea ma matua manu'a lava
i le faamaoni a GLAAD.
Ua toe oso i tua ia Jay ma Filemu Bob
e le sili atu le fa'afealofani nai lo so'o se vaega o le "South Park"
ma le tele o vaega o le "Queer as Folk" (lea e masani ona
e filifilia mo le GLAAD Outstanding Television Series award). I totonu
faʻaopoopo, o le manatu o GLAAD o le a taumafai moni lava e lulu i lalo
—o le fai faamalosi o le upu sa’o lea— tupe mai se tagata tutoatasi
tagata fai ata tifaga e le na o le faateia, ae le tusa ai ma le tulafono, le mama, ma le tetee
i fa'atonuga fa'avae o le fa'asa'olotoga ma fa'avae
sa'olotoga e tautala ma fa'aalia.
le
Ua toe oso i tua ia Jay ma Filemu Bob
fa'alavelave e fa'aalia ai le loto
o le faafitauli. O le a le mea e faatiga ma taufaaleaga i tagata gay?
O ai na te faia nei faaiuga ma o ai na te faamalosia? GLAAD e le mafai ona faʻamatalaina
o le a le mea e leaga ai, e le o se mea e ofo ai talu ai e leai
mafai le US Supreme Court. Ae o le a aoga le mafaufau masani. E fai
fai mai "fag" i luga o se vaega o le 1972 o le "Match Game"
o lona uiga e tatau ona fa'asa le mea na tupu mai le toe fa'asalalauina o le televise 30
tausaga mulimuli ane? Aisea ua fai ai le ata
Paka i Saute e le'i tipiina
-O fea
o loo faaalia ai se alofa i le va o Satani ma Saddam Hussein—e leai
leaga ma le fa'avalevalea ma'a malie
Jai ma Silent Bob Strike
tua
o? O le tali, o le mea moni, e faalagolago uma i ai
o lo'o fesili, o ai o lo'o va'ai, o ai o lo'o auai i le talanoaga ma o ai
ua tuu i fafo. GLAAD na faia lenei faʻafitauli ina ua filifili e alu i totonu
pisinisi fa'afiafia. Fa'amasinoina le sa'o o se tala fou
e matua ese lava nai lo le faamasinoina o faatufugaga. E mafai e le GLAAD ona taulimaina nei mataupu
e ala i le alu ese mai pisinisi faʻaaliga ma toe foʻi i faʻamatalaga a le aufaasālalau leoleo.
G
LAAD's
O le uluai misiona o le tulituliloaina lea o le sa'o ma le le tutusa i le tulaga masani
ala o faasalalauga. O lo'o fa'aalia i lea tulaga le fa'amoemoe e lagolago isi ma
tuto'atasi gay ma lesbian ala o faasalalauga ma faatufugaga. Na manino i le GLAAD's
na faavaeina o soʻo se faʻaaliga ma faʻaaliga o tagata GLBT
lea na aliali mai i le tulaga masani—e tusa lava po o le a le lelei ma
e oo lava ina lavelave—o le a avea, i lo latou natura, o se fua o
fa'atau pisinisi ma le fa'atau. E pei o le Black Power movement ma
o le Fa'agaioiga a Tamaitai i o latou luma, o le amataga o le Sa'olotoga o Gay
Na iloa e Movement e tatau ia i latou ona faia ni mea fou, sili atu
ata faamaoni ma faatufugaga mai totonu ole poto masani GLBT. Mai le 1969
gay ma lesbian artists, tusitala, activists, publishers, producers,
ma na faia e faatonu. O nei taumafaiga e le gata na fanau mai ai
le tele o tufuga matagofie ma le maoae, ae na faia foi se fegalegaleaiga lautele
tulaga o lo'o fa'atinoina ai le gaosiga ma le fa'alauiloaina o tusi,
ata tifaga, televise, tala faatino, ma soo se mea e mafai ona ola ai tagata gay
lauolaola foi. Ua faaauau pea lenei mea—i luga ma lalo, e masani lava
ua afaina i le tamaoaiga ma suiga o agafesootai—mo nisi mea
sili atu ile 30 tausaga.
ae
GLAAD e le fiafia i soʻo se mea. Tuuina atu le filifiliga i le va
viia se tala tusitusia lelei e uiga i aiga gay i le tulaga masani
lomitusi po o le lomitusi gay ma lesbian, latou te filifili pea le
tulaga tasi. Seoli, e foliga mai o le a latou filifili i taimi uma le tuuina atu o se taui
i se tagata sa'o nai lo le tu'uina atu o se tasi i se tagata fa'afeusuaiga. Ioe, o lenei
o la latou misiona. Ae le o le tuuina atu o faailoga i le “Queer Eye
Mo le Tagata Saʻo" poʻo le "The L Word" mo a latou "lelei"
ata fa'afafine ma fa'afafine (se mataupu e finauina i so'o se mea e tupu) ma e le totogia
gauai atu i mea e fai e tagata tusiata gay ma lesbian, na o se ituaiga, lelei,
taufaaleaga. I tausaga ua tuana'i GLAAD— atamai i lalo o faitioga e uiga i
o lenei-ua fai sina mea itiiti i le iloaina o le gay e le masani ai
ma faatufugaga ma taleni faatauafafine. Ae latou te lei faia ni mea se tele. Ina ua uma
uma, e mautinoa lava e sili atu ona faigata le fa'atupuina o tupe tetele i
se sailiga tupe e lagolago ai lau $7 miliona tala o le tausaga e ala i le foai
fa'ailoga i le au fai tala fa'afafine i fafo-Broadway po'o le pese fa'aletagata tama
tusitala nai lo le faia o latou lagolagoina e HBO ma Showtime.
lea
e le faapea o le “Queer as Folk” ma le “Will and
Grace” e le malie (lelei, o nisi taimi) ma e mautinoa lava
e taua fa'ale-aganu'u—e to'atele tagata e matamata i le “The L Word”
nai lo le auai i le fale faafiafia i fafo-Broadway. Ae o se taulaiga tasi le mafaufau
i luga o le viia o kamupani autu o loʻo maua le faitau piliona o loʻo gaosia tele
junk, o se pasene la'ititi e fa'atatau i atugaluga GLBT, e foliga mai
e le na o le faaseseina, ae matua sese lava.
Michael Bronski
o se faiaoga, tagata fa'amalosi, ma le tusitala. O lana tusi fou o le
Pulp
Feteʻenaʻiga.