O Peresitene Donald Trump e 71 ona tausaga ma le Taitai Sili o Kim Jong Un e 27, ae afai latou te feiloai, pe o le a i ai se tagata matua i totonu o le potu?
O se tasi o i latou ua iloa lelei o Korea i Matu e le o se taufaamatau i le filemu o le lalolagi ma e le o se taufaamatau tele foi ia Korea i Saute. O le na te iloa e le o Donald Trump. Pe afai na te iloa, o loʻo ia filifili e faʻateleina le "faʻamataʻu" Korea i Matu e sili atu nai lo nisi o ona muamua.
Ae faʻatali, e leʻi naʻo Korea i Matu na fanaina se fana i le itu lautele o le Iunaite Setete? Ioe, ma e pei o isi faʻaulu uma a Korea i Matu (sei vagana ai mea na faʻafefe i luga o le faʻalauiloaina), na taia i le Sami o Iapani, e le fiafia mo le ola vai ae o se lamatiaga i se isi. O le mea tonu lava lea e fai e le US i lea taimi ma lea taimi i le Vasa Pasefika mai le Vandenberg Air Force Base o Kalefonia, e masani ona mafua ai le faʻafefe i le lalolagi atoa.
Na molimauina e le Sui Failautusi o le Puipuiga Robert Work se suʻega a le US (le 15th pe sili atu i le 5 tausaga) ia Fepuari 2016, ina ua uma ona taʻu atu i le au tusitala le faʻamoemoe o le faʻaalia lea o se auupega faaniukilia a Amerika i Rusia, Saina, ma Korea i Matu: "O le mea tonu lena matou te faia lenei mea. O matou ma Rusia ma Saina e masani ona faia ni faʻataʻitaʻiga e faʻamaonia ai e faʻatuatuaina le faʻaogaina o fana o loʻo ia i matou. Ma o se faʻailoga lena ... ua matou sauni e faʻaaoga auupega faaniukilia e puipuia ai lo tatou atunuu pe a manaʻomia."
E le gata o lena vaaiga e itiiti ifo nai lo le mafanafana, e aofia ai se tala tele. Mo mafuaaga e ono manino ae e le tautalagia, e le faatagaina Korea i Matu e faia mea e fai e le US, Rusia, ma Saina. O le tau lena o le avea ma sui o le Axis of Evil ua fuafuaina e le US. Atonu o se tulaga valea faiga faʻavae mai fafo (Faʻaaliga A: Iraq), ae o le valea Amerika, ae le o le valea Korea. Ua iloa lelei e le au Korea i Matu e leai ni a latou "fanau faʻatautaia e ... e faʻatuatuaina."
O tulafono a le US e faʻasaina ai isi atunuʻu e pei o Korea i Matu poʻo Iran mai le mulimulitaia o faiga faʻapitoa o le puipuia o le tagata lava ia, e tusa lava pe feagai ma faʻamataʻu faʻamataʻu a Amerika.
Pe a le amanaʻia e Korea i Matu tulafono a le US ma taia le vasa i se isi roketi, o le US e faʻafefeteina le le fiafia e peiseai o le faʻalauiloaina o Korea i Matu o se faiga faʻafefe ae o le Vandenberg e faʻaalia na o ni faʻafefe filemu. O le US faʻatulagaina o le lalolagi e manino lava nati, ae ua tatou masani i ai tatou te le toe matauina.
Atonu o le a taʻitaʻia ai seoli uma, ae naʻo le pau lea o le mea e oʻo atu i North Korea. Ua le mautonu Uosigitone: O le a le mea e le o malamalama ai Korea i Matu e uiga i lona tiute e fai le mea e fai atu ai le US e fai? O le faʻafefe o le fefe i Korea i Matu e leʻi aoga-e leʻi aoga lava. Iloiloina ma le faʻamaoni, o suʻega faʻaulu a Korea i Matu o loʻo faʻaalia ai se polokalame faʻafefe o loʻo faʻagasolo malie, faʻatasi ai ma faʻaletonu masani faʻapea foʻi ma le "mataʻutia" manuia. O le a le mea na fefe ai Uosigitone e uiga i le faʻalauiloaina o le missile i le aso 3 o Iulai i North Korea o le faʻamataʻu faʻafuaseʻi lea e mafai e le Independence Day ICBM prototype ona tuʻuina atu se tau faaniukilia i le Iunaite Setete. E le mafai. O se fa'amata'u mama i le lumana'i, pe afai o se taufa'amata'u. O le pu'eina o le mata'u ta'uta'ua lautele ma na'o le fa'atauva'a, pisinisi Insider na taʻitaʻia lana lipoti i luga o le uʻamea fou a Korea i Matu ma le mea lea: "Kolea i Matu ua fai mai ua ia faʻalauiloaina lana uluai faʻatautaia ballistic intercontinental, poʻo le ICBM, lea e fai mai tagata atamamai e mafai ona maua le malosi e oʻo atu ai i Alaska." (Na siitia e Reuters le manatu, ma lipotia mai e faapea "o nisi tagata atamamai e talitonu [le fana] e i ai le avanoa e oo atu ai i Alaska ma Hawaii ma atonu o le US Pacific Northwest." E pei o isi lipoti, o nei tagata tomai faapitoa e le o taʻua ma e leʻi fesiligia.)
Tatala uma na mea ma o a mea o ia te oe? O se faʻamatalaga a Korea i Matu, faʻateleina e tagata atamamai e le o taʻua, faʻatau atu se tulaga sili ona leaga. Na taʻua foi e le au Korea i Matu e mafai e le fana e taia soʻo se nofoaga i luga o le paneta. O lea e leai se tasi e taumafai e taʻu le mea moni iinei. O le fana na alu e tusa ma le 580 maila, lea e le latalata i le agavaa o se ICBM. O le pito lata ane i Alaska (e le o le sini, na o papa) e tusa ma le 3,000 maila le mamao. Soo se itu i luga o le paneta e 12,000 maila le mamao, avatu pe ave ni nai afe.
Ae o North Korea e iai a latou auupega faaniukilia. Ioe latou te faia, atonu e oʻo lava i le 20 o latou, e laʻititi uma nai lo le US na pa'ū i luga o Hiroshima. I le taimi nei e leai se faʻamaoniga e mafai e Korea i Matu ona tuʻuina atu ana auupega faaniukilia i soʻo se mea e ala i soʻo se tekinolosi e sili atu le maualuga nai lo le taʻavale asini. I le faatusatusaga, o le auupega faaniukilia a Amerika, lea sa i ai muamua i luga o 31,000 warheads, ua oʻo nei i lalo i le 4,000, ma e tusa ma le 1,900 auala e tuʻuina atu ai i soʻo se mea i luga o le paneta, ma toetoe lava o na ulu uma e tele taimi e sili atu le malosi nai lo le pomu a Hiroshima. Mo mea uma e popole ai nisi e uiga i auupega faaniukilia tuai, o le US e le o latalata i le avea ma se taulaiga faatosina e osofaia e aunoa ma se faasalaga. E le o le faʻaitiitia o auupega faaniukilia o soʻo se ituaiga, ae o le mea moni, o se lagona o le faʻatusatusa e faʻamoemoeina mai taʻitaʻi matutua. Moa O le tagitu'i o le malaia o le a le o se ta'ita'i matua.
E le o lava ea le 64 tausaga e maua ai se feagaiga filemu?
Na amata le Taua a Korea iā Iuni 27, 1950, ina ua osofaʻia e Korea i Mātū le itu i saute. O le armistice na sainia i le aso 27 o Iulai, 1953, na faʻaumatia ai taua, ae le o le taua. E iai le taofiga ae leai se feagaiga filemu. Na ulufale le US i le taua i lalo o le puipuiga a UN. E le'i ta'ua lava e le Konekeresi se taua, ae na lagolagoina le taua ma le fa'atatauina. I le taimi nei, o loʻo sailia e nisi o le Konekeresi tulafono e taofia ai le peresetene mai le faia o soʻo se militeri faasaga ia Korea i Matu e aunoa ma se faʻatagaga manino mai le Konekeresi. E foliga mai e le afaina lena mea.
O le peresitene fou o Korea i Saute e manaʻo e feutagai ma Korea i Matu, ae e foliga mai e le afaina. O Korea i Saute na auai i taʻaloga tetele o taua ma le US lea e manatu Korea i Matu o loʻo faʻafefe, e pei o soʻo se atunuu tuaoi o loʻo feagai ma le mea moni lava e tasi. O le mea e sili ona leaga, ua faʻafeiloaʻi e le US ni auupega faʻamalosi i Korea i Saute e aunoa ma le taʻuina atu i le peresitene o Korea i Saute.
Ma ua tuuaia faalauaitele e Peresitene Trump Saina ona o le le aumaia o Korea i Matu i mulivae, e peiseai o Saina na i ai lena tiute po o le gafatia. Ua faʻateleina e Saina le fefaʻatauaʻiga ma Korea i Matu i le lipotia o le 40 pasene, lea e tatau ona avea ma mea faʻamautu, aemaise lava i le taimi umi. Ae o le US o loʻo manaʻomia ni faʻaiʻuga pupuu. O le a se mea e mafai ona faia e le lalolagi lautele e toe faʻafoʻi ai lenei faʻamataʻu faʻatupulaia, moni pe mafaufauina, mai Korea i Matu? O le a fesoasoani e faʻataga ai Korea i Matu e lagona le saogalemu ma le le faʻafefe, atonu e sili atu le saogalemu ma le le faʻafefe e pei o Vermont. O lena, e pei ona finauina e le tagata poto Korea o Christine Ahn i le "Temokalasi NOW," o le a manaʻomia ai Peresitene Trump e fai le mea na ia fai mai e lelei i: feutagaiga, faia se fefaʻatauaiga. O se mea e pei o lenei manatu na faʻaalia aloaia ia Peresitene Trump i le Iuni 28 tusi mai ia tagata tomai faapitoa i faiga faʻavae e pei o le failautusi muamua o le setete o George Schultz, sa avea muamua ma failautusi o le puipuiga o William Perry, ma sa avea muamua ma senatoa Richard Lugar: "I le avea ai ma tagata atamamai i le tele o tausaga o le militeli, faaupufai, ma le auai faʻapitoa i mataupu a North Korea, matou te faʻamalosia malosi lau pulega e amata talanoaga ma North Korea…. O le tautala e le o se taui poʻo se faʻatagaina i Pyongyang ma e le tatau ona faauigaina o se faʻailoga o le taliaina o Korea i Matu faʻaauupegaina faaniukilia. O se laasaga talafeagai i le faʻavaeina o fesoʻotaʻiga e aloese ai mai se faʻalavelave faʻanatura. O le tulaga matautia i aso nei e le o Korea i Matu o le a faia se osofaʻiga faaniukilia faʻafuaseʻi. Kim Jong Un e le o se mea faʻavalevalea ma maualuga le faʻatauaina o le faʻasaoina o lana pulega. Nai lo o le tulaga lamatia muamua o se faʻatusatusaga poʻo se mea sese e mafai ona oʻo atu ai i taua." O se auala sili atu e masani ona fai atu ai le mea lava e tasi atonu e te le pulea se tamaitiiti palauvale e ala i le susunu i lalo o le fale, sei vagana o oe o se isi tamaitiiti palauvale, ma e te le popole tele i le fale.
Z
O William M. Boardman e silia ma le 40 tausaga le poto masani i fale tifaga, leitio, TV, lolomi tusitala, ma le tala fatu, e aofia ai le 20 tausaga i le faamasinoga Vermont. Na ia mauaina le mamalu mai le Tusitala Guild o Amerika, Faalapotopotoga mo Faasalalauga Lautele, Vermont Life mekasini, ma le filifilia o le Emmy Award mai le Academy of Television Arts and Sciences.