O Rami Khouri o se tusitala lauiloa i Sasaʻe Tutotonu. Fa'avae i Beirut, o ia o le fa'atonu-i-tele o le Aso Taʻitasi. O ana tusitusiga o loʻo faʻapipiʻiina i nusipepa tetele i le lalolagi atoa. O ia o le Faatonu o le Issam Fares Institute for Public Policy and International Affairs i le American University of Beirut ma o se tasi na mauaina le Pax Christi International Peace Award mo ana taumafaiga e aumaia le filemu i Sasaʻe Tutotonu.
BARSAMIAN: Na taʻua e Antonio Gramsci, "O le mea tuai o loʻo mate ma le fou e le mafai ona fanau mai, ma i lenei vaeluagalemu o loʻo aliaʻe mai ai le tele o faʻamaʻi faʻamaʻi." I le tulaga o Arapi Sasaʻe Tutotonu ma fouvalega eseese na amata ia Tesema 2010, o le a lau vaaiga i lena ala?
KHOURI: E matua sa'o lava lena upusii. O le mea na tupu i le vaitau i le va o Tesema 2010 ma Iuni 2011 o se faasologa tulaga ese o fouvalega taʻavale, osofaʻiga taʻutaʻua, fouvalega, populist activism, ma luitau i pulega o loʻo i ai nei, o nisi o nei mea sa i ai mo le 40 tausaga i lalo o le taʻitaʻi e tasi, e pei o le Libya, mo se faʻataʻitaʻiga, poʻo le aiga lava e tasi, e pei o Suria, poʻo le pulega lava e tasi, e pei o Aikupito, le autau. O lenei osofaʻiga faʻafuaseʻi lea na suia ai le tele o mataupu faavae na faʻamatalaina ai Sasaʻe Tutotonu mo le tele o tausaga, e moni lava e lua pe tolu augatupulaga, sa matua faʻafuaseʻi ma tele i ona taunuuga na matua manino ai o le ai ai se vaitaimi umi o tagata. taumafai e toe fetuutuuna'i le faatulagaga o le malosiaga faapolokiki ma le legitimacy o latou sosaiete. O se faiga lea i faiga faatemokalasi i Sisifo na faia i le tasi pe lua seneturi. Matou te le faʻamoemoe e umi se taimi i totonu o matou atunuʻu, ae e manaʻomia e sili atu ma le tasi pe lua tausaga.
Ou te manatu e tatau ona tatou onosai, matamata i le faagasologa, ma iloa lona natura maoae—tagata masani, mo le taimi muamua i le talafaasolopito o nei sosaiete—o lona uiga i le 8,000 tausaga talu ai—ua i ai se avanoa e mamanuina ai o latou atunuu.
Sei o tatou talanoa e uiga i le aloiafi na faʻamumuina ai le faasologa o fouvalega, amata mai Tunisia. O uaea a le Malo o Amerika e matuā faitioina ai le pulega a Ben Ali, ua faatusaina i se aiga o le Mafia, na lomia e WikiLeaks ia Novema 28, 2010. I le tolu vaiaso mulimuli ane ia Tesema 17, Mohamed Bouazizi, o se tagata faatau i auala na musu e totogi ni faiga faatogafalea i leoleo, na fa'asusu ia lava i le penisini ma susunu o ia lava i le afi. Na maliu mulimuli ane. O lana gaioiga na amata ai le fouvalega. Na e tusi lelei i Tunisia, fai mai "faʻaauau ona faʻaalia le ala."
O Tunisia o le aloiafi moni lava ma Mohamed Bouazizi na fa'amumuina se fa'alavelave fa'afuase'i, fa'asalalauina, ma fa'aauauina fa'asologa o sitiseni i le lalolagi atoa o Arapi. O lana faʻaaliga o le tetee, pe atonu o le faʻamaonia e le tagata lava ia-matou te le iloa tonu le uiga o lana mea e fai ina ua ia susunuina o ia lava-na vave ona lagona i tagata i le itulagi atoa. O le mea na tupu ia Bouazizi na ia faʻamatalaina uma i ona mafatiaga ma lana tetee le lagona o le faitau selau miliona o tagata Arapi. Ou te faamatalaina o ia o se ituaiga o ata Rosa Parks.
I totonu o ni nai itula, e toʻalua ni taʻitaʻi o lona nuu na la fetaiaʻi ma fai o ia e pei o ni palapala. Sa latou fai atu ia te ia, “E leai sau aia tatau. E mafai ona matou faia soo se mea matou te mananao ai ma oe. E mafai ona matou faalumaina oe.” E mafai ona tatou, e pei ona faia e se tamaitai leoleo, aveese lana una ma taofia o ia mai le faigaluega ma, o lea, e malaia ai lona aiga i le mativa, pe sili atu foi le leaga. E na o ia lava le tausiga o lona aiga. Sa ia aumaia i le fale e tusa ma le $73 i le vaiaso. Na te’i lava ua le mafai ona ia faia na mea ona o lea leoleo e to’atasi ma le ofisa o le kovana ua te’ena so’o se ituaiga o aia tatau a tagatanu’u po’o so’o se aia tatau a tagata soifua.
O le mea autu o le toe foʻi ma fesili ifo ia i tatou lava, "O a ni faitioga na lagona e le faitau miliona ma miliona, sefulu miliona, masalo 200 miliona tagata i le lalolagi Arapi, na fesoʻotaʻi ai i latou ia Bouazizi ma faʻaosoina nei fouvalega?" O le a le mea na tupu i le tolu tausaga talu ai? Pe o mafatia pea tagata o le lalolagi Arapi i lalo o nei lava ituaiga o tulaga faalumaina, tulaga o le leai o se faamoemoe, vaivai, ma le tuulafoaiina? Matou te le iloa lelei aua e leai lava ni a matou auala e faʻaalia manino ai lagona faʻapolokiki o tagata masani. Sa i ai ni a matou faʻailoga i le palota i lea ma lea mea, ae o loʻo matou tau tagotago i le pogisa i lenei mea.
O le Ennahda Party e foliga mai o se faiga faʻa-Islam e taumafai e galulue ma isi vaega i totonu o le atunuʻu.
O le Ennahda i Tunisia o se ituaiga sili atu ona faʻapitoa o le Usoga Muslim i Aikupito ma isi atunuu Arapi, o se vaega ona o le taʻitaʻi, Ghannouchi ma isi, na faʻaaluina le tele o tausaga i le tafeaga, i Egelani tele, ma i Europa. Ina ua latou toe foi mai ma manumalo i le tele-sa latou maua le tusa ma le 40-41 pasene o le palota i Tunisia) ae sa latou paʻaga i le malo faʻatasi e tolu-paaga-na sili atu lo latou malamalama nai lo le Usoga Muslim i Aikupito e tatau ona e galue i se auala faʻatasi ma isi vaega i sosaiete, e le mafai ona e taumafai e faʻamalosia lou manaʻo ma pule. O lea na sili atu ai lo latou taliaina i le faia o fefaʻatauaiga, i le faia o maliega. Na maua lo latou avanoa, faʻatautaia le malo mo le silia ma le tausaga ma e leʻi lelei tele. Latou te leʻi tali atu i manaʻoga masani ma faitioga ma faʻamoemoega na faʻaalia e tagatanuu mo le tele o tausaga ma tausaga.
E tatau i le Ennahda ona toe mafaufau, toe faʻapotopoto. E mananaʻo tagata i taʻitaʻi faʻapolokiki ma malo e fai se mea e uiga i galuega, aʻoga, tausiga faʻalesoifua maloloina, vai, fale, felauaiga, ma tau taugofie. Afai e le faia e le malo ia mea, o le a aumai e tagata se isi malo.
O Aikupito o le bellwether o le itulagi, le nofoaga autu faaleaganuu ma faaupufai. Ae ua e faʻamatalaina o se "faʻanoanoa i tua o le lalolagi o le faʻafefe ma le le pulea."
O le mea lena na i ai i lalo ole 60 tausaga o pulega faamiliteli. Ae ina ua mavae le 1952, ina ua pulea e le militeri ma pulea Aikupito-ma o loʻo faia pea i aso nei, i le ala-i lalo o lena taʻitaʻiga, ma le pulega e tasi, ina ua faʻavae le National Democratic Party i lalo o Sadat, na avea ma faʻatauvaʻa, feololo, le lelei, pi’opi’o, leai se ola. O se tasi lea o mea faanoanoa o le lalolagi Arapi faaonaponei.
O le vaega faigata lea. E faigofie ona fa'ato'ilalo se tasi e pei o Mubarak, e pei ona tatou va'ai i tua. O le mafuaaga na faigofie ai ona o vaegaau-o le malosi moni ia-na filifili latou te le tau ina ia faatumauina o ia i le pule, o le a latou tuu atu o ia e alu. Ae o loʻo i ai pea le malosiaga faʻaauupegaina i tua atu o le vaaiga. O i latou ia o loʻo faʻaigoaina pea le fana. O le fesili tele la lena: O afea e te tuʻuina atu atoatoa ai le malosi mai le militeri i pulega faʻapitoa?
I na faʻataʻitaʻiga o le Tahrir Square, lea na puʻeina ai mafaufauga o le lalolagi, o se faʻaupuga masani, "O le autau ma tagata o le lima e tasi."
Ma e atagia mai ai se mea ua mae'a fa'amaumauina i palota a tagata lautele i tua i le 10-15 tausaga. O 'au fa'aauupegaina i le tele o atunuu Arapi e iai le fa'aaloalo taua i le faitau aofa'i. E le fiafia i ai le au leoleo ma le au ofisa o le au popoto aua o i latou ia e sasaina oe ma o latou ia e fai mea pi’opi’o ma e totogi ai tupe. Ae o le au faʻaauupegaina e masani ona i ai le faʻaaloalo tele. E tele mafuaaga. O se tasi o ia mea o faʻalapotopotoga ia e mafai ai e tagata ona atiaʻe galuega ma faia se mea o latou olaga. Lona lua, e va'ai tagata o lo'o puipuia le atunu'u, o le pule a le malo, lona teritori. Ma i nisi tulaga, e pei o Aikupito, e vaʻavaʻai foʻi tagata i vaegaʻau o le puipuiga sili lea o le mafai e tagata ona ola i se olaga mamalu. I Turkey, sa i ai sau matafaioi faapena. Sa i ai pea le vaegaau i tua. Ae mulimuli ane ua leiloa lena matafaioi, faatasi ai ma suiga i Turkey. I Aikupito o lo'o iai pea 'au. O loʻo faʻaaloalogia tele i latou. Na matua fiafia tagata e faʻatagaina le taʻitaʻi sili o le 'au faʻaauupegaina (SCAF) e pulea le suiga mo le tausaga muamua ina ua uma ona faʻaumatia Mubarak. Ma o lea ua toe foʻi mai ma ua fiafia le toʻatele o tagata Aikupito e toe foʻi mai e pulea se isi suiga.
E le mananao tagata e pule le autau e faavavau. Latou te fiafia i le 'au fa'aauupegaina e i ai i tua e taofia ai so'o se vaega fa'avalevalea e ave ma tu'uina atu se lagona fa'avae o le saogalemu faaletino i lea aso ma lea aso. O lea la o le sootaga i le va o tagatanuu ma vaegaau i Aikupito ma isi atunuu Arapi o se mea uiga ese.
O le mafuaʻaga o le tulaga lea ona o nei atunuu e leai ni faʻalapotopotoga faʻale-malo a le malo. E leai ni a latou faiga fa'atemokalasi, e leai ni a latou aia tatau o sitiseni. O lea e te manaʻomia se tasi e faʻaalia oe o lou tagata soifua ma au aia tatau faʻale-tagata ma tagata soifua e puipuia i se tulaga maualalo. Ma o lena faalapotopotoga o le vaegaau.
O le Usoga Muslim, na fausia i Aikupito i le 1928 e Hassan al-Banna, na saunia lena ituaiga o faalapotopotoga e faavae i le faatuatua lea na tali atu i ai tagata Aikupito i le faitau miliona. Na filifilia Mohamed Morsi i le 2012. Sa ia te ia, seʻi tatou fai atu, se pulega siaki. Sa i ai le tele o faʻataʻitaʻiga na tetee ia te ia i le faaiuga o Iuni 2013 ona i ai lea o se osofaʻiga e le o se osofaʻiga i luga o Iulai 3. Savali mai ia i matou i le faasologa o mea na tutupu e mafua ai le pa'ū o Morsi.
I lena tausaga, mai ia Iuni 2012 ia Iuni 2013, sa i ai se aafiaga iloga faasolopito mo Aikupito ma le lalolagi Arapi. O le mea na tupu, muamua, sa i ai sau peresitene filifilia faaletulafono mai le Muslim Brotherhood Party ma o le palemene sa i ai le toatele o le au Uso Mosalemi lagolago. O lea la, o le taimi muamua lea na e maua ai i se atunuu taua o Arapi, sa filifilia fa'atemokalasi, fa'atulafonoina Uso Mosalemi i le pule. Ma sa fiafia tagata e vaai atu ua avea i latou ma tofi. Na lagona e tagata sa latou i ai iina e fesoasoani e ausia sini o le fouvalega. Ma o le gaioiga muamua a Morsi i le filifilia, aʻo leʻi tauto o ia i le faʻavae, o le alu lea i le Tahrir Square ma alu i totonu o le motu o tagata. Sa ia fai mai faafaatusa o lona tulaga faaletulafono e sau mai tagata, ae le o se taitai o le vaegaau po o se faamasino e tauto ia te ia po o se tulafono tuai. E mai tagata. Ma sa fiafia tagata i lena mea.
Ma, i le isi tausaga na sosoo ai, na galulue ai le Usoga Muslim ma Morsi ma le atoatoa ma le atoatoa ma le le lelei, e oo lava i le faʻalavelave ma le faʻafefe i sina itu. O se faanoanoaga tele. Sa faateia tagata uma—o latou lagolago faapea foi ma le au faitio. E leai se tasi na manatu latou te matua le agavaa. Latou te le'i mafai ona ausia so'o se mea taua i le tulaga o faiga fa'avae, malo, atina'e fa'alapotopotoga o faiga fa'atemokarasi, fautasi fa'atasi, fa'alautele le tele o fa'ai'uga. I soo se tulaga, sa matua le taulau lava, e oo lava i le saogalemu i lea aso ma lea aso ma le tuuina atu o auaunaga masani e pei o penisini ma falaoa. Na latou taumafai foʻi e puʻe le pule e ala i le tuu o latou lava tagata i tulaga pule ma tuuesea isi tagata.
O lea na popole ai tagata ina ua mavae le tausaga ona ua latou vaaia ua malepelepe le tamaoaiga o le atunuu, ua faaletonu le saogalemu, ua leai se lagona o le suiga moni faatemokalasi. O le taimi lena na e maua ai lenei osofaʻiga taʻutaʻua, le Tamarrud movement, e faʻaumatia le Usoga Mosalemi, e ala i le talosaga mo palota vave ma se suiga faatemokalasi. Latou te leʻi talosagaina se faʻatoʻilaloina poʻo se osofaʻiga. Na maua e le Tamarrud movement le faitau miliona ma miliona o saini ma faia faʻataʻitaʻiga i auala. Na latou fesili, "Ia toe faʻamaonia e tagata pe tatau ona nofo Morsi i le tofi pe faʻaleleia se isi."
Ona laa lea o le vaegaau ma faia se osofaiga. O se osofaʻiga na savali atu i le ata i luga o se tulaga na saunia e faʻaaliga lauiloa. O lea la o se sootaga taua lea i le va o lagona lauiloa, lea e iai le tulafono, ma le osofaʻiga a le vaegaau, lea e le tusa ai ma le tulafono. Sa le tatau ona tupu. Ae na faia. Ma o lea ua tatou i ai i lenei suiga.
O le mea moni e lua au vaega tetele e malolosi ma e ta'uta'ua le fa'amaoni-o le 'au fa'aauupegaina ma le Muslim Brotherhood. E leai se tasi oi latou e iai le tomai e pulea moni ai. Ma o tagata, i le lautele o le tautala, ua latou faamanino mai foi latou te le mananao faapitoa i le Usoga Muslim e faafoeina sosaiete-ona o latou le agavaa ma faomea-ae latou te le toe mananao foi i le autau. O le a se mealilo tele o le mafuaaga lea e le mafai ai e le au faʻapolokiki faʻaupuga e le o ni Mosalemi-o vaega o sosaiete lautele, o tagata faʻalelalolagi, o le atunuʻu, o le itu tauagavale, o le autalavou, o le tupulaga fouvale-ua le agavaa foi. Sa le mafai ona latou tuufaatasia a latou gaioiga. E le mafai ona latou faia ni faiga faaupufai e tetee atu ai i le Usoga Muslim. Na o le pau lava le mea na faia i se tulaga o Tamarrud-o lenei gaioiga na faʻauluina e le autalavou ina ia maua le talosaga ina ia vave palota e faʻaumatia ai Morsi. E le o manino pe o le malosi o le Tamarrud movement, o nei tupulaga talavou o loʻo mauaina talosaga i le atunuʻu atoa, o le a tupu aʻe i se ituaiga o faʻalapotopotoga faʻapolokiki. Atonu pe leai. O le a tatou vaai.
Ua faailoa mai e le Usoga o se faalapotopotoga faasolitulafono. O loo ave faamalosi ana meatotino. Morsi o loʻo i totonu o le falepuipui, e pei o le pito i luga o le taʻitaʻiga a le Usoga Muslim. E fiaselau, pe a le o ni nai afe tagata, ua fasiotia, ma le tele o afe i le falepuipui. Aisea ua tali atu ai sauāga mai le militeri?
Ou te manatu o le tali sauā mai le militeri ona e leai so latou poto masani i faiga faaupufai. Latou te le iloa pe faʻafefea ona fai suiga faʻatemokalasi, latou te le iloa pe faʻafefea ona fai tusitusiga faʻavae, latou te le iloa pe faʻafefea ona fai feutagaiga ma fetuunaiga ma fefaʻatauaʻiga i se tulaga faʻapolokiki. Sa latou gaoioi soona fai, vave, ma faanatinati. Sa latou fefefe i sina itu. Ma masalo sa i ai ni au tagata i le militeli na vaʻaia se avanoa e toe maua ai le pule. E mafai lava e el-Sisi poʻo isi tagata faʻatasi ma ia e manaʻo moni e tauva mo le peresetene ma filifilia. Ua latou tofia o latou tagata i le tele o kovana, itumalo, o le atunuu.
I le tala faasolopito, i le 35 tausaga talu ai, o tagata na tofia e le malo i kovana i le lotoifale poʻo ulu o faʻalapotopotoga tetele poʻo faʻalapotopotoga a le setete e toetoe lava o taimi uma na faʻatumuina e le au fitafita muamua. O le auala lea e fausia ai e le militeri le mea e taʻua o le deep state. O lea la e iai ituaiga uma o faiga ua iai nei le afe ma afe o tagata fitafita muamua ua pule nei. Ae sa lei filifilia i latou.
O loʻo i ai se itu pisinisi tele i le au faʻaauupegaina i Aikupito, lea na latou atiina ae i le 30-40 tausaga talu ai. E foliga mai ua fetuutuunai le atunuu i lenei mea ona o loʻo latou gaosia mea e manaʻomia e le atunuʻu: lavalava, meaʻai, turisi. E leai la se finauga tele pe tatau ona faatautaia e le militeri lenei malo tele faapisinisi. E le o se faafitauli tele lea i le taimi nei. O le faafitauli tele e tatau ona faʻatautaia e le militeri faiga faʻapolokiki. O le malosi o vaega au e faatautaia ai pisinisi faapisinisi ose mea e sili atu mo i latou ona e mafai ona fesoasoani e toe tulai mai ai le atunuu ma toe faatupulaia le tamaoaiga. Ae ou te manatu o le a tuua e tagata lena mea mo le taimi nei ae sili atu le taulai atu i faiga faaupufai a le setete.
E iai popolega o Uosigitone e uiga ia Aikupito, ae le o tagata Aikupito, ae o loʻo latou popole i le feagaiga filemu ma Isaraelu, o loʻo latou popole i ana vaatau o loʻo maua le avanoa i le Suez Canal, ma latou popole i a latou faigamalaga a le militeri faʻaaogaina. Vaalele a Aikupito. O le feagaiga filemu e foliga mai o se mataupu tele mo i latou.
O le feagaiga filemu i le va o Aikupito ma Isaraelu, ou te manatu, e le o iai i se tulaga lamatia.
E le o se mea e matua le fiafia i ai le tagata masani i luga o le auala?
Ioe ma leai. E faitio tagata ia Isaraelu ona o le faiga leaga o Isaraelu ia Palesitina ma ona o le solia foi o le pule silisili ese lea e lagona e le toatele o Aikupito na o mai i fafo mai le feagaiga filemu ma Isaraelu lea o loo i ai le pule e uiga i mea tau militeri e mafai ona maua e Aikupito i le Sinai. E tatau ona faamaonia e Isaraelu lena mea. O nisi tagata e le fiafia i lena mea. Ae e le mananao foi tagata e toe foi i le taua ma Isaraelu. Latou te matua manino lava e uiga i lena mea. E faapena foi i Ioritana. E faitio tagata ia Isaraelu, ae o feagaiga filemu na faia e Aikupito ma Ioritana ma Isaraelu e le o iai i se tulaga lamatia.
O le mea o loʻo lamatia o le vavalalata vavalalata ma le US Afai latou te vaʻai i le US o loʻo faʻalavelave tele pe taumafai e pulea tagata, o le a latou toe tuleia. O se tasi lea o mea moni fou i Sasaʻe Tutotonu. E te vaʻai i Turkey, Iran, i atunuu Arapi eseese, Saudi Arabia e oʻo lava, Aikupito, lea o le a toe tuleia ai tagata e faasaga i le Malo o Amerika o le a latou faia ni faiga faʻavae e le fiafia i ai le US, ae o le a latou faia aua latou te lagona latou te i lo latou lava fiafia.
O le pulega a Obama ua uma ona tipi i tua nisi fesoasoani a le militeri i Aikupito.
O se fa'ailoga fa'atusa lena. E sili atu i le US le le vaʻai atu i le au faʻaauupegaina o loʻo faia ni osofaʻiga faasaga i peresitene filifilia. O le US o le a le motusia sootaga ma le militeri a Aikupito.
Talanoa atili e uiga i le tulaga tau tamaoaiga a o lei tutupu nei fouvalega. O se itulagi e sili ona mamafa le vai. Mo se faaaʻoaʻoga, i Suria, mo le tele o tausaga sa i ai se lamala mataʻutia lea na matitiva ai le toʻatele o faifaatoʻaga, ma ave ai i latou i aai, lea na latou tauivi ai. Na e ta’ua le si’itia o tau o taumafa. O se mea e pei o le 80 pasene o fatu meaai i Arapi Sasaʻe Tutotonu o loʻo faʻaulufale mai. E le gafatia e tagata mea taua.
Toe foi, toe foi ia Mohamed Bouazizi o se faailoga o olaga o loo taitaia e le selau miliona tagata Arapi. Afai e te fai mai e tusa ma le 360 miliona tagata Arapi i aso nei, masalo 200-250 miliona o loʻo maualalo tupe maua pe matitiva e leai ni aia faʻapolokiki ma tulaga faʻalavelave faʻale-tamaoaiga. O le taimi lava e te lagona ai e te le maua se avanoa e faʻaleleia ai ou tulaga faʻale-tamaoaiga poʻo ou tulaga faʻapolokiki, o le mea moni e te faʻamoemoe e ola i se olaga pologa ma le faʻatauvaʻa ma le faʻaleagaina ma le faʻalumaina, o le taimi lena e alu ese ai se tasi ma filifili e fai. i luga o le auala ma savali, e oo lava i le tulaga lamatia o le pueina faapagota ma sauaina ma fasiotia.
Ae e ui lava i lena tulaga lamatia, latou te o ese lava. E fiaselau afe tagata, po o le faitau miliona o tagata, i nisi tulaga, o atu i luga o le auala ma faia lena mea. O le mea moni, o le mea o loʻo latou fai mai ai, "E le aoga loʻu olaga i lalo o tulaga nei. Afai e fai aʻu e pei o se manu, afai e leai soʻu avanoa e avatu ai i laʻu fanau se lumanaʻi lelei, afai e leai se aogā o loʻu olaga, e sili atu la ona ou lamatia ma taumafai e avatu le uiga ma taumafai e faaleleia.”
Na faapefea ona tumau pulega tautupu—Saudi Arabia, Kuwait, Qatar, Bahrain, Jordan, Morocco, ma United Arab Emirates—i lenei taimi vevesi?
E eseese ituaiga o pulega tautupu. E iai au mauoa, pei o Kuwait, Saudi Arabia, Qatar. Ona e maua lea o le au mauoa, e pei o Morocco ma Jordan. Ua faia e le au maumea e ala i le pamuina o le tele o tupe i totonu o latou sosaiete ma faatau mai tagata. O le Saudis ma le Kuwaiti, i le taimi lava na amata ai le osofaʻiga, na faʻaalu se mea e pei o le $ 150 piliona e faʻaleleia ai totogi o tagata, e tuʻuina atu ai avanoa i tagata. Sa i ai se fa'aaliga ofoofogia o le fa'atauina o le le fiafia. O le isi mea, o na pulega e sili atu le faʻamaonia nai lo pulega faʻa-republican e pei o Aikupito ma Suria. E umi atu le laina o pulega a pulega. E masani ona latou fa'amalieina mea e mana'omia e o latou tagata aua, i le avea ai ma tupu, latou te lagona o lo latou fa'atulafonoina e mafua mai i le tautuaina o latou tagata, ae o le mea lena latou te tu'uina atu ai.
Ae atonu e le o Bahrain lea o loʻo pulea ai e se tupu Sunni le toʻatele o tagata Shiʻa.
O le mafuaaga lena e sili atu pe itiiti foi se fouvalega faaauupegaina aua i Bahrain o se fesili o le le tutusa faaupufai, faailoga tagata. Ae afai e te vaʻavaʻai i Ioritana poʻo Morocco poʻo Saudi Arabia, o iina e iai le ituaiga o pule faʻapitoa mai atunuu o loʻo i ai tagata e pei o Qaddafi poʻo Zine al-Adidine Ben Ali. O lea la o se tuufaatasiga o na mea e lua. O tagata i na atunuu e leʻi o atu i le auala e faʻaumatia pulega. E oo lava i Bahrain na faia ai le faatinoga mo le toefuataiga; e le tatau ona latou faatoilaloina le aiga pule. O lo'o talosaga tagata mo se toe fuata'iga. Latou te mananaʻo i suiga faʻavae, latou te mananaʻo e faʻaitiitia faiga piʻopiʻo, latou te mananaʻo ia sili atu le auai, sili atu le tali atu. O lea la ua latou talosagaina ni suiga nai lo le faatoilaloina. Ma sa latou maua nisi o suiga, ae matua faatapulaaina. O le tele o gaioiga i totonu o malo o loʻo faia e ala i faʻasalalauga lautele i luga o le Initaneti. Ae ua atagia mai ai faitioga i tagata masani ia atonu o le a i ai se aso e faaliliuina i faaaliga i auala ma mea faapena. Sa i ai nisi o faʻataʻitaʻiga, ae faʻatapulaʻa.
O loʻo i ai ni atinaʻe mataʻina talu mai le filifilia o Hassan Rouhani i Iran ia Iuni 2013. Sa i ai le telefoni lauiloa a Obama ia Rouhani i Niu Ioka. O loʻo iai feutagaiga i le taimi nei, mulimuli ane, ina ua mavae le tele o tausaga o le leoa atoatoa, i le va o le US ma Iran. E te va'ai i lenei mea o se tatalaina ma se malepe i lalo o tulaga faigata?
O Iran-U.S. e matua taua tele le fa'afeiloa'iga. O se tasi lea o atinaʻe faʻapolokiki sili ona taua i le tele o tausaga talu ai. O le a tatala ai le faitoto’a mo se fa’agasolo lemu o fa’afitauli ua laga e itu e lua. Ua laga e le au Iran le tele o mataupu e faasaga i le US, Sisifo, ma Isaraelu. Ma o Sisifo, Isaraelu, U.S., ma nisi o atunuu Arapi, ua laga atu popolega e uiga i le atinaʻeina o faaniukilia a Iran. Latou te fefefe o le a maua e Iran se pomu faaniukilia. O lea la o lea ua fa’atalanoaina uma na mataupu. O le mafuaʻaga lea e taua tele ai ma pe aisea ua tatou maua ai nei faʻalavelave. Mo le taimi muamua, o loʻo e faʻatagaina le malo o Amerika e faia ni faʻasalaga ia Iran aʻo faia e Iran ni faʻaaliga lelei i le US ma le faiga o feutagaiga, le "P5 + 1," o loʻo i ai e talanoa e uiga i le mataupu faaniukilia i lalo o le UN. faamalu.
O le mea lea e taua le malamalama. Na faia e tagata Amerika ni faʻasalaga tetele se lua i tagata Iran. Na latou fai mai, "Matou te le taumafai e faʻaumatia le pulega a Iran." Na latou talia e mafai e Iran ona faʻatamaoaigaina le uranium i se tulaga e le mafai ai ona faia se pomu, ma i lalo o le vaavaaiga faʻavaomalo, lea e masani ona fai mai ai Iranians o mea uma latou te manaʻo ai. O lea ua uma ona tuʻuina atu e le US ia Iran ni faʻasalaga tetele se lua. Ma o loʻo fai mai Iran i le taimi lava e tasi, "Matou te matua naunau lava e faia ni asiasiga faʻavaomalo faʻavaomalo, matou te naunau e faʻatapulaʻa le aofaʻi o le uranium faʻatamaoaigaina, le maualuga o le faʻatamaoaigaina, ma isi."
O le mafuaaga lena ua tatou maua ai lenei tulaga mataʻutia ona ua iloa e itu e lua e mafai ona e foia lenei faafitauli i faiga faaupufai, ae faatoa mafai ona e foia pe a fai e itu e lua ni taga e tutusa le tele i le isi itu.
O le tulagavae a Amerika i Sasaʻe Tutotonu e telē tele. O loʻo i ai se nofoaga tele i Bahrain. O le Metitirani ma le Fagaloa o Peresia e toetoe lava o vaituloto a Amerika, e leoleoina e armadas. Ua pomu ia Yemen, ua pomuina Somalia, ua faamata'u isi atunuu i faiga faamiliteli. O fea e te vaʻai ai i faiga faʻavae a Amerika i le itulagi-e tuʻuina atu lenei talaaga o le militarization ma le faʻalavelave ma le lagolago faifaipea mo Isaraelu-alu?
Ua matua manino lava i le 20 tausaga talu ai pe o le US e matua fefiloi manatu i mea e ave i ai le faamuamua i Sasaʻe Tutotonu. O le puipuia o tafega o suauu? O le puipuia o pulega fa'asao a Arapi, o le tele lava o setete leoleo? Pe o le puipuia ea o Isaraelu i soo se tau? O tau ea i faiga faatupu faalavelave? O le fa'alauiloaina o le temokalasi? E leai se manino, leai se tulaga tutusa i faiga faʻavae a Amerika i fafo i Sasaʻe Tutotonu, ma le tele o feteʻenaʻiga.
Matou te vaʻaia iʻuga, aemaise lava pe a maeʻa le osofaʻiga a Iraq ma faʻatasi ai ma le faʻaauauina o gaioiga solitulafono e ala i le faʻaaogaina o drones, o lenei osofaʻiga fasioti tagata. Ua avea le U.S. ma au taia. O loʻo latou feoai solo i le lalolagi e fasioti tagata e aunoa ma le faʻamasinoga, e aunoa ma le mauaina o ni faʻamaoniga faʻamaonia e faasaga ia i latou. Latou te fasiotia so'o se tasi latou te manana'o ai. Ma afai latou te iu i le fasiotia o se pati faaipoipo i Pakistan poʻo Yemen, faʻi faigata. E le taliaina lenei mea ma o loʻo tuleia e le lalolagi lenei mea.
O le mea o loʻo tatou faia nei o se taimi e leʻi tupu muamua lea i Turkey, Iran, ma atunuu Arapi o loʻo e maua ai le avanoa mo nei atunuu uma e faʻatautaia e malo faʻatemokalasi talafeagai o loʻo fiafia e mafuta lelei ma le US, e pei o pe afai e faʻaaloalogia e le US a latou aia tatau ma a latou mea e fiafia i ai ma e le o feoai solo e pei o se faomea poʻo se taufaaleaga poʻo se tagata lavea Mafia.
O le taua faifai pea i Suria ua agai atu i lona tolu tausaga. Ua faailoa mai e Obama e tatau ona alu Assad-e le o se tulaga tau feutagaiga e amata ai. E fa'afefea ona e va'ai atu i lenei mea? E te iloa le mea na tupu i Lepanona, lea na faaauau ai taua mo le 15 tausaga, seia oo ina taofia tagata ona o le vaivai.
O Suria o le taua sui sili lea i le talafaasolopito o aso nei. E to'atele atu tagata o lo'o tau i Suria nai lo lo'u manatu ua tatou va'aia i so'o se atunu'u i le 100 tausaga talu ai. E i ai au tagata o le lotoifale o loʻo tau, o loʻo i ai au tagata faʻaitulagi o loʻo tau, o loʻo e aofia ai Amerika, Rusia, ma Saina. Ma e lima pe ono pe fitu au taua faʻaitulagi o loʻo faia foi i le taimi e tasi i totonu o Suria: Shiʻites ma Sunnis, Iranians, ma Arapi, Kurds ma Arapi, Arapi ma Isaraelu, secularists, Islamists, monarchists, ma republicans.
Mo tagata taʻitoʻatasi uma, o se taua faʻapitoa. E le mafai ona latou faiaina. Pe o Hezbollah poʻo le US poʻo Saudi Arabia, Iran, Assad, Rusia, poʻo ai lava. Latou te fefefe afai latou te faiaina i Suria, o le a latou faiaina i le itulagi atoa. O le mafuaaga lena e matua leaga ai ma ua atili ai ona leaga ma e toetoe lava a le mafai ona foia e ala i soo se ituaiga o feutagaiga i le lotoifale e le pulega a Assad poʻo le itu teteʻe. O lenei mataupu i Suria o le a foia pe a potopoto tagata Amerika, Rusia, Iran, ma Saudis ma amata galulue i se suiga i se lumanaʻi filemu.
O fea e te vaʻaia ai le faʻalauteleina o mataupu Kurdish? O loʻo i ai se setete tutoʻatasi i matu o Iraq, o loʻo i ai le toʻatele o tagata Kurdish i Iran, i tuaoi tuaoi o Turkey, ma i Suria foi. E masani ona taʻua i latou o le vaega tele i le lalolagi e leai se setete.
E tatau i le Kurds se setete. O i latou o se malo malosi moni, o latou o se atunuu, o latou o se malo. E iai a latou aganuu, tala faasolopito, ma gagana. E tatau ona avea i latou ma malo faʻapitoa, ae o le mea moni e le o se mea e tupu vave. O le mea sili e mafai ona faʻamoemoeina o le itulagi tutoʻatasi i le itu i matu o Iraq, ma e le o toe mamao i le itu i matu o Suria, ona sili atu lea o le tutoʻatasi i Turkey o le a faʻatagaina ai i latou e feoaʻi saoloto i le tasi ma le isi ma o le a mafai ona latou faʻaaogaina uma a latou aia tatau e pei o Kurds. O le a mafai ona latou maua a latou lava aʻoga ma gagana, ina ia mafai ona latou faʻaalia a latou aganuu ma tausia mea latou te fiafia i ai, ae o loʻo nonofo foi, faʻamoemoe, sosaiete faʻatemokalasi lea afai ei ai so latou faʻasea latou te aumaia i Turkey, Iran, Iraq. , ma Suria e ala i faiga malo i atunuu taitasi. Ou te le o vaʻaia se setete o Kurdish o loʻo tupu vave, ae ou te manatu mulimuli ane, pe a maeʻa le 30-40 tausaga, o le a tatou vaʻai i le tulaʻi mai o se ituaiga tulaga le aloaia Kurdish poʻo le mautinoa o se Kurdish nuʻu i totonu o eria o loʻo i ai Kurds o le to'atele, ma atonu o le itu i matu o Iraq o le ogatotonu lea o lena mea.
O le faitau aofaʻi o Kurdish o loʻo i sasaʻe o Turkey, lea na luluina e faʻataʻitaʻiga i le ogatotonu o le 2013. O se luʻitau tele lea ia Erdogan ma le AKP, o le vaega faʻa-Islam o loʻo pule iina mo le silia ma le sefulu tausaga. Na e ofo i le mea na tupu i Turkey?
O le mea na tupu i Turkey e tatau ona vaʻaia i le lalolagi atoa aua na tupu foi i Pasila, Occupy Wall Street, i atunuu Arapi, ma Sepania. E le na'o se mataupu fa'alotoifale. O loʻo i ai tulaga faʻapitonuʻu, ioe, ae ou te manatu e tatau ona tatou vaʻai i ai o se vaega o se faʻagasologa o le lalolagi lea e taua ai le faʻatupuina o tagatanuu, le fiafia, ma le faʻamaonia o le tagata lava ia. Afai e lagona e tagatanuu o latou lava malo, e tusa lava pe palota faatemokalasi, o loʻo faʻaleagaina i latou, o le a latou o atu i luga o auala ma faʻaalia o latou tetee e ala i faʻataʻitaʻiga filemu. O lea ou te vaʻai i atinaʻe i Turkey o se faiga faʻavaomalo mo le faʻamalosia o tagatanuu.
O le aso 25 o Setema na faamanatu ai le 10 tausaga talu ona tuumalo Edward Said. E tele mea na ia faia e talepe ai nisi o lauga masani a Orientalist, ae e te vaai i nisi o na mea ua toe aliali mai i le tala fou o loo siomia ai le fouvalega i Arapi Sasaʻe Tutotonu.
E iai nisi o na mea o loo tupu. I le amataga o le fouvalega, i le 2011, o le tali vave mai o le tele o atunuu po o tagata ofisa i Sisifo e faapea: “O le ā le uiga o lenei mea iā Isaraelu? Pe o le a ave e le au Islamist le pule? Latou te leʻi tali atu i lenei mea i le faapea mai, Pe o lona uiga ea o le a saʻoloto tane ma fafine Arapi ma pule i latou lava ma pule silisili ese?” Pe a fai se faaaliga a tagata i Burma, e fiafia tele tagata i Sisifo, ma latou fai mai, Oi, manaia tele. O le a latou saʻoloto, o le a latou faʻaumatia le pule faʻamalosi. Pe a faia se faataʻitaʻiga a tagata i Aikupito, sa latou faapea ane, O le ā le uiga o lenei mea iā Isaraelu? O le a le uiga o lenei mea mo Iran? E i ai se lagona o le atoatoa o tagata soifua ma le tagatanuu atoa ma aia tatau a tagata tagatanuu Arapi e le o talisapaia e elemene tetele o sosaiete i Sisifo. O loʻo latou vaʻavaʻai pea i tagata Arapi o se faitau aofaʻi maualalo o latou faʻamaonia e naʻo Isaraelu e tuʻuina atu ia i latou le faʻamaonia poʻo kamupani Amerika poʻo NATO poʻo se isi. O loʻo i ai pea le faʻafitauli i le vaʻaia e tagata, e le o tagata uma, ae o le tele o tagata i Sisifo, i Arapi ma Mosalemi o ni tagata e leʻi fuaina le aia tatau atoa o loʻo i ai i isi tagata soifua uma i le lalolagi.
Z
David Barsamian o se tagata fai leitio, tusitala, tusitala, ma faiaoga. O ia o le faatonu o le "Alternative Radio" ma le tusitala o le tele o tusi, e aofia ai Fa'asalalauga ma le Mafaufau Lautele: Talanoaga ma Noam Chomsky; ma Tele Tele Nai Pomu: Fa'atalanoaga mai le Mekasini Fa'agasolo.