S
E tusa ma le valu aso o pomu i luga o le ea, na mafua ai
i le 1,500-5,700 tagata lautele na maliliu; le sefulu tausaga o fa'asalaga fa'ava-o-malo;
20 pasene le leai o ni galuega; o se aitalafu e $12.2 piliona—valu tausaga mulimuli ane
O le "taua alofa" a NATO, o Kosovo e tumau pea le ki
vaega i le vaeluaga umi o Serbia.
E fai si mamao ese mai le itumalo pisi faatauga o le taulaga o Belgrade,
o tino oti o le ofisa autu o le militeri ma leoleo e tumau pea
O le talatuu a le NATO-o avanoa gaogao sa i ai ofisa, avanoa,
faamalama ua lelea, piliki malepelepe ma otaota. E faatalitali tagata nofomau
pasi ma talatalanoa ma uo i luma o foliga matagofie sa i ai muamua,
e nofoia e tagata ta'ito'atasi le poloka o le 'a'ai. E ui o le malo Serbia
fai mai e leai se tupe e toe faaleleia ai fale-o loo i ai pea
sauniga e le'i pa'ia—e faia se faamoemoega e sili atu ona manino, mamana
i lo latou tulaga o iai nei. Nai lo le faatupuina o le salamo mo lo latou
vaega i taua a Yugoslavia, o fale e faamanatu ai tagata Serbs i se tagata ese
taua o osofaiga, o le taimi muamua lea ua pomu ai se aai Europa
talu mai le Taua Lona Lua a le Lalolagi. E ui o mea na tutupu i le Balkan a NATO (ma latou
faʻamaonia faʻamaonia) ua galo uma i Sisifo,
E le manuia tele tagata Serbs.
A oʻo mai le mataupu o Kosovo i talanoaga, e oʻo lava i le tele
o le a iai se suiga fa'afuase'i i le gagana a le tino o le Serb e ita.
Mafaufauga mo faitioga a le faitau aofai o Albania e
ua ufitia i le upu o le faamaualuga manu'a. E leai se tasi na te iloaina
o sauaga na faia faasaga ia Serbs, latou te fai mai, e mautinoa lava e leai
O le faamasinoga a Hague, ae le o le taimi o le NATO "faʻalavelave,"
po'o le mae'a ai o se fa'asologa o osofa'iga a Albania i Kosovo
ia Mati 2004. E ui lava e tusa ma le 63 pasene o Serbia e leʻi faia
asiasi atu i le itumalo—faataata le aofai o Kosovars o loo i ai
i Serbia—o le faamoemoe o le leiloa o le itumalo e itiiti
e fai i fanua ma mea uma e fai i le amiotonu.
Talu mai le pomu ia Mati-Iuni 1999, e foliga mai na o Clinton
auala e faʻaumatia ai le Serbian "faiga faʻavae o le faʻamamaina o ituaiga,"
ua suia le faitau aofa'i o Kosovo. Ina ua mavae se malaga tele
o le 120,000 Serbs mai le itumalo, le faitau aofaʻi o Albania i le taimi nei
e sili atu nai lo o le au Serbs i le 9 i le 1. Misiona le tumau UN i Kosovo
(UNMIK) 'au, faʻatasi ma le NATO leoleo leoleo KFOR, tausia
o se galuega fa'apitoa. O Serbia ma lona setete Kosovo o loʻo galue e pei o
e lua fa'alapotopotoga tu'ufa'atasi—e ese faiga fa'aletupe ma pulega fa'aletulafono
i luga o aʻoga, falemaʻi, ma isi mea faapena. Belgrade pule mai le lima-umi.
O le lua miliona o tagata Kosovo na leai se avanoa e palota mulimuli ai
O le palota a Oketopa e uiga i le faavae fou o Serbia,
lea e faauigaina Kosovo i le faatomuaga o se "vaega atoatoa"
o Serbia ma le "tutoatasi faavae." Le nusipepa papalagi
na faitioina le pepa mo le "le faatemokalasi," ae leai
le aofia ai o le 20 pasene o tagata palota agavaa a le atunuu.
A maeʻa se vaitaimi o le malolo faʻavaomalo, o le itumalo vavae ese
i tua i ulutala, mulimuli i le lipoti o tulaga ua leva ona faatalitali i ai
saunia e UN Special Envoy Maarti Ahtisaari. O le talosaga, faalauiloa i
i le amataga o Fepuari, e leʻi taʻua lava le upu "tutoatasi."
Ae e ala i le tuʻuina atu o Kosovo le aia tatau e "faʻatalanoa ma faʻauʻu
maliega faava o malo,” e saili e avea ma sui auai i le UN ma
le Faalapotopotoga o Fefaatauaiga a le Lalolagi, ina ia i ai se fuʻa a le atunuu e “faatusalia [s]
o uiga eseese o Kosovo” ma ona lava aso malolo—e oo lava
o lana lava autau—o le tulaga faa-setete o lona uiga. O le talosaga o le a
suia le pule sili mai le NATO i se International Civilian
Sui (e fai ma sui o Brussels), “tofiina e se International
Vaega Fa'atonu e aofia ai paaga fa'avaomalo autu"
i le taimi e le o mautinoa le umi o le suiga.
O le fuafuaga a Ahtisaari e atagia ai le 1995 Dayton Accords, faʻaalia se
fa'a-fa'atu'aiga-vaeluaina "fa'afitauli lua-setete," lea e fa'amalieina
le lalolagi lautele, ae le o tagata o le itulagi. Fa'ase'e
le mataupu o le tulaga o le setete, a'o totogi laugutu i le aganuu a Serbian
ma aia tatau fa'alelotu, o le talosaga e manatu i ai itu uma e pei o
o le laasaga muamua agai i le tutoatasi o Kosovo. E ui o le ofisa
laina o le a latou faʻaaloalo i le pule a Serbian, politicos i Sisifo
aua le faafitia o le tulaga o le tulaga o le tulaga e manaomia, e oo lava i le le maalofia.
O le Kosovar Albanians ua faʻaalia le tele o faʻaaliga i auala
lea na maliliu ai tagata Albania e toalua ma le toatele na manunua e leoleo UN
ia Fepuari 10, faapea foi ma faamatalaga na faia i le
Washington
Times
saunia e Ylber Hasa, o se sui o le au feutagai a Kosovo
i Vienna: “[O le] afifi e aofia ai ni fetuutuunaʻiga ogaoga e lagolagoina
o le Serbs…o lea afai e taumafai se tasi e faʻatau se taimi, ou te le manatu
soo se tasi e manumalo. O le a tatou leiloa le avanoa o se faiga faaupufai
fofo,” na lipotia mai e le pepa ia Fepuari 20. “Afai e te
e fia vaʻai i se taua fou a Balkan, o le faʻataʻitaʻiga sili lea.
E le o se mea e ofo ai, o le malo Serbian o loʻo togafitia le feutagaiga
fa'agasologa ma le 'ino'ino. I le taimi o talanoaga i Vienna ia Fepuari,
O le ta'ita'iga a Serb ma Albania na lavea i se tulaga le mautonu. Tuuina atu
o le maualalo o faigata o se maliega fetuunai, le lumanaʻi o le itumalo,
faʻavae i luga o le talosaga a Ahtisaari, o le a filifilia e le UN Security
Fono. E ui lava o se veto Rusia o loʻo vaʻaia o se filifiliga e mafai
tetee i le lagolago a papalagi mo le fuafuaga, e le o puipuia e Serbs a latou
peti i se faaola i fafo. E pei lava o Kosovo, o se malae taua
i le tauiviga tuai a Serbia ma le au Turks, ua uma
leiloa. Fa'atalanoaina se tulaga vaeluaga, maua se tau sili atu mo le
o lo'o totoe Kosovar Serbs, ma o lo'o va'aia se fa'aiuga tau tupe
e nisi o faipule faa-Serb e na o le pau lea o le auala e alu ese ai mai le malepelepe
ma le mamalu.
A o taumafai le US e pomu Serbia i le gauai atu, o le Europa
auala e sili atu le malie. Fa'asesēina i folafolaga o le fa'aleleia atili o fefa'ataua'iga,
afe o galuega ma piliona o euros o atinaʻe tau tamaoaiga,
E fa'amoemoe le Eurocrats e le iloa e Serbs pe a latou see a
fusi mata i luga o Kosovo. Fa'atalanoaga a'o le'i fa'aulufaleina a Serbia
ua fa'aletonu i masina talu ai ona o le mea ua manatu Brussels o le le naunau
ia galulue faatasi ma le International Criminal Tribunal: o lona uiga, ia
aumai Ratko Mladic, le ta'ita'i ta'ita'i o le Bosnia Serb
Vaegaau i le taimi o le fasiotiga a Srebrenica. Ae o lenei sailiga mo le "faamasinoga tonu"
e foliga mai ua ave se nofoa pito i tua i Serbian galulue faatasi e uiga i
Kosovo. E ui lava o le laina aloaia a le EU o Mladic o loʻo i ai pea
o se tulaga mo le toe faaauauina o lauga, o le “fesili a Kosovo”
ua avea ma tulaga tutotonu.
O le fuafuaga a le Iuni a Europa a Kosovo o loʻo fusia i Serbia
ulufale i totonu o le lafu, na o le pau lea o le auala e mafai ai ona mautinoa le pulea
le atunuu Balkan mercurial. E le mafai ona sili atu i le US, le
O loʻo faʻaaogaina e le EU se "agalelei, agamalu" togafiti e faʻafefe ai le pule
o Kosovo. E iai lava faiga a le itumalo, e ese mai lena
o Serbia, mo le auai i le Iuni. I lalo o le fuafuaga a Ahtisaari, 'au a le EU
o le a pulea le itumalo, naʻo le latou faʻatulagaina lona lua pe a uma Bosnia.
E ui lava o loʻo faʻamalosia e le au ofisa o le EU o le tulaga o Kosovo e leai se mea
e fai i le faʻafouina o feutagaiga faʻatasi ma Serbia, e sili atu
pe itiiti ifo le malamalama o se fesuiaiga talafeagai: tuʻu Kosovo ma o le a matou faia
iloa oe o se paaga tutusa i Europa, mulimuli ane.
aʻo
US ma EU tautala ulu fa'alaua'itele fa'aalia le lagolago a le tasi i le isi
taumafaiga fa'alemalo, o Kosovo o lo'o i le totonugalemu o se tauiviga malosi
o ai e mulimuli ane pulea le itulagi: NATO poʻo le EU? Atonu e iai
itu e lua o le tupe leaga e tasi, ae ia Vladimir Unkovski-Korica,
o se tagata Serbian tulafono ma tala faasolopito, le EU "50-tausaga
o lo'o lamatia le fa'amaoni. Latou te taʻu mai ia i matou, 'o le fofo
aua o Kosovo o se vaifofo a Europa,'” o le tala lea a Unkovski-Korica.
“Pau le kāloti latou te ofoina atu i tagata Serbian o le ulufale mulimuli ane
i totonu o le EU."
Ae ui i lea, o Maja Bobic, sui failautusi o le European Movement in
Serbia, o se NGO tuuto i le faʻalauiloaina o le tuʻufaʻatasia o le EU, ua teena lena mea
o mataupu o Kosovo ma le EU e fesoʻotaʻi. Fai mai o ia o le Serbian
e tatau i le malo ona faia nisi mea e faatino ai ana matafaioi, ae le na o le
le EU, ae i tagata Serbian. “O suiga uma (EU-manaomia).
e tatau lava ona tatou faia. E sili ona fai
ma le sini manaia o le auai i le aiga EU,” o le tala lea a Bobic.
E sili atu ona aoga le taulai atu i feutagaiga a le EU,
o lana tala lea, nai lo le matamata i mea uma e ala i le tulaga o Kosovo
tulaga. “E le tele ni filifiliga a Serbia i le taimi nei. E
e tatau ona faʻaalia se naunautaiga e auai ma auai,"
fai mai Bobic. “E iai le avanoa vaapiapi mo feutagaiga.”
I le toe faaupuina o se US pule, o le “o oe foi
faatasi ma i tatou pe leai foi” tulaga.
Ina ua maeʻa le faʻaulufaleina o isi setete o Balkan Romania ma Bulgaria
i le EU i lenei tausaga, o le noose o loʻo faʻamalosi faataamilo i le Balkan peninsula.
Ae tusa lava pe leai se nonoa, o le a tautau le setete o Balkan. Muamua
mauaina le tulaga o le Iuni, ua tatalaina suiga fou o fefaatauaiga
i luga maketi fou i totonu o le poloka i Sasaʻe muamua, faʻatagaina kamupani e
tap le punaoa sili ona tele a Europa i Sasae: o se taugofie ae naunau
ma le aufaigaluega a'oa'oina. E le tau ta'u atu, o le sa'olotoga e feoai ai
e sili atu ona faatapulaa mo tagatanuu o nei atunuu.
Va'aia lautele o se "ghetto i totonu o le Balkan ghetto," Serbians
e le mafai ona malaga i fafo-e oo lava i atunuu tuaoi EU-e aunoa ma
o se visa, o se faiga e taugata ma alu ai le taimi. Le Serbian fou, faaleleia
ua folafola mai e le faavae ia sini maualuluga o le tutusa o alii ma tamaitai, aloaia
o aia tatau a tagata soifua, ma se tulaga “Europa” o le soifuaga,
ae o le atunuu ua pagatia i sauaga e faavae i itupa, le tutusa o sui
o tamaitai ma tagata laiti i totonu o le malo, ma le averesi o totogi masina
e $300—itiiti ifo i totonu o itulagi i tua.
Ua ioeina e Bobic o le faatumaotiina ma le faateleina o le leai o ni galuega-e oo lava
O le lipoti muamua a Serbia i le matelaina o le mativa-o
a'afiaga leaga o le suiga i faiga fa'a-Kapitalisme. "I se lalolagi faʻavaomalo
kamupani o le lalolagi o loʻo oʻo mai ma ave i luga. O le a tupu
pe o tatou i totonu o le EU pe leai," o le tala lea a Bobic.
F
rom se vaega faasolopito o
vaai, o le taimi nei "Kosovo faalavelave" o se faaauauina o
tetee atu i osofaiga mai fafo. Tu'i i le ogatotonu o le fetaulaiga ala
i le va o malo tauva, ua talimalo Serbia se faasologa e le uma o
tauiviga malosi, mai Roma i Byzantines i Bulgarians
ma Mongols i Austro-Hungarians ma Ottomans. O seneturi
o galuega sauā na onosaia e tagata Serbs na susulu ai le ita tele
na fa'amumuina Taua uma a le Lalolagi ma ta'alo fa'amalosi i le taimi puupuu
mamalu o le malo malosi i Tito's Yugoslavia.
O nei aso “Yugo-nostalgic” Serbians fai mai o le atunuu
le ola vaivai o se "ala lona tolu" i le va o Stalinism ma
McCarthyism i le taimi o le Cold War na o le pau lea o le taimi na iloa ai e le setete
tutoatasi. Ae sa na'o ni faaupuga fa'atatau. Unkovski-Korica
o loʻo tusia lana suʻesuʻega PhD i le mea na ia faʻamatalaina o le "le pepelo
o le ola lava ia” i le 30 tausaga o le nofoaiga a Tito. Na'o
e pei ona masani ai i aso nei, o lana tala lea, o le malo komunisi e tasi le vaega
faalagolago i le lotonuu—pe o le faamataʻu o loo taoto i totonu po o fafo
o le tuaoi-o se meafaigaluega taugofie e tumau ai i le pule.
"I le taimi muamua, o le lotonuu o se taumafaiga le tumau e alu ese ai
faʻalavelave faʻatupu e le maketi o le lalolagi,” o le tala lea a Unkovski-Korica.
"E mafai e se tasi ona finau e mafai ona sili atu le lelei o Yugoslavia, ae
ose faiga e fa'avae i le tauvaga. E i ai e manumalo ma e faiaina
i le maketi o le lalolagi ma, seʻi o tatou feagai, ua tatou faiaina.”
le
itu taumatau o le vaega tele a le Radical Party ua lauiloa (ma faitioina).
maua i le palota o Ianuari na fa'avae i luga o se faiga fa'afefe tutusa
lea o le “Isi,” i lenei tulaga, o le faava-o-malo
nuu ma Serbian “tagata faalata” o le a faatau atu Serbia
e ala atu i Kosovo. Ae su'esu'e toto'a o le vaega a le Radical Party "All
Serbia, One Party” faʻasalalauga faʻaalia e tutusa lava lo latou naunau
e faʻaaogaina le faitau aofaʻi mo le faʻamoemoe e auai i le EU.
O faiga fa'avae a Amerika o lo'o fa'agaoioia i luga o le fa'avae tutusa o le fa'aogaina.
Faatasi ai ma le faitau aofaʻi o tagata o loʻo nofoia e feeseeseaiga faʻaleaganuʻu, e faigofie
e osofaʻia, e oʻo lava i le vaʻaia o ni "tagata lelei." O lea
o se faʻataʻitaʻiga na mafua ai le mala i Iraq, ae na galue i totonu
le tele o Balkans.
Ua matauina e Unkovski-Korica le tutusa o matafaioi a Kosovo ma Isaraelu
i vaega o le geo-strategic interest. “E le faia e [Amerika].
mana'o ia tuto'atasi atoatoa pe fa'ato'atoa, ae a
tulaga lautele o le faalagolago. Ou te manatu latou te le mananao e foia
le mataupu. Afai latou te tuʻuina atu Kosovo, latou te le mafai
e fa’atumauina pea vevesi i totonu o le itulagi.”
E pei o paipa mai le Caspian Sea o loʻo sopoia le Balkans i luga o latou
auala i maketi taugofie a Europa ma Amerika, pulea e tusa lava pe laiti
vaega e mafai ona faauigaina tupe tele mo le suauu dons. Le poloketi Burgas-Vlore,
lea o le a la'u ai le suauu Caspian mai le talafatai o le Sami Uliuli o Bulgaria
e ui atu i Maketonia i le taulaga o Adriatic i Albania, o se tasi o
le tele o paipa ua fuafua mo le fausiaina i totonu o le itulagi i
i nai tausaga e sosoo ai. O loʻo i ai le tauvaga malosi mo le US-resitara
Albanian-Macedonian-Bulgarian Oil (AMBO) consortium—lea e iai
sootaga tuusao ia Halliburton—ia amata eli i luma o Rusia
Gazprom poʻo Farani's Total e mafai ona faia. E avea ma Nofoaga Autu mo Su'esu'ega i le Lalolagi
faʻavae Michel Chossudovky faʻamatalaga i le
faʻatanē
(Iuli
18, 2001), o le AMBO fefaʻatauaʻiga e suamalie e ala i le faʻaofiina o se felauaiga
ma alalaupapa feso'ota'iga e feso'ota'i ai Sasa'e vaivai ma
isi vaega o Europa. Mai itu uma, upu fa'apolokiki e uiga i
aia tatau a tagata ma le atina'eina o le tamaoaiga o lo'o taoto i lalo o se fa'ailoga maseesee
o le matape'ape'a suauu.
O le faiga o le destabalization ma obfuscation ua aoga
mea uma a Europa ma Amerika, ma avea ai le itulagi mativa
ua matua mo fa'atauga a kamupani mai fafo ma pisinisi a NGO. Talu mai lena taimi
le pulega a le NATO ia Iuni 1999, NGO i Sisifo-ae maise lava,
USAID—ua faamalosia le fafagaina o Kosovo i le ola faalagolago. I se
nofoaga e 50 pasene le leai o ni galuega ma se tupe maua i le tagata ta'itasi
o le $1,300, o fesoasoani mai fafo o le faavae autu lea mo le tamaoaiga. I totonu
O le vaaiga mamao a Ahtisaari o Kosovo o le a avea ma se tulaga vaivai, faʻasalalau
e umia e faalapotopotoga mai fafo ma faatautaia e “tagata tausi filemu” faava o malo—a
kopi o Bosnia i aso nei.
Kosovo ua leva ona agai i luma. I lalo o le puipuiga a le UN-pulea
Kosovo Trust Agency (Serbia e iai lana lava komiti faʻapitoa), le
eli koale a le itumalo ma fale eletise, le falemeli
auaunaga, le malaevaalele Pristina, o nofoaafi, lapisi, ma otaota
faiga fa'afoe ua fa'a-privatize uma. E pei o le tulaga i le isi itu
o le Balkans, "o pisinisi a le lautele" o loʻo faʻatau atu
mo se vaega o lo latou tau i luga o maketi tumaoti ma itiiti
pe leai se taui mo tagata totogi lafoga.
Interpress News Service (Fepuari 20) lipotia mai o le faatauina atu o le 300
pisinisi a le malo talu mai le 2003 ua fa'aputuina na'o le itumalo mativa
$344.5 miliona. E tusa ai ma le Serbian i aso uma
faiga faavae
,
o se "fa'asa'olotoga e tasi-tagata" fa'avae i luga o le fa'atauaina
tau e fiafia i tagata Albanian. Fa'atalitali i le mea sili ona leaga, Serbia
o loʻo saili e toe maua le $ 30 piliona i le "tupe leiloa"
pe tatau ona maua e Kosovo le tulaga o le setete, lipoti a le IPS. O le talosaga a Ahtisaari
e na'o le $250 miliona le tau o meatotino feaveai e toe faafoi mai
i le pulega a Belgrade.
I Serbia tala ua ausia mea e le mafai e pomu. Ina ua uma
O fa'asalaga fa'ava-o-malo na ta'ita'ia e Amerika na aveese fa'atasi ma le faasalaga a Milosevic
fa'ate'aina i le 2000, ua tula'i mai le Iunaite Setete o se tasi e sili ona tele
puna'oa o tupe fa'afaigaluega mai fafo. E tusa ai ma le US ambassador
i Belgrade, ua faia e kamupani a le US le $1 piliona le tau o le “faia
tupe teufaafaigaluega” o lo'o fa'atusalia i se vaega itiiti e le $580 miliona
fa'apalapalaina o le Nis Tobacco Factory (Phillip Morris) ma le $250
miliona fa'atau mai le kamupani uamea a le atunu'u e le US Steel. Coca-Cola
fa'atau se tagata Serbian fagu vai i le 2005 mo le $21 miliona.
Lisi le lisi.
W
po o luga o auala o Belgrade
o le auai i le EU e le maalofia-pe a le matua mata'utia.
O palota na faia e le European Movement i Serbia ma le Freedom House
faʻaalia e tusa ma le 70 pasene o Serbians e fiafia e auai
le EU, ae pei o Ratibor Trivuvac, faʻatulagaina o le Iunivesite o
Belgrade's Education Union, faʻailoa mai, o le tosinaga autu
o le tuua lea o Serbia, ae le mo faamanuiaga o le a aumaia i le atunuu.
Ina ua fesiligia ni fesili patino e uiga i aia tatau a tagata faigaluega i
totogi tutusa po'o le faia foi o rakija (plum brandy), o lana tala lea
o le to'atele na fa'aalia le fiafia i faiga fa'aagafesootai.
"E manaʻo le malo e avea ma vaega o le EU, ae o latou
e le lagolagoina Sisifo. E manana'o le au talavou i le EU, ae leai
i totonu o le maketi saoloto," o le tala lea a Trivuvac. “O se mea sese
dichotomy, o se tali e tetee atu i le lotonuu. Ua suia tulaga lelei
faʻatasi ai ma manatu faʻatau fua, tuleia e le aufaasālalau ma toe fai e tagata
o e ua fememeai.”
O le manatu faʻapolokiki e manaʻo tagata Serbia e auai i le EU, ae
Ua tautino Bobic e oo lava i paaga autu-i totonu o le Palemene,
le lalolagi faapisinisi, ma le aufaasālalau—e le o malamalama atoatoa
o a'afiaga. E maualuga tele le Euroskepticism i se tagata matua vaivai i le lalolagi
tupulaga; O talavou Serbian ua mafuli atu i le faʻafefiloi o le le fiafia
ma le faalumaluma.
Ae mo le 80 pasene o talavou Serbians e leʻi tuua lava le
atunuu, o le EU e fai ma sui o se avanoa e faigaluega ai mo se totogi ola ma
e sola ese mai le mea ua oʻo mai i le vaʻaia o le Serbian taunuuga o
galuega ma le faaesea. E pei ona faaalia i le ata o Emir Kosturica
laloʻeleʻele
, o tagata Serbian e fiafia e nonofo i se fale gaosi
si'osi'omaga i lalo e fai ai aupega mo se taua talafatu, nai lo
nai lo le fa'aalia i se lalolagi saua ma le le malamalama i fafo. Ae
e le'i faapea i taimi uma. “O se mea manaia tele lenei
atunuu," o le tala lea a Mirica Popovitch ia te aʻu, toetoe lava a aioi atu, pei
na te savalia ana taifau i le vaega Bohemia o Belgrade. “Ia,
Ou te le iloa po o fea e alu i ai. E le tele a matou
tagata asiasi i nei aso, e oo lava i nofoaga sa masani ona avea ma vaega o
lenei atunuu.”
I le taimi o le pule malosi a Tito, na o tagata Yugoslavia na o le au paia
o le communist bloc ma le tomai e feoai saoloto. Popovitch,
o se faiaoga aau, e manatua le malaga atu i Roma ma Eleni a o talavou
ma ona matua. I le taimi nei, e oo lava i le auai i mea faavaomalo,
Popovitch e tatau ona uia le visa faigata pe faʻatali mo tauvaga
e faia i Serbia.
Ose fa'ate'a ole lalolagi pe a feagai ma tupulaga talavou
faatasi ai ma le faaesea e tau le iloa e o latou matua i lalo o faiga faa-Komunisi.
"O le a le mea sili pe a tatou auai i le EU?" fesili ia Sanja,
o se talavou e siaki lana telefoni i fafo o le McDonald's i le taulaga
Belgrade. O ia o le faʻataʻitaʻiga o le faʻatoʻa atoatoa o le kapitalista. “E
o le a faigofie ona oo atu i isi atunuu. Ou te fia faigaluega i se mea
a leai pe a uma aʻu aʻoga, e leai se aoga iinei,” o lana tala lea
i le Igilisi e le pona. “E le pei o le a tupu taeao.
Ae e lelei pe a mafai ona o mai nisi faaili.”
O isi e sili atu ona masalosalo, ae pei lava o le le fiafia. Vladimir
Miloicic o se tagata aʻoga talafaasolopito i le Iunivesite o Belgrade, e taulaʻi
i le talafaasolopito o Serbia i le 20 senituri. E le gata i lea, na te lagonaina le
auala tutusa e uiga i le Iuni a Europa e pei ona ia faia e uiga i le International
Faamasinoga o Soligatulafono. “E le o lo'u malosi e faatosina ai
ou te le popole la i ai. E leai se tasi o la'u tupulaga e fiafia moni—e
e le o se mataupu,” o lana tala lea. “E leai se tasi na mafai ona tuufaatasia Europa.
O le fesili tele, o le a ola le EU? Ou te le iloa pe aisea tatou
e tatau ona faanatinati i ai. Ae ou te manatu e le faia e le au faipule
ia tatou filifili. I se taimi mulimuli ane, o le a tatou i ai i le EU. ”
O le laa i fafo o lana matafaioi a le NGO mo sina taimi, o le tala lea a Bobic
o se tala malie i Serbia: ina ua auai uma Balkans
le EU, o le a soloia. E pei o se mea "Balkanization"
o se faama'i pipisi, e le o se taunuuga o malosiaga mai fafo. Ae ui i lea,
e tusa lava po o le a le sese, o le faagasologa o le tuufaatasia o le EU e mafai ona vaaia o se barometer
o le galulue faatasi i le va o setete o Yugoslav ma o latou tuaoi.
aʻo
E fa'aogaina e NGO maliega tau fefa'ataua'iga e pei ole CEFTA (i le va o Europa Tutotonu
ma atunuu Balkan) e faʻalauiloa talanoaga faʻaitulagi, anti-EU faʻalapotopotoga
i le konetineta atoa e talitonu o se tauiviga masani mo le tupu
aia tatau o le a tuufaatasia ai papalagi. E feteenai ma manatu lauiloa, e
e le o se fuafuaga fa'alenu'u, ae o se fa'amoemoega o le fa'amalosia e fa'asoa
e fa'apitoa tagata faigaluega i le Iuni. "Afai o le EU
o se vaega faʻatasi, e le o se mea saʻo, "o le tala lea a UnkovskiKorica.
"I le avea ai ma se isi mea i le US, e pei o le fai atu, 'O le isi
e mafai ona fai le faiga malo.' Ae o le mea autu, e
tutusa lava. Ou te le fia tau mo se EU sili atu; Ou te fia tau
mo se Europa sili atu.”
O le pule e faavae i luga o le pulea, pe communist, socialist, pe capitalist,
Fai mai Unkovski-Korica. Ae afai o le "ala lona tolu" a Tito
o se talafatu, o ia ma Trivuvac e vaʻai i avanoa o loʻo tatalaina mo se isi
"ala lona tolu," o loʻo faʻaalia i totonu o le pan-Balkan soʻotaga
mai Yugoslavia muamua, Albania, Maketonia, Bulgaria, Eleni,
ma Romania. Fa'atasi e fa'atatau i mana'oga fa'apitoa o le fa'a-Komunisi
itulagi, fai mai Trivuvac, o le a aumaia tagata i'uga ua sola
i latou i le 17 tausaga talu ai o le suiga i le kapitalisme.
O le naunautaiga o Trivuvac e foliga mai e pei o isi anarcho-syndicalist
“pipedream” pe ana le seanoa lana fa’atulagaina manuia talu ai nei
o le ono aso nofo-i totonu o le filosofia faiaoga i le Iunivesite o
Belgrade, mulimuli ane na talia e le Pulega manaʻoga a tamaiti aoga
fa'afa'afa a'oga i le iunivesite, fa'atasi ai ma fa'aitiitiga fa'aauau. I luga o latou
O lona lava loto malie, o le tala lea a Trivuvac, o tamaiti aʻoga e leʻi faʻalogo i le anarchist
fa'avae na fa'aaogaina se fa'aaliga "matua mata'utia", fa'atasi
na fatuina i se fono a tamaiti aoga. E ui ina faitioina e Triviuvac lena mea
O Serbians e matua mamao lava i tua atu o latou tagata Eleni i le tetee i iunivesite
fa'alilolilo, na ia fai mai o le mea na tupu na fafaguina ai le toatele mai lo latou le ano mai
po o le le auai i faiga faaupufai—o se faataitaiga ua ia talitonu i ai
e mafai ona salalau atu i isi vaega o sosaiete.
Tuuina atu le tu masani o faiga faʻavae tagata faigaluega i Yugoslavia muamua,
o le tulaga o le faʻatulagaina o iuni e matua maualalo lava, fai mai Trivuvac. Pe
ona o faiga pi’opi’o, le manatu mamafa, pe na’o le vaivai, e leai ni ta’aloga
sa manuia i Serbia mo sina taimi. Ae o faailoga o se sami ua suia
ua amata ona fai galu i le sosaiete Serbian. Fa'ailoa mai
o le tagata faigaluega e ave i tua i Argentina, o le Jagodina beer factory ei ai
sa faagaoioia e tagata faigaluega talu mai le tausaga talu ai, e le o iloa e le tele o pia
tagata inu. Jugoremedija, o se fale talavai lea e umia sea tagata faigaluega
laveai mai privatization i le 2003, o se isi faataitaiga o le manuia
tete'e i le tapunia o falegaosimea ma fa'aulufalega a kamupani.
"O le faafitauli e moni lava i le va o maketi ma le faatemokalasi,"
fai mai Trivuvac. "O matou o tagata Serbia e tatau lava ona amata atinaʻe
isi auala i le itulagi. Afai e mafai ona tatou faʻaalia lena tau taʻitasi
o le isi e le o foia le mataupu, ae o le tau ma le fili masani.”
O le tele "afai" o le pe o lenei augatupulaga o Serbs
o le a iloa ai le auala o faiga faalotonuu, faiga piʻopiʻo, ma
o taua ua mafai ai e malo taʻitasi ona fevaevaeaʻi ma faatoʻilaloina
le itulagi. Kosovo, NATO, ma le Iuni a Europa o aso nei
faʻataʻitaʻiga o le faʻaauau pea o galuega mai fafo, lea e talitonu le toʻatele o Serbs
e leai so latou malosi e tetee atu ai. I se atunuu ua luluina i sauaga ma
mativa, vaeluaga-vasega idealism e fai si malosi. Ae o le manao mo
o le pule a le tagata lava ia o se vaega taua o le kapitalista-temokalasi
miti ao. E ala i le faia o soʻotaga ma fili faʻasolopito— Albanians,
Bulgarians, Greeks and Romanians—e mafai ona taia tagata nofoia
i la latou lava taaloga. E le gata o Serbia, ae o le itulagi atoa, o le a
i'u ina sau i lona lava tulaga.
Elise
O Hugus o se tagata faʻamalosi ma o se tusitala tutoʻatasi.