Sa ou mauaina le tele o imeli talu ai nei, fesili pe o le a toe faia se isi taua i Kosovo. O lenei faʻamatalaga o se taumafaiga e tali atu i nei fesili. O a ni mea lata mai e uiga i le lumanaʻi o Kosovo? E tusa ai ma le BBC, o le au faufautua i talanoaga i le va o Kosovo ma Serbia ua faaiʻuina e leai se maliega e mafai ona ausia i luga o le tulaga mulimuli o Kosovo i luma atu o le aso e gata ai le UN o Tesema 10th. O ai nei puluvaga? Ua ta'ua i latou e le aufaasālalau autu o le "troika": EU, US ma Rusia. Ina ua maeʻa le 120 aso o le filifilia o le taunuuga o tagata Serbian, Albanian ma Roma o loʻo nonofo i Kosovo, "troika" na "le mafai ona talepe se fefaʻatauaiga" ma foia le "faʻalavelave faʻafuaseʻi o Kosovo". Kosovo, e faamanatu ai le aufaitau ZNet, o loʻo avea pea ma itumalo Serbian, a itiiti ifo i lalo o tulafono faʻavaomalo. Na "faasaolotoina" i le 1999, i le faagasologa o le "taua muamua a NATO", o se fesoasoaniga alofa o lona faamoemoega o le faalauiloaina lea o le faatemokalasi i lenei vaega semi-barbaric o le lalolagi, o nisi taimi e taua o Wild Europe e ona tuaoi i sisifo o Europa. O le faatemokalasi fou faatoa faavaeina o se colonial protectorate talimalo Amerika faavae faavae ma Guantanamo-pei falepuipui faʻaaogaina mo faʻamoemoega fesiligia i le "Taua o le Mataʻutia". O lo'o totoe Serbs ma Roma o lo'o "fa'amamaina" i lea taimi ma lea taimi, ma tulei i nofoaga mamao. O Roma, mo le tele o vaega, e nonofo i tolauapiga e fausia i luga o eleele leaga. Na aveesea e le malo faakolone Roma mai tolauapiga e tolu o tagata sulufai na fausia i luga o eleele gaogao oona ae toe siitia i latou i se tolauapiga i matu o Mitrovica na tuulafoaia e Farani ona o le oona oona. Ua latou nonofo ma le fefefe, ma faatalitali mo le isi gaoioiga a le malo o Albania.
O le malo fou o Albania na filifilia o Hashim Tachi, solitulafono tau o le UCK (KLA) taʻutaʻua, ma o se tasi o sui taʻutaʻua o le Kosovo criminal cartel, ua faʻamataʻu e faʻaalia le tutoʻatasi pe a maeʻa le aso e gata ai le UN. O ana taufaamataʻu o loʻo lagolagoina e faʻamatalaga a le malo o le US, Peretania, Siamani, Farani ma Italia o loʻo fai mai o le lalolagi faʻavaomalo (ma o lenei faʻalapotopotoga e moni faʻavaomalo: o loʻo aofia ai tagata faavaomalo i fafo atu o Kosovo, o loʻo filifilia olaga o tagata. o Kosovo) "e tatau ona faʻaaloalo i ana matafaioi i Kosovo". Ua tuuaia e le Minisita o le Va i Fafo a Rusia Sergey Lavrov ana paaga feutagai i le le onosai: "O le mea e faanoanoa ai, o a tatou paaga i Sisifo o loʻo poloka ia (talanoaga) i le fai mai o le tutoatasi o Kosovo e le mafai ona alofia". Ua fiu le failauga o le Nato James Appathurai e tautala: "o le manatu o le Nato o le ... e tatau ona gaoioi le faagasologa - e tatau ona i ai se gaioiga agai i le fofo". Fai mai Lt Col Grossmann o K-For, "O le a tumau le NATO iinei i le umi e manaʻomia ai, ma pe a vaʻaia e le lalolagi lautele o se auala talafeagai e tape ai lenei feteenaiga." O le NATO o se auala talafeagai e faʻaumatia ai feeseeseaiga? I lana tali atu i nei "auala talafeagai", Aleksandar Simic, o se faufautua i le palemia o Serbia Vojislav Kostunica, "na taʻu atu i le aufaasālalau Belgrade e iai le aia faaletulafono a Serbia e faʻaaoga ai taua o se auala e puipuia ai lona teritori pe a faʻaalia e Kosovo le tutoʻatasi. O lea na mafua ai ona ita tele ma le fiafia Lana Afioga Wolfgang Ischinger, le sui Europa o se "troika". Fa'afefea Simic! Na ta’u atu e lana Afioga i le au tusitala e faapea, e talitonu o ia, “e le taliaina ma e le mafai ona onosaia e oo lava i le taimi e lei oo mai le lipoti a le troika ua faaalia e se tasi o itu lona uiga faapea”. O le mea e malie ai, na te le maua le "le taliaina ma le le mafai ona gafatia" mo avefeau a le lalolagi lautele ma NATO e fai mai, e oo lava i luma o le lipoti a le troika, o le tutoatasi o Kosovo "ua lata mai". Na te le taʻua foi Thaci, o le na faʻamautinoa i le EU ma Uosigitone o ia, e pei o ia, na suia lona mafaufau, ma o le a ia faʻatali ma faʻaalia le tutoʻatasi pe a maeʻa nisi fonotaga a le lalolagi lautele, ae le o se taimi mulimuli ane i le amataga o le fou. tausaga. Na saunoa foi le Peresetene Albania o Kosovo Fatmir Sejdiu o le tutoatasi mo Kosovo "o le a vave ona tupu" ae na musu e taʻu mai se aso tonu. Ua mautinoa e le kovana kolone o Kosovo, Joachim Rucker, "o tagata o Kosovo ua lava le matutua e faʻatagaina ai faiga faʻavaomalo e galue". O nei faiga fa'ava-o-malo atonu o lona uiga o le fono a le EU o loʻo loma i Brussels i le aso 14 o Tesema, lea e faʻamoemoe e tuʻuina atu se faʻailoga lagolago i Kosovo mai le tele o setete o le EU. E foliga mai foi o Serbia o le a ofoina atu se "karoti" : o se folafolaga e i ai se aso o le a faatagaina ai i latou e auai i le Iuni a Europa. E saogalemu foi le faapea atu o le taimi lava e tuuina atu ai lenei tautinoga, o le a osofaʻia Serbs ma Roma mai le "Serbian i matu" o Kosovo, faapea foi ma nofoaga i le ogatotonu ma saute o le itulagi. O le a oʻo mai se liʻo fou o sauaga faʻaituaiga, ma Kosovo, "le faʻalavelave o feteʻenaʻiga sili ona fevaevaeaʻi a Europa i mafaufauga talu ai nei", o le a pa i se feteʻenaʻiga faʻaitulagi atoa. O le International Crisis Group, lea e matua lagolagoina le tutoatasi o Kosovo, i se lipoti talu ai nei na faaalia ai le popolega i le mafai ona "le vaavaaia, atonu o le vevesi, faiga tutoatasi". E taua le maitauina o le tutoʻatasi na folafola atu i Kosovo Albanians o se "tutoatasi vaavaaia".
O laʻu tali, na o le pau lava le mea e mafai ona ou tuʻuina atu, i le fesili pe o le ai ai se isi taua, i le va o NATO ma Serbia, ma le va o Kosovo Albanians ma Kosovo laiti, o le ioe. O le a iai se isi taua. Afai o le "faʻalapotopotoga faʻavaomalo", faʻatasi ai ma ana 'au ma ana mea faʻa-kolone, e le tuʻua Albanians, Serbs ma Roma e filifili lo latou lumanaʻi mo i latou lava, o le taua, poʻo, i se mea itiiti, "faʻalapotopotoga" sauaga (ma vaʻaia faavaomalo) ma isi. galu o le faʻamamāina faʻatagata o Serbs ma Roma, o le a le maalofia. Pau lava le avanoa mo le filemu i Balkans o le iʻuga lea o le nofoia o le Balkans. I Kosovo faapea foi i Bosnia. O alii Europa ma Amerika, faalapotopotoga fa'ale-aganu'u "tagata alofa" fa'ale-aganu'u, o sui fa'apopoleina o le fa'alapotopotoga fa'avaomalo, fa'amolemole alu ese. Ma aua nei galo e ave le BBC tusitala ma oe.
*Andrej Grubacic ose tusitala faasolopito ma Znet tusitala mai Balkans. O ia o se sui o le vaega o le "Freedom Fight" post-Yugoslav, "Global Balkan" network, ma le komiti faatonu o le mekasini Balkan Z. E mafai ona maua o ia i [imeli puipuia]