E va'aia e le aufaipisinisi fa'atau fua a'oa'oga i tulaga o oloa ma tupe maua. O oloa, ia i latou, o a tatou fanau. O tupe maua e alu i tagata fai pisinisi atamamai o loʻo faʻaogaina le "saolotoga e filifili ai" alaga faʻamalosi e faʻamaonia matua o loʻo faʻaʻoleʻoleina i latou e se faiga tutusa a le aoga a le malo.
O lo'o taula'i atu le au toe fuata'i a'oga i le fa'atama'oti, fa'aitiitiga o polokalame a le malo, ma le tele o su'ega e maua mai ai tupe. E le itiiti ifo ma le lima upumoni e uiga i le toefuataiga o aʻoaʻoga o loʻo taʻu mai ai le valea poʻo le faʻasesega i ona tagata mulimuli.
1. A'oga Tulaga Gaoi mai e Mativa, E Avatu i E Mau'oa
Eva Moskowitz faia $72 i le tamaititi aoga avea ma Pule Sili o le Private Success Academy i Niu Ioka.
Fai mai Carmen Farina 19 sene mo le tamaititi aoga avea ma Pule o Aoga a le Malo o Niu Ioka.
Sili atu te'i totogi: O le totogi o le to'avalu fa'atonu o le K12 filifili, lea e uma 86 pasene o ana polofiti mai le au fai lafoga, na amata mai i le $10 miliona i luga atu o le $21 miliona i le tausaga e tasi.
A Lipoti a McKinsey faatatau lena a'oga e mafai ona avea ma pisinisi e $1.1 miliona i le Iunaite Setete. Forbes ua mātauina e faapea: “Ua vave ona avea le faiga o aʻoga o se faitotoʻa i tua mo tupe faasili a kamupani.” Ua sauni tagata tupe tetele e oso, pei Murdoch Rupert, o lē na taʻua K-12 “se vaega e $500 piliona i le Iunaite Setete lava ia o loo faatalitali ma le naunautai ina ia suia.”
I le taimi nei, na taia talu ai nei le Head Start i le pito sili ona leaga i lona talafaasolopito. O le fa'atupega o Arts i le aotelega o le maualalo nai lo se isi lava taimi, fa'atasi ai ma se tala fa'atatau o Tupe Fa'ameaalofa a le Atunu'u mo Fa'ata'ita'i e tau le maua le 2 pasene o le paketi a le National Science Foundation. Fa'aalu i K-12 Na pa'u tamaiti aoga a le malo i le 2011 mo le taimi muamua talu ona amata tausia e le Ofisa o Tusigaigoa faamaumauga i luga o le tolu sefulu tausaga talu ai.
2. E Le Galue Su'ega
I le 2013 le Silicon Valley Pisinisi Pisinisi lipotia mai e faapea “O aoga K-12 i le Iunaite Setete atoa o le a amata ona faatino Common Core State Standards, o se taumafaiga faaleaoaoga o le a uunaia ai aoga e faaaoga tekinolosi i totonu o potuaoga e pei lava o le taimi muamua… saogalemu sea maketi.” Le setete o Texas tipi sili atu i le $5 piliona mai le tupe a le aoga a le malo a o tuuina atu le kamupani suʻesuʻe Pearson se konekarate mo le toeitiiti $500 miliona. Los Angeles faʻaalu $1 piliona mo iPads e faafaigofie ai suʻega, e faʻaaoga ai tupe mai le 25 tausaga mo le fausiaina o aʻoga.
Ae e le aoga le su'ega. O le Fono Aoao a le Atunuʻu na faaiuina e faapea "O suʻega e masani ona faʻaaogaina e fua ai le faʻatinoga i aʻoaʻoga e le maua ai se fuataga atoatoa o taunuʻuga faʻaleaʻoaʻoga i le tele o auala." O fa'ata'ita'iga fa'avae masani masani, e pei ona ta'ua e Diane Ravitch, na atiaʻe e se faʻalapotopotoga faʻatupeina e Gates ma toetoe lava leai ni faʻamatalaga lautele. E tusa ai ma iloiloga a faiaoga, o le American Statistical Association lipotia mai o Fa'ata'ita'iga o Su'esu'ega Fa'aopoopo "e masani lava ona fa'avae i togi fa'ata'atia o su'ega, ma e le fuaina sa'o ai sao a faiaoga i isi taunu'uga a tamaiti aoga."
3. O Fa'ata'ita'iga e Fa'aleleia atili ai Saienitisi
E ui o mataupu faʻataʻitaʻi e pei o le numera ma le faitau e sili ona taua i se faʻatauvaʻa o le tamaoaiga o le lalolagi, e le mafai e le au toe fuataʻiina le poto masani ona iloa o le tomai STEM e manaʻomia ai se faʻavae Arts mo le fatufatuga e liua ai le malamalama i manatu ma faatinoga. Ose atoatoa suesuega i le Iunivesite a le Setete o Michigan na maua ai e faapea "o le manuia i le faasaienisi e o faatasi ma le atiina ae o tomai i isi matata e pei o faatufugaga." E tusa ai ma le 2007 tala i le Journal for Research in Music Education, o tamaiti aoga i polokalame musika maualuga na maua le 19% maualuga i le Igilisi ma le 17% maualuga i le matematika nai lo i latou e leai se polokalama musika. O le Komiti o Su'ega ulufale i Kolisi ma le National Association of Music Education na maua ai o polokalame musika na faaleleia ai togi SAT mulimuli ane.
Tele suʻesuʻega fa'aalia fo'i i a'oga fa'ata'ita'i, lea e maua mai ai le a'oa'oga mai lanu ma leo ma foliga ma fe'ai, tamaiti uma ausia atili ma maua atili e ala i le matua, faatasi ai ma tamaiti aoga sili ona le lelei e sili ona aoga.
4. Fa'a-Tumaoti Faiga Le tutusa Avanoa mo Tagata Uma
David F. Welch na faavaeina Students Matter “e puipuia ai le aia tatau faavae a fanau ina ia maua ai se avanoa tutusa e maua ai aoaoga lelei lautele”. Lana NewSchools Venture Fund o lo'o a'afia tele i a'oga fa'ailoga ma le aoina o fa'amaumauga i totonu o a'oga.
Ae e seasea ese ai a'oga fa'ailoga e le maua tutusa avanoa. Ua toe fa'afouina Stanford CREDO su'esu'ega maua lena mea toalaiti tamaiti a'oga fa'apitoa ma e to'aitiiti i latou o lo'o a'oa'oina le gagana fa'aPeretania o lo'o tautuaina i tusi pasi nai lo a'oga masani a le malo. O le National Education Policy Center taʻua e faapea “Aʻoga Charter…e mafai ona faʻatulagaina a latou tamaiti aʻoga i ni auala faʻateʻia," e ala i faiga e masani ona le aofia ai "tamaiti aoga e iai manaʻoga faʻapitoa, i latou e maualalo togi o suʻega, tagata aʻoga Igilisi, poʻo tamaiti aʻoga matitiva." E tusa ai ma a Nofoaga Autu ile Faiga Faavae lipoti, 98 pasene o tamaiti e le atoatoa le malosi o le tino o loo aoaoina i aoga a le malo, ae na o le 1% o loo aoaoina i aoga tumaoti.
E pei ona faʻamoemoeina, o le "aia tatau e filifili ai" se aʻoga sili atu e iai faʻailoga lanu ma vasega. Ose National Education Policy Center suesuega na maua ai o a'oga fa'ailoga, pe a fa'atusatusa i a'oga a le malo lata ane, sa matua'i tu'u'ese'eseina i ituaiga, tamaoaiga, tulaga fa'aletonu, ma gagana. O le Poloketi o Aia Tatau a Tagata i le UCLA o loʻo faʻaalia ai "o aʻoga tuʻufaʻatasi e fesoʻotaʻi faʻapitoa i avanoa le tutusa o aʻoaʻoga."
5. O Tagata Toe Fuata'iga o le Aufaipisinisi, ae le o ni Faiaoga
Billionaires pei o Bill Gates ma Eli Broad ma Michael Bloomberg ma Rupert Murdoch ma le Walton aiga, e itiiti ni aoaoga aafiaga i totonu oi latou, ma e itiiti lava le tali atu i tagata lautele, o loʻo faʻalauiloaina toe fuataiina o aoaoga fa'atasi ai ma le tele o su'ega fa'ata'atia. E pei ona taʻua muamua, o tusitala o le Common Core standards aofia ai le leai faia'oga amata po'o faiaoga tomai i potuaoga. E silia ma le 500 faiaoga aoga amata sa sainia se faamatalaga soofaatasi teenaina o tulaga faatonuina e le talafeagai mo tamaiti i vasega amata.
Ae o le mea malie, Achieve Inc., le tusitala autu o Common Core, fa'amaualuga e uiga i ona faaletonu tau aʻoaʻoga, fai mai "Achieve na o le pau lea o le faʻalapotopotoga toe fuataʻiina o aʻoaʻoga e taʻitaʻia e le Komiti Faʻatonu o kovana ma taʻitaʻi pisinisi."
E matua mamao lava manatu e faʻavae i luga o suʻega e oʻo lava i tagata na amataina o loʻo solomuli. Le Bill & Melinda Gates Foundation faasilasila la latou lagolago mo le lua tausaga e taofia ai su'esu'ega a le faia'oga po'o tamaiti a'oga e fa'atatau i fa'ata'ita'iga masani o su'ega.
Le Fa'asesega Maketi Sa'oloto
O le 1966 Lipoti a Coleman, manatu lautele o le suʻesuʻega aʻoaʻoga sili ona taua o le 20th seneturi, na faʻamaonia ai o taunuʻuga tau aʻoaʻoga e sili ona fesoʻotaʻi ma le aiga o le tamaititi aoga ma le tuʻufaʻatasia o le potuaoga.
Ae o le au toe fuata'i fua-maketi e sili ona talitonu i se fofo e maua ai tupe.
1 manatu
O aʻu o se faiaoga sa galue i atunuu e 3. E manino lava o aʻoaʻoga i le US o loʻo faʻauluina e se faʻataʻitaʻiga pisinisi ma e le aoga lenei mea i le manuia o tamaiti aʻoga. O le manatu o Paulo e faapea; “O le au piliona e pei o Bill Gates ma Eli Broad ma Michael Bloomberg ma Rupert Murdoch ma le aiga o Walton, e itiiti lava le poto masani faaleaoaoga ia i latou, ma e itiiti lava le tali atu i tagata lautele, o loo latou faalauiloaina le toe fuataina o aoaoga ma le tele o suega masani.” o le mea lena, ma e foliga mai ua lava le moni. O i latou o loʻo tuʻuina atu mo suʻega, mea e taʻua o suiga, punaoa faʻaaoaoga (tusi, polokalame, suʻega, ma isi) o loʻo faʻafefeteina le faiga. O le faamatalaga mulimuli mai le Lipoti a Coleman e moni, moni, moni.