Ona o le tele o le lagolago a le au tetee na tuuina atu i le aufaasālalau i sisifo talu mai le taimi muamua na filifilia ai Hugo Chavez i le 1998, e le o se mea e ofo ai le i ai o le lototele o nisi e taumafai e le itiiti ifo i se vaega o mea na faia e le itu tetee ma ana paaga mai fafo ia Aperila o 2002. O le a ou tautalagia nisi o na taumafaiga i lalo.
O le Fuafuaga Avila alofaga
i se 2004 fasi e uiga i le osofaʻiga, Francisco Toro (o le na faavaeina le tetee a Caracas Chronicles blog o loʻo i ai nei tusitusi soo e uiga i Venesuela i le Washington Post) na faia foi le tele o le "Fuafuaga Avila" i lana taumafaiga e faʻafefe a itiiti mai o nisi tuuaiga mai le itu teteʻe:
Na fa'atonuina e Chávez le fa'agaoioia o le Plan Avila. Ia, o na upu e lua o le a itiiti se uiga i le au faitau mai fafo, ae o le a latou lafoina le malulu i lalo o soo se Venezuelan.
O le Fuafuaga Avila ose fuafuaga fa'afuase'i e fa'atautaia e le vaega'au ua fuafuaina e fa'amalo ai fa'alavelave matuia i Caracas.
E pei ona ou iloa, e na o le tasi lava le taimi na faʻagaoioia ai le fuafuaga, i le taimi o le gaoi tele na tupu ia Fepuari 27th ma 28th, 1989.
O lea na taʻua ai e Toro e faapea na faʻatonuina e Chavez le fuafuaga tau puipuiga faʻamiliteri na faʻaaogaina i le taimi o le Massacre a Caracazo lea na faʻamatalaina e Toro o se tali i le "faoa". E pei o Wilpert faamalamalama, Fuafua Avila sa faaaogaina ina ua Pope asia Venesuela i le 1996. E le gata i lea, o mafuaaga mo le Caracazo Massacre e sili atu le loloto nai lo soʻo se mea, e mautinoa lava, o faʻafitauli sa i ai ia Plan Avila e uiga i mea e pei o le aʻoaʻoina o 'au. O se tasi o mea, e tusa lava po o le a le mea na faia e fitafita, e mautinoa lava e mafai e Perez ona faalagolago i le lagolago a le malo o Amerika i auala e le mafai e Chavez i le 2002. George HW Bush valaauina Perez aʻo faʻaauau pea le fasioti tagata a Caracazo e ofoina atu ia te ia le fesoasoani tau tupe.
Na sasa e Phil Gunson le Irish Filmmakers
O Phil Gunson, o se tusitala na ia ufiufi Amerika Latina mo le tele o tausaga mo le faʻavaeina o fale e pei o le BBC World Service, The Guardian, Newsweek, The Miami Herald ma le Economist sa matua tuia e le pepa faʻasalalau na ia faitioina ai. lomia faasalalau i le 2004 i le Columbia Journalism Review.
I masina aʻo lumanaʻi le osofaʻiga, na tusia ai e Gunson se tala mo Newsweek lea na ia faʻamaoni ai Fesiligia "Ae o ia [Chavez] e matua le paleni lona mafaufau?" I le taimi o le osofaʻiga, na taʻu atu ai e Gunson i le NPR o Chavez na "faia tonu le mea na ia fai mai e le mafai ona ia faia, o le sasaina lea o ana vaega o le puipuiga i luga o le au tetee i auala."[1]
E faigofie ona iloa pe aisea e naunau ai Gunson e osofaʻia le faʻamaumauga.
Na ia ioeina i lana iloiloga e faapea “o le au faasalalau a le itu tetee, e pei ona sa’o mai ai le ata, sa amio faalumaina i le taimi o mea na tutupu ia Aperila” ae o loo punou pea Gunson i tua e taumafai e laveai nisi o le faatuatuaina o le itu tetee (ma lona lava). O lana faitioga e aoga ona o loʻo faʻaalia ai le faigata o lena galuega.
Na tetee Gunson e faapea o nisi o ata sa tatau ona saʻo le aso.
Ia Iuni, lua masina talu ona uma le vevesi, na pueina ai e Bartley ma O'Briain se vaega o tagata nofomau o loʻo talanoaina pe faapefea ona puipuia i latou lava mai osofaʻiga a chavista. Ae o le ata tifaga - o lana tala e faʻapea e mulimuli i se faʻasologa o taimi - faʻapipiʻi faʻatalanoaga aʻo leʻi faia le savaliga [o Aperila 11]. Ina ua ou luiina Bartley i lena mea i se fesuiaiga o imeli, sa ia teena le faitioga, fai mai na lagona e le au tusitala e faapea "o manatu na faaalia i lenei fonotaga na faʻaalia ai le mafaufau faʻatasi o le itu teteʻe aʻo leʻi taitai tupu le osofaʻiga."
O ata o loʻo faʻaalia moni ai se taʻitaʻi o le fonotaga a le aumau o loʻo taʻu atu i tagata uma ina ia vaʻavaʻai totoʻa i a latou tagata faigaluega i le lotoifale ona "e toʻatele o loʻo aʻafia i le Bolivarian Circles [faʻatulagaina vaega Chavista i pitonuʻu matitiva]. I le tele o auala latou te pasi atu ai faʻamatalaga". Matau pe na faapefea e le faamatalaga a Gunson o le fono ona toe faasa'osa'o ai le faavasegaina o tagata nofomau, o le ituaiga tonu lava lea o le faaituau na faaalia i le pepa. Ou te ioe ia Bartley ma O'Brian o le ata o le fonotaga o loʻo faʻaalia ai le faʻatauvaʻa semanu na i ai i luma o le osofaʻiga, ae sa tatau ona faʻaalia i se faasologa poʻo se isi aso mo le tagata matamata.
Na tusia foi e Gunson
A o le'i latalata atu le savaliga i le maota, na fanaina ai ni tagata, ma na maliliu ai nisi iina. O loo faapea mai le ata na fanaina i latou e “le au taupulepulega leaga”. O le mea moni - e pei ona taʻutino mulimuli ane e Bartley ma O'Briain - matou te le iloa poʻo ai na fana. Ae ui i lea, o se tusitala Venevisión e igoa ia Luis Alfonso Fernández na oso ese mai luga o le taualuga mo le pueina o tagata fana e foliga mai o fana i le savaliga a le itu agai.
O lena ata, na toe faia soo i luga o ala TV a le itu agai, na avea ma ata sili ona finauvale o le aso atoa. Ua talia e Bartley se finauga a le malo e faapea "e le'i uia lava e le itu agai lea ala" ma o le au fana na na o le toe tali atu o fana mai tagata fana ma leoleo e pulea e le itu agai.
O ata e tautala mo i latou lava ma e le manaʻomia le taliaina o se "finauga a le malo" e pei ona fai mai ai Gunson. Na faʻaalia e Venevision ata vavalalata o chavistas o loʻo tafana mai le alalaupapa ma na ona taʻu atu i le aofia i se leo ita o le au fana o loʻo tafana atu i "tagata tetee filemu e matuaʻi leai ni auupega". Ae e leʻi faʻaalia moni lava e Venevision poʻo ai na latou fanaina. E pei ona matauina foi e Bartley ma O'Brian (ma e pei ona le amanaiaina e Gunson i lana faitioga le faamaoni) o Chavestas e le na o le fana, ae o le lafi foi. O le fa'aogaina o fana pupuni a Venevision na le amana'ia ai fo'i tagata i luga o le alalaupapa i ni mita le mamao e le'i fanaina (pe fa'aauupegaina) ae o ifo i lalo mo se lafitaga.
Na fetaui lelei lava, na manumalo ai Venevision i le Tupu o Sepania Journalism Award mo ana ata faʻataʻitaʻiina lea e taua tele i le faʻatoʻilaloina puupuu o se faatemokalasi. [2]
ATA 1: ATA TAPITIA O CHAVISTA SHOOTERS I LE LLAGUNO BRIDGE MA LE LEO NA FA'A'OA E VENEVISION[3]
ATA 2: E TELE META MAI LE CHAVISTA SHOOTERS, O TAGATA E LE'I A'UA NA OFO IFO MO UPI I LE LLAGUNO BRIDGE - E LE'I TA'UA E VENEVISION.[4]
Na tetee foi Gunson
Ua le mafai e ia ona taʻua e faapea o le tele o tagata i le savaliga a le itu agai na fanaina ma feoti, ma le toatele o isi na manunua, e itiiti ifo i le lua poloka mai le au fana. O se ata na ia faʻaaogaina e faʻaalia ai se auala gaogao i lalo o le Alalaupapa Llaguno lea o loʻo tutu ai le au fana na puʻeina i se taimi muamua atu nai lo le faasologa o Fernández, e tusa ai ma se auiliiliga o ata lafoia e Wolfgang Schalk, o se tagata gaosi TV Venezuela.
Ae o le faʻaalia o itu uma e lua o le tasi i le isi "faʻaalia" (e pei ona taʻua e Gunson) o tagata i itu uma e lua na maliliu ma manunuʻa i lena aso, o se mea o le a faʻamalosia le lagolagoina e le au tetee. ina ua mavae na le manuia le osofaiga. E le gata i lea, o le ata o loʻo faʻamatalaina e Gunson e le naʻo le faʻaalia o se auala gaogao i lalo o le alalaupapa. O loʻo faʻaalia ai foʻi ni motu o tagata se toʻalua (e manino lava naʻo se vaega toʻaitiiti o loʻo faʻaauupegaina) o loʻo lalafi i itu uma e lua o le alalaupapa.[5] O le mea moni o Chavistas i luga o le alalaupapa ma lalo ifo na fasiotia ma manuʻa i fana, o se mea na le mafai e Gunso ona taʻua.[6]
ATA 3: O CHAVISTAS O LOO PUIPUI I LE LLAGUNO BRIDGE A O LE'I FA'ATO'E PUEPUE I LE 15 SEKENI E SOSI AI E FAAALIA AI LE ALA GOSOA I LALO.
ATA 4: GALUEGA GALUEGA I LALO O LLAGUNO BRIDGE I LE TAIMI. O TAGATA O LO'O PUIPUI I ITU E LUA O LE BRIDGE[7]
O le faitioga sili ona leaga na faia e Guson e uiga i le pepa o faamatalaga e faapea e le o faaalia, e pei ona ia taʻua ai, "o vaega faaauupegaina o le au faomea, oe ua tele tausaga ua avea le ogatotonu o Caracas o se nofoaga e le alu i ai, sasaina pe fanaina tagata tetee po o le TV. auvaa e fa'amalosi e fa'alatalata mai." E le tautala Gunson e uiga i le tetee "tagata faomea" i lana faitioga.
E foliga mai e manatu Gunson o le faʻaleagaina o chavistas e ala o faasalalauga i sisifo (faʻafetai i le au tusitala e pei o ia) e le lava - e tatau foi ona faia e faʻamaumauga e faʻaalia ai le auala na faʻapipiʻiina ai se pule malosi ma le lagolago taua a kamupani faʻasalalau tumaoti. O le faʻamaumauga na faʻaalia ai taʻitaʻi teteʻe (e aofia ai Leopoldo Lopez lea na taʻua e Amnesty International i le tele o tausaga mulimuli ane o se "Prisoner of Conscience") i luga o le TV tumaoti aʻo faʻaumatia Chavez e faʻafetai i le aufaasālalau mo le faia o le osofaʻiga. E le tauamiotonuina ai sauaga faasaga i tagata o loʻo galulue mo nei faleoloa, ae e sili atu nai lo le faʻamaoniaina o le inoino o le faitau miliona o tagata i Venesuela. E tauamiotonuina ai foi le tele o suiga ogaoga o le aufaasālalau nai lo Chavez (ma Maduro) na faia.
ATA 5: APERILA 12 LEOPOLDO LOPEZ MA ISI TAITAI O LE ITU TETEE I LE TV O FA’afetai i le aufaasālalau. [8]
O le fuaitau lenei o le faitioga a Gunson e ofoofogia foi mo ni nai mafuaaga:
A'o fa'agasolo le fana, sa fa'atonu e Chávez uma leitio ma alaleo TV mo se tautalaga e toeitiiti atoa le lua itula. Na ia faʻaaogaina lenei aia tatau e oʻo atu i le sefulufitu taimi i le aso na muamua atu. Ina ua vaelua e alaleo TV tumaoti le lau i le taimi o ana lauga e faʻaalia ai sauaga faʻatasi, na faʻatonu e le peresetene le National Guard e tapuni i lalo. E leai se tasi o nei mea o loʻo faʻaalia i le ata, lea e fai mai sese o le TV a le setete (VTV) "na o le pau lea o le auala na mafai ona ia maua ai." Mulimuli ane i lena afiafi, na alu ese ai le VTV [TV a le setete] ina ua o ese lana aufaigaluega. O le ata o lo'o fa'aalia ai na ave e le au faufaupule, ma e o'o lava i le fa'atupuina o se fa'asologa e fa'agasolo ai le mata o le TV i le taimi o le fa'atalanoaga a le faipule a le malo.
E ui lava i le mea moni e faapea o le aufaasālalau tumaoti na faamanuiaina i le faatuina o se pule malosi, ma tuuina atu se tala fou e taumafai e taofi i le pule, sa ita pea Gunson i le faalavelaveina e Chavez ia i latou i le taimi na latou fausia ai le osofaiga ma e oo lava i le aso na tupu ai. O le a le mea sa tatau ona fai e Chavez? Fa'amavae i luga o le talosaga a le aufaasālalau tumaoti barons? Tuu atu ia i latou e faatonu faiga faavae e tatau ona ia faatinoina? O ai na filifilia i latou?
Ae mo le VTV [le faʻasalalauga a le setete] o le tala a Gunson e foliga mai o lana aufaigaluega na o le "tuua" mo mafuaaga e le fesootai ma le osofaʻiga. O lea e leai se mea e fai i le mea moni e faapea o Carmona dictatorship o loʻo faʻapotopotoina sui o le malo o Chavez (i latou na mafai ona maua talu mai le toʻatele na lalafi), faʻamalosia le osofaʻiga i le ofisa o Cuba, ma le taofiofia o le au lagolago i auala. O se kovana tetee, Enrique Mendoza, na iu lava ina molia mo le taitaia o le osofaiga a leoleo na tapunia ai le VTV. Na taʻua e Mendoza i luga o mea puʻeata i le taimi o le osofaʻiga e faapea "o lenei lapisi o le auala 8 [VTV] o le a alu ese mai le ea i nai itula e sosoo ai". Mendoza faafitia lana matafaioi ma iu ai ina manuia mai le faamagaloga na tuuina atu e Chavez i le toatele o tagata solitulafono i le faaiuga o le 2007.
Fai mai Gunson o se faʻafitauli "sili atu ona ogaoga" i le faʻamaumauga o le "faʻaseseina ma le loto i ai o le matafaioi mo le osofaʻiga" ma o loʻo faʻateleina ai le tulaga na liliu ai le militeri ia Chavez. Mo se faʻataʻitaʻiga, na tuʻuina mai e Gunson le faʻataʻitaʻiga a General Lucas Rincon o le na mulimuli ane avea ma faifeau i le malo o Chavez.
E ono le talafeagai le pepa o faamatalaga ia Rincon talu ona avea o ia ma foliga o le “tala pepelo” (e pei ona tatou taʻua i aso nei) ua faamavae Chavez. Sa avea o ia ma faifeau Chavez mo sina taimi mulimuli ane, ma na la O le Amapasa o Venesuela i Potukale talu mai le 2006.
O le “faamatalaga faauigalua” a Rincon [e pei ona taʻua e Bart Jones] o le faasilasilaina o se faamavaega a Chavez na taofia ai le au fouvale mai soo se mafuaaga e pomu ai Miraflores. Afai o le faʻamoemoe o le faʻamalieina mo se taimi le tumau le au fouvale, e mafai foi ona faʻamatalaina pe aisea na le taʻua ai e Rincon aiaiga poʻo le faʻavae.[9]
E manino lava, na tupu se fouvalega sili ona taua a le militeri pe o le a le mafai e Chavez ona tuʻuina atu o ia lava i ē na puʻeina o ia. I tua atu o lena, o le a se tatou faaiuga e uiga ia General Lucas Rincon ma isi i le pule maualuga? Pe na aafia nisi oi latou (tusa lava pe na o taimi mulimuli) i le unaiina o Chavez e faamavae - o se mea e le manao Chavez (ma latou) e faailoa mulimuli ane? I mea faasolopito e pei o nei, o fesili e lei taliina e tumau pea, e masani lava e faavavau.
Na faapuupuuina e le faamaumauga le tala o le osofaʻiga. E le'i mafai ona su'esu'eina lelei vaega taua uma o ia mea. E leai se mea i totonu o le ata, mo se faʻataʻitaʻiga, e uiga i le faʻaaliga paʻu a le tusitala CNN Otto Neustaldt lea na avanoa aʻo leʻi faʻasalalau le pepa faʻasalalau i le 2003. I se fonotaga a le tusitala umia i totonu Setema o le 2002, na fai mai ai Neustaldt na ia pueina le Sui-Amiral Hector Ramirez Perez e faitioina maliu i le taimi o le tetee ia Aperila 11 e leʻi faia. O taumafaiga a Neustaldt e faafitia mulimuli ane ma toe aveese mea na ia fai mai ai i le konafesi, e pei o Wilpert faamalamalama, matua masalosalo lava.
O le osofaiga a Gunson i le ata tifaga o se taumafaiga e faanenefu le mea e iloagofie - o le aufaasālalau tumaoti a Venesuela, faatasi ai ma le fesoasoani a le aufaasālalau faavaomalo ma le malo o Amerika, na faatoilaloina se faigamalo faatemokalasi ma suia i le pule malosi.
FAAMATALAGA
[1] Bart Jones, The Hugo Chavez Tala, itulau 330
[2] Bart Jones, itulau 328
[3] O ata uma na pu'eina e ala i YouTube Fa'aPeretania subtitles, i le pa'epa'e, o mea fa'asalalau e pei o le ata o lo'o fa'asalalauina o lo'o tu'uina atu i totonu o le fa'amaumauga.
[4] E pei ona faafetaia e Leopoldo Lopez ma isi le aufaasālalau mo la latou matafaioi i le osofaʻiga (vaai Ata 1) o nei ata o tagata o loʻo ufiufi i luga o le alalaupapa e foliga faʻapuupuu i le lau i tua atu o latou.
[5] I le sefulu tausaga mulimuli ane, o se isi talafaamaumau (Alalaupapa Llaguno: Ki i le Fasioti Tagata) na faʻamaonia ai o le maliu faʻafeagai mulimuli na tupu i le 43 minute aʻo leʻi faʻaalia e le Venevision ata o Chavistas le fana mai le alalaupapa. Leo o se tautalaga Chavez na pu'eina i ata na mafai ai ona fa'amauina se taimi tonu. O le taimi tonu mo faʻalavelave eseese na faʻamautu foi, e pei ona faʻamatalaina e le pepa faʻamaumauga, e ala i le suʻesuʻeina vavalalata o uati sa ofuina e tagata. Na fa'atalanoaina fo'i e le fa'amaumauga ni tagata na manu'a i fana i luga o le alalaupapa na fai mai na fanaina i latou e leoleo ma tagata fana i fale lata ane.
[6] Va'ai i le 54:41 i luga o le Alalaupapa Llaguno: Ki i se Fasiotiga o lo'o fa'amatalaina ai fa'amatalaga e uiga i Chavistas na fasiotia ma manu'a i fana i luga ma lalo o le alalaupapa.
[7] Manatua na ou faʻaopoopoina le tusitusiga ma aū i le mumu i le faʻamalama
[8] O Víctor Manuel García, o loʻo nofo i le agavale o Leopoldo Lopez o ia lea e fai mai moni lava "Faʻafetai i le aufaasālalau" o loʻo faʻaalia i ulutala. Ua luelue le ulu o Lopez e faamaonia a o viia le aufaasālalau. Garcia o se tagata palota na faʻaalia ma le faʻamaualuga o ia lava o se taupulepulepulepulepulepulepulepulepulepulepulega leaga i luga o lenei ata TV. I le agavale o Garcia o lo'o iai Rear Admiral Carlos Molina Tamayo, o se tasi o ta'ita'i o le savaliga i Miraflores ia Aperila 11, 2002. Molina mulimuli ane. fai i le Washington Post na ia "lagona" na ia lagolagoina le US. (Bart Jones 343, 321, 312),
[9] Bart Jones pg 337. Fai mai Rincon “E inoino le ta'ita'i faamiliteli i mea tutupu i aso nei. E tusa ai ma nei mea na tutupu, na talosagaina ai le peresetene ina ia faamavae mai lona tofiga, lea na ia taliaina.
O le ZNetwork o loʻo faʻatupeina naʻo le agalelei o ana tagata faitau.
lafo