In Muqdadiyah, 50 kilometer van Bagdad, blies een vrouw, gekleed in een traditionele Iraakse abaya, zichzelf deze week op te midden van Iraakse politierekruten. Dit was de zevende zelfmoordaanslag door een vrouw sinds de Anglo-Amerikaanse invasie in 2003, en een daad die daarvoor ongehoord was. Iraakse vrouwen worden door verdriet tot wanhoop en zelfvernietiging gedreven. Hun verwachtingen zijn gereduceerd tot pleidooien voor hulp bij het opruimen van de lichamen van de doden van de straat, zo blijkt uit een gisteren vrijgegeven rapport van het internationale comité van het Rode Kruis. Het is dezelfde frustratie die maandag honderdduizenden mensen ertoe bracht te demonstreren tegen buitenlandse troepen in Najaf.
In het vijfde bezettingsjaar is de sektarische en etnische kloof tussen politici, partijen en hun strijdende milities monsterlijk geworden. Ze keren zich tegen de scheppers ervan in de Groene Zone en daarbuiten en sparen de gewone mensen niet. Eén van de gevolgen is een grote verandering in de publieke rol van vrouwen.
Tijdens de eerste drie jaar van de bezetting waren vrouwen meestal opgesloten in hun huis, beschermd door mannelijke familieleden. Maar nu de wreedheid van hun omstandigheden velen van hen tot het hoofd van hun huishouden heeft gedreven, riskeren ze hun leven buitenshuis. Omdat mannen het belangrijkste doelwit zijn van door de VS geleide troepen, milities en doodseskaders, staan vrouwen in zwarte mantels in de rij bij gevangenissen, overheidsgebouwen of mortuaria, op zoek naar verdwenen of vastgehouden mannelijke familieleden. Het zijn vrouwen die de doden begraven. Bagdad is een stad van rouwende vrouwen geworden. Maar in tegenstelling tot wat de bezetting en haar marionettenregime ons vertellen, is dit niet de enige stad die onderworpen is aan de brutaliteit die duizenden Irakezen elke maand dwingt hun land te ontvluchten.
Lichamen worden gevonden in het hele land, van Mosul tot Kirkuk en Basra. Ze zijn geboeid, geblinddoekt, door kogels geteisterd en vertonen tekenen van marteling. Ze worden langs de kant van de weg gedumpt of drijvend in de Tigris of de Eufraat aangetroffen. Een vriendin van mij die het lichaam van haar broer in de koelkast van een ziekenhuis vond, vertelde me hoe ze zijn lichaam controleerde en opgelucht was. “Hij werd niet gemarteld”, zei ze. “Hij werd gewoon in zijn hoofd geschoten.”
De bezetting heeft geen ruimte gelaten voor enig initiatief dat los staat van het officieel goedgekeurde politieke proces; voor een vreedzame oppositie of een burgermaatschappij die netwerken zou kunnen creëren om de politiek vervaardigde kloof te overbruggen. Alleen de moskee kan deze rol vervullen. Bij afwezigheid van de staat bieden sommige moskeeën basisdiensten en runnen ze klinieken of scholen. Naast de oproep tot gebed waarschuwen hun luidsprekers mensen voor dreigende aanslagen of een oproep voor bloeddonoren.
Maar deze pogingen om een gemeenschapsgevoel in stand te houden worden regelmatig verpletterd. Dinsdag hebben troepen van het Iraakse leger, ondersteund door Amerikaanse helikopters, een inval gedaan in een moskee in het hart van het oude Bagdad. De gerespecteerde muazzin Abu Saif en een andere burger werden in het openbaar geëxecuteerd. Lokale mensen waren woedend en vielen de troepen aan. Aan het eind van de dag waren 34 mensen vermoord, waaronder een aantal vrouwen en kinderen. Zoals gewoonlijk werden de standrechtelijke executies en het daaropvolgende bloedbad aan de opstandelingen toegeschreven. In de militaire verklaring staat dat de Amerikaanse en Iraakse strijdkrachten doorgaan met het “lokaliseren, identificeren, aanvallen en doden van opstandelingen die zich richten op de coalitietroepen en Iraakse veiligheidstroepen in het gebied”.
Het is belangrijk om te erkennen dat het verzet niet alleen voortkwam uit ideologische, religieuze en patriottische overtuigingen, maar ook als reactie op de realiteit van de brutale acties van de bezetting en haar bestuur. Het is een reactie op willekeurige inbraken, vernederende huiszoekingen, arrestaties, detentie en marteling. Volgens het Rode Kruis is “het aantal mensen dat door de multinationale strijdkrachten is gearresteerd of geïnterneerd sinds begin 40 met 2006% toegenomen. Het aantal mensen dat door de Iraakse autoriteiten wordt vastgehouden, is ook aanzienlijk toegenomen.”
Veel van de veiligheidsgevangenen zijn vrouwen die het slachtoffer zijn geworden van misbruik en verkrachting en die vaak worden gearresteerd als middel om mannelijke familieleden te dwingen misdaden te bekennen die ze niet hebben begaan. Volgens het Iraakse parlementslid Mohamed al-Dainey zijn er in 65 2006 gedocumenteerde gevallen van vrouwenverkrachting in detentiecentra van de bezetting. Vier vrouwen worden momenteel geëxecuteerd – de doodstraf voor vrouwen was in Irak van 1965 tot 2004 verboden – omdat ze naar verluidt veiligheidstroepen hadden gedood. leden. Dit zijn beschuldigingen die zij ontkennen en die Amnesty International heeft aangevochten.
Er is maar één oplossing voor deze ramp, en dat is dat de VS en Groot-Brittannië moeten accepteren dat het Iraakse verzet vecht om een einde te maken aan de bezetting. En om te erkennen dat het bestaat uit gewone Irakezen, niet alleen uit Al-Qaeda, niet alleen uit soennieten of sjiieten, en niet uit terroristen – zoals Tony Blair ze noemde – geïnspireerd door buurlanden als Iran. Om te erkennen dat Irakezen trotse, vredelievende mensen zijn, en dat zij de bezetting haten, en niet elkaar. En om te begrijpen dat de belangrijkste doelwitten van het verzet niet Iraakse burgers zijn. Volgens Brookings, het onafhankelijke Amerikaanse onderzoeksinstituut, is 75% van de geregistreerde aanvallen gericht tegen de bezettingsmacht, en nog eens 17% tegen de Iraakse regeringstroepen. Het gemiddelde aantal aanvallen is het afgelopen jaar ruim verdubbeld tot ongeveer 185 per dag. Dat zijn er 1,300 per week en ruim 5,500 per maand.
Een andere manier om dit te begrijpen is dat er in elk uur, dag of nacht, zeven of acht nieuwe aanvallen plaatsvinden. Zonder de steun van het Iraakse volk, direct en indirect, zou dit niveau van verzet niet hebben plaatsgevonden.
• Haifa Zangana, een Iraakse ballingschap die gevangen werd gezet door Saddam Hoessein, is de auteur van Women on a Journey: Between Baghdad and London
ZNetwork wordt uitsluitend gefinancierd door de vrijgevigheid van zijn lezers.
Doneren