Met de verkiezing van Joseph Ratzinger tot paus Benedictus XVI zal de Katholieke Kerk niet snel toetreden tot de 21e eeuw. Na alle speculaties dat het tijd was voor een paus uit een ontwikkelingsland en na het debat over de vraag of het conclaaf van kardinalen iemand zou uitkiezen die bruggen zou slaan richting de verschoppelingen en tweederangsburgers van de kerk, vluchtte de kerk naar vroeger, in de hoop vermijd de confrontatie met vandaag.
De kardinalen maakten een keuze die zo voorzichtig was dat ze bijna ongevoelig werd. Als de woorden van Ratzinger zijn bewind leiden, heeft zijn pausdom het potentieel om religieuze en culturele spanningen over de hele wereld te irriteren en aan te wakkeren.
Ratzinger was de handhaver van scherpe standpunten door wijlen paus Johannes Paulus II over veel kwesties die, ondanks alle liefdesverklaringen van de kerk, minachting aanwakkeren. In 2003 vaardigde Ratzinger een proclamatie uit waarin hij de erkenning door de overheid van homoseksuele relaties veroordeelde, waarbij hij zei dat het in plaats daarvan de verantwoordelijkheid van de regering was om “te voorkomen dat jonge mensen worden blootgesteld aan onjuiste ideeën over seksualiteit en huwelijk.” Ratzinger noemde burgerlijke vakbonden de ‘legalisering van het kwaad’ en zei dat politici die op hen stemmen ‘zeer immoreel’ zijn.
Ratzinger veroordeelde vervolgens adoptie door homoseksuele ouders en zei: “Toestaan dat kinderen worden geadopteerd door personen die in dergelijke vakbonden wonen, zou feitelijk betekenen dat de kinderen geweld worden aangedaan.” Dit is hetzelfde Vaticaan dat nauwelijks iets te zeggen had over het schandaal over kinderseksmisbruik door de Amerikaanse geestelijken. En toen dat gebeurde, bagatelliseerde Ratzinger het.
Tijdens het opkomende nieuws over de schandalen in december 2002 zei Ratzinger: “Ik ben er persoonlijk van overtuigd dat de voortdurende aanwezigheid in de pers van de zonden van katholieke priesters, vooral in de Verenigde Staten, een geplande campagne is, aangezien het percentage van deze misdrijven onder priesters is niet hoger dan in andere categorieën en wellicht zelfs lager. Minder dan 1 procent van
(Amerikaanse) priesters maken zich schuldig aan dit soort daden. .. Daarom komt men tot de conclusie dat het opzettelijk en gemanipuleerd is, dat er een verlangen is om de kerk in diskrediet te brengen.”
In 2004 kwam uit een onderzoek in opdracht van Amerikaanse bisschoppen tot de conclusie dat 4 procent van de Amerikaanse priesters seksueel misbruiker was.
Terwijl het Vaticaan nog meer een oogje dichtkneep voor seksueel misbruik door geestelijken dan zelfs de Amerikaanse bisschoppen deden, had Ratzinger zijn ogen gericht op priesters en theologen die de partijlijn overschreden. Halverwege de jaren tachtig trad hij hard op tegen de ‘bevrijdingstheologie’ onder de armen in Latijns-Amerika, omdat hij zei dat deze te veel verbonden was met de marxisten. Hij leidde het Vaticaan bij het intrekken van de toestemming van ds. Charles Curran van de Katholieke Universiteit vanwege zijn betwisting van het verbod op anticonceptie. Ratzinger heeft verschillende andere priesters en nonnen gestraft vanwege hun liberale opvattingen.
In 1997 herbevestigden Ratzinger en het Vaticaan het verbod op vrouwelijke priesters. In 1998 schreef Johannes Paulus een pauselijke brief waarin hij het liberalisme in de kerk verwierp, inclusief de wijding van vrouwen. Vorig jaar leidde Ratzinger de aanval van het Vaticaan op het ‘radicaal feminisme’, waarbij hij assertieve vrouwen de schuld gaf omdat ze de ‘natuurlijke twee-ouderstructuur van moeder en vader in twijfel trokken en homoseksualiteit en heteroseksualiteit vrijwel gelijkwaardig maakten’.
Recentere woorden van Ratzinger zijn even somber. Net zoals de wereldeconomie, wetenschap en communicatietechnologieën de planeet met elkaar verbinden en religies betekenis proberen te geven aan alles, van het Midden-Oosten tot 9 september en genocides, suggereert Ratzinger met een vleugje superioriteit dat Europa naar binnen kijkt. Hij verzette zich tegen de toetreding van Turkije tot de Europese Unie. Turkije is overwegend moslim en Ratzinger zei dat de natie “een ander continent vertegenwoordigde, altijd in contrast met Europa.”
In zijn nieuwe boek ‘Waarden in een tijd van onrust’ schreef Ratzinger volgens Duitse kranten: ‘Het steeds hartstochtelijker gevraagde multiculturalisme is vaak vooral een afstand doen van wat je eigen is, een vluchten voor wat je eigen is.’ Hij schreef ook: “Het huwelijk en het gezin zijn essentieel voor de Europese identiteit.”
Waarom Ratzinger het nodig vond om het huwelijk en het gezin eng te omschrijven als onderdeel van een Europese identiteit weet alleen hij. De wereld zal spoedig weten hoe breed of hoe smal het wereldbeeld van paus Benedictus XVI is, net nu de wereld behoefte heeft aan religieuze leiders die over al haar grenzen heen kunnen kijken, reiken en de mensheid kunnen omarmen.
Het e-mailadres van Derrick Z. Jackson is
[e-mail beveiligd].
ZNetwork wordt uitsluitend gefinancierd door de vrijgevigheid van zijn lezers.
Doneren