EEN VAN de wijste uitspraken die ik in mijn leven heb gehoord was die van een Egyptische generaal, een paar dagen na het historische bezoek van Anwar Sadat aan
Wij waren de eerste Israëliërs die hier kwamen
De generaal antwoordde: 'In plaats van de inlichtingenrapporten te lezen, had u onze dichters moeten lezen.'
Afgelopen woensdag dacht ik na over deze woorden, tijdens de begrafenis van Mahmoud Darwish.
TIJDENS DE begrafenisceremonie in Ramallah werd hij keer op keer "de Palestijnse Nationale Dichter" genoemd.
Maar hij was veel meer dan dat. Hij was de belichaming van het Palestijnse lot. Zijn persoonlijke lot viel samen met het lot van zijn volk.
Hij werd geboren in al-Birwa, een dorp aan de weg Acre-Safad. Al 900 jaar geleden meldde een Perzische reiziger dat hij dit dorp had bezocht en zich had neergeworpen op de graven van "Esau en Simeon, mogen zij in vrede rusten". In 1931, tien jaar vóór de geboorte van Mahmoud, telde het dorp 996 inwoners, van wie 92 christenen en de rest soennitische moslims.
Op 11 juni 1948 werd het dorp veroverd door de Joodse strijdkrachten. De 224 huizen werden kort na de oorlog uitgeroeid, samen met die van 650 andere Palestijnse dorpen. Slechts enkele cactusplanten en enkele ruïnes getuigen nog van hun vroegere bestaan. De familie Darwish vluchtte vlak voor de aankomst van de troepen en nam de 7-jarige Mahmoud mee.
Op de een of andere manier vond het gezin hun weg terug naar wat toen Israëlisch grondgebied was. Ze kregen de status van ‘huidige afwezigen’ – een sluwe Israëlische uitvinding. Het betekende dat ze legale inwoners waren van
Mahmouds vader vestigde zich in het volgende Arabische dorp, Jadeidi, vanwaar hij zijn land van ver kon bekijken. Daar groeide Mahmoud op en woont zijn familie tot op de dag van vandaag.
Gedurende de eerste vijftien jaar van de staat Israël waren Arabische burgers onderworpen aan een ‘militair regime’ – een systeem van ernstige repressie dat elk aspect van hun leven beheerste, inclusief al hun bewegingen. Het werd een Arabier verboden zijn dorp te verlaten zonder een speciale vergunning. De jonge Mahmoud Darwish overtrad dit bevel verschillende keren, en elke keer dat hij werd betrapt, ging hij naar de gevangenis. Toen hij gedichten begon te schrijven, werd hij beschuldigd van opruiing en zonder proces in "administratieve detentie" geplaatst.
In die tijd schreef hij een van zijn bekendste gedichten, "Identity Card", een gedicht dat de woede uitdrukt van een jongere die opgroeit onder deze vernederende omstandigheden. Het opent met de donderende woorden: "Record: ik ben een Arabier!"
Het was tijdens deze periode dat ik hem voor het eerst ontmoette. Hij kwam naar mij toe samen met een andere jonge dorpsman met een sterke nationale betrokkenheid, de dichter Rashid Hussein. Ik herinner me een zin van hem: 'De Duitsers hebben zes miljoen Joden vermoord, en nauwelijks zes jaar later sloot jij vrede met hen. Maar bij ons weigeren de Joden vrede te sluiten.'
Hij sloot zich aan bij de Communistische Partij, destijds de enige partij waar een nationalistische Arabier actief kon zijn. Hij redigeerde hun kranten. De partij stuurde hem naar
HET was daar dat ik hem opnieuw ontmoette, in een van de meest opwindende episodes van mijn leven, toen ik in juli 1982 de grens overschreed, op het hoogtepunt van het beleg van
Zijn beschrijving van de belegering van
Gedurende die jaren had hij een zeer nauwe band met Arafat. Terwijl Arafat de politieke leider was van de Palestijnse nationale beweging, was Darwish de spirituele leider ervan. Hij was het die de Palestijnse Verklaring schreef
Hij begreep duidelijk de betekenis ervan: door dit document aan te nemen aanvaardde het Palestijnse parlement in ballingschap in de praktijk het idee om een Palestijnse staat op te richten naast de Palestijnse staat.
De alliantie tussen de twee mislukte toen de
Sindsdien woonde Darwish in
HIJ WILDE niet de Nationale Dichter zijn. Hij wilde helemaal geen politieke dichter zijn, maar een lyrische, een dichter van de liefde. Maar elke keer dat hij deze kant op draaide, sleepte de lange arm van het Palestijnse lot hem terug.
Ik ben niet gekwalificeerd om zijn gedichten te beoordelen of zijn grootheid als dichter te beoordelen. Toonaangevende deskundigen op het gebied van de Arabische taal zijn onderling nog steeds fel aan het redetwisten over de betekenis van zijn gedichten, hun nuances en gelaagdheid, beelden en toespelingen. Hij was een meester in het klassiek Arabisch, en net zo thuis in de westerse en Israëlische poëzie. Velen geloven dat hij de grootste Arabische dichter was, en een van de grootste dichters van onze tijd.
Zijn poëzie stelde hem in staat te doen waar niemand op andere manieren in was geslaagd: alle delen van het gebroken en gefragmenteerde Palestijnse volk verenigen – op de Westelijke Jordaanoever, in de Gazastrook, in
Deze week probeerden enkele mensen van de Palestijnse Autoriteit hem uit te buiten voor hun strijd met Hamas. Ik denk niet dat hij het ermee eens zou zijn geweest. Ondanks het feit dat hij een volkomen seculiere Palestijn was en zeer ver verwijderd van de religieuze wereld van Hamas, bracht hij de gevoelens van alle Palestijnen tot uitdrukking. Zijn gedichten resoneren ook met de ziel van een lid van Hamas in
HIJ WAS de dichter van woede, van verlangen, van hoop en van vrede. Dit waren de snaren van zijn viool.
Woede over het onrecht dat het Palestijnse volk en ieder Palestijns individu wordt aangedaan. Verlangend naar ‘de koffie van mijn moeder’, naar de olijfboom van zijn dorp, naar het land van zijn voorvaderen. Hoop dat er een einde komt aan het conflict. Steun voor vrede tussen de twee volkeren, gebaseerd op rechtvaardigheid en wederzijds respect. In de documentaire van de Israëlisch-Franse filmmaker Simone Bitton wees hij op de ezel als symbool van het Palestijnse volk: een wijs, geduldig dier dat weet te overleven.
Hij begreep de aard van het conflict beter dan de meeste Israëliërs en Palestijnen. Hij noemde het "een strijd tussen twee herinneringen". Het Palestijnse historische geheugen botst met het Joodse historische geheugen. Vrede kan alleen tot stand komen als beide partijen de herinneringen van de ander begrijpen – hun mythen, hun geheime verlangens, hun hoop en angsten.
Dat is de betekenis van de uitspraak van de Egyptische generaal: poëzie drukt de diepste gevoelens van een volk uit. En alleen het begrijpen van deze gevoelens kan de weg openen voor echte vrede. Een vrede tussen politici is niet veel waard zonder een vrede tussen de dichters en het publiek dat zij uitdrukken. Daarom
Acht jaar geleden probeerde de toenmalige minister van Onderwijs Yossi Sarid twee gedichten van Darwish op te nemen in het Israëlische schoolcurriculum. Dit veroorzaakte furore en de premier, Ehud Barak, besloot dat "het Israëlische publiek hier niet klaar voor is". Dit betekende in werkelijkheid dat “het Israëlische publiek niet klaar is voor vrede.”
Dit kan nog steeds waar zijn. Echte vrede, vrede tussen de volkeren, vrede tussen de kinderen die deze week, op de dag van de begrafenis, in Tel Aviv en Ramallah zijn geboren, zal pas tot stand komen als Arabische leerlingen het onsterfelijke gedicht van Chaim Nachman Bialik "The Valley of Death" leren. , over de
Zonder de vlammende woede over de Naqba en de gevolgen ervan te begrijpen en moedig onder ogen te zien, zullen we de wortels van het conflict niet begrijpen en niet in staat zijn het op te lossen. En zoals een andere grote Palestijnse letterkundige, Edward Said, zei: zonder de impact van de Holocaust op de Israëlische ziel te begrijpen, zullen de Palestijnen niet in staat zijn om met de Israëliërs om te gaan.
De Dichters zijn de maarschalks van de strijd tussen de herinneringen, tussen de mythen, tussen de trauma’s. We zullen ze nodig hebben op de weg naar vrede tussen de twee volkeren, tussen de twee staten, om een gemeenschappelijke toekomst op te bouwen.
Ik was niet aanwezig bij de staatsbegrafenis die door de Palestijnse Autoriteit in de Mukata was georganiseerd, zo ordelijk en zo georkestreerd. Ik was erbij, twee uur later, toen zijn lichaam werd begraven op een prachtige heuvel, met uitzicht op de omgeving.
Ik was diep onder de indruk van het publiek, dat zich onder de brandende zon rond het met kransen bedekte graf verzamelde en luisterde naar de opgenomen stem van Mahmoud die zijn gedichten voorlas. De aanwezigen, mensen van de elite en eenvoudige dorpelingen, verbonden met de man in stilte, in een zeer besloten gemeenschap. Ondanks de drukte openden ze een weg voor ons, de Israëli's, die ons respect kwamen betuigen bij het graf.
We namen in stilte afscheid van een groot Palestijn, een groot dichter, een groot mens.
ZNetwork wordt uitsluitend gefinancierd door de vrijgevigheid van zijn lezers.
Doneren