MAR DEL PLATA, ARGENTINIË - De week van 1 tot en met 5 november is de Argentijnse badplaats Mar del Plata de belangrijkste locatie geworden van een 25 jaar durende strijd tussen neoliberalisme en sociale bewegingen. Bush is met duizenden zekerheid naar Argentinië gekomen om de IV Summit of the Americas bij te wonen, met als thema Banen creëren om de armoede terug te dringen en het democratisch bestuur te versterken.
Argentijnen, die de neoliberale invasie die hun land eind 2001 in de economische crisis heeft gebracht grotendeels hebben afgewezen, hebben zich gemobiliseerd tegen Bush en het financiële systeem dat hij vertegenwoordigt. Terwijl de regering Nestor Kirchner achter kilometerslange hekken de officiële Top van Amerika organiseert, heeft de Volkstop sociale bewegingen, arbeiders, piqueteros, non-profitorganisaties en gemeenschapsgroepen uit Argentinië en Amerika samengebracht om een rechtvaardiger vorm van politiek te bedenken. Latijns-Amerikaanse integratie.
De Volkstop, een enorme klus die de helft van de stad, twee stadions en de universiteit in beslag heeft genomen, heeft de ruimte geboden voor dialoog over de manier waarop een anti-imperialistische hemisferische beweging kan worden opgebouwd. Reproductieve, inheemse en mensenrechten, alternatieve productiemodellen, het uitdagen van het imperialisme, jeugdbewegingen, genetisch gemodificeerde (GMO) gewassen en het opbouwen van autonomie waren enkele van de hoofdthema's van het evenement.
Er is ook een groeiende kloof over de rol van progressieve en linkse regeringen bij het bouwen van alternatieven voor het neoliberale model. Veel sociale bewegingen, vooral de autonoom georiënteerde piquetero-groepen uit Argentinië, geloven niet dat de progressieve leiders van Latijns-Amerika hun belangen werkelijk zullen vertegenwoordigen of hen meer zullen geven dan kleine beloningen. Andere groepen, vooral de partijen die zich aansluiten bij Kircher, zien hoop in een alliantie met Lula, Chavez, Castro, Vazquez uit Uruguay en Evo Morales, als hij de komende Boliviaanse verkiezingen wint.
De Free Trade Area of the Americas (FTAA) was het spook dat de Top achtervolgde. Hoewel de overeenkomst niet vóór de deadline van januari 2005 werd aangenomen, staat deze nog steeds op de Amerikaanse agenda. Vicente Fox, de president van Mexico, suggereerde dat de FTAA onvermijdelijk een reactie uitlokte van Brazilië waarin hij beweerde dat de FTAA niet op de agenda stond. Het sterkste verzet tegen de voorgestelde overeenkomst komt uit Venezuela, de MERCOSUR-landen (Argentinië, Brazilië, Paraguay en Uruguay) en sociale bewegingen in heel Zuid-Amerika. Deze IV Summit ging in op de groeiende afwijzing van het neoliberale model door progressieve leiders in Latijns-Amerika en nu ligt er een tegenvoorstel op tafel. ALCA (de FTAA in het Spaans) heeft enkele klappen gekregen van de sociale beweging in Amerika, en een paar jaar geleden stelde de president van Venezuela, Hugo Chavez, ALBA (Alternativa Bolivariana para las Americas) voor. De voorgestelde overeenkomst werd aanvankelijk genegeerd, maar begint nu echte politieke invloed te krijgen. Cuba en Venezuela hebben zich aangesloten bij dit model van Latijns-Amerikaanse integratie, waarbij Venezuela olie ruilt tegen prijzen onder het marktniveau voor een verscheidenheid aan diensten, voornamelijk medische, die Cuba levert. De economische voorwaarden van dit tegenvoorstel voor Latijns-Amerikaanse integratie zijn nog steeds onduidelijk, hoewel er wordt beweerd dat het een model zou zijn dat gebaseerd is op solidariteit en niet op concurrentie. De volkstop organiseerde drie afzonderlijke workshops over ALBA, waarvan er één zich richtte op Telesur, een Latijns-Amerikaans satelliettelevisiestation als integraal onderdeel van de hemisferische integratie. Chavez sprak ook de People's Summit toe na een concert waar onder meer de Cubaanse muzikant Sylvio Rodriguez speelde in een stadion vol mensen.
Chavez is een held geworden voor veel arbeidersgroepen en politieke partijen die hartstochtelijk met de Venezolaanse vlaggen zwaaiden. Voor anderen is ALBA een leeg voorstel dat besproken zal worden onder ‘progressieve’ politieke leiders en dat het de arme mensen niet echt meer macht zal geven of het dominante economische model zal veranderen. In Venezuela zijn er gemeenschapsgezondheidsprojecten, werkgelegenheidsplannen, onderwijsprogramma's en nationale herstructurerings- en herverdelingsprocessen die worden geïnitieerd door de regering van Chavez en basisgemeenschapsgroepen. Veel van de andere ‘progressieve’ regeringen van Latijns-Amerika hebben echter geen grote structurele economische of politieke veranderingen doorgevoerd die de armen mondiger maken. Sociale bewegingen staan sceptisch tegenover elk integratiemodel waarin politici arme gemeenschappen uitsluiten van het debat. Binnen sociale bewegingen en gemeenschappen in Argentinië bestaat er een groot wantrouwen tegenover de overheid en is er begrip voor de compromissen die veel progressieve leiders sluiten om aan de macht te blijven.
Argentinië, de op één na grootste producent van GGO-soja in Latijns-Amerika, verkoopt momenteel industriële landbouwapparatuur uit Venezuela in ruil voor goedkope olie. Een groot deel van deze landbouwapparatuur zal worden gebruikt door nieuw gevormde coöperaties, maar het zal ook worden gebruikt voor de teelt van GGO-soja, die Venezuela uit Paraguay koopt. Grupo de Reflecion Rural, die zich inzet voor voedselsoevereiniteit en tegen GGO-soja in Argentinië, en haar relatie met de macht van het bedrijfsleven, aantasting van het milieu, militarisering en mensenrechtenschendingen vormen een uitdaging voor ALBA. Hoewel zij, net als veel andere groepen, een op solidariteit gebaseerde Latijns-Amerikaanse integratie steunen, zijn zij tegen de opname van GGO-soja in deze overeenkomst. Terwijl Chavez de massa toesprak, brachten de groepen een groot spandoek mee waarop stond: CON SOJA NO HAY ALBA… Met soja is er geen ALBA.
In Mar del Plata culmineerde de Volkstop in straatacties om te protesteren tegen Bush, de FTAA en het neoliberalisme. Toen de officiële top begon, werden de acties afgetrapt met een mars van 7 mensen om zeven uur 's ochtends, op weg van het hek naar het stadion, waar Chavez sprak. Na het concert en de enthousiaste toespraak waarin Chavez beweerde dat Mar del Plata het graf van de FTAA is, vertrok een nieuwe mars vanuit het stadion. Autonomen, anti-imperialisten, trostkeyisten en piqueteros verzamelden zich in de straten om naar het hek te marcheren, dat de bijeenkomsten en ongeveer tachtig blokken van de stad omsloot. Deze groep van meer dan 40,000 mensen marcheerde langs gesloten bedrijven en tonnen graffiti die fuera bush! lazen, en liep met kleurrijke borden en enorme spandoeken richting de Summit.
Toen de mars het hek naderde, vuurde de politie traangasgranaten en enkele rubberen kogels af. Hoewel er voor deze mobilisatie meer dan 5,000 politieagenten in de stad waren, bevond de meerderheid zich achter het hek. De straten waren gevuld met mensen die hun ongenoegen uitten over Bush en alles waar hij voor staat. Er werden stenen door de ramen van multinationale bedrijven gegooid. Mobiele telefoonbedrijven, fastfoodketens en banken werden het doelwit als duidelijke symbolen van de neoliberale bedrijfsmondialisering. Banco Galicia, drie blokken verwijderd van de politielijn, werd in brand gestoken met een molotovcocktail. Elders werden andere kleinschalige explosieven gebruikt om brand te veroorzaken.
De boodschap was duidelijk: 'Bush is hier niet welkom!', noch is er een economisch model dat dit land in een crisis heeft gebracht. Het neoliberalisme is er niet in geslaagd de armoede terug te dringen, banen te creëren, het onderwijs te verbeteren of de democratie te bevorderen. Velen hopen dat de FTAA in Mar del Plata zal rusten, en dat op de tombe de tekst Verslagen door het volk zal staan.
Er waren 86 arrestaties in Mar del Plata. Soortgelijke acties vonden plaats in Buenos Aires en Montevideo. Toen een ouder echtpaar uit de buurt, dat een kleine supermarkt heeft, werd gevraagd wat ze van de actie vonden, antwoordden ze: 'Nou, de banken hadden het naar hen toe gestuurd.'
ZNetwork wordt uitsluitend gefinancierd door de vrijgevigheid van zijn lezers.
Doneren