Elizabeth Mpofu uit Zimbabwe is algemeen coördinator van de internationale boerenbeweging La Via Campesina, accoalitie van 164 organisaties in 73 landen over de hele wereld, die ongeveer 200 miljoen vertegenwoordigen boeren, landlozen, inheemse en andere boeren. Zij is ook Voorzitter van Zimbabwe Biologisch kleinschalig boerenforum, en zijzelf een boer.
Voor wie wij vechten, is elke boer – meer dan 200 miljoen – op deze planeet. Mensen willen graag de handen ineen slaan om een mondiale stem op te bouwen.
Transnationale bedrijven stimuleren het beleid in Afrikaanse landen voor industriële landbouw en het gebruik van genetisch gemodificeerde zaden, terwijl ze ons land in beslag nemen en onze natuurlijke hulpbronnen [stelen]. Niemand mag ons komen vertellen hoe we voedsel moeten produceren.
In Via Campesinageloven wij in controle over ons land en onze zaden en in het produceren van het gezonde voedsel dat we willen, op de manier waarop we dat willen. Ons antwoord is het vechten voor voedselsoevereiniteit tegen deze transnationale bedrijven die verbonden zijn met de [New Alliance for Food Security and Nutrition van de] G8, de Alliantie voor een groene revolutie in Afrika, de Wereldhandelsorganisatie en vrijhandelsovereenkomsten die de behoeften van boeren en armen niet erkennen.
Via Campesina gevormd [in 1993] toen [een groep] boeren zich verenigden om een krachtige stem te vormen en strategieën te bedenken voor de problemen waarmee zij te kampen hadden. In de loop van de tijd werd Via Campesina een mondiale beweging die pleitte voor beleid dat werkelijk tegemoetkomt aan de behoeften van de armen en gemarginaliseerden, en strijdt tegen degenen die dat niet doen. We ontwikkelen mondiale acties op het gebied van agro-ecologie, biodiversiteit, zaden, land- en watergebieden, het tegenhouden van transnationale bedrijven, klimaat- en milieurechtvaardigheid, handel en boerenrechten.
Via Campesina geeft prioriteit aan vrouwelijk leiderschap. Vrouwen, de ruggengraat van de landbouw, worden niet geraadpleegd bij het formuleren van [landbouw]beleid dat rechtstreeks van invloed is op hun vermogen om voldoende voedsel te produceren om onze gezinnen te voeden. In de meeste regio's waar Via Campesina aanwezig is, zijn de leiders vrouwen. Vrouwen zijn actief betrokken bij het formuleren van ons eigen beleid. We bouwen de capaciteit van vrouwen binnen de organisatie vanaf de basis op.
Bescherming van inheemse zaden in Afrika
We moeten teruggaan naar de inheemse, op kennis gebaseerde landbouwsystemen, die we nu kennen Agro-ecologie, omdat we weten dat deze systemen vreedzaam samenwerken met de natuur en het milieu niet beschadigen.
Via Campesina organiseren leden zaaduitwisselingen en beurzen waar boeren kunnen leren hoe anderen produceren en hen kunnen mobiliseren om zich bij de beweging aan te sluiten. We geven ook prioriteit aan het opbouwen van relaties en het hands-on samenwerken met [politici]. We lobbyen bij regeringen om onze inheemse, lokale zaden te integreren en te beschermen terwijl ze beleid ontwikkelen, terwijl we [eisten] dat GGO-zaden niet worden gepromoot. Dit is natuurlijk een grote uitdaging, omdat de commerciële industriële [zaad]bedrijven veel geld te bieden hebben aan onze regeringen.
De grootste uitdagingen voor boeren in Afrika zijn bedreigingen voor onze landbouw en inheemse, lokale zaden. Transnationale bedrijven en de groene revolutie voor Afrika hebben hun intrede gedaan contractlandbouw[waarin de boer zich ertoe verbindt een product op een bepaalde manier te produceren en het bedrijf zich ertoe verbindt het te kopen, maar vaak met een ongelijke machtsdynamiek waarin boeren zowel het land als de goedkope arbeid leveren terwijl ze het grootste deel van het risico dragen] en GGO-zaden zonder transparant te zijn over de gevolgen. Boeren die niet over de middelen beschikken om voldoende voedsel te produceren, worden onder druk gezet om deze contracten en nieuwe productiemiddelen te accepteren. Ze worden gedwongen bedrijven terug te betalen voor wat ze hebben ontvangen (GMO-zaden of leningen). Als een seizoen niet goed verloopt, moeten ze lijden, hun vee verkopen of in de gevangenis belanden omdat ze niet kunnen betalen.
geharmoniseerd zaad wetten [de eis dat zaden officieel moeten worden geregistreerd voordat ze kunnen worden verhandeld, en de invoering van intellectuele eigendomsrechten op zaden] vormen een andere uitdaging in heel Afrika. Regionale instanties zoals de Zuidelijk-Afrikaanse Ontwikkelingsgemeenschap (SADC) en de Gemeenschappelijke Markt voor Oostelijk en Zuidelijk Afrika (COMESA) ontwikkelen regels die de beschikbaarheid van commerciële zaden zullen vergroten, wat alleen ten goede komt aan bedrijven als Syngenta en Monsanto. Inheemse zaden worden niet herkend. Ondertussen krijgen boeren geen informatie [over de wetten] en worden ze niet uitgenodigd om deel te nemen aan het beleidsformuleringsproces. Hierdoor zijn wij genoodzaakt om te nemen actie en zet onze zorgen op de tafel.
In Zimbabwe, een lidstaat van de regionale instanties COMESA en SADC, zijn we het meest gefocust op de geharmoniseerde zadenwetten. We hebben dialogen georganiseerd met relevante ministers en parlementsleden over het beleid en hoe we kunnen samenwerken om de landbouwsector van ons land te ontwikkelen. De ledengroep Via Campesina Zimbabwe Biologisch kleinschalig boerenforum heeft het proces geleid, samen met vrouwelijke boeren. We hebben succes gehad in plattelandsgebieden, waar we een door de minister gefaciliteerde workshop hadden over zaden en coöperatieve Afrikaanse landbouwontwikkeling.
Boeren dringen aan op een Universele Verklaring van hun Rechten
Veel mensen en organisaties buiten Via Campesina steunen nu de Verklaring van de rechten van boeren en voeren er campagne voor om aanvaard te worden door de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties [UNHCR] en de Voedsel- en Landbouworganisatie. Er is steun voor de boerenrechtenverklaring groeiende in de UNHCR [sinds het opstellen van de verklaring in 2012]. Deze alomvattende verklaring omvat kwesties uit het landbouwbeleid die boeren erkennen: privatisering van water, zaden en energie, en respect voor gender in de landbouw. Het is een lange reis geweest, maar ik denk dat we de aanvaarding van de verklaring door de VN echt gaan winnen.
We zijn georganiseerd en weten wat we willen. Als het geldsyndroom de wereld blijft regeren, zal er geen einde komen aan de strijd. We strijden deze strijd samen en we moeten samen onze veerkracht versterken.
Dit is het zesde artikel in a serie met interviews met Afrikaanse basisleiders die zich inzetten voor zaad- en voedselsoevereiniteit, de dekolonisatie van het Afrikaanse voedselsysteem en het behoud van traditionele landbouwpraktijken. Deze serie wordt mogelijk gemaakt met steun van Nieuwe Veldstichting en Basis Internationaal.
ZNetwork wordt uitsluitend gefinancierd door de vrijgevigheid van zijn lezers.
Doneren