De zoektocht over de hele wereld en in de geschiedenis naar egalitaire samenlevingen levert enkele vreemde vondsten op. Een antropoloog, de bekende, radicale, onlangs overleden bestsellerauteur en grondlegger van de Occupy-beweging in Zuccotti Park, David Graeber, ontdekte zo’n wereld in Madagaskar, in de nederzettingen van zeventiende- en achttiende-eeuwse piraten. het vastleggen van zijn observaties in een postuum boek, Piratenverlichting, of de echte Libertalia. Dit portret van een verdwenen bijna-utopie is geen idealisering; Graeber legt het gedetailleerd uit, maar de conclusie is onvermijdelijk: de burgers van deze piratenhavensteden hadden veel meer vrijheid dan de gemiddelde Amerikaanse prole uit de XNUMXe eeuw die lange uren maakte voor monopoliebedrijven. Ze lijken ook veel meer geluk te hebben gehad, weet je, datgene waar wij Amerikanen zogenaamd vrij in zijn om na te streven.
Ze hadden ook meer democratie: er werd over beslissingen gedebatteerd en de meerderheid regeerde, in tegenstelling tot dit land, waar burgers hun voorkeur uiten via het stemrecht, maar op de een of andere manier wanneer hun vertegenwoordigers in de hoofdstad arriveren, zijn de enige mensen naar wie ze luisteren hun donoren, en alleen de donoren. rijksten, dat wel. De piraten voor de kust van Afrika hadden dergelijke problemen niet. Als zo’n tirannieke oligarch van het soort dat de wereld regeert vanuit Washington in Madagaskar was verschenen, zouden de piraten hem de keel hebben doorgesneden. Als ze op democratische wijze een keuze maakten, werd die ook uitgevoerd.
Wat dit boek laat zien, is hoe bloedeloos onze zogenaamde vrijheid en veronderstelde democratie eigenlijk zijn. Het doet dit door nauwelijks onze huidige beproevingen te noemen, maar in plaats daarvan een wereld op te roepen die eeuwen geleden bestond zonder die beproevingen, en hoewel het dat doet met de middelen van antropologie en geschiedenis, het maakt ook gebruik van de beschrijvende kracht van de romanschrijver. De personages in dit verhaal hebben echter echt bestaan, en ze hadden een uitgebreide soevereiniteit en onafhankelijkheid van handelen waar wij, loonslaven, alleen maar jaloers op kunnen zijn.
Deze piratencultuur betoverde Graeber, en gezien zijn prestaties is dat niet verrassend. Graebers culturele en politieke bijdragen waren enorm, iets wat benadrukt werd door zijn vroegtijdige dood in Venetië op 2020-jarige leeftijd in 59. Zijn inzichtelijke geschriften over schulden en zijn Occupy-activisme beïnvloedden mensen over de hele wereld. Met Occupy hielp hij een wereldwijde linkse beweging tegen ongelijkheid op gang te brengen. En dit nieuwe, postume boek onthult een deel van de oorsprong van zijn ongewone denken, dat op zijn beurt de nauwkeurigheid laat zien van de antropoloog die veldwerk doet en van de historicus die doordrenkt is van verlichtingsdocumenten.
Graeber beschouwt de vroegere Madagaskar-samenleving die hij onderzoekt als een thuis voor politieke experimenten van de Verlichting, zodat het zijn doel is om “de geschiedenis van piraten in Madagaskar te beschouwen… in dit licht.” Hij merkt op dat “de piratenkolonisten sinds 1697 steeds vijandiger waren geworden tegenover de slavenhandel” – geen verrassing, gezien de manier van bestuur van de piraten, in tegenstelling tot hun legendes. “Op piratenschepen was het handig om de reputatie van almachtige en bloeddorstige kapiteins te ontwikkelen om buitenstaanders te overweldigen, ook al werden intern de meeste beslissingen bij meerderheid van stemmen genomen.”
De antropoloog geeft toe dat hij in vervoering is gebracht door deze samenleving. “Je zou piratenlegendes dus de belangrijkste vorm van poëtische expressie kunnen noemen die werd geproduceerd door dat opkomende Noord-Atlantische proletariaat wiens uitbuiting de basis legde voor de industriële revolutie.” Graeber merkt ook enthousiast op dat de “democratische praktijken van piraten vrijwel geheel ongekend waren.” Combineer dat met een ambitieuze, assertieve en zelfs agressieve lokale vrouwelijke bevolking, en er zou zich iets totaal ongehoords ontwikkelen. Hoewel Graeber de term feminisme niet gebruikt, maakt dat duidelijk deel uit van waar hij het over heeft, omdat het er altijd om gaat wanneer vrouwen hun lot in handen nemen en de controle over hun leven grijpen voor hun eigen doeleinden. Zulke vrouwen waren niet geschokt door de piraten. In tegendeel.
Deze vrouwen wilden vrijelijk handel drijven, met buitenlanders trouwen en hun kinderen gebruiken om een nieuwe aristocratie te creëren, en de komst van democratisch ingestelde piraten stelde hen daartoe in staat. ‘Het eerste resultaat van de opkomst van de piraten’, schrijft Graeber, ‘was dat een groot aantal ambitieuze vrouwen, hoogstwaarschijnlijk van vooraanstaande afkomst… in wezen de controle over hun rijkdom en connecties konden overnemen, en samen met de piraten effectief de havensteden die de daaropvolgende geschiedenis van de kust zouden domineren.” (Hierbij werd de macht van de vorige tussenpersonen, de Zafy Ibrahim, verpletterd.) De kinderen van zulke gemengde huwelijken tussen piraten en lokale vrouwen waren van cruciaal belang voor deze inspanning, “en de sleutel tot succes zou zijn ervoor te zorgen dat ze grotendeels met elkaar trouwen (of andere buitenlanders).” Dit is wat er gebeurde.
Ambitieuze lokale vrouwen, egalitaire piraten en enige kennis van de Europese Verlichtingstrends zorgden dus voor een zeldzame cultuur en samenleving. Maar hoe zijn deze drie met elkaar verweven? Eerst en vooral, voor Graeber, doorgesprek. Piraten “aan boord van schepen… voerden hun zaken uit door middel van gesprekken, overleg en debat.” Madagaskar en de Verlichtingsmaatschappij kenden ook deze benadering. Dus poneert Graeber Madagaskar als een thuis voor politieke experimenten van de Verlichting. De nederzettingen in Madagaskar “schijnen zelfbewuste pogingen te zijn geweest om dat model [piratendemocratie op zee] op het land te reproduceren, met wilde verhalen over piratenkoninkrijken om potentiële buitenlandse vrienden of vijanden te overweldigen, gepaard met de zorgvuldige ontwikkeling van egalitaire overlegprocessen daarbinnen. Maar juist het proces van vestiging van de piraten, het aangaan van bondgenootschappen met ambitieuze Malagassische vrouwen en het stichten van gezinnen, trok hen naar een geheel andere conversatiewereld.”
Piraten zijn niet de enigen die politieke experimenten hebben uitgevoerd. Graeber deed dat ook, met Occupy, toen hij en anderen een gesprek over economische ongelijkheid in de mondiale mainstream brachten. Dat gesprek inspireerde onder meer de strijd in de VS voor een minimumloon van $ 15 per uur. Volgens Michael Levitin is de beweging in september 2021 in de Atlantische Oceaan verdwenen, maar “haar erfenis is overal.” De Zuccotti-demonstranten kondigden aan: “Wij zijn de 99 procent”, en de meeste Amerikanen waren het daarmee eens, zo bleek uit peilingen die brede steun voor Occupy lieten zien, ondanks de minachting van Obama en de grove aanmoediging van zijn regering tot officiële aanvallen daarop. Amerikanen waren het in grote lijnen eens met deze wending in het nationale gesprek, die een enthousiaste antropoloog hielp op gang brengen, een antropoloog wiens doctoraal adviseur de beroemde Marshall Sahlins was en die zijn veldwerk deed om de wortels van het egalitarisme, feminisme en de democratie in Madagaskar te onderzoeken.
ZNetwork wordt uitsluitend gefinancierd door de vrijgevigheid van zijn lezers.
Doneren