Op 23 januari 2013 heeft het Catalaanse parlement goedgekeurd een zogenaamde Verklaring van Soevereiniteit, waarmee de roep om onafhankelijkheid, uitgedrukt in a massief protest georganiseerd door de Assemblea Nacional de Catalunya, dat Barcelona op 11 september 2012 tot stilstand bracht. In een ongebruikelijk radicale wending voor een regeringspartij die sinds haar aantreden in november 2011 allesbehalve vriendelijk stond tegenover de eisen van het volk, heeft de neoliberale Convergència i Unió-partij (CiU), met de steun van linkse partijen die voorstander zijn van het recht op zelfbeschikking, heeft gekozen voor een beleid van confrontatie met de centrale Spaanse regering in Madrid.
Heeft de Catalaanse regering eindelijk toegegeven aan de stemmen van de straat? Stemmen ze af op een nieuw, emancipatorisch potentieel in concepten als soevereiniteit, onafhankelijkheid of nationale identiteiten? Laten we, om deze vragen te beantwoorden, een beetje terugspoelen, kijken waar ze vandaan komen en ons afvragen waarom dit nu op de politieke agenda staat.
De begindagen van de camping op Plaza Catalunya waren een verbazingwekkend intense en productieve periode. Voor de duizenden die samenkwamen om hun verontwaardiging te uiten, rook de lucht naar hoop, kracht en solidariteit (en een klein beetje wiet). Voor de kleptocratische elite in de hele Spaanse staat rook het naar onzekerheid, veroordeling en opstand (en te veel wiet). Terwijl de menigte hun standpunten verwoordde over een reeks kwesties die al tientallen jaren buitenspel stonden, ontstonden er nieuwe debatten en werden tegenstrijdige standpunten gerespecteerd in een geest van autonomie. Toch was er één vraag waarover de Algemene Vergadering het bijzonder moeilijk eens kon worden: het recht op zelfbeschikking van Catalonië.
Na drie dagen debat besloot de Algemene Vergadering dit fundamentele democratische recht in haar eisen op te nemen, net als de Algemene Vergaderingen van verschillende andere landen. acampada's voorheen buiten Catalonië. En hoewel het debat voor veel van de deelnemers bijzonder uitputtend was geweest, kwam de beweging er sterker uit. Gedurende het eerste jaar van de 15-M-beweging, Barcelona's Indignados waren misschien wel de meest radicale in Spanje, bezetten hele woonblokken voor uitgezette gezinnen, bezetten openbare ziekenhuizen die met sluiting dreigden te worden gesloten, en bevestigden opnieuw de bijnaam van de stad: la Rosa de Foc (“de Roos van Vuur”) tijdens de Algemene staking van 29 maart 2011 waardoor de stad werd gesloten.
Ondertussen bevond de CiU-regering zich in dezelfde verslechterde positie als alle regeringen die de bevolking bezuinigingen hadden opgelegd. In de maanden na de algemene staking opiniepeilingen toonden dat ze in een alarmerend tempo stemmen begonnen te bloeden. De tactieken van de politiestaat Felip Puig en de populariteit van acties zoals Bezet Mordor waren kostbaar voor een partij die beweerde de smeulende fakkel van de liberale democratie en bedrijfsvriendelijke ‘gematigdheid’ te dragen. De Catalaanse regering had een serieuze cosmetische ingreep nodig als ze haar imago bij een steeds vijandiger publiek wilde verbeteren.
Rond deze tijd kwamen nationalistische en pro-onafhankelijkheidsorganisaties uit heel Catalonië samen in de Assemblea Nacional de Catalunya, die in maart 2012 haar Constitutionele Vergadering hield in het Palau de la Música Catalana in Barcelona, een sierlijk gebouw dat emblematisch is vanwege zijn karakteristieke Catalaanse stijl. modernistisch ontwerp en de centrale ligging ervan in een van de meest beruchte Catalonië corruptieschandalen. De zware nadruk van het ANC op een Catalaanse identiteit als zijn identiteit bestaansreden en de pan-Catalaanse oproep tot nationale eenheid in haar strijd om soevereiniteit brachten leden uit het hele politieke spectrum samen, waaronder veel politici in de regeringspartij. En hoewel de leden van CiU verdeeld waren in hun steun voor onafhankelijkheid, waren ze vrijwel allemaal voorstander van een grotere fiscale onafhankelijkheid van Madrid.
Jarenlang de Catalaanse samenleving gelijkelijk verdeeld was over de kwesties van onafhankelijkheid en zelfbeschikking, wat betekende dat dit een perfecte wigkwestie was. Het was ook een kans om hun imagoprobleem op te lossen door een aantal democratische geloofsbrieven opnieuw op te bouwen. Als CiU genoeg steun van de Catalaanse kiezers zou kunnen verzamelen, zouden ze bevrijd worden van het politiek schadelijke pact dat ze hadden gesloten met de conservatieve, fel centralistische Partido Popular om bezuinigingsmaatregelen door te voeren.
Kort na het protest van 11 september riep de Catalaanse president Artur Mas voldaan met de Spaanse president Mariano Rajoy om fiscale onafhankelijkheid van Spanje te eisen. Het was een zorgvuldig opgebouwd spektakel dat voorspelbaar eindigde toen Mas met lege handen vertrok en opriep tot vervroegde verkiezingen. Met griezelige hartstocht radicaliseerde het Catalaanse establishment hun taal. De daaropvolgende maanden spraken de politici, intellectuelen en experts die de ether hadden gedomineerd met diepgewortelde, anti-radicale retoriek plotseling veel als de Indignados het jaar ervoor had geklonken.
De Catalaanse publieke televisie spuide apolitieke onzin over nationale eenheid en zakte naar een misselijkmakend dieptepunt toen er een Noord-Koreaanse stijl werd uitgezonden. muzikaal eerbetoon naar The Nation met het alfamannetje in de denkbeeldige Iberische pop, de eerste van Zumosol. President Artur Mas hield grootse toespraken over de democratie en poseerde voor een dramatische campagneposter met zijn armen triomfantelijk uitgestrekt over een achtergrond van wazige gezichten, Catalaanse vlaggen en een enkele zin in blokletters: La Voluntat d'un Poble (“De wil van een volk”). Ze beweerden dat alleen een overweldigende overwinning van de CiU, a Triomf van de wil, zou Catalonië onafhankelijkheid brengen.
Helaas voor CiU was de Catalaanse samenleving niet helemaal vergeten wat hun regering tijdens haar ambtsperiode had gedaan. Wanneer een kwart van de bevolking en ruim de helft van de jongeren in een regio werkloos is, wanneer mensen dagelijks uit hun huis worden gezet en op straat worden achtergelaten, wanneer een overheid de gezondheidszorg buiten bereik stelt van de mensen die Als het nodig is, kent iedereen wel iemand wiens leven is beïnvloed door het geweld van de neoliberale bezuinigingen. Geen enkele vlag is groot genoeg om te bedekken allen van die onfatsoenlijkheid, en bij de verkiezingen van november werd CiU niet alleen de absolute meerderheid ontzegd waar ze naar streefden, maar werden ze ook twaalf zetels kwijtgeraakt, waardoor ze gedwongen werden een stabiliteitspact te sluiten met Esquerra Republicana de Catalunya (ERC).
Maanden later blijven er nog een aantal vragen bestaan. Is het streven van de Catalaanse regering naar onafhankelijkheid en soevereiniteit oprecht? En wat te denken van begrippen als onafhankelijkheid, soevereiniteit en nationale identiteit in een mondiale emancipatiestrijd? Als we de hoofdrolspelers in het Catalaanse streven naar soevereiniteit als referentie nemen, lijken de antwoorden duidelijk: niet echt en niets goeds. Terwijl partijen als CiU en ERC grootse verklaringen ondertekenen, privatiseren zij ziekenhuizen, ontslaan leraren en privatiseren zij het water in het gebied. Ze verlenen meer soevereiniteit aan banken en supranationale organisaties zoals de Trojka dan aan de bevolking van Catalonië.
Ondertussen heeft de Assemblea Nacional de Catalunya proto-fascistische tactieken en retoriek aangenomen, in een poging de bullebak afwijkende stemmen om in te stemmen met The One Nation. Nog walgelijker is hun “routekaart naar onafhankelijkheidroept op tot een volkstelling waarin Catalaanse inwoners zichzelf als Catalaan identificeren, zodat “degenen die stemmen over de onafhankelijkheid van Catalonië ‘het volk’ van Catalonië zijn en niet ‘de bevolking’ van Catalonië.”
Ondertussen is de enige Catalaanse partij die openlijk pro-onafhankelijkheid is en die een kritische, emancipatorische lezing van soevereiniteit en onafhankelijkheid biedt, de Canditatura d'Unitat Popular (CUP), een interessant experiment in directe democratie dat nu drie zetels in het Catalaanse parlement bezit (van de 3). Eens een kandidatuur op strikt gemeentelijk niveau bestaande uit buurtverenigingen, sociale bewegingen, radicaal-linkse pro-onafhankelijkheidsgroepen en prominente leden van anarcho-syndicalistische vakbonden, maakten sommige CUP-kandidaten in hun eerste regionale campagne heel duidelijk dat ze onderscheid maken tussen pro-onafhankelijkheid onafhankelijkheid en nationalistisch zijn (terwijl de eerste de nadruk legt op democratische controle over een territorium, richt de andere zich op een geboortemodaliteit, zoals in het Latijnse niet??, of “dat wat geboren is”).
Hun boodschap van onafhankelijkheid totaal klinkt hoopvol, maar tot nu toe laat het verhaal van de Catalaanse drang naar onafhankelijkheid zien dat praten goedkoop is, beloften schulden zijn en dat met name de schulden van politici de slechte gewoonte hebben om door het volk te worden betaald.
“Dus hoe zit het met die honderdduizenden Indignados Wie heeft vorig jaar de straten onder water gezet?” vraag je je misschien af. Dat is een hele goede vraag. Aan de ene kant gingen bijna een miljoen mensen in Barcelona de straat op tijdens de relatief tamme algemene staking van 14 november, wat elf dagen voor de verkiezingen een welkome realiteitscheck opleverde, tussen al het nationalistische lawaai. Aan de andere kant worden de protesten steeds meer op kwesties gebaseerd, of ze nu ten gunste zijn van de rechten van migranten, fatsoenlijke huisvesting of ter verdediging van de openbare gezondheidszorg. Het is niet stil op straat, maar het kookt ook niet bepaald.
Als je door Barcelona loopt, zie je in elk bouwblok vlaggen op de balkons hangen. De graffiti fluistert over die 3% commissies die CiU graag van openbare werken afhaalt, fluistert neuk ze allemaal, fluistert anarchie is orde. Het web kletst doelloos over corruptie of de braindrain en cafés zuchten wanhopig, terwijl een vrouw op de stoep om kleingeld vraagt en een Afrikaanse man een winkelwagentje vol schroot voortduwt. De vraag in Catalonië vandaag de dag is niet wat er gebeurt met één uitgestelde droom, maar met zoveel tegelijk…
ZNetwork wordt uitsluitend gefinancierd door de vrijgevigheid van zijn lezers.
Doneren