Garson
Penguin, 2002
Review door
Nicola Bullard
Mijn eerste ontmoeting
met Barbara Garson wordt beschreven op pagina 314 van haar nieuwe boek Geld maakt het
Wereld gaat rond." Dit is wat ze schreef: “Is de PTT te koop?” Ik krabbelde
tijdens een IMF-sessie genaamd “Global Integration” en gaf het briefje door aan een
Australische econoom gevestigd in Thailand. ‘Ja,’ schreef ze terug. 'Het meeste ervan
activa staan gepland voor een veiling.”
Dat korte
De uitwisseling vond plaats tijdens een jaarlijkse bijeenkomst van het IMF Wereldbank in de onstuimige post
Aziatische financiële crisisdagen. De Australische econoom ben ik, alleen ben ik dat niet
echt een econoom.
Afgezien daarvan
kleine onnauwkeurigheid, de rest van Barbara Garsons boek Geld maakt de wereld kapot
Rond is absoluut geweldig. Ze wil ‘het geld volgen’ en haar volgen
investeringen (het voorschot van haar uitgever voor dit boek) via een kleine lokale bank
en de internationale kolos Chase. Beide paden zijn fascinerend en brengen ons naar
plaatsen die we nooit alleen zouden bezoeken: de ForEx-handelsruimte van Chase, de
planningsbureaus van een petrochemische raffinaderij met een waarde van meerdere miljarden in Southern
Thailand, en een vakbondsvergadering in de woonkamer van een ontslagen Sunbeam-werknemer
Tennessee, VS.
Sterker nog, het boek
is zo goed dat ik me nederig voelde: na zes weken in Thailand kreeg ze er een beter gevoel voor
het land dan ik in zes jaar tijd heb [in samenwerking met Walden Bellow bij Focus on the
Global South,] en haar greep op financiële investeringen, kapitaalmarkten en de
De taal van de stad is zeker en helder. Bovendien is Barbara Garson een
uitstekende schrijver met een oprechte interesse in zowel het grote als het kleine plaatje.
Dit werd op briljante wijze aangetoond in haar boek van vele jaren geleden: Alle
Leef een lange dag, die met empathie en humor het waargebeurde werk vertelt
verhalen van honderden Amerikanen uit de arbeidersklasse die vastzitten in vervelende, gevaarlijke,
onzekere en slecht betaalde banen. De menselijkheid van Barbara Garson is dat ze erom geeft
of deze mensen nog steeds hun baan hebben in de door een recessie getroffen VS, en waarom
ze is oprecht geïnteresseerd in het lot van de mensen met wie ze interviewde
Thailand eerst voor dan na de financiële crisis. Het zijn geen statistieken,
het zijn echte mensen met eigenzinnige persoonlijkheden, ambities en trieste verhalen.
Naast de
bedrieglijk eenvoudig schrijven, en de nieuwsgierigheid en humor die het verhaal drijven
Ondertussen benadert Barbara Garson haar onderwerpen met een open geest
ontwapent en charmeert iedereen die ze ontmoet. Ze vindt alles interessant, zij
stelt alle domme vragen die de meesten van ons nooit zouden durven, ze praat met de
bazen en vraagt naar hun leven en hun kinderen, net terwijl ze met de
Maleisische visser of fabrieksarbeider uit Tennessee en beschrijft voor ons hun
leeft in de wereld van het hyperkapitalisme.
Het boek is dat niet
zonder morele kracht en een politieke draai. Een van de smerigste schurken die we hebben
ontmoeting is ‘Chainsaw’ Al Dunlap, de nestor van de inkrimping, die boeken schrijft
met titels zoals Gemene zaken. Tijdens zijn periode bij Sunbeam, Dunlap
heeft het bedrijf vrijwel geheel geveld, waardoor duizenden banen en levens zijn vernietigd
zelfs zijn aandeelhouders een grote stapel geld kwijt. Het was de derde van het bedrijf
herstructurering in tien jaar tijd, en zoals Garson zegt: “Hoe vaak kun je een
citroen?"
Maar daar zijn
ook helden: boeren, slimme ingenieurs, pittige jonge vrouwen uit Isarn (Noord
Oost-Thailand) die toeslaan met hun eigen noedelwinkels, stoïcijnse fabriek
arbeiders uit kleine steden in het zuiden van de VS en activisten van het Mangrove Action Network
strategieën uitwerken in New York City.
Te midden van dit alles
aardse en grappige verhalen legt ze met uiterste helderheid uit hoe het internationale
financiële markten werken, de drijvende kracht achter aandeelhouderswaarden, de toenemende
Er is een disarticulatie tussen werknemers en kapitaal, tussen winst en productiviteit. Barbara
Garson (die ooit vice-presidentskandidaat was voor de Socialistische Partij) is dat wel
Ze staat stevig aan de kant van de mensen en bouwt er frame voor frame een foto van op
hoe de gemondialiseerde economie mensen beïnvloedt. Ze stopt het ‘echte’ terug in het
economie.
Het is een
pageturner en een subtiel politiek traktaat: een zeldzame combinatie. Sterker nog, dat is het ook
grappig en geweldig geschreven. Z