Als kandidaat voor het presidentschap beweerde Donald Trump dat hij een betere deal voor Amerikaanse werknemers wilde. Verrassing! Oh, oké, dat hij loog is eigenlijk helemaal geen verrassing. In plaats van een ‘betere deal’ biedt de regering-Trump nu een Noord-Amerikaanse versie van het Trans-Pacific Partnership aan.
Hoewel het leek alsof de TPP dood en begraven was na een aantal jaren van strijd door activisten aan beide zijden van de Stille Oceaan (president Trump had evenveel te maken met de ondergang van TPP als een haan met de opkomst van de zon), heeft de De taal van TPP wordt gebruikt als model voor een opnieuw onderhandelde Noord-Amerikaanse vrijhandelsovereenkomst.
De regering-Trump heeft op 18 juli een document van 17 pagina’s uitgegeven, waarin zij haar “Samenvatting van de doelstellingen voor de NAFTA-heronderhandeling.” Probeer alsjeblieft je opwinding te bedwingen. Maar om de pret van het daadwerkelijk lezen van het document te bederven, zou het uiteindelijke resultaat, als deze plannen werkelijkheid zouden worden, een versterking van de macht van het bedrijfsleven zijn, en niet het bevorderen van de belangen van de werkende mensen. Er staat bijna niets concreets in de achttien pagina's van de tekst, maar veel standaardtaal die leest alsof het uit de TPP is gehaald. In feite lijkt een deel van de taal woord voor woord herhaald te worden.
De uitvoerend directeur van de Sierra Club, Michael Brune, vatte het document “Samenvatting van de doelstellingen” samen op deze manier:
“In een botte vertoon van hypocrisie lijkt Donald Trump de zwakke arbeids- en milieubepalingen van de TPP te willen kopiëren en plakken, een deal die Trump beweerde te haten. Op basis van het huidige ‘plan’ zou je kunnen concluderen dat Trumps verzet tegen de TPP louter politiek theater was en dat deze regering niet van plan is de NAFTA fundamenteel te veranderen.”
Vrienden van de Aarde waren dat wel niet meer geneigd om het voordeel van de twijfel te geven:
“De verklaring van Trump geeft aan dat hij van plan is zijn oorlog tegen de volksgezondheid en de planeet op te voeren door de bepalingen van de NAFTA met betrekking tot milieuregelgeving op het TPP te modelleren. Deze doelstellingen lijken de weg vrij te maken voor een stealth-aanval op strenge regulering van voedsel, landbouw, chemicaliën en biotechnologie.”
Het zou maar al te gemakkelijk zijn om te zeggen: ‘Dat hebben we toch gezegd’, maar was het werkelijk realistisch om te verwachten dat een miljardair die zijn imperium heeft opgebouwd op het naaien van werkende mensen en die zijn kabinet heeft bevolkt met een schare galerij van bedrijfsplunderaars, anders zou doen? ?
Maak kennis met het bazenpaneel, hetzelfde als het oude paneel
Elke heronderhandeling die de problemen niet elimineert beslechting van geschillen tussen investeerders en staten (ISDS) bepaling is geen serieuze heronderhandeling. Het document “Samenvatting van doelstellingen” doet dat niet, en dat is het ook niet. In plaats daarvan biedt het document enkele hervormingen die de inhoud van ISDS niet zullen veranderen. De belangrijkste passage luidt: “Zorg voor een mechanisme voor geschillenbeslechting dat effectief en tijdig is, en waarbij de besluiten van het panel gebaseerd zijn op de bepalingen van de overeenkomst en de inzendingen van de partijen en op een met redenen omklede manier worden verstrekt.”
Dat komt overeen met het soort taalgebruik dat je in vrijwel elke zogenaamde “vrijhandelsovereenkomst” kunt vinden. En dat is eigenlijk een deel van het probleem: de herhaaldelijk uitgesproken eenzijdige uitspraken van tribunalen die de milieu- en gezondheidsvoorschriften schrappen, zijn consistent met ‘bepalingen van de overeenkomsten’. Het doel van de regering-Trump zou dus niets veranderen.
De enige specifieke wijzigingen die worden voorgesteld, zijn dat de inzendingen en definitieve beslissingen van het tribunaal openbaar worden gemaakt en dat hoorzittingen voor het publiek toegankelijk zijn. Aangezien deze voorstellen op de laatste pagina te vinden zijn, lijken ze helemaal geen prioriteit te hebben. Maatregelen om de geheimhouding van het proces te verminderen zijn welkom, maar deze zouden geen praktisch effect hebben op de inherente oneerlijkheid van dit proces.
Hetzelfde tribunaal dat klachten van multinationale ondernemingen tegen overheidsregulering behandelt, een tak van de Wereldbank, zal deze klachten nog steeds behandelen. Dezelfde structuur, waarin bedrijfsjuristen die gespecialiseerd zijn in het vertegenwoordigen van deze bedrijven in regelgevingsgeschillen afwisselend advocaat en rechter zijn en beslissingen nemen zonder verantwoordelijkheid en zonder beroep, zou van kracht blijven.
Er wordt geen melding gemaakt van Chapter 11 van de NAFTA, de spil van de overeenkomst. Hoofdstuk 11 codificeert ‘gelijke behandeling’ in overeenstemming met het internationaal recht en stelt bedrijven in staat een rechtszaak aan te spannen wegens elke regelgeving of andere overheidshandeling die de ‘rechten van investeerders’ schendt, wat betekent elke regelgeving of handeling die de onderneming ervan zou kunnen weerhouden de maximaal mogelijke winst te behalen, ongeacht schade aan anderen.
De uitspraken die eerder zijn gedaan, zullen als precedenten blijven die bij toekomstige hoorzittingen zullen worden gebruikt. Als een eerdere uitspraak van het tribunaal zei dat een verbod op een bekend kankerverwekkende stof verboden is door de NAFTA-regels die de ‘rechten van investeerders’ beschermen, zal dat precedent van kracht blijven en worden gebruikt als rechtvaardiging om de volgende gezondheids- of milieuregel omver te werpen. Dat het tribunaal een deel van de sluier van geheimhouding van zijn beslissingen zou wegnemen, zal hieraan niets veranderen. Zolang Chapter 11 bestaat, zullen dezelfde eenzijdige beslissingen worden genomen. Zolang de bepaling inzake de beslechting van geschillen tussen investeerders en staten bestaat, zullen dezelfde eenzijdige beslissingen worden genomen.
Er is geen “hervorming” die dit systeem eerlijk kan maken. Er is geen alternatief voor het volledig elimineren van het gehele systeem voor de beslechting van geschillen tussen investeerders en staten. De regering-Trump biedt cosmetische veranderingen aan die het vermogen van bedrijven onaangetast laten om de omkering van regels ter bescherming van de gezondheids-, veiligheids-, arbeids- of milieunormen af te dwingen.
Het kapitaal verslaat mensen in handelstaal
Het document ‘Samenvatting van de doelstellingen’ beweert normen voor arbeid en milieu aan te nemen, maar de gebruikte taal lijkt sterk op de taal die wordt voorgesteld voor het Trans-Pacific Partnership en die wordt gebruikt in andere zogenaamde ‘vrijhandels’-overeenkomsten. Er is weinig in deze gestelde doelen dat verschilt van de gestelde doelen die de regering-Obama naar voren heeft gebracht voor het Trans-Pacific Partnership. Het zijn betekenisloze windowdressing.
In de taal van handelsovereenkomsten worden regels die het kapitaal ten goede komen en het vermogen van regeringen om te reguleren uitroeien, geïmplementeerd in teksten van handelsovereenkomsten met woorden als ‘zullen’ en ‘moeten’, terwijl de weinige regels die beweren de arbeid, de gezondheid, de veiligheid en het milieu te beschermen standaarden gebruiken woorden als ‘kunnen’ en ‘kunnen’. Dus hoewel het Trans-Pacific Partnership werd gepromoot als een grote vooruitgang in de bescherming van arbeid, gezondheid, veiligheid en milieu, waren dit holle platitudes.
De veronderstelde bedoelingen van de regering-Trump zijn zelfs nog minder oprecht, gezien haar onverholen minachting voor milieuproblemen.
De enige specifieke wijziging die wordt voorgesteld is de afschaffing van Hoofdstuk 19, wat de afschaffing van de antidumpingbeoordelingspanels betekent. Het Instituut voor Landbouw en Handelsbeleid zei dat Hoofdstuk 19 is geëlimineerd zou voor dumping zorgen van grondstoffen (illegaal voor industriële goederen) zal plaatsvinden zonder dat er compenserende heffingen plaatsvinden. Landbouwdumping van gesubsidieerde Amerikaanse gewassen in het kader van de NAFTA heeft miljoenen Mexicaanse boeren van hun land verdreven. Naarmate er meer mensen van het land worden verdreven, zullen meer Mexicanen gedwongen worden om op welke manier dan ook naar de Verenigde Staten te migreren, en de Mexicaanse landbouw zal zwaar getroffen blijven worden.
Wat werknemers in de productie betreft, gaat het document “Samenvatting van de doelstellingen” niet op betekenisvolle wijze in op het uitbesteden van banen, of op het verbod van de NAFTA op “koop lokaal”-regels.
Het bovenstaande is ook niet de lijst met voorstellen die het multinationale kapitaal de vrije loop zullen laten. De doelstellingen met betrekking tot ‘de handel in diensten, inclusief telecommunicatie en financiële diensten’ lijken te zijn geknipt en geplakt uit het Trans-Pacific Partnership en de Trade In Services Agreement. Het doel van het verbieden van “discriminatie van buitenlandse dienstverleners” en van “beperkingen op het aantal dienstverleners op de markten” duidt op de intentie om alle betekenisvolle beperkingen die de financiële sector reguleren op te heffen.
Een prominent doel van de Inruilserviceovereenkomst was om gigantische financiële bedrijven, met name die gevestigd in de VS, in staat te stellen de bank- en financiële systemen van kleine landen over te nemen, en het lijkt erop dat de regering-Trump dit doel wil behouden, of ze zich nu rechtstreeks op het Mexicaanse of Canadese bankwezen wil richten, of als alternatief een model dat in toekomstige handelsovereenkomsten moet worden opgelegd.
Gezondheids- en milieuwetten zullen nog steeds “belemmeringen voor investeringen” zijn
In overeenstemming met de doelstellingen van het Trans-Pacific Partnership zegt de regering-Trump dat ze “regels wil vaststellen die de belemmeringen voor Amerikaanse investeringen in alle sectoren in de NAFTA-landen verminderen of wegnemen.” Wat deze passage betekent is dat, in overeenstemming met wat hierboven is geschreven, het de bedoeling is om zoveel mogelijk beperkingen op het gedrag van bedrijven weg te nemen.
Multinationale ondernemingen beschouwen regels of wetten die de gezondheid, veiligheid, arbeidsnormen of het milieu beschermen als een ‘barrière’ voor winst. Het elimineren van “belemmeringen voor investeringen” betekent dus het elimineren van beschermende wetten. Dit zou de neiging versterken van het tribunaal dat beslissingen neemt over bedrijfsklachten om tegen beschermende wetten in te gaan.
Er valt niets te vieren in deze heronderhandelingen. De Noord-Amerikaanse Vrijhandelsovereenkomst is dat wel geweest rampzalig voor werkende mensen en boeren in alle drie de landen. Volgens berekeningen van het Economic Policy Institute kenden de Verenigde Staten tot en met 850,000 een netto verplaatsing van 2010 banen die direct toe te schrijven waren aan de NAFTA. De Amerikaanse voedselprijzen zijn met 67 procent gestegen sinds de NAFTA van kracht werd, ondanks een toename van de import van voedsel uit Mexico en Canada.
In Canada is het sociale vangnet verzwakt, terwijl de bedrijfsinkomsten zijn verdubbeld en banen in de industrie zijn verdwenen. De samengestelde inkomsten van veertig van Canada's grootste bedrijven zijn tussen 40 en 105 met 1988 procent gestegen, terwijl hun personeelsbestand met 2002 procent kromp en de werkloosheidsuitkeringen werden verlaagd. In Mexico zijn bijna vijf miljoen familiale boeren ontheemd geraakt, liggen de voor de inflatie gecorrigeerde lonen nauwelijks boven het niveau van 15 en heeft een ongebreidelde toename van de mijnbouw het Mexicaanse milieu verwoest.
Is het echt nodig om dit nog erger te maken? Toch is dat wat de regering-Trump voorstelt voor haar heronderhandelingen – nog een aas en een omschakeling. Dit volgt op een ander project voor bedrijfsplundering, het veronderstelde infrastructuurplan van president Trump ter waarde van 1 biljoen dollar, dat feitelijk een plan is voor nieuwe ‘publiek-private partnerschappen’. Publiek-private samenwerking zijn niets meer dan een variatie op eenvoudige plannen om publieke bezittingen onder de kostprijs te verkopen, waarbij werkende mensen meer moeten betalen voor een verminderde kwaliteit van de dienstverlening.
Er wordt geen daadwerkelijk geld vastgelegd. Integendeel, senior adviseurs van de regering-Trump roepen op tot uitdelen $ 137 miljard aan belastingkredieten voor particuliere investeerders die infrastructuurprojecten onderschrijven. Deze functionarissen schatten dat de kredieten over een periode van tien jaar $10 biljoen aan investeringen zouden kunnen stimuleren.
Het handelsbeleid is nog een front waarop de strijd moet worden gevoerd. ‘Vrijhandels’-overeenkomsten hebben weinig met handel te maken, maar veel met het opleggen van wensenlijsten aan bedrijven. Zoals bij alle ‘vrijhandels’-overeenkomsten liggen de breuklijnen langs klassenbelangen en niet langs nationale belangen. Industriëlen en financiers over de hele wereld begrijpen hun klassenbelangen en zijn verenigd om hun belangen te behartigen. Werkende mensen die zich over de grenzen heen verenigen, in een brede beweging, is de enige weg naar het omkeren van de bedrijfsagenda’s die de race naar de bodem versnellen.